آموزش محیط زیست
رویا کرمی؛ سحر طبیبیان؛ نسرین احمدی؛ طاهره شرقی
چکیده
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پرخطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان با تأکید بر نقش میانجی مؤلفه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و تبیین مسیر شکل‌گیری رفتار حفاظتی از طریق تأثیر دانش بر نگرش به‌عنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه ازنظر هدف کاربردی و به روش توصیفی همبستگی ...
بیشتر
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پرخطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان با تأکید بر نقش میانجی مؤلفه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و تبیین مسیر شکل‌گیری رفتار حفاظتی از طریق تأثیر دانش بر نگرش به‌عنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه ازنظر هدف کاربردی و به روش توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه موردمطالعه، باغداران شهرستان زنجان می‌باشند. تعداد نمونه طبق فرمول کوکران 293 نفر محاسبه و نمونهگیری به روش طبقه‌ای چندمرحله‌ای انجام گردید. این پژوهش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه اجرا شد که روایی و پایایی آن بررسی و مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد باغداران پوشیدن لباس و کفش مناسب را به‌عنوان تجهیزات حفاظتی در حین کار با مواد شیمیایی معمولاً موردتوجه قرار می‌دهند، اما سایر تجهیزات حفاظت فردی مانند ماسک، کلاه، دستکش و عینک کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد. همچنین اگرچه باغداران دانش در حد متوسط تا کمی نسبت به رفتار حفاظتی دارند، اما بستر نگرشی نسبتاً خوبی در خصوص نیاز به انجام اقدامات حفاظتی وجود دارد که همین امر اجرای برنامه آموزشی و پذیریش آن را تسهیل می‌کند. آزمون فرضیه‌های مطالعه نشان داد که 41% از واریانس نگرش باغداران پیرامون رفتارهای حفاظتی تحت تأثیر دانش آنان شکل می‌گیرد. همچنین تأثیر نگرش بر تمامی مؤلفه‌های اعتقاد سلامت معنیدار بوده و تقریباً نیمی از تغییرات حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، خودکارآمدی و راهنمای عمل را تبیین می‌کند. تحلیل مسیر حاکی از تبیین 58 درصد از تغییرات رفتار حفاظتی بر اساس مدل پیش‌بینی‌شده است؛ بنابراین آموزش میتواند ضمن افزایش دانش و تأثیر بر نگرش، درک باغداران از رفتارهای حفاظتی را تحت تأثیر قرار داده و زمینه را برای اجرای رفتارهای ایمن فراهم نمود.
آموزش محیط زیست
پروانه صفری الموتی؛ اسماعیل کرمی دهکردی؛ جابر اعظمی
چکیده
دانش ذینفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع‌زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع‌زیستی ادراک‌شده در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان با استفاده از روش‌شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه‌ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته ...
بیشتر
دانش ذینفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع‌زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع‌زیستی ادراک‌شده در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان با استفاده از روش‌شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه‌ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته به منطقه حفاظت‌شده بودند (5095N=) مشخص شد و از طریق روش نمونهگیری چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد، دانش پاسخگویان در مورد خدمات اکوسیستمی در سطح زیاد و در زمینه چالش‌های تنوع‌زیستی در حد متوسط ارزیابی گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای دانش در خصوص خدمات تأمینی اکوسیستم، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های انسانی مربوط به فعالیتهای ناپایدار جامعه محلی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر شرایط زمینه‌ای (نگرش و معیشت) ضعیف جامعه محلی بر کاهش تنوع‌زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های انسانی ناپایدار سازمانهای بیرونی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های مربوط به شرایط مداخله‌گری غیراثربخش بر کاهش تنوع‌زیستی و دانش در خصوص تأثیر فشارها یا مخاطرات طبیعی وارده به تنوع‌زیستی، 52 درصد از واریانس ادراک جامعه محلی در مورد وضعیت تخریب تنوع‌زیستی را تبیین کردند.
