سمیه عریان؛ سید محمد شبیری؛ مهران فرج اللهی
دوره 6، شماره 1 ، آذر 1396، ، صفحه 115-129
چکیده
هدف از این پژوهش، تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیت‌سازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیت‌سازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان داد، هر سه مؤلفه دانش، نگرش و عملکرد در برنامههای اجرایی هر 5 بخش مذکور و 25 راهبرد آن موردتوجه بوده است اما از تناسب کافی برخوردار نیست. بهطوریکه از 229 برنامه اجرایی این سند، %24 و %26 برنامه‌ها به ارتقاء دانش و نگرش تأکید دارند و 50% عملکردی بوده‌اند. بیشترین نسبت برنامههای مرتبط با گسترش دانش در هر بخش، با 56% به بخش سلامت و کمترین با 8% به بخش کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای اختصاص دارد. کمترین و بیشترین سهم برنامههای ارتقاء نگرش به کل برنامههای هر بخش نیز به ترتیب به بخش سلامت با 12% و مدیریت منابع آب با 44% مرتبط میباشد. همچنین بخش مدیریت منابع آب کمترین (29%) و کشاورزی و امنیت غذایی و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای با نسبت 60%، بیشترین برنامههای عملکردی را دارند. از این رو نهایتاً لازم است تا تدابیری اتخاذ شود به این منظور، لازم است که ابتدا آموزش از طریق گسترش سطح دانش و نگرش بین مخاطبان و ذینفعان برنامه‌ها انجام گیرد تا برنامههای عملکردی که بیش از نیمی از برنامههای این سند هستند، تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و همچنین ظرفیت‌سازی در راستای کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی در همه بخش‌ها به‌طور متناسب صورت پذیرد.
بهنام کریمی؛ مریم کیان؛ مجید علی عسگری
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، ، صفحه 9-23
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش محیطزیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران بود. روش غالب پژوهش، کیفی بود اما در بخش دوم پژوهش، به منظور اعتباریابی از روش کمی نیز استفاده شد. ابتدا مبانی نظری، پیشینه های پژوهشی، تجارب کشورهای پیشگام و همچنین اسناد بالادستی در ایران مطالعه شد و برنامه درسی آموزش محیط زیست به صورت پیش نویس اولیه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش محیطزیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران بود. روش غالب پژوهش، کیفی بود اما در بخش دوم پژوهش، به منظور اعتباریابی از روش کمی نیز استفاده شد. ابتدا مبانی نظری، پیشینه های پژوهشی، تجارب کشورهای پیشگام و همچنین اسناد بالادستی در ایران مطالعه شد و برنامه درسی آموزش محیط زیست به صورت پیش نویس اولیه طراحی گردید. سپس طرح مورد نظر، از طریق دریافت نظر 30 نفر از کارشناسان (متخصصان برنامه درسی، کارشناسان آموزش محیط زیست و معلمان دوره ابتدایی) که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، اعتبار یابی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن تایید شد. نتایج پژوهش، مولفه های اساسی برنامه درسی آموزش محیط زیست را در پنج بخش مبانی، اهداف، محتوا، روش تدریس و روش ارزشیابی مشخص کرد. همچنین، اعتبار طرح مورد نظر در سطح معناداری (100/0)، با عدد 99% تایید شد. در پایان، بر اساس یافته های پژوهش پیشنهادهای کاربردی ارائه شد.
فاطمه قسامی؛ سید محمد شبیری؛ مریم لاریجانی؛ شهریار فرهمند راد
دوره 5، شماره 3 ، خرداد 1396، ، صفحه 53-73
چکیده
با توجه به حضور دانش‌آموختگان فنی و حرفه‌ای در کلیه فعالیت‌های اقتصادی، لازم است به‌گونه‌ای تربیت شوند که از تأثیر کار و تصمیم خود بر محیطزیست آگاه باشند. در این راستا در پژوهش حاضر سعی می‌شود با توجه به معیارهای شایستگی محیط زیستی، یک مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه فازی برای انتخاب روش آموزش محیطزیست در مدارس فنی و حرفه‌ای، ارائه ...
بیشتر
با توجه به حضور دانش‌آموختگان فنی و حرفه‌ای در کلیه فعالیت‌های اقتصادی، لازم است به‌گونه‌ای تربیت شوند که از تأثیر کار و تصمیم خود بر محیطزیست آگاه باشند. در این راستا در پژوهش حاضر سعی می‌شود با توجه به معیارهای شایستگی محیط زیستی، یک مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه فازی برای انتخاب روش آموزش محیطزیست در مدارس فنی و حرفه‌ای، ارائه شود. به این منظور ابتدا با جستجو در منابع معتبر علمی و تبادل‌نظر با خبرگان، معیارهای شایستگی محیط زیستی دانش‌آموختگان فنی و حرفه‌ای، شناسایی و سپس به منظور تکمیل اطلاعات، سه پرسشنامه متفاوت طراحی شد و پس از توزیع و گردآوری پرسشنامه‌ها میان خبرگان تحقیق، با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و رویکرد ترکیبی دیمتل-فرآیند تحلیل شبکه‌ای به وزن دهی معیارهای مذکور، پرداخته شد. از نتایج حاصل آن به منظور رتبه‌بندی روش‌های آموزش محیطزیست با استفاده از تکنیک‌های الکتر فازی، تاپسیس فازی و مجموع ساده وزنی فازی استفاده شد. با توجه به اینکه نتایج حاصل از اجرای تکنیک‌های فوق در مواردی با یکدیگر همخوانی نداشت، برای رسیدن به یک اجماع کلی از تکنیک رتبه‌بندی جزئی استفاده شد و درنهایت یک مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه فازی جهت انتخاب روش آموزش محیطزیست در مدارس فنی و حرفه‌ای ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان می‌دهد اولویت معیارهای شایستگی بسته به نوع تکنیک وزن دهی متفاوت است و بحث گروهی مناسب‌ترین روش تدریس آموزش محیطزیست است.
