آموزش محیط زیست
نسرین رضاوند زائری؛ ابوالفضل قاسم زاده علیشاهی؛ پیمان یارمحمدزاده
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگوی مفهومی مدیریت سبز مدارس متوسطه ایران با رویکرد توسعه پایدار بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه‌ای است و برای طراحی الگو از روش داده بنیاد استفاده شد. مشارکت‌کنندگان شامل 26 نفر از صاحب‌نظران حوزه محیط‌زیست، مدیران باتجربه مدارس متوسطه، خبرگان توسعه پایدار آموزش‌وپرورش استان آذربایجان شرقی و ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگوی مفهومی مدیریت سبز مدارس متوسطه ایران با رویکرد توسعه پایدار بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه‌ای است و برای طراحی الگو از روش داده بنیاد استفاده شد. مشارکت‌کنندگان شامل 26 نفر از صاحب‌نظران حوزه محیط‌زیست، مدیران باتجربه مدارس متوسطه، خبرگان توسعه پایدار آموزش‌وپرورش استان آذربایجان شرقی و اعضای هیئت‌علمی مطلع حوزه مدیریت سبز دانشگاه‌های آزاد و سراسری تبریز بودند که به‌صورت هدفمند و به شیوه متوالی از نوع گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری برای مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. برای تائید کیفیت و اعتبار داده‌ها از چهار معیار مقبولیت، انتقال‌پذیری، تائیدپذیری، قابلیت اطمینان استفاده شد. برای تحلیل داده‌ها از روش کدگذاری سه مرحلهای استراوس و کوربین (باز، محوری، انتخابی) به کمک نرم‌افزار MAXQDA استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل علی مؤثر بر مدیریت سبز مدارس متوسط شامل آینده‌پژوهی سبز، استقرار سیستم مدیریت محیط‌زیستی و تحولات استراتژیک است. عامل انزوای عملکردی، محدودیت، موانع بهداشت حرفه‌ای و عدم تعهد به‌عنوان عوامل مداخله‌گر هستند. حمل‌ونقل پایدار، استفاده از فناوری پاک، صرفهجویی در مصرف انرژی و مدیریت مصرف آب و پسماند به‌عنوان اقدامات شناسایی شد. پیاده‌سازی مدیریت کیفیت جامع، تأثیرات اجتماعی و بهبود عملکرد به‌عنوان عامل پیامد استخراج شد. درنهایت نتایج حاصل از کدگذاری انتخابی نشان داد عامل آموزش حفاظت از منابع پایه و محیط‌زیست، توسعه استفاده از فناوری سبز و فرهنگسازی پایدار اصلاح الگوی مصرف به‌عنوان مقوله محوری است.
آموزش محیط زیست
Manijeh Ahmadi؛ Kosar Baeitabar
چکیده
The main purpose of this study is to investigate the effect of traffic culture education on the law-abiding and citizenship behavior of middle school students in District 12 of Tehran. The research method is quasi-experimental with pre-test and post-test design and is applied in terms of purpose. In terms of data type, this research is quantitative, and in terms of time, it is a cross-sectional research. The statistical population was 4756 high school students in District 12 of Tehran in the academic year 2020-2021, which was selected by random cluster sampling of 40 seventh-grade students in two ...
بیشتر
The main purpose of this study is to investigate the effect of traffic culture education on the law-abiding and citizenship behavior of middle school students in District 12 of Tehran. The research method is quasi-experimental with pre-test and post-test design and is applied in terms of purpose. In terms of data type, this research is quantitative, and in terms of time, it is a cross-sectional research. The statistical population was 4756 high school students in District 12 of Tehran in the academic year 2020-2021, which was selected by random cluster sampling of 40 seventh-grade students in two groups of 20 (experimental group and control group). The research tools of the educational package included pedestrians, vehicle occupants, urban cycling, public transportation, rights and duties of citizenship in traffic, and a researcher-made questionnaire that its content validity was determined by the Lavshe index (0.62) and formal validity by the opinion of elites and reliability was calculated by Cronbach's alpha test (0.80). Descriptive statistics (central and dispersion indices), inferential statistics (Kolmogorov-Smirnov tests, independent t-test, and paired t-test), and SPSS16 software were used to analyze the data. The results showed that traffic education had a significant positive and direct effect on the law-abiding and citizenship behavior of students.
آموزش محیط زیست
ثریا کرمی؛ محمدرضا بهرامیان؛ طیبه بساکی؛ صدیقه غنائی؛ محمد علی نجات
چکیده
هدف از این مطالعه شناسایی و رتبه‌بندی روش‌های ترویج فرهنگ صحیح استفاده از منابع طبیعی است. بدین منظور بر اساس نظر خبرگان در حوزه منابع طبیعی 8 معیار اصلی و 12 شاخص فرعی برای طراحی پرسشنامه انتخاب گردید. سپس بر اساس اطلاعات حاصل از پرسشنامه که توسط متخصصین حوزه منابع طبیعی تکمیل گردید، وزن دهی و رتبه‌بندی شاخص‌ها با استفاده از نرم‌افزار ...