آموزش محیط زیست
مهدی کلاهی؛ محمد جهانی
چکیده
اکثر معضلات محیط‌زیستی، معلول رفتارهای افراد یک جامعه بوده و خود تأثیرپذیر از عوامل دیگری است؛ بنابراین برای تابآوری در مشکلات محیط‌زیستی، هم‌راستایی رفتارهای فردی و اجتماعی با محوریت بومشناختی ضروری است. هدف از این پژوهش شناخت میزان رفتارهای محیط‌زیستی شهروندان شهر رضویه استان خراسان رضوی و عوامل مؤثر بر آن بوده تا ...
بیشتر
اکثر معضلات محیط‌زیستی، معلول رفتارهای افراد یک جامعه بوده و خود تأثیرپذیر از عوامل دیگری است؛ بنابراین برای تابآوری در مشکلات محیط‌زیستی، هم‌راستایی رفتارهای فردی و اجتماعی با محوریت بومشناختی ضروری است. هدف از این پژوهش شناخت میزان رفتارهای محیط‌زیستی شهروندان شهر رضویه استان خراسان رضوی و عوامل مؤثر بر آن بوده تا با ارائه راهحلهایی بتوان رفتارهای افراد را به سوی رفتارهای سازگار با محیط‌زیست تشویق نمود. با روش پیمایشی – میدانی، طبق فرمول کوکران، تعداد 334 خانوار به کمک روش تصادفی سیستماتیک، انتخاب و با پرسشنامه محققساخته موردمطالعه قرار گرفتند. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهند که بین رفتار محیط‌زیستی شهروندان با متغیرهای دانش، آگاهی، باور و ارزش محیط‌زیستی و همچنین سن رابطه معناداری وجود دارد. البته رفتار محیط‌زیستی برحسب جنسیت، وضعیت تأهل، میزان تحصیلات و شغل افراد متفاوت است. طبق نتایج، شهروندان این شهر، دارای رفتار محیط‌زیستی بوده و تمایل به مشارکت دارند. ازآنجاکه بهترین گزینه برای موفقیت در هر فعالیتی مشارکت مردم است، برای دستیابی به رفتارهای مطلوب محیط‌زیستی باید بر روی برنامه‌های مشارکتی منطقهای و محلی در شهرها تمرکز نمود. به‌هرحال، با توجه به مفهوم رفتار شهروندی پایدار، یافته‌های این پژوهش، افقی برای سیاستگذاری محیط‌زیستی در اجتماع فراهم می‌کند.
حسین باقریان حسینی؛ احمد عابدی سروستانی؛ علیرضا خواجه شاهکویی
چکیده
آموزش و یادگیری یکی ارکان مهم توسعه پایدار میباشد. سواد اطلاعاتی میتواند به کشاورزان در دستیابی و استفاده از اطلاعات برای داشتن کشاورزی پایدار کمک نماید. پژوهش پیمایشی حاضر با هدف بررسی سواد اطلاعاتی کشاورزان در منطقه طرق مشهد و عوامل مرتبط با آن انجام گرفت. بدین منظور با روش تحقیق توصیفی-همبستگی 176 نفر از کشاورزان با روش نمونهگیری ...
بیشتر
آموزش و یادگیری یکی ارکان مهم توسعه پایدار میباشد. سواد اطلاعاتی میتواند به کشاورزان در دستیابی و استفاده از اطلاعات برای داشتن کشاورزی پایدار کمک نماید. پژوهش پیمایشی حاضر با هدف بررسی سواد اطلاعاتی کشاورزان در منطقه طرق مشهد و عوامل مرتبط با آن انجام گرفت. بدین منظور با روش تحقیق توصیفی-همبستگی 176 نفر از کشاورزان با روش نمونهگیری ساده تصادفی موردبررسی قرار گرفتند. ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از روایی صوری و مراجعه به اساتید گروه کتابداری دانشگاه فردوسی مشهد و همچنین گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان مورد تأیید قرار گرفت. پایایی پرسشنامه با محاسبه ضریب آلفای کرونباخ برابر 79/0 بهدست آمد. نتایج نشان داد که سواد اطلاعاتی کشاورزان در حدّ متوسط قابل ارزیابی میباشد. همچنین، سواد اطلاعاتی مستقل از سن، تعداد قطعات اراضی کشاورزی و درآمد سالانه کشاورزان بود؛ اما بین سواد اطلاعاتی کل با سابقه کار کشاورزی، یک رابطه منفی و معنیدار وجود داشت. از بین ابعاد پنجگانه سواد اطلاعاتی، کشاورزان موردمطالعه در زمینه «پایبندی به اصول اخلاقی و قانونی کاربرد اطلاعات» در وضعیت بهتر و در زمینه «دستیابی به اطلاعات موردنیاز به شکل مؤثر و کارآمد» ضعیفتر بودند. ارائه آموزش به کشاورزان به‌منظور ارتقاء قابلیت کسب اطلاعات کشاورزی و به‌کارگیری این اطلاعات، از پیشنهادهای تحقیق حاضر میباشد.