سمیرا سرباز؛ احد ستوده؛ مهدی رحیمی
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 25-33
چکیده
پژوهش حاضر با هدف «بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر بر بهبود نگرش دانش آموزان ابتدایی نسبت به حقوق حیوانات » به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان ابتدایی دختر و پسر یک مدرسه دولتی در شهرستان بردسکن بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر دختر و 60 نفر پسر از پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی به ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف «بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر بر بهبود نگرش دانش آموزان ابتدایی نسبت به حقوق حیوانات » به روش نیمه تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل دانش آموزان ابتدایی دختر و پسر یک مدرسه دولتی در شهرستان بردسکن بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر دختر و 60 نفر پسر از پایه های چهارم، پنجم و ششم ابتدایی به صورت قرعه کشی انتخاب شدند، سپس این حجم نمونه انتخاب شده پسر و دختر به دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شد و ابتدا از هر دو گروه آزمایش و کنترل پیش آزمون گرفته شد. پس از دو هفته از اجرای پیش آزمون، در پایان جلسات آموزشی از هر دو گروه آزمایش و کنترل پس آزمون گرفته شد. برای گردآوری داده های مربوط به پیش آزمون و پس آزمون، از یک پرسشنامه نگرش نسبت به حقوق حیوانات استفاده گردید. ضریب پایایی این پرسشنامه، از طریق آلفای کرونباخ 64/0 محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس (Ancova) استفاده شد. نتایج آزمون تحلیل کواریانس نشان داد که ارائه آموزش‌های هدفمند و فعال به دانش آموزان تأثیر به سزایی در ارتقاء نگرش دانش آموزان نسبت به حقوق حیوانات دارد و همچنین اینکه اختلاف معنی داری بین پاسخ دانش آموزان دختر و پسر وجود ندارد (sig=0.38).
الهام اسماعیلی علویجه؛ لعبت زبردست؛ محمدجواد امیری؛ اسماعیل صالحی
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 49-58
چکیده
هدف از این پژوهش، مقایسه اثربخشی آموزش محیطزیست در دانشآموزان پایه ششم ابتدایی بود. برای اجرای این پژوهش، از آموزش رسمی و غیررسمی استفاده شد. روش تحقیق نیمه تجربی بوده که جامعه آماری را کلیه دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر کرج تشکیل داده‌اند. از میان مناطق ۱۲ گانه شهر کرج، منطقه ۵ و دبستان دخترانه نگین البرز انتخاب ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، مقایسه اثربخشی آموزش محیطزیست در دانشآموزان پایه ششم ابتدایی بود. برای اجرای این پژوهش، از آموزش رسمی و غیررسمی استفاده شد. روش تحقیق نیمه تجربی بوده که جامعه آماری را کلیه دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر کرج تشکیل داده‌اند. از میان مناطق ۱۲ گانه شهر کرج، منطقه ۵ و دبستان دخترانه نگین البرز انتخاب گردید. ابزار گردآوری دادهها یک پرسشنامه محقق ساخته دارای دو بخش با هدف میزان نگرش و عملکرد به همراه سه آزمون بود. مقدار آلفای کرونباخ ۸۵/۰ به دست آمد. دانشآموزان به صورت تصادفی در دو گروه رسمی و غیررسمی تقسیم شدند. در دو گروه، آزمونی قبل از آموزش، اجرا شد. سپس از تلفیق دو روش سخنرانی و پرسش و پاسخ در آموزش رسمی استفاده گردید. در گروه غیررسمی، یادگیری توسط دانشآموزان صورت گرفت، درنهایت برای هر دو گروه بعد از آموزش و ۲ ماه بعدازآن، آزمونی برگزار شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از روش‌های آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. نتایج نشان داد، سطح معناداری t محاسبه‌شده، قبل از آموزش در دو گروه رسمی و غیررسمی از ۵/۰ بیشتر است (۵/۰P>) و تفاوت معناداری وجود ندارد. سطح معناداری t محاسبه‌شده، بعد از آموزش و ۲ ماه بعد از آموزش در دو گروه رسمی و غیررسمی از ۵/۰ کمتر است (05/0>P) و تفاوت معناداری وجود دارد؛ بنابراین آموزش محیطزیست به شیوه رسمی و غیررسمی در دانشآموزان پایه ششم ابتدایی دبستان دخترانه نگین البرز شهر کرج اثربخش بوده، اما آموزش غیررسمی محیطزیست، اثربخشی بیشتری از آموزش رسمی محیطزیست، نشان داده است.
نغمه مبرقعی دینان؛ آفرین شهریاری
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 77-88
چکیده
زنان به عنوان نیمی از جمعیت جهان، مدیران مصرف منابع در سطح خانوار به شمار می آیند. در این میان نقش کلیدی زنان در مدیریت محیطزیست بر کسی پوشیده نیست. آگاهی از سطح دانش محیط زیستی زنان خانه دار و همچنین شناسایی نیازها و خلأهای موجود در این زمینه میتواند نقش به سزایی در ارتقای فرهنگ محیطزیستی جامعه داشته باشد. در پژوهش حاضر، ...