بیشتر
هدف از این مطالعه شناسایی و رتبه‌بندی روش‌های ترویج فرهنگ صحیح استفاده از منابع طبیعی است. بدین منظور بر اساس نظر خبرگان در حوزه منابع طبیعی 8 معیار اصلی و 12 شاخص فرعی برای طراحی پرسشنامه انتخاب گردید. سپس بر اساس اطلاعات حاصل از پرسشنامه که توسط متخصصین حوزه منابع طبیعی تکمیل گردید، وزن دهی و رتبه‌بندی شاخص‌ها با استفاده از نرم‌افزار اکسپرت چویز و روش تحلیل سلسهمراتبی که یکی از تکنیکهای معتبر در حوزه تصمیمگیری چند معیاره است انجام گردید. یافتههای تحقیق حاضر حاکی از آن است که از بین 8 معیار، معیارهای «تسهیل یادگیری مشارکتی»، «رشد تفکر انتقادی» و «وجود تعامل» به ترتیب از اهمیت بیشتری برخوردارند. تجزیه‌وتحلیل نهایی نشان داد سه معیار اشارهشده در بستر روش‌های مشارکتی، کارآمدترین شیوه جهت ترویج فرهنگ استفاده از منابع و محیط‌زیست می‌باشد.
آموزش محیط زیست
شهناز کرمی؛ کوروش فتحی واجارگاه؛ علی اکبر خسروی بابادی؛ منوچهر فرج زاده اصل
چکیده
نوبستر سازی یکی از رویکردهای نو در حوزه مطالعات برنامه درسی است. این رویکرد ورود برنامه درسی به مباحث و رشته‌های دیگر را بررسی می‌کند. یکی از این مباحث، محیط‌زیست و به‌ویژه تغییرات اقلیمی است. پژوهش حاضر بر آن است تا نحوه سبز شدن برنامه‌های درسی را در دوران بعد از پاندومی بررسی نماید، این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل محتوای قراردادی ...
بیشتر
نوبستر سازی یکی از رویکردهای نو در حوزه مطالعات برنامه درسی است. این رویکرد ورود برنامه درسی به مباحث و رشته‌های دیگر را بررسی می‌کند. یکی از این مباحث، محیط‌زیست و به‌ویژه تغییرات اقلیمی است. پژوهش حاضر بر آن است تا نحوه سبز شدن برنامه‌های درسی را در دوران بعد از پاندومی بررسی نماید، این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل محتوای قراردادی انجام‌شده است. تعداد 11 نفر از متخصصان تغییرات اقلیمی و برنامه درسی به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمع‌آوری گردید روش گرینهم و لاندمن جهت تحلیل داده‌ها بکار گرفته شد. جهت صحت و اعتبار داده‌ها از روش گوبا و لینکلن استفاده شد در ارتباط با هدف پژوهش 4 طبقه شامل آمادگی مقابله با بحران، احترام به قوانین، همبستگی ملی، حفاظت از ارزشهای زیست‌محیطی و 9 زیر طبقه شامل شناسایی تهدیدها، درک فرصت‌ها، حمایت از قوانین، تقویت حاکمیت قوانین، توسعه مشارکت‌های مردمی، گسترش همدلی، حفاظت از آب، مقابله با آلودگی هوا، حفاظت از جنگل شناسایی گردیدند با توجه به دیدگاه مشارکت‌کنندگان جهت سبز شدن برنامه‌های درسی در دوران پساکرونا درون‌مایه‌های اصلی دانش زیستی و آگاهی زیستی در چارچوب برنامه‌های درسی می‌تواند استفاده شود.
آموزش محیط زیست
Komeil Zoleikani Talavaki؛ Reza Mirarab Razi؛ Mostafa Azizi Shomami
چکیده
Environmental education (EE) raises awareness of issues impacting the environment upon which we all depend, as well as actions we can take to improve and sustain it. This study investigated the degree of consistency among the environmental components of the intended and implemented curricula belonged to the fifth grade Experimental Science textbook. The methodology in the first part was content analysis, while in the second part was a survey. The statistical population consisted of the fifth grade Experimental Science textbook and 120 fifth grade teachers of primary schools in Sari. The intended ...
بیشتر
Environmental education (EE) raises awareness of issues impacting the environment upon which we all depend, as well as actions we can take to improve and sustain it. This study investigated the degree of consistency among the environmental components of the intended and implemented curricula belonged to the fifth grade Experimental Science textbook. The methodology in the first part was content analysis, while in the second part was a survey. The statistical population consisted of the fifth grade Experimental Science textbook and 120 fifth grade teachers of primary schools in Sari. The intended curriculum has been examined through the analysis of the objectives and the content of the Experimental Science textbook, and the implemented curriculum has been examined via a researcher-made questionnaire. Chi-square and one-sample t-test were run in data analysis process. The results indicated that with respect to the objectives, there was not any significant difference among the components of the environmental education. However, regarding the content, there was a significant difference among the components of the environmental education. However, there was a significant difference among the contents of the environmental components of the fifth grade Experimental Science course. Moreover, regarding the environmental components and the teachers’ opinions, there was a significant difference between the intended and implemented curricula, and hence not any consistency between the two. Therefore, due to the existing inconsistency, it is necessary for the Editing Council of the Experimental Science Book, as well as the school principals and teachers to put more efforts into reducing such inconsistency.