فرهود حمیدی فراهانی؛ سید محمد شبیری؛ محمد علی ابراهیمی؛ مریم لاریجانی؛ مهدیه رضائی
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 157-167
چکیده
هدف این پژوهش، ارزیابی میزان دستیابی به اهداف آموزشی مدیریت بحران (محیط‌زیست) در منطقه زلزله‌زده استان کرمانشاه است. روش تحقیق این مقاله پیمایشی و جامعه آماری، شهروندان ساکن در شهر سرپل ذهاب، سازمانهای مردم‌نهاد درگیر در زلزله کرمانشاه و متخصصین محیط‌زیست است که حجم نمونه ۵۲۵ نفر محاسبه گردید. ابزار نظرسنجی، پرسشنامه بسته و ...
بیشتر
هدف این پژوهش، ارزیابی میزان دستیابی به اهداف آموزشی مدیریت بحران (محیط‌زیست) در منطقه زلزله‌زده استان کرمانشاه است. روش تحقیق این مقاله پیمایشی و جامعه آماری، شهروندان ساکن در شهر سرپل ذهاب، سازمانهای مردم‌نهاد درگیر در زلزله کرمانشاه و متخصصین محیط‌زیست است که حجم نمونه ۵۲۵ نفر محاسبه گردید. ابزار نظرسنجی، پرسشنامه بسته و با سطح مقیاس لیکرت و فاصله‌ای است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS، صورت گرفته و پایایی پرسشنامه از طریق همسازی درونی گویه ها (آلفای کرونباخ) تعیین شده است. یافته‌ها نشان داد که در حدود ۶۳ درصد از پاسخگویان معتقدند که افزایش آگاهی در حوزه محیط‌زیستی از اهمیت بالای برخوردار است؛ اما ۹۷ درصد پاسخگویان معتقدند که عملکرد سه‌گانه (دولت، سازمان مردم‌نهاد و مردم) در مناطق زلزله‌زده در حوزه افزایش آگاهی قابل‌قبول نیست. همچنین در حدود ۶۷ درصد معتقدند که ارتقاء دانش در مسائل محیط‌زیستی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که ۸۰ درصد پاسخگویان اذعان داشتند که عملکرد این مقوله در مناطق زلزله‌زده ضعیف بوده است. در حدود ۶۸ درصد از پاسخگویان معتقدند که نگرش مثبت به مسائل محیط‌زیستی مهم است و ۷۲ درصد معتقدند عملکرد این مهم در مناطق زلزله‌زده ضعیف و بسیار ضعیف بوده است. در حدود ۷۰ درصد از پاسخگویان داشتن مهارت را بااهمیت دانستند؛ اما ۷۹ درصد معتقدند عملکرد این حوزه ضعیف بوده است. درمجموع میزان دستیابی به اهداف آموزشی محیط‌زیست در شرایط بحرانی و واقعی (زلزله سرپل ذهاب) که در این مقاله موردبررسی قرارگرفته در وضعیت بسیار ضعیف قرار دارد.