بیشتر
زنان به عنوان نیمی از جمعیت جهان، مدیران مصرف منابع در سطح خانوار به شمار می آیند. در این میان نقش کلیدی زنان در مدیریت محیطزیست بر کسی پوشیده نیست. آگاهی از سطح دانش محیط زیستی زنان خانه دار و همچنین شناسایی نیازها و خلأهای موجود در این زمینه میتواند نقش به سزایی در ارتقای فرهنگ محیطزیستی جامعه داشته باشد. در پژوهش حاضر، نیازسنجی آموزشی به منظور شناخت سطح برخورداری از آموزش های مختلف محیطزیستی و برآورد نیازهای آموزشی در زنان خانه دار منطقه 15 شهرداری تهران انجام شده است. پژوهش حاضر از نظر نحوه جمع آوری داده ها از نوع توصیفی و پیمایشی است که داده های مورد نیاز آن از طریق تکمیل پرسشنامه ها توسط زنان خانه دار در منطقه 15 که از میان آنها، 1082 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شده اند به دست آمده است. روایی ابزارپژوهش از طریق نظرات کارشناسی و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (86/0) تأیید شده است. پردازش و تحلیل داده ها نیز با استفاده از نرم افزار SPSS صورت گرفته است. زنان در این منطقه از سطح دانش و آگاهیهای محیط زیستی (88%) بالایی برخوردارند اما به خوبی منشأ همه مشکلات زیست محیطی را نمی شناسند. تمام راه های ارتباطی برای آموزش را مفید می دانند، آموزش های رودررو و تلویزیون به عنوان یک رسانه اجتماعی در مقایسه با سایر روش ها از میانگین بیشتری برخوردارند.
ابراهیم صالح عمران؛ لیلا پرهیزکار؛ خدیجه حاتمی فر
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 89-99
چکیده
یکی از علل ایجاد بحران‌های محیطزیستی، عدم ایجاد آگاهیهای محیطزیستی می باشد. به طور یقین یکی از راههای ایجاد آن، آموزش صحیح می باشد. از آنجایی که یکی از پرکاربردترین ابزار آموزشی در کشور، کتاب‌های درسی است بنابراین، پژوهش حاضر در زمینه این مبحث مهم و با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های اصلی آموزش محیطزیست در محتوای ...
بیشتر
یکی از علل ایجاد بحران‌های محیطزیستی، عدم ایجاد آگاهیهای محیطزیستی می باشد. به طور یقین یکی از راههای ایجاد آن، آموزش صحیح می باشد. از آنجایی که یکی از پرکاربردترین ابزار آموزشی در کشور، کتاب‌های درسی است بنابراین، پژوهش حاضر در زمینه این مبحث مهم و با هدف بررسی میزان توجه به مولفه های اصلی آموزش محیطزیست در محتوای کتاب‌های درسی پایه ششم ابتدایی ایران انجام شده است. بدین منظور به تحلیل محتوای کتاب های درسی ششم ابتدایی پرداخته شد. روش پژوهش تحلیل محتوا با روش آنتروپی شانون بود که واحد تحلیل نیز کل صفحات( متن، پرسش‌ها، تمرین‌ها و تصاویر) است. براساس یافته ها، بالاترین ضریب اهمیت در کتاب مطالعات اجتماعی مربوط به مؤلفه نحوه بهره برداری از منابع فناپذیر و فناناپذیر(23./.) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفههای تالابها و جمعیت، آلودگیها، نقش تکنولوژی درمحیط‌‌‌زیست و فرسایش لایه ازن و نقش گرم شدن کره زمین می باشد، در کتاب فارسی(خوانداری) تنها به مولفه های خاک(13../.) و نقش انسان در حفاظت از محیطزیست(2../.)، در کتاب آموزش علوم تجربی ششم ابتدایی به مولفه های محیطزیست، جنگل و درختان(4../.) و نحوه بهره برداری از منابع فناپذیر و فنا ناپذیر(23./.) و در کتاب تفکر و پژوهش تنها به مؤلفه جنگل و درختان توجه شده و به دیگر مولفه‌های محیطزیست توجهی نشده است. در کتاب‌های قرآن، ریاضی، کار و فناوری، هدیههای آسمانی و فارسی (نوشتاری) ششم ابتدایی به مولفه های محیطزیست توجهی نشده است. نتایج نشان داد که توجه متعادل و جامعی به مولفه های آموزش محیطزیست در محتوای کتاب‌ها نشده است.
هادی غفاری؛ علی یونسی؛ مجتبی رفیعی
دوره 5، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 79-104
چکیده
ایده توسعه پایدار از دل نگرانیهای محیطزیستی و نقد توسعه اقتصادی و صنعتی پدید آمد و آرمان آن حفظ منابع برای همه نسلها در کنار رفع نیازهای نسل کنونی است. توسعه پایدار نیازمند تغییرات وسیعی در زندگی جوامع در همه سطوح است. این تغییر نیازمند مشارکت مردم و جامعه مدنی است و لازمه آن نیز آگاهی و آموزش مردم درباره توسعه پایدار است. آموزش، ...