آموزش محیط زیست
Reza Najjari؛ Maryam Darvish
چکیده
Nowadays, due to the growing process of global warming, increase of greenhouse gases and reduction of natural resources, environmental crises are more than ever before, therefore one of the topics that has attracted a lot of attention in educational systems is to present new attitudes of conservation. Environment is in education, which is considered one of the important tasks of the educational system and is applied in educational books. Considering the importance of the environment, the purpose of this research is to analyze the content of fourth grade textbooks based on the level of attention ...
بیشتر
Nowadays, due to the growing process of global warming, increase of greenhouse gases and reduction of natural resources, environmental crises are more than ever before, therefore one of the topics that has attracted a lot of attention in educational systems is to present new attitudes of conservation. Environment is in education, which is considered one of the important tasks of the educational system and is applied in educational books. Considering the importance of the environment, the purpose of this research is to analyze the content of fourth grade textbooks based on the level of attention paid to green management components. The research method is descriptive and qualitative and quantitative content analysis, which analyzed the data using Shannon's entropy technique. The statistical population of the research includes social studies, Farsi and experimental science books of the fourth grade of elementary school, which due to the nature of the subject, sampling was not done and all the statistical population was examined. and the research tool in this research is a checklist and based on the report of the technical and research office of the "Green Management Steering Center", the indicators of green management in several main areas including energy management, water and wastewater management, benefit from renewable energy, waste management, pollution control Sound, transportation and the spread of culture and strengthening of social responsibilities in the field of environment, the selected books were studied according to these components. The obtained results showed that the highest coefficient of indicators related to green management for the fourth grade social studies course was for the index of energy management and use of renewable energy, respectively. For the Persian course, water and sewage management had an importance coefficient of 0.26, and for the experimental science course, water and sewage management, use of renewable energy, noise pollution control and transportation, energy management and promotion of culture and environment had an importance coefficient of was 0.17.
آموزش محیط زیست
گل بهار پورانجنار؛ حبیب الله سالارزهی؛ علی اصغر تباوار؛ نورمحمد یعقوبی
چکیده
این مطالعه با هدف کاوش پیشایندها و پسایندهای دانشگاه پایدار و دوستدار محیط‌زیست با بهرهگیری از رویکردی آمیخته انجام پذیرفت. این پژوهش، در زمره پژوهش‌های اکتشافی، کاربردی و در رهیافت قیاسی استقرایی (آمیخته) قرار دارد. جامعه آماری پژوهش را پانزده نفر از صاحب‌نظران، خبرگان و اساتید آموزش عالی و کارشناسان محیط‌زیست فعال در دانشگاهها، ...
بیشتر
این مطالعه با هدف کاوش پیشایندها و پسایندهای دانشگاه پایدار و دوستدار محیط‌زیست با بهرهگیری از رویکردی آمیخته انجام پذیرفت. این پژوهش، در زمره پژوهش‌های اکتشافی، کاربردی و در رهیافت قیاسی استقرایی (آمیخته) قرار دارد. جامعه آماری پژوهش را پانزده نفر از صاحب‌نظران، خبرگان و اساتید آموزش عالی و کارشناسان محیط‌زیست فعال در دانشگاهها، تشکیل می‌دهند. جهت گردآوری اطلاعات در بخش کیفی پژوهش از مصاحبه عمیق (نیمهساختاریافته) و در بخش کمی نیز از پرسشنامه محققساختهای استفاده شد که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد تأیید گردید. در بخش کیفی، دادههای به‌دست‌آمده از مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار اطلس تی‌آی و روش تحلیل مضمون تحلیل شد. همچنین، در بخش کمی پژوهش، با استفاده از فن دلفی فازی، پیشایندها و پسایندهای استخراجی تأیید و اولویتبندی شدند. یافتههای پژوهش حاکی از استخراج 7 پیشایند و 7 پسایند بود که از میان پیشایندها به ترتیب وجود بسترهای حمایتی، قانونی و سیاستگذاری پایدار؛ سازمان‌دهی الزامات ایدئولوژیک، ساختاری، محیطی، کارکردی، مدیریتی و ارزیابی پایدار و وجود بستر حمایتی دولتی و نظام تأمین مالی پایدار و از میان پسایندها نیز نظام آموزشی پایدار؛ نظام پژوهشی پایدار و همراهی جامعه با دانشگاهها در حل مسائل محیط‌زیست دارای بالاترین اولویت بودند.