سمیه عریان؛ سید محمد شبیری؛ مهران فرج اللهی
دوره 6، شماره 1 ، آذر 1396، ، صفحه 115-129
چکیده
هدف از این پژوهش، تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیت‌سازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیت‌سازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان داد، هر سه مؤلفه دانش، نگرش و عملکرد در برنامه‌های اجرایی هر 5 بخش مذکور و 25 راهبرد آن موردتوجه بوده است اما از تناسب کافی برخوردار نیست. بهطوریکه از 229 برنامه اجرایی این سند، %24 و %26 برنامه‌ها به ارتقاء دانش و نگرش تأکید دارند و 50% عملکردی بوده‌اند. بیشترین نسبت برنامه‌های مرتبط با گسترش دانش در هر بخش، با 56% به بخش سلامت و کمترین با 8% به بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اختصاص دارد. کمترین و بیشترین سهم برنامه‌های ارتقاء نگرش به کل برنامه‌های هر بخش نیز به ترتیب به بخش سلامت با 12% و مدیریت منابع آب با 44% مرتبط میباشد. همچنین بخش مدیریت منابع آب کمترین (29%) و کشاورزی و امنیت غذایی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با نسبت 60%، بیشترین برنامه‌های عملکردی را دارند. از این رو نهایتاً لازم است تا تدابیری اتخاذ شود به این منظور، لازم است که ابتدا آموزش از طریق گسترش سطح دانش و نگرش بین مخاطبان و ذینفعان برنامه‌ها انجام گیرد تا برنامه‌های عملکردی که بیش از نیمی از برنامه‌های این سند هستند، تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و همچنین ظرفیت‌سازی در راستای کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی در همه بخش‌ها به‌طور متناسب صورت پذیرد.
هادی ویسی؛ شیوا قربانی؛ شهروز عسکری فرد؛ هومان لیاقتی؛ پیمان فلسفی
دوره 5، شماره 3 ، خرداد 1396، ، صفحه 23-37
چکیده
این مطالعه با هدف ارزشیابی سطح سواد کشاورزی پایدار کارشناسان (دانش، نگرش، حساسیت و نگرانی) و ارزیابی اثرات متغیرهای اقتصادی- اجتماعی (جنسیت، سطح سواد، تجربه و منبع اطلاعاتی) بر آن انجام شد. 180 نفر از کارشناسان کشاورزی در استان تهران و البرز با استفاده از پرسشنامه‌ای شامل چهار بخش: دانش (17 گزینه)، نگرش (10 گزینه)، حساسیت (18 گزینه) و نگرانی ...
بیشتر
این مطالعه با هدف ارزشیابی سطح سواد کشاورزی پایدار کارشناسان (دانش، نگرش، حساسیت و نگرانی) و ارزیابی اثرات متغیرهای اقتصادی- اجتماعی (جنسیت، سطح سواد، تجربه و منبع اطلاعاتی) بر آن انجام شد. 180 نفر از کارشناسان کشاورزی در استان تهران و البرز با استفاده از پرسشنامه‌ای شامل چهار بخش: دانش (17 گزینه)، نگرش (10 گزینه)، حساسیت (18 گزینه) و نگرانی (19 گزینه) مورد پرسش قرار گرفتند. این کارشناسان، سابقه شرکت در دورههای آموزشی کشاورزی پایدار را داشتند. تحلیل داده‌ها نشان داد که کارشناسان، نگرش، حساسیت و نگرانی بالایی نسبت به پایداری کشاورزی داشتند، درحالیکه سطح دانش کشاورزی پایداری، متوسطی داشتند. به منظور بررسی اثرات متغیرهای اجتماعی- اقتصادی بر سطح سواد، شش آزمون تحلیل فاکتوریل یکطرفه انجام شد. نتایج نشان داد که جنسیت بر میزان نگرانی نسبت به پایداری کشاورزی و سطح سواد و تجربه کاری نیز بر دانش و نگرانی نسبت به پایداری کشاورزی، اثر معنیداری دارند. نتایج همچنین نشان داد که کارگاههای آموزشی و رسانهها، اثرات معنیداری بر سطح سواد کشاورزی پایدار کارشناسان داشتند. بر اساس این نتایج، چارچوبی برای برنامه‌ریزی باهدف توسعه سواد کشاورزی پایدار پیشنهاد شد.