بیشتر
ایده توسعه پایدار از دل نگرانیهای محیطزیستی و نقد توسعه اقتصادی و صنعتی پدید آمد و آرمان آن حفظ منابع برای همه نسلها در کنار رفع نیازهای نسل کنونی است. توسعه پایدار نیازمند تغییرات وسیعی در زندگی جوامع در همه سطوح است. این تغییر نیازمند مشارکت مردم و جامعه مدنی است و لازمه آن نیز آگاهی و آموزش مردم درباره توسعه پایدار است. آموزش، زیربنای توسعه جهان نوین است و بدون دستیابی به آموزش و ایجاد آگاهی همگانی در انسانها توسعه پایدار از شعاری سطحی و عوامانه فراتر نخواهد رفت. هدف این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی به انجام رسیده، تبیین و تحلیل اثر آموزش و به ویژه آموزش محیط زیست بر توسعه پایدار است. یافتهها حاکی از آن است که توسعه پایدار و همه جانبه، از بستر نیروی انسانی میگذرد و پیش شرط رخداد و تداوم هر توسعه و تحولی، سرمایهگذاری در نیروی انسانی از طریق آموزش و به ویژه آموزش محیط زیست است که به منزله رکن و هسته اصلی و محوری هر جامعهای می_باشد؛ پس با توجه به اینکه آموزش یکی از مؤثرترین مؤلفهها تأثیرگذار بر توسعه پایدار هر کشور است، انجام اقداماتی وسیع، همه جانبه، مستمر و فراگیر در جهت افزایش آگاهیها محیطزیستی جامعه امری ضروری به نظر میرسد. نگاه اقتصادی به مقوله آموزش از منظر سرمایهگذاری بر اساس استانداردهای بانک جهانی و تبیین نقش آن در توسعه پایدار، نوآوری این مقاله می باشد.
پونه قائمی؛ سید محمد شبیری؛ مریم لاریجانی؛ بهروز رکرک
دوره 4، شماره 3 ، خرداد 1395، ، صفحه 33-44
چکیده
هدف از پژوهش حاضر،ارزیابی شیوه‌های آموزشی به منظور انتخاب شیوه های مناسب آموزشی در جهت ارتقاء آگاهیهای محیط زیستی و نهایتاً تغییر رفتار فردی در حفظ محیط زیست میباشد. روش تحقیق، پژوهشی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل 260 نفر از مدیران و کارشناسان دولتی شهر تهران بوده است. ابزار نظرسنجی، پرسشنامه با طرح یک ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر،ارزیابی شیوه‌های آموزشی به منظور انتخاب شیوه های مناسب آموزشی در جهت ارتقاء آگاهیهای محیط زیستی و نهایتاً تغییر رفتار فردی در حفظ محیط زیست میباشد. روش تحقیق، پژوهشی از نوع پیمایشی و جامعه آماری شامل 260 نفر از مدیران و کارشناسان دولتی شهر تهران بوده است. ابزار نظرسنجی، پرسشنامه با طرح یک سؤال در مقیاس چند گزینهای-تک جوابی بوده که جهت سنجش میزان علاقه کارکنان در خصوص انواع روش‌های معمول آموزشی در ادارات صورت پذیرفته است. نتایج حاصل از نظرسنجی در فرایند تحلیل سلسله مراتبی (AHP) با در نظر گرفتن کلیه معیارهای تأثیرگذار در فرایند تصمیم‌گیری مورد ارزیابی قرارگرفت. در این مدل با روش دلفی و کسب نظر از افراد متخصص دانشگاهی در حوزه علوم تربیتی، پارامترهای زمان، هزینه، افزایش سطح دانش، تعداد فراگیران، تغییر رفتار و وجود تعامل بین فراگیران به عنوان معیارهای اصلی انتخاب و رتبه بندی صورت پذیرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که کارگاه آموزشی دارای بالاترین امتیاز با وزن 515/0 بوده و گزینه های آموزش از راه دور با وزن 263/0 و سخنرانی با وزن 222/0 در اولویت‌های بعدی قرار گرفته‌اند. همچنین در این تحقیق با تغییر در ارجحیت هر یک از معیارها، اولویت روش های آموزشی نیز به صورت کمّی قابل محاسبه میباشد. به طوریکه با هدف افزایش تعداد فراگیران (تغییر درصد وزنی معیار فراگیران از 6/7 به 8/37) آموزش از راه دور نسبت به سایر گزینه ها دارای اولویت بالاتری میباشد. به همین ترتیب با هدف افزایش سطح دانش (تغییر درصد وزنی معیار دانش از 9/16 به 3/60)، سخنرانی دارای اولویت بالاتری خواهد گردید.
رکسانا موگوئی؛ بابک ابوالقاسم پور؛ مونا علی ابراهیمی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 7-18
چکیده
هدف پژوهش این است که با ارائه الگوی طراحی آموزشی محیط زیست بر اساس مدل ADDIE ، تأثیر اجرای برنامههای آموزش محیط زیست را بر رفتارهای زیست محیطی گردشگران در پارک جنگلی سرخه حصار بسنجد. مسئله اصلی این تحقیق رفتارهای اجتماعی زیست محیطی گردشگران در محدوده پارک جنگلی سرخه حصار است. این پارک دارای تنوع زیستی غنی و منابع طبیعی است اما به دلیل ...