آموزش محیط زیست
سمانه کرمی؛ ترانه عنایتی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) قرار می‌گیرد. روش انجام پژوهش در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا و در بخش کمی، توصیفی از نوع پیمایشی بود. مشارکت‌کنندگان بخش کیفی شامل ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف ارائه مدل نقش نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت انجام شده است. این تحقیق از نظر هدف، کاربردی و در گروه مطالعات آمیخته از نوع اکتشافی (کیفی و کمی) قرار می‌گیرد. روش انجام پژوهش در بخش کیفی به روش تحلیل محتوا و در بخش کمی، توصیفی از نوع پیمایشی بود. مشارکت‌کنندگان بخش کیفی شامل 38 نفر از صاحب‌نظران و متخصصان نظام آموزش و پرورش، مسئولان واحد آموزش کمیسیون ملی یونسکو و شورای عالی آموزش و پرورش بودند که به‌صورت هدفمند به روش متوالی از نوع گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری برای مصاحبه انتخاب شدند. جامعه آماری در مرحله کمی شامل ۴۴۰ نفر از مدیران، کارشناسان مسئول و کارشناسان اداره کل آموزش و پرورش شهر تهران بود. حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 205 نفر محاسبه شد. نمونهگیری به روش تصادفی طبقهای برحسب پست سازمانی صورت گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها در بخش کیفی، مصاحبه نیمه ساختاریافته و در بخش کمی، پرسشنامه محقق ساخته بود. برای حصول اطمینان از کیفیت یافتههای کیفی، معیار مقبولیت مدنظر قرار گرفت. به این صورت که بازخورد مشارکت‌کنندگان در پژوهش اعمال گردید. همچنین، به‌منظور اعتباربخشی یافته‌ها از روش کثرتگرایی در پژوهشگر استفاده گردید. در بخش کمی، روایی صوری و محتوایی پرسشنامه بر اساس بررسی و قضاوت صاحب‌نظران و روایی سازه پرسشنامه با استفاده از آزمون تحلیل عاملی بررسی و تأیید شد. پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، بررسی و تأیید شد به‌گونه‌ای که پایایی تمام متغیرهای اصلی بیشتر از مقدار معیار 70/0 بود. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از آزمونهای آمار توصیفی و استنباطی شامل آزمون تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌سازی معادلات ساختاری انجام شد. نتایج پژوهش، حاکی از وجود 38 مؤلفه دارای نقش در نظام آموزش و پرورش در توسعه پایدار با رویکرد الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت بود. 29 مؤلفه آن در چهار بعد فرهنگی، اجتماعی، محیط‌زیستی و اقتصادی مستخرج از تحلیل محتوای مصاحبه‌های انجام‌شده و 9 مؤلفه حاصل از تحلیل محتوای سند تحول بنیادین آموزش و پرورش بود. نتیجه حاصل از بررسی معادلات ساختاری نشان از ارتباط معنادار بین ابعاد مدل داشت.
آموزش محیط زیست
سیده زهرا شمسی پاپکیاده؛ محمدرضا سرمدی؛ الهه امینی فر
چکیده
مسئله اصلی در این پژوهش، طراحی و اعتباریابی مدل آموزش پایداری در صلاحیت‌های دروس ریاضی دوره ابتدایی می‌باشد، آموزشی که با ظرفیت‌سازی و ایجاد برنامه‌ای جامع به‌منظور تعادل بخشی ابعاد پایداری در دروس ریاضی به‌عنوان یک زمینه تربیتی به‌منظور پرورش و نظم فکری و بالا بردن قدرت اندیشه و استدلال منطقی همراه با رشد قوه خلاقیت ذهنی برای ...
بیشتر
مسئله اصلی در این پژوهش، طراحی و اعتباریابی مدل آموزش پایداری در صلاحیت‌های دروس ریاضی دوره ابتدایی می‌باشد، آموزشی که با ظرفیت‌سازی و ایجاد برنامه‌ای جامع به‌منظور تعادل بخشی ابعاد پایداری در دروس ریاضی به‌عنوان یک زمینه تربیتی به‌منظور پرورش و نظم فکری و بالا بردن قدرت اندیشه و استدلال منطقی همراه با رشد قوه خلاقیت ذهنی برای رسیدن به جامعه پایدار طرح و حل مسئله است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نوع تحقیقات کیفی- کمی (آمیخته) با رویکرد اکتشافی است. ابتدا به روش مطالعه اسنادی مهمترین مؤلفه‌های آموزش پایداری دروس ریاضی شناسایی و استخراج گردید. مقوله‌های شناختی، ارزیابی و عملکردی با 26 مقوله فرعی در صلاحیت‌های ریاضی در آموزش پایداری انتخاب و مدل پیشنهادی ارائه گردید. برای اعتباریابی عناصر اصلی مدل پرسشنامه‌ای با 112 گویه طراحی شد. روایی محتوایی (CVR) و پایایی آن با آلفای کرونباخ تأیید شد و در اختیار 38 نفر از متخصصان و خبرگان قرار گرفت. اعتباریابی مدل پیشنهادی از طریق مدل معادلات ساختاری PLS انجام شد. بر اساس یافتههای به‌دست‌آمده بعد عملکردی بالاترین سهم را در تبیین مدل برخوردار شد. «توسعه دانش و مهارت در رابطه با جوامع و محیط» در تبیین بعد شناختی، «توسعه مهارت‌های حل مسئله» در بعد ارزیابی و «طراحی روش‌هایی کارآمد برای رفع نیازهای شخصی و رفع نابرابری‌ها» در بعد عملکردی، بالاترین سهم را در بین دیگر مؤلفه‌های هر بعد دارند. همچنین نشان داده شد مدل ساختاری آموزش پایداری صلاحیت‌های دروس ریاضی دوره ابتدایی از برازش مناسبی برخوردار است؛ بنابراین می‌توان نتیجه‌گیری کرد گنجاندن مفاهیم پایداری در برنامه‌های درسی در دروس ریاضی با رویکردی میان‌رشته‌ای می‌تواند در به‌کارگیری راهبردهایی نوآورانه در فرایند یادگیری و توجه به حل مسئله و طرح مسئله در دنیای واقعی مؤثر باشد.