رضا موحدی؛ نسیم ایزدی؛ وحید علی آبادی
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 101-115
چکیده
رشد جمعیت و آلودگی حاصل از فعالیتهای آنها و تغییرات اقلیمی قرن اخیر، نگرانی ها را در مورد حفظ محیط زیست برای نسل آینده بیشتر کرده است. به طوریکه امروزه در بیشتر دنیا ترویج دانش و نگرش زیست محیطی یکی از گرایش های مهم فکری و راهبردهای سیاسی است. توسعه این تفکر در سازمانهای مردم نهاد مثل شرکتهای دانش بنیان نیز در صدر ...
بیشتر
رشد جمعیت و آلودگی حاصل از فعالیتهای آنها و تغییرات اقلیمی قرن اخیر، نگرانی ها را در مورد حفظ محیط زیست برای نسل آینده بیشتر کرده است. به طوریکه امروزه در بیشتر دنیا ترویج دانش و نگرش زیست محیطی یکی از گرایش های مهم فکری و راهبردهای سیاسی است. توسعه این تفکر در سازمانهای مردم نهاد مثل شرکتهای دانش بنیان نیز در صدر قرار دارد. بنابراین هدف اصلی این پژوهش، سنجش دانش و نگرش محیط‌زیستی کارکنان شرکتهای دانش بنیان کشاورزی و رابطه آن با عوامل سیاسی ـ اجتماعی بود. این تحقیق از روش توصیفی ـ همبستگی است که از نظر ماهیت از نوع پژوهش های کمّی محسوب می‌شود. جامعه آماری این تحقیق را کارکنان و مدیران شرکتهای دانش بنیان کشاورزی استان کرمانشاه و همدان تشکیل دادند. تعداد این افراد براساس آخرین آمار مراکز رشد استان کرمانشاه و همدان 175 نفر بود. برای تعیین جامعه نمونه از روش تمام شماری استفاده شد که در این پژوهش تعداد 175 نفر در پژوهش شرکت نمودند. ابزار اصلی تحقیق در مرحله میدانی پرسشنامه بود. سؤالات پرسشنامه شامل سه بخش بود: سؤالات بخش اول را ویژگی های دموگرافیکی کارکنان تشکیل دادند، بخش دوم را مقیاس برای سنجش میزان دانش و بخش سوم را مقیاسی برای سنجش نگرش زیست محیطی کارکنان و مدیران تشکیل داد. شاخص ها و مقوله های مورد نظر برای سنجش نگرش زیست محیطی از مقیاس NEP مبنای کار قرار گرفت. پس از طی فرآیند داده پردازی، محاسبات آماری (توصیفی و استنباطی) با استفاده از برنامة SPSS15 وAmos22انجام شد. نتایج تحقیق نشان می دهد، سیاستگذاری های دولتی، پایبندی خانواده به حفظ محیط زیست، رسانه، عضویت درNGO ، تحصیلات و آموزش موجب تغییر در نگرش افراد به محیط زیست می گردد.
آموزش محیط زیست
افسانه زمانی مقدم؛ مهدیه سعیدی
دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1392، ، صفحه 19-30
چکیده
پژوهش حاضر با هدف «بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر میزان دانش، نگرش و مهارت معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران» به روش تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر انتخاب گردیدند. ضمن تقسیم گروه نمونه به دو گروه 30 نفری شاهد و گواه، از هردو گروه پیش آزمون گرفته ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف «بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر میزان دانش، نگرش و مهارت معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران» به روش تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر انتخاب گردیدند. ضمن تقسیم گروه نمونه به دو گروه 30 نفری شاهد و گواه، از هردو گروه پیش آزمون گرفته شد. برای گردآوری دادههای مربوط به پیش آزمون و پس آزمون، از یک پرسشنامه سنجش دانش و نگرش و مهارت زیست محیطی ساخته صالحی و آقامحمدی (2000)، با اندکی تغییرات، استفاده گردید. ضریب پایایی این پرسشنامه، از طریق آلفای کرونباخ 71/. محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از آزمونt مستقل استفاده شد. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که بین میزان دانش، نگرش و مهارت زیست محیطی معلمان در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد و آموزش محیط زیست بر ارتقاء دانش، نگرش و مهارت زیست محیطی معلمان تأثیر مثبت دارد