بیشتر
هدف پژوهش این است که با ارائه الگوی طراحی آموزشی محیط زیست بر اساس مدل ADDIE ، تأثیر اجرای برنامههای آموزش محیط زیست را بر رفتارهای زیست محیطی گردشگران در پارک جنگلی سرخه حصار بسنجد. مسئله اصلی این تحقیق رفتارهای اجتماعی زیست محیطی گردشگران در محدوده پارک جنگلی سرخه حصار است. این پارک دارای تنوع زیستی غنی و منابع طبیعی است اما به دلیل عدم بهرهمندی آگاهانه با مشکل مواجه است. بر این اساس جامعه تحلیلی مورد مطالعه، شهروندان منطقه 13 تهران با جمعیتی بالغ بر 284074 نفر، در نظر گرفته شد که نهایتاً با توجه به دادههای موجود و فرمول کوکران حجم نمونه برابر 308 نفر میباشد. مناسب بودن و اثرگذاری الگوی طراحی آموزشی سیستمی در پارک جنگلی سرخه حصار توسط آزمون مقایسه میانگین با عدد ثابت و دادههای مربوط به اثرگذاری دوره از طریق پیش آزمون ـ پس آزمون گردآوری شد، به منظور مقایسه میانگین آزمون پیش آزمونـ پس آزمون، از آزمون ناپارامتری من ویتنی استفاده شده است. نتایج نشان داد که میزان رضایت افراد از دوره مطلوب میباشد که خود مشخص کنندۀ مناسب بودن الگوی طراحی است و به دلیل یکسان نبودن میانگین متغیرها در پس آزمون و پیش آزمون، نشان دهنده تأثیرگذاری دوره بر متغیرهای مورد بررسی میباشد.
سید محمد شبیری
دوره 2، شماره 5 ، آبان 1392، ، صفحه 1-10
چکیده
مسایل و مشکلات زیست محیطی، گسترش دانشها و پیشرفت فناوری‌های جدید نیاز را برای برنامه درسی زیست محیطی در آموزش عالی و تفکر را در برنامه ریزی توسعه دانشگاهی جهت پویایی ارتباط گذشته، حال و آینده مضاف میکند. در این راستا این پژوهش به بررسی «تحلیل برنامههای آموزش زیست محیطی برای شناسایی فرصتها و تهدیدها در آموزش عالی» میباشد. ...
بیشتر
مسایل و مشکلات زیست محیطی، گسترش دانشها و پیشرفت فناوری‌های جدید نیاز را برای برنامه درسی زیست محیطی در آموزش عالی و تفکر را در برنامه ریزی توسعه دانشگاهی جهت پویایی ارتباط گذشته، حال و آینده مضاف میکند. در این راستا این پژوهش به بررسی «تحلیل برنامههای آموزش زیست محیطی برای شناسایی فرصتها و تهدیدها در آموزش عالی» میباشد. روش پژوهش، توصیفی از نوع پیمایشی است. جامعه آماری شامل اساتید و دانشجویان زیست محیطی در دانشگاه‌های کشور به تعداد 759 نفر میباشد که 40 نفر اساتید و 719 نفر دانشجو است. روش نمونه گیری برای دانشجویان بطور تصادفی ساده بوده که بنا بر پیشنهاد جدول کرجیسی و مورگان تعداد نمونه برابر با 250 نفر انتخاب شد. و برای اساتید از شیوه سرشماری استفاده گردید. در این پژوهش ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه پژوهشگر ساخته میباشد که برای تعیین روایی از نظرات صاحبنظران و براساس فرمول لا و شه 8/0 و برای پایایی آن بر اساس ضریب آلفای کرونباخ برابر 806% بدست آمد، و تحلیل و تفسیر دادهها براساس ماتریس EFE میباشد. با استناد نتایج حاصل از 8 فرصت و 8 تهدید شناسایی گردید که به استناد به همین نتایج از میان مولفه‌های مورد پژوهش، در استراتژی کنونی نظام آموزش عالی در برنامه درسی زیست محیطی وضعیت نسبتا متعادل بین فرصتها و تهدیدهای پیش روی سازمان وجود دارد. که با استفاده از فرصتها به منظور پیشبرد اهداف سازمان تدوین پیش می‌رود. اینگونه استراتژی، استراتژی مطلوب میباشد.
آموزش محیط زیست
فروزان فرخیان؛ محمد حسین پور؛ آتوسا سلیمانی
دوره 2، شماره 5 ، آبان 1392، ، صفحه 31-38
چکیده
آموزش محیط زیست به عنوان فرایندی مادام‌العمر که بخش مهمی از آن در محیط مدرسه صورت می‌پذیرد در بهبود مشکلات زیست‌محیطی نقشی انکار ناپذیر دارد. از این‌رو سرمایهگذاری در محیط مدرسه جهت پرورش کودکانی آگاه نسبت به مسائل زیست محیطی، حضور معلمانی حساس و دارای نگرشی مثبت در این زمینه را می‌طلبد. این پژوهش با هدف بررسی نگرش زیست محیطی ...