آموزش محیط زیست
پریا سعادت جو؛ صابر صبوری؛ لیلا رحیمی
چکیده
نگارش سرفصل دروس برای آموزش مهندسی معماری، به دلیل نیاز به ارتباط متعادل، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری این رشته از رشته‌های مختلف مهندسی، علوم اجتماعی، اقتصادی و ... با پیچیدگی و دشواری توأم است. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی آشکار و مضمونی مفاهیم پایداری در سرفصل قدیم و جدید دوره کارشناسی مهندسی معماری بپردازد ...
بیشتر
نگارش سرفصل دروس برای آموزش مهندسی معماری، به دلیل نیاز به ارتباط متعادل، تأثیرگذاری و تأثیرپذیری این رشته از رشته‌های مختلف مهندسی، علوم اجتماعی، اقتصادی و ... با پیچیدگی و دشواری توأم است. این مقاله سعی دارد با استفاده از روش تحلیل محتوا به بررسی آشکار و مضمونی مفاهیم پایداری در سرفصل قدیم و جدید دوره کارشناسی مهندسی معماری بپردازد و نکات ضعف و قوت هر یک از حیث توجه به مفاهیم پایداری را بیان کند. در این تحقیق، تحلیل محتوای آشکار بر اساس کدهای مرتبط با مفاهیم اصلی پایداری و با استفاده از نرم‌افزار 2016 Maxqda و تحلیل محتوای مضمونی پس از تشکیل پانل متخصصین، انجام شد. نتایج نشان داد که فراوانی تعداد مفاهیم مرتبط با بعد کالبدی پایداری در سرفصل جدید نسبت به سرفصل قدیم کاهش و کلیدواژههای مؤکد بر دو بعد فرهنگی- اجتماعی و اقتصادی پایداری در سرفصل جدید بیشتر شدهاند. این در حالی است که تحلیل محتوای ضمنی حاکی از کمرنگتر شدن مضامین مرتبط با بعد اجتماعی- فرهنگی و توجه بیشتر به مضامین کالبدی و اقتصادی سرفصل جدید در مقایسه با سرفصل قدیم دارد.
آموزش محیط زیست
آوا کندری؛ منیره صالحی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای فیلم‌های آموزشی شبکه شاد و کتب علوم تجربی دوره اول ابتدایی به لحاظ توجه به آموزش‌های حفاظت محیط‌زیست بود. روش پژوهش کمی و از نوع تحلیل محتوای توصیفی بر اساس مقوله‌های حفاظت محیط‌زیست و نیز جامعه‌ی آماری شامل 52 فیلم آموزشی شبکه شاد و کتب علوم تجربی جدیدالتألیف دوره اول ابتدایی در سال تحصیلی1399-1400 بود. ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای فیلم‌های آموزشی شبکه شاد و کتب علوم تجربی دوره اول ابتدایی به لحاظ توجه به آموزش‌های حفاظت محیط‌زیست بود. روش پژوهش کمی و از نوع تحلیل محتوای توصیفی بر اساس مقوله‌های حفاظت محیط‌زیست و نیز جامعه‌ی آماری شامل 52 فیلم آموزشی شبکه شاد و کتب علوم تجربی جدیدالتألیف دوره اول ابتدایی در سال تحصیلی1399-1400 بود. نمونه‌ی آماری برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. نمونه بر اساس 9 مقوله اصلی و 33 مقوله فرعی، به شیوه‌ی کدگذاری قیاسی، بررسی شد. ابزار پژوهش چک‌لیست مقوله‌های آموزش حفاظت محیط‌زیست بود، به‌گونه‌ای که چک‌لیست اولیه ابتدا از پژوهش کرامتی و احمدآبادی (2018) انتخاب گردید و روایی آن توسط صاحب‌نظران تأیید گردید. جهت تأمین پایایی ابزار اندازه‌گیری، از فرمول هولستی استفاده و درصد توافق 1/78% حاصل گردید. یافتههای پژوهش حاکی از آن بود که در محتوای موردبررسی، به آلاینده‌های طبیعی و مصنوعی خاک و آلاینده‌های نوری، پرداخته نشده است و در مقایسه پایه‌ها، توجه فیلم‌های شبکه شاد و کتب علوم تجربی به مقوله‌های آموزش محیط‌زیست، در پایه سوم ابتدایی نسبت به دوپایه دیگر، به‌صورت قابل‌توجهی کمتر بود و این محدودیت در پایه سوم، به‌عنوان نوعی ضعف برای محتوای آموزشی در این پایه، محسوب میشود. همچنین به‌طورکلی، فیلم‌های شبکه شاد در مقایسه با کتب علوم دوره اول ابتدایی، آموزش حفاظت محیط‌زیست را بیشتر موردتوجه قرار داده بود. اصول توالی و مداومت نیز در تدوین محتوای موردبررسی، در دوره اول ابتدایی مشاهده نشد.
