مسلم سواری؛ حسین شعبانعلی فمی؛ هوشنگ ایروانی؛ علی اسدی
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 137-156
چکیده
این تحقیق با هدف کلی تدوین راهبردهای پایدارسازی معیشت کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی انجام شد. بر پایه نتایج تحقیق مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف پایدارسازی معیشت در شرایط خشکسالی به ترتیب «وجود زیرساختهای مناسب، تنوع‌بخشی به تولید و گسترش فعالیت‌های مکمل و غیر زراعی در استان» و «کاهش توان اقتصادی و تولیدی خانوارهای ...
بیشتر
این تحقیق با هدف کلی تدوین راهبردهای پایدارسازی معیشت کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی انجام شد. بر پایه نتایج تحقیق مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف پایدارسازی معیشت در شرایط خشکسالی به ترتیب «وجود زیرساختهای مناسب، تنوع‌بخشی به تولید و گسترش فعالیت‌های مکمل و غیر زراعی در استان» و «کاهش توان اقتصادی و تولیدی خانوارهای کشاورزی به دلیل خشک‌سالی‌های مکرر» بود. همچنین عمدهترین نقاط فرصت و تهدیدها در این زمینه «توسعه و ترویج انواع بیمه خشکسالی در کشور (دام، مرتع و محصولات)» و «نبودن ساختار سازمانی برای رصد نمودن اثرات تغییرات اقلیمی بر معیشت روستاییان» میباشد. بعد از تعیین راهبردهای مناسب با استفاده از ماتریس کمی مدیریت (QSPM) میزان جذابیت هر کدام از راهبردها مشخص شد در این زمینه نتایج تحقیق نشان داد که مهم‌ترین راهبردها به ترتیب «متنوع سازی منابع معیشتی و فعالیت‌های غیر زراعی همراه با گسترش کشتهای گلخانهای با استفاده از زیرساختهای مناسب در استان» و «تدوین طرحهای مناسب ظرفیتسازی جوامع کشاورزی در مقابله با مخاطرات با تشکیل خوشههای دانش روستایی و توسعه زیرساختهای موردنیاز جهت حفظ معیشت» میباشد. همچنین نتایج نشان داد که وضعیت استقرارپذیری فضای استراتژیک سازمان جهاد کشاورزی به ترتیب، ناحیه تغییر جهت، عقب‌نشینی یا کاهشی، توسعه و تنوع میباشد. علاوه بر این، نتایج درخت تصمیم نشان داد که دو متغیر پایداری و آسیبپذیری قادرند با صحت پیشبینی 7/69 درصد راهبردهای کشاورزان را از هم تفکیک کند.
سمیرا افشاری؛ روح‌اله رضائی؛ حیدر قلی‌زاده؛ حسین شعبانعلی فمی
دوره 6، شماره 1 ، آذر 1396، ، صفحه 101-113
چکیده
با توجه به اهمیت منابع آب به عنوان یک عنصر کلیدی در تمام زیربخش های اقتصادی به ویژه کشاورزی و درعین‌حال، محدودیت و کمبود شدید این منابع، حرکت به سوی مدیریت پایدار منابع آب امری اجتناب ناپذیر به شمار می آید. در این زمینه، بسیاری از صاحب نظران بر این باورند که عوامل ذهنی و روانشناختی به ویژه نگرش از عوامل اصلی سوق دادن افراد ...
بیشتر
با توجه به اهمیت منابع آب به عنوان یک عنصر کلیدی در تمام زیربخش های اقتصادی به ویژه کشاورزی و درعین‌حال، محدودیت و کمبود شدید این منابع، حرکت به سوی مدیریت پایدار منابع آب امری اجتناب ناپذیر به شمار می آید. در این زمینه، بسیاری از صاحب نظران بر این باورند که عوامل ذهنی و روانشناختی به ویژه نگرش از عوامل اصلی سوق دادن افراد به سوی به‌کارگیری اقدامات مرتبط با مدیریت پایدار منابع آب میباشند. با در نظر گرفتن اهمیت موضوع، هدف اصلی این تحقیق بررسی عوامل تعیینکننده نگرش کشاورزان نسبت به مدیریت پایدار منابع آب بود. جامعه آماری این پژوهش، تمام سرپرستان خانوار در شهرستان کمیجان بودند (5100=N) که با توجه به جدول بارتلت و همکاران (2001)، تعداد 300 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه بود که روایی محتوایی آن با روش پانلی از کارشناسان تأیید شد. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق پیش آزمون انجام گرفت که مقدار آلفای کرونباخ محاسبه‌شده برای مقیاس‌های اصلی پرسشنامه در حد مناسب (در دامنه بین 628/0 تا 812/0) بود. نتایج تحقیق حاکی از آن بود که نزدیک به نیمی از کشاورزان دارای نگرش خاصی نسبت به مدیریت پایدار منابع آب نبودند. با توجه به نتایج کسب‌شده، متغیرهای ادراک کشاورزان نسبت به مشکلات مدیریت پایدار منابع آب، میزان شرکت در برنامه‌ها و فعالیت‌های ترویجی و حجم استخر ذخیره آب، اصلیترین عوامل تعیینکننده نگرش کشاورزان نسبت به مدیریت پایدار منابع آب در شهرستان کمیجان بودند. همچنین، نتایج تحقیق نشان داد که بین نگرش کشاورزان نسبت به مدیریت پایدار منابع آب بر حسب نوع مالکیت منبع آب آنها، تفاوت معنی‌دار وجود داشت، به نحوی که کشاورزان با مالکیت شخصی در مقایسه با کشاورزان دارای مالکیت مشاع، از نگرش مطلوب‌تری برخوردار بودند.