بیشتر
آموزش محیط زیست به عنوان فرایندی مادام‌العمر که بخش مهمی از آن در محیط مدرسه صورت می‌پذیرد در بهبود مشکلات زیست‌محیطی نقشی انکار ناپذیر دارد. از این‌رو سرمایهگذاری در محیط مدرسه جهت پرورش کودکانی آگاه نسبت به مسائل زیست محیطی، حضور معلمانی حساس و دارای نگرشی مثبت در این زمینه را می‌طلبد. این پژوهش با هدف بررسی نگرش زیست محیطی معلمان مقطع راهنمایی شهر اهواز، به بررسی معیارهای چهارگانه نگرش زیست‌محیطی با توجه به متغیر میزان تحصیلات پرداخته است. روش این پژوهش توصیفی است و ابزار گردآوری داده ها پرسشنامه سنجش نگرش زیست محیطی فرناندز منزانال و همکاران (2007) بوده است. این پرسشنامه دارای چهار معیار نیاز به آموزش درباره مسائل زیست محیطی، اهمیت فعالیت و کار میدانی جهت آموزش محیط زیست، آلودگی محیط زیست و نیاز به حفاظت، و نیز اقدامات حفاظت زیست محیطی است که میان 331 نفر از دبیران مقطع راهنمایی توزیع شده است. نتایج حاصل از تحلیل توصیفی دادهها و آزمون (ANOVA) گویای این است که اختلاف معنادار میان میزان تحصیلات دبیران و معیارهای «نیاز به آموزش درباره مسائل زیست محیطی» و اهمیت فعالیت و کار میدانی برای آموزش محیط زیست» وجود دارد.
آموزش محیط زیست
الهام اسراری؛ معصومه رهبری
دوره 1، شماره 4 ، تیر 1392، ، صفحه 1-10
چکیده
یکی از مهمترین آلایندههای محیط زیست، پسماندهای بیمارستانی هستند. جهت مدیریت آن باید جداسازی مواد زائد در محل تولید و به وسیلهی تولیدکننده انجام شود. مطالعه حاضر به بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر مدیریت پسماند پزشکی توسط کادر درمان می‌پردازد. روش تحقیق به صورت سرشماری وتک گروهی، روی 49 نفر از کادر درمان بیمارستان کتالم ...
بیشتر
یکی از مهمترین آلایندههای محیط زیست، پسماندهای بیمارستانی هستند. جهت مدیریت آن باید جداسازی مواد زائد در محل تولید و به وسیلهی تولیدکننده انجام شود. مطالعه حاضر به بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر مدیریت پسماند پزشکی توسط کادر درمان می‌پردازد. روش تحقیق به صورت سرشماری وتک گروهی، روی 49 نفر از کادر درمان بیمارستان کتالم ،در سال 1392 انجام گرفت. میزان تفکیک پسماندهای بیمارستان از طریق مشاهده، با کمک ابزار پرسشنامه استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست، در چک لیست مربوطه تعیین گردید. اطلاعات دموگرافیک و میزان آگاهی و نگرش و عملکرد پرسنل درمان در مورد مدیریت زبالههای بیمارستانی از طریق پرسشنامه دیگری سنجیده شد، پس از آموزشی شش ساعته ،پرسشنامه‌ها دوباره پر شدند. نتایج آزمون ویلکاکسون نشان داد، میزان آگاهی نگرش و عملکرد پرسنل درمان بعد از دورههای آموزشی، به سطح خوب افزایش و نتایج آزمون تی استیودنت نشان داد که میزان تفکیک زباله بعد از آموزش به 100 درصد ارتقاء یافت. با توجه به نتایج این مطالعه، آموزش محیط زیست با محوریت مدیریت پسماند پزشکی به کادر درمان بیمارستانها در بهبود میزان تفکیک زباله پیشنهاد می‌شود.
آموزش محیط زیست
حسین میبودی؛ بابک امیدوار؛ اشرف السادات عنایتی؛ سحر رشیدی
دوره 1، شماره 4 ، تیر 1392، ، صفحه 11-19
چکیده
در این پژوهش سعی شده به شکل میدانی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بر مبنای پرسشنامه، میزان ارتباط آگاهیهای محیط زیستی دانشآموزان ابتدایی در مدارس سبز و سنتی را بر اساس تفاوت‌های تحصیلات پدر و مادر نمایان سازد. جامعه آماری این پژوهش را دانشآموزان ابتدایی مدارس سبز و سنتی شهر تهران تشکیل می‌دهند. امتیازدهی به پاسخ‌ها در بخش آگاهی ...
بیشتر
در این پژوهش سعی شده به شکل میدانی و با رویکرد توصیفی- تحلیلی و بر مبنای پرسشنامه، میزان ارتباط آگاهیهای محیط زیستی دانشآموزان ابتدایی در مدارس سبز و سنتی را بر اساس تفاوت‌های تحصیلات پدر و مادر نمایان سازد. جامعه آماری این پژوهش را دانشآموزان ابتدایی مدارس سبز و سنتی شهر تهران تشکیل می‌دهند. امتیازدهی به پاسخ‌ها در بخش آگاهی برحسب تعداد پاسخهای صحیح به سؤالات است. دادهها بعد از کدگذاری با نرم افزار SPSS و آزمونهای مناسب آماری تجزیه و تحلیل شد. نتایج این پژوهش نشان داد که در مدارس سبز به طور متوسط درصد فراوانی پاسخگویان به سؤالات آگاهیهای محیط زیستی بیشتر از مدارس سنتی بوده است. همچنین با توجه به بررسی همبستگی میان تحصیلات پدر و مادر و میزان آگاهی در مورد مسائل محیط زیستی، مشاهده شد که هیچگونه ارتباط معناداری میان تحصیلات پدر و مادر و میزان آگاهی با مسائل محیط زیستی در مدارس وجود ندارد.
فاطمه سیگارچیان تقی زاده؛ سید محمد شبیری؛ مریم لاریجانی
دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1392، ، صفحه 11-18
چکیده
دستیابی انسان به فناوری نانو تأثیرات فراوان در زندگی بشر دارد و صنعت خودروسازی به طور بالقوه یکی از ذینفعان اصلی توسعه فناوری نانو است. که بهبود و مزایای موجود در سطوح مختلف را فراهم مینماید. برخی از کاربردهای زیست محیطی فناوری نانو، میتواند از طریق آموزش محیط زیست انجام پذیرد. البته زمانی میتوان از این آموزشها ...