آموزش محیط زیست
اصغر میرفردی؛ درنا سلامتیان
چکیده
این مقاله با بهرهگیری از روش پیمایشی به بررسی رفتار محیط‌زیستی دانشجویان دانشگاه شیراز و رابطه آن با نگرانی محیط‌زیستی، استفاده از منابع اطلاعاتی آگاهی محیط‌زیستی و برخی متغیرهای جمعیتشناختی پرداخته است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز بوده‌اند که تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
این مقاله با بهرهگیری از روش پیمایشی به بررسی رفتار محیط‌زیستی دانشجویان دانشگاه شیراز و رابطه آن با نگرانی محیط‌زیستی، استفاده از منابع اطلاعاتی آگاهی محیط‌زیستی و برخی متغیرهای جمعیتشناختی پرداخته است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز بوده‌اند که تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای متناسب با حجم نمونه‌ها انتخاب شدند. متغیر رفتار محیط‌زیستی با استفاده از مقیاس رفتار محیط‌زیستی بکار گرفته‌شده توسط میرفردی و همکاران (Mirfardi et al., 2017)، متغیر منابع اطلاعاتی آگاهی محیط‌زیستی با استفاده از مقیاس منابع اطلاعاتی آگاهی محیط‌زیستی بکار گرفته‌شده توسط پازوکی نژاد و صالحی (Pazokinejad & Salehi.,2014) و متغیر نگرانی محیط‌زیستی با استفاده از مقیاس محققساخته سنجیده شدند. برای تعیین اعتبار پرسشنامه از اعتبار سازه و صوری استفاده شده است . برای تعیین پایایی مقیاس رفتار محیط‌زیستی و نگرانی محیط‌زیستی، از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که مقدار آن برای رفتار محیط‌زیستی برابر با 55/0، منابع اطلاعاتی آگاهی محیط‌زیستی برابر با 68/0 و برای نگرانی محیط‌زیستی برابر با 74/0 بوده است. دادههای پرسشنامه به‌وسیله نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شد. یافتههای تحقیق نشان داد که متغیر وابسته (رفتار محیط‌زیستی) با متغیرهای نگرانی محیط‌زیستی، منابع اطلاعاتی آگاهی محیط‌زیستی و سن در سطح 99 درصد رابطه مستقیم و معناداری دارد. همچنین رفتار محیط‌زیستی زنان و مردان در سطح 95 درصد دارای تفاوت معناداری بود. نتیجه اینکه نگرانی محیط‌زیستی و سن افراد، نقش مهمی در رفتار محیط‌زیستی دارند.
آموزش محیط زیست
محمد احمدی ده قطب الدینی؛ اکبر جدیدی محمدابادی؛ الهام سادات فلاح؛ الهام محمودابادی
چکیده
این مطالعه با هدف بررسی برازندگی نقش واسطهای تجربه محیطی، ارزشهای محیطی و هویت محیطی در رابطه بین جنسیت و رفتار آگاهانه محیط‌زیستی دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر یزد انجام گرفت. به این منظور از طرح کمی با رویکرد همبستگی استفاده شد و داده‌ها از یک نمونه 348 نفری از دانش‌آموزان به روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با استفاده ...
