مسلم سواری؛ حسین شعبانعلی فمی؛ هوشنگ ایروانی؛ علی اسدی
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 137-156
چکیده
این تحقیق با هدف کلی تدوین راهبردهای پایدارسازی معیشت کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی انجام شد. بر پایه نتایج تحقیق مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف پایدارسازی معیشت در شرایط خشکسالی به ترتیب «وجود زیرساختهای مناسب، تنوع‌بخشی به تولید و گسترش فعالیتهای مکمل و غیر زراعی در استان» و «کاهش توان اقتصادی و تولیدی خانوارهای ...
بیشتر
این تحقیق با هدف کلی تدوین راهبردهای پایدارسازی معیشت کشاورزان کوچک مقیاس در شرایط خشکسالی انجام شد. بر پایه نتایج تحقیق مهم‌ترین نقاط قوت و ضعف پایدارسازی معیشت در شرایط خشکسالی به ترتیب «وجود زیرساختهای مناسب، تنوع‌بخشی به تولید و گسترش فعالیتهای مکمل و غیر زراعی در استان» و «کاهش توان اقتصادی و تولیدی خانوارهای کشاورزی به دلیل خشک‌سالی‌های مکرر» بود. همچنین عمدهترین نقاط فرصت و تهدیدها در این زمینه «توسعه و ترویج انواع بیمه خشکسالی در کشور (دام، مرتع و محصولات)» و «نبودن ساختار سازمانی برای رصد نمودن اثرات تغییرات اقلیمی بر معیشت روستاییان» میباشد. بعد از تعیین راهبردهای مناسب با استفاده از ماتریس کمی مدیریت (QSPM) میزان جذابیت هر کدام از راهبردها مشخص شد در این زمینه نتایج تحقیق نشان داد که مهم‌ترین راهبردها به ترتیب «متنوع سازی منابع معیشتی و فعالیتهای غیر زراعی همراه با گسترش کشتهای گلخانهای با استفاده از زیرساختهای مناسب در استان» و «تدوین طرحهای مناسب ظرفیتسازی جوامع کشاورزی در مقابله با مخاطرات با تشکیل خوشههای دانش روستایی و توسعه زیرساختهای موردنیاز جهت حفظ معیشت» میباشد. همچنین نتایج نشان داد که وضعیت استقرارپذیری فضای استراتژیک سازمان جهاد کشاورزی به ترتیب، ناحیه تغییر جهت، عقب‌نشینی یا کاهشی، توسعه و تنوع میباشد. علاوه بر این، نتایج درخت تصمیم نشان داد که دو متغیر پایداری و آسیبپذیری قادرند با صحت پیشبینی 7/69 درصد راهبردهای کشاورزان را از هم تفکیک کند.
خداعفو راشد نسب؛ مصطفی احمدوند؛ مریم شریف‌زاده
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 55-68
چکیده
مرور مطالعات خشکسالی در جامعه عشایری نشان میدهد رفتار عشایر در مواجهه با خشکسالی تحت تأثیر نگرش آنها به این پدیده است. از اینرو، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نگرش عشایر به پیامدهای اجتماعی خشکسالی و شناسایی سازههای مؤثر بر آن بود که از روش کمّی پیمایش استفاده شد. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهای محقق ساخته بود که جامعه ...
بیشتر
مرور مطالعات خشکسالی در جامعه عشایری نشان میدهد رفتار عشایر در مواجهه با خشکسالی تحت تأثیر نگرش آنها به این پدیده است. از اینرو، پژوهش حاضر به دنبال بررسی نگرش عشایر به پیامدهای اجتماعی خشکسالی و شناسایی سازههای مؤثر بر آن بود که از روش کمّی پیمایش استفاده شد. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامهای محقق ساخته بود که جامعه آماری آن را عشایر منطقه دریلا (200 خانوار) در شهرستان گچساران تشکیل دادند. حجم نمونه مورد پژوهش بر اساس جدول بارتلت و همکاران، 132 خانوار تعیین و به شیوه نمونهگیری تصادفی ساده با انتساب متناسب توزیع شد. روایی پرسشنامه با بهکارگیری پانلی از متخصصان مورد تأیید قرار گرفت و پایایی آن نیز با انجام مطالعهای راهنما در خارج از جامعه آماری و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ (73/0- 61/0) تأیید شد. یافتهها نشان داد، نگرش عشایر نسبت به خشکسالی منفی است. آنها خشکسالی را پدیدهای ویرانگر، لیکن قابل کنترل ارزیابی نمودهاند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل مسیر نشان داد، متغیر آگاهی نسبت به خشکسالی، بیشترین اثر مستقیم معنیدار و مثبت را بر نگرش عشایر نسبت به خشکسالی داشت. وضعیت مشابهی نیز برای متغیرهای تعداد دام و تعداد افراد خانوار مشاهده شد. این در حالی است که متغیرهای ظرفیت پروانه چرا و هنجار ذهنی هر دو اثر معنادار مستقیم لیکن منفی بر نگرش نسبت به خشکسالی داشتند. در پایان بر اساس یافتههای پژوهش، سرمایهگذاریهای حمایتی دولت با هدف گسترش فعالیتهای مزرعهمحور توصیه میگردد.