بیشتر
دستیابی انسان به فناوری نانو تأثیرات فراوان در زندگی بشر دارد و صنعت خودروسازی به طور بالقوه یکی از ذینفعان اصلی توسعه فناوری نانو است. که بهبود و مزایای موجود در سطوح مختلف را فراهم مینماید. برخی از کاربردهای زیست محیطی فناوری نانو، میتواند از طریق آموزش محیط زیست انجام پذیرد. البته زمانی میتوان از این آموزشها بهره برد که نگرش مثبتی در این زمینه وجود داشته باشد. هدف این پژوهش بررسی نگرش مدیران صنعت خودروسازی از بکارگیری آموزش‌های زیست‌محیطی در استفاده از فناوری نانو است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش تحقیق، توصیفی با رویکرد پیمایشی است. جامعه آماری شامل 63 نفر از مدیران تولید صنعت خودروسازی میباشد و ابزار گردآوری، پرسشنامه محقق ساخته بوده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که نگرش مدیران نسبت به آموزش‌های زیست محیطی در کاربرد فناوری نانو مثبت ارزیابی میگردد. بین نگرش مدیران در ارتباط با کاربرد آموزش محیط زیست در استفاده از فناوری نانو و سنوات خدمت و مقطع تحصیلی تفاوت معنی داری وجود ندارد در حالیکه بین نگرش و رشته تحصیلی تفاوت معنی دار است.
آموزش محیط زیست
افسانه زمانی مقدم؛ مهدیه سعیدی
دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1392، ، صفحه 19-30
چکیده
پژوهش حاضر با هدف «بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر میزان دانش، نگرش و مهارت معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران» به روش تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر انتخاب گردیدند. ضمن تقسیم گروه نمونه به دو گروه 30 نفری شاهد و گواه، از هردو گروه پیش آزمون گرفته ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف «بررسی تأثیر آموزش محیط زیست بر میزان دانش، نگرش و مهارت معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران» به روش تجربی انجام شد. جامعه آماری شامل کلیه معلمان ابتدایی منطقه 12 تهران بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده 60 نفر انتخاب گردیدند. ضمن تقسیم گروه نمونه به دو گروه 30 نفری شاهد و گواه، از هردو گروه پیش آزمون گرفته شد. برای گردآوری دادههای مربوط به پیش آزمون و پس آزمون، از یک پرسشنامه سنجش دانش و نگرش و مهارت زیست محیطی ساخته صالحی و آقامحمدی (2000)، با اندکی تغییرات، استفاده گردید. ضریب پایایی این پرسشنامه، از طریق آلفای کرونباخ 71/. محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمونt مستقل استفاده شد. نتایج آزمون تی مستقل نشان داد که بین میزان دانش، نگرش و مهارت زیست محیطی معلمان در پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معنادار وجود دارد و آموزش محیط زیست بر ارتقاء دانش، نگرش و مهارت زیست محیطی معلمان تأثیر مثبت دارد
آموزش محیط زیست
سیده زهرا شمسی پاپکیاده؛ سید محمد شبیری
دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1392، ، صفحه 55-65
چکیده
سواد را میتوان یک نظام فکری جدید اطلاق نمود که در آن ارزش ها، عواطف، نگرش‌ها و رفتارها و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی فرد و جامعه بایستی در جهت هماهنگی با طبیعت متحول گردد. در راستای برقراری این نظام فکری و آموزشی، بررسی و تبیین توسعه سواد ریاضی در برنامه درسی مدارس ابتدایی با استفاده از مؤلفه ها و مفاهیم آموزش محیط زیست، در پژوهش ...
بیشتر
سواد را میتوان یک نظام فکری جدید اطلاق نمود که در آن ارزش ها، عواطف، نگرش‌ها و رفتارها و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی فرد و جامعه بایستی در جهت هماهنگی با طبیعت متحول گردد. در راستای برقراری این نظام فکری و آموزشی، بررسی و تبیین توسعه سواد ریاضی در برنامه درسی مدارس ابتدایی با استفاده از مؤلفه ها و مفاهیم آموزش محیط زیست، در پژوهش حاضر مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. تا با استفاده از مفاهیم زیست‌محیطی دانش آموز را به تفکر، جستجو و کنکاش در حل مسایل و استدلالهای منطقی به یادگیری ریاضی و زیست محیطی دست یافت. و بر این اساس در این تحقیق به تحلیل محتوای کتب درسی ریاضی با هدف استفاده از مؤلفه و مفاهیم آموزش محیط زیست در برنامههای درسی ارائه شده دوره ابتدایی جهت توسعه سواد ریاضی در بهبود یادگیری و ارتقاء آگاهی، دانش، فرهنگ و تغییر رفتار زیست محیطی کودکان انجام پذیرفته است. این تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا میباشد. نتایج نشان می‌دهد که در کتاب‌های درسی ریاضی دوره ابتدایی، بیشترین توجه به مؤلفه منابع طبیعی شده است و به برخی از مؤلفههای هیچگونه اشارهای نشده است.