بیشتر
این مطالعه با هدف بررسی برازندگی نقش واسطهای تجربه محیطی، ارزشهای محیطی و هویت محیطی در رابطه بین جنسیت و رفتار آگاهانه محیط‌زیستی دانش‌آموزان متوسطه دوم شهر یزد انجام گرفت. به این منظور از طرح کمی با رویکرد همبستگی استفاده شد و داده‌ها از یک نمونه 348 نفری از دانش‌آموزان به روش نمونهگیری خوشه‌ای چندمرحله‌ای با استفاده از پرسشنامه‌های تجربه محیطی آلن (2013)، ارزش محیطی ترونو و همکاران (2011)، هویت محیطی کلایتون (2003) و رفتار آگاهانه محیط‌زیستی کایسر و ویلسون (2004) جمع‌آوری شد. روایی و پایایی پرسشنامهها با تحلیل عاملی اکتشافی و روش مؤلفه‌های اصلی و آلفای کرونباخ با نرم‌افزار spss24 تحلیل شد و ویژگی نسبتاً مطلوبی را در نمونه ایرانی نشان دادند. در تحلیل مدل نیز از مدل یابی معادلات ساختاری با روش بیشینه درست نمایی و با نرم‌افزار Amos24 استفاده شد. نتایج نشان داد اثر مستقیم هویت محیطی بر رفتار آگاهانه محیطی مثبت، اثر جنسیت و جهتگیری ارزشی خود تعالی بر هویت محیطی مثبت، اثر تجربه محیطی بر هویت محیطی منفی، اثر جنسیت بر جهتگیری ارزشی خودتعالی منفی و اثر تجربه محیطی بر جهتگیری ارزشی خودتعالی و خودسازی مثبت و معنی‌دار است. همچنین نتایج نشان داد هویت محیطی نقش واسطهای مثبت و اثر غیرمستقیم زنجیره ای هویت محیطی و جهتگیری ارزشی خودتعالی در رابطه بین جنسیت و رفتار آگاهانه محیطی منفی و معنی‌دار بود. نتایج نشان داد هویت محیطی نقش مهمی در شکلگیری رفتار آگاهانه محیطی دارد و اثر جنسیت بر رفتار آگاهانه محیط‌زیستی از طریق هویت محیطی تسهیل میشود.
آموزش محیط زیست
منصور شاه‌ولی؛ فاطمه خوشنامی
چکیده
بنا بر لزوم هم‌سوئی عقل با فطرت و تدبیرِ ماورایی برای رفع بحران‌های محیط‌زیستی، این مطالعه انجام گرفت؛ زیرا خِرد جمعی در شکل کُدهای اخلاقی، به‌تنهایی توان لازمِ رفع این بحران‌ها را ندارد؛ همچنین، معرفت‌شناسان معتقدند که در مجموعه باورهای یک باورمند، باورهای دینی، مرکزیت قوی دارند و ناتوانی رفع این بحران‌ها را مطابق نبودن ...
بیشتر
بنا بر لزوم هم‌سوئی عقل با فطرت و تدبیرِ ماورایی برای رفع بحران‌های محیط‌زیستی، این مطالعه انجام گرفت؛ زیرا خِرد جمعی در شکل کُدهای اخلاقی، به‌تنهایی توان لازمِ رفع این بحران‌ها را ندارد؛ همچنین، معرفت‌شناسان معتقدند که در مجموعه باورهای یک باورمند، باورهای دینی، مرکزیت قوی دارند و ناتوانی رفع این بحران‌ها را مطابق نبودن نظریه‌های علمی با این باورهای مرکزی می‌دانند. لذا، هم‌سوئی کُدهای اخلاقی با فطرت و تدبیر ماورائی، شرط لازم برون‌رفت از این بحران‌ها است. ثانیاً، این ضرورت از ماهیت "حفاظت " محیط‌زیست نیز ناشی میشود زیرا یک فعالیت پیچیده انسانی است که مستلزم فهم فرهنگ‌ها، باورها، نیازها و موقعیت انسان‌ها است. یونسکو نیز در پایان هزاره دوم توصیه نمود تا دانشگاهها برای هزاره سوم، کارشناسان پایداری عرصه‌های جوامعشان را طوری تربیت کنند تا دانش سازگار با فطرت و تدبیر ماورائی را کسب کنند. برای برنامه‌ریزی این هم‌سوئی در فضای دانشگاهی یک مطالعه "توصیفی-پیمایشی " میان دانشجویان دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز انجام گرفت. یافته‌ها نشان داد اجزاء چهارگانه اخلاق محیط‌زیستی این مطالعه با یکدیگر، ازیک‌طرف و با آگاهی کلی اخلاق محیط‌زیستی آنها از طرف دیگر، یک همبستگی بسیار قوی دارد که ضرورت این هم‌سوئی را برای این منظور در فضای دانشگاهی نشان می‌دهد. برای صرفه‌جوئی در زمان و هزینه‌ها، این مجموعه چهارگانه را شرط لازم برنامه‌ریزی اخلاق محیط‌زیستی می‌توان تلقی نمود تا با تکرار آن در دیگر دانشگاهها شرط کافی را نیز کسب کرده و به یک مجموعه ملّی برای مطالعه اخلاق محیط‌زیستی فراگیر در دانشگاهها دست یافت و از "ساخت چندباره چرخ " مطالعات اخلاق محیط‌زیستی در دانشگاهها پیشگیری نمود.
آموزش محیط زیست
علی قربانی
چکیده
با توجه به تأسیس رشته مهندسی مدیریت پروژه در کشور از سوی نگارنده، این مقاله بر چگونگی طراحی برنامه آموزشی درسی و مسایل مهم جهت لحاظ در برنامه درسی رشته دانشگاهی مهندسی عمران و مدیریت پروژه تمرکز می‌کند و هدف آن ارتقای سطح دانش‌آموختگانی است که نه‌تنها از نیاز به پیشرفت پایدار آگاه نیستند، بلکه آرمان‌های سازمان‌های صنعتی، افراد ...