آموزش محیط زیست
صادق صالحی؛ زهرا قائمی اصل
دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1392، ، صفحه 67-79
چکیده
مقاله حاضر به بررسی نقش آموزش زیست محیطی در بروز رفتارهای حفاظت از محیط زیست دانش آموزان می‌پردازد. روش تحقیق در این مطالعه، روش پیمایشی بوده که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده، 350 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بابل(استان مازندران) به عنوان نمونه جهت بررسی انتخاب شدند.اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه و در بهار1391 ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی نقش آموزش زیست محیطی در بروز رفتارهای حفاظت از محیط زیست دانش آموزان می‌پردازد. روش تحقیق در این مطالعه، روش پیمایشی بوده که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده، 350 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بابل(استان مازندران) به عنوان نمونه جهت بررسی انتخاب شدند.اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه و در بهار1391 جمع آوری شد. دادههای تحقیق با استفاده از نرمافزار آماری SPSS پردازش و با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد میزان شناخت دانش آموزان نسبت به مسایل و مشکلات زیست محیطی عام، بالا و نسبت به مسایل و مشکلات زیست محیطی خاص، پایین است. همچنین، بین میانگین رفتار زیست محیطی در پایههای مختلف تحصیلی تفاوت معنادار وجود دارد، اما این تفاوت در بین رشتههای مختلف تحصیلی دیده نشد. نهایتاً، یافته‌های تحقیق نشان داد که نگرش نوین زیست محیطی در ایجاد رفتار حفاظت از محیط زیست تأثیر مثبت دارد، اما آموزش و دانش زیست محیطی تأثیر چندانی در بروز رفتار زیست محیطی ندارد. در ادامه مقاله، دلایل احتمالی این امر مورد بررسی قرار گرفته است.
آموزش محیط زیست
محمد نیرو؛ غلامرضا حاجی حسین نژاد
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 1-12
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست بر اساس نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر در ایجاد نگرش و علاقمندی و اصلاح کج‌فهمی دانشآموزان در مقایسه با الگوی تدریس سنتی انجام گرفت. شیوه‌ی تحقیق از نوع نیمه آزمایشی به روش طرح چهارگروهی سولومون میباشد. نتایج نهایی پژوهش نشان می‌دهد که شیوه‌ی تدریس بر اساس نظریه هوش‌های ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر آموزش محیط زیست بر اساس نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر در ایجاد نگرش و علاقمندی و اصلاح کج‌فهمی دانشآموزان در مقایسه با الگوی تدریس سنتی انجام گرفت. شیوه‌ی تحقیق از نوع نیمه آزمایشی به روش طرح چهارگروهی سولومون میباشد. نتایج نهایی پژوهش نشان می‌دهد که شیوه‌ی تدریس بر اساس نظریه هوش‌های چندگانه گاردنر در ایجاد نگرش و علاقمندی دانشآموزان درباره محیط زیست همچنین در اصلاح کجفهمیها نسبت به شیوه‌ی تدریس سنتی برتری دارد. از این روی با توجه به اینکه آموزش در رویکرد سنتی، تنها با هدف انتقال دانش به یادگیرندگان، با روش سخنرانی و اغلب بر مبنای هوش زبانی-کلامی و منطقی-ریاضی انجام می‌شود و از سوی دیگر نظریه هوش‌های چندگانه، بستری را مهیا میکند تا بر اساس تفاوت‌های فردی، یادگیری از طریق اصلیترین ابزارهای شناخت هریک از فراگیران صورت پذیرد و بر اساس نتایج این پژوهش، استفاده از این روش تدریس در آموزش مفاهیم محیط زیست و تجدید نظر در برنامه درسی آموزش محیط زیست، لازم و ضروری به نظر میرسد.
آموزش محیط زیست
حسین میبودی؛ حسن کریم زادگان
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 25-33
چکیده
پیشرفت روزافزون جوامع، معنای مشارکت را به تمامی عرصه‌های زندگی اجتماعی بسط داده است. در این پژوهش سعی شده به شکل میدانی و با رویکرد توصیفی– تحلیلی و بر مبنای پرسشنامه، ضمن روشن ساختن اهمیت مشارکت سازمان‌های غیردولتی زیست محیطی در عرصه آموزش محیط زیست کشور، میزان موفقیت این سازمان‌ها را در تحقق این امر نمایان سازد. جامعه ...
بیشتر
پیشرفت روزافزون جوامع، معنای مشارکت را به تمامی عرصه‌های زندگی اجتماعی بسط داده است. در این پژوهش سعی شده به شکل میدانی و با رویکرد توصیفی– تحلیلی و بر مبنای پرسشنامه، ضمن روشن ساختن اهمیت مشارکت سازمان‌های غیردولتی زیست محیطی در عرصه آموزش محیط زیست کشور، میزان موفقیت این سازمان‌ها را در تحقق این امر نمایان سازد. جامعه آماری این پژوهش را اعضای سازمان‌های غیردولتی زیست محیطی، مسئولان سازمان‌های غیردولتی زیست محیطی و نیز افراد صاحب نظر شهر مشهد تشکیل می‌دهند. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرمافزار SPSS استفاده شده است و دادهها در دو سطح توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل شدند. در مجموع نتیجهگیری گردید که این سازمان‌ها بخش مهمی از بدنه سازمان حفاظت محیط زیست در امر آموزش محیط زیست هستند و به منظور بهره گیری بهتر از توان سازمان‌های غیردولتی به منظور پیش برد آموزش محیط زیست در سطح کشور، لازم است نگاه به آموزش محیط زیست همراه با برنامه ریزی صحیح در سطح کلان اجرایی و قانونی صورت گیرد.