بیشتر
با توجه به تأسیس رشته مهندسی مدیریت پروژه در کشور از سوی نگارنده، این مقاله بر چگونگی طراحی برنامه آموزشی درسی و مسایل مهم جهت لحاظ در برنامه درسی رشته دانشگاهی مهندسی عمران و مدیریت پروژه تمرکز می‌کند و هدف آن ارتقای سطح دانش‌آموختگانی است که نه‌تنها از نیاز به پیشرفت پایدار آگاه نیستند، بلکه آرمان‌های سازمان‌های صنعتی، افراد حرفه‌ای و ذینفعان دانشگاهی را، پیرو این امر نیز برآورده نمی‌کنند. این مقاله از نوع پژوهش کاربردی و مبتنی بر مطالعه موردی مستخرج از یافتههای پژوهشی بوده است. برای دستیابی به این هدف، مروری برای تعیین حوزه‌های اصلی موردبررسی در پیشرفت پایدار و مفهوم پایداری جهت لحاظ در برنامه‌ریزی درسی و سرفصل درس صورت 'گرفته و توجه ویژه‌ای به نقش مهندسی عمران و مدیریت پروژه شده است. دادههای اولیه با استفاده از بررسی مقالات مهم و مدارک معتبر به‌طور ویژه بر روی مطالعات در خصوص دو مطالعه موردی، یکی در مورد برنامه مهندسی عمران و مدیریت پروژه در دانشگاه شمال شرق انگلستان و دیگری در بخش مرکزی ایتالیا که در این زمینه موفق بوده‌اند، جمع‌آوری شده است. نتایج مبتنی بر این روش تحقیق منجر به طراحی جدولی با مؤلفه‌های اساسی جهت لحاظ در سرفصل برنامه‌ریزی درسی رشته مهندسی عمران و مدیریت پروژه در کشور شده است که در نوع خود کاربردی و مشتمل بر یک چارچوب پیشنهادی در 9 حوزه و 75 مقوله برای لحاظ در برنامه آموزشی رشته‌های مذکور به‌عنوان خروجی این پژوهش می باشد.
آموزش محیط زیست
سیده زهرا شمسی پاپکیاده؛ سید محمد شبیری
دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1392، ، صفحه 55-65
چکیده
سواد را می‌توان یک نظام فکری جدید اطلاق نمود که در آن ارزش ها، عواطف، نگرش‌ها و رفتارها و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی فرد و جامعه بایستی در جهت هماهنگی با طبیعت متحول گردد. در راستای برقراری این نظام فکری و آموزشی، بررسی و تبیین توسعه سواد ریاضی در برنامه درسی مدارس ابتدایی با استفاده از مؤلفه ها و مفاهیم آموزش محیط زیست، در پژوهش ...
بیشتر
سواد را می‌توان یک نظام فکری جدید اطلاق نمود که در آن ارزش ها، عواطف، نگرش‌ها و رفتارها و مسئولیت‌های فردی و اجتماعی فرد و جامعه بایستی در جهت هماهنگی با طبیعت متحول گردد. در راستای برقراری این نظام فکری و آموزشی، بررسی و تبیین توسعه سواد ریاضی در برنامه درسی مدارس ابتدایی با استفاده از مؤلفه ها و مفاهیم آموزش محیط زیست، در پژوهش حاضر مورد بررسی و مداقه قرار گرفته است. تا با استفاده از مفاهیم زیست‌محیطی دانش آموز را به تفکر، جستجو و کنکاش در حل مسایل و استدلالهای منطقی به یادگیری ریاضی و زیست محیطی دست یافت. و بر این اساس در این تحقیق به تحلیل محتوای کتب درسی ریاضی با هدف استفاده از مؤلفه و مفاهیم آموزش محیط زیست در برنامه‌های درسی ارائه شده دوره ابتدایی جهت توسعه سواد ریاضی در بهبود یادگیری و ارتقاء آگاهی، دانش، فرهنگ و تغییر رفتار زیست محیطی کودکان انجام پذیرفته است. این تحقیق کاربردی و روش تحقیق توصیفی از نوع تحلیل محتوا می‌باشد. نتایج نشان می‌دهد که در کتابهای درسی ریاضی دوره ابتدایی، بیشترین توجه به مؤلفه منابع طبیعی شده است و به برخی از مؤلفه‌های هیچگونه اشارهای نشده است.
آموزش محیط زیست
صادق صالحی؛ زهرا قائمی اصل
دوره 1، شماره 3 ، خرداد 1392، ، صفحه 67-79
چکیده
مقاله حاضر به بررسی نقش آموزش زیست محیطی در بروز رفتارهای حفاظت از محیط زیست دانش آموزان می‌پردازد. روش تحقیق در این مطالعه، روش پیمایشی بوده که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده، 350 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بابل(استان مازندران) به عنوان نمونه جهت بررسی انتخاب شدند.اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه و در بهار1391 ...
بیشتر
مقاله حاضر به بررسی نقش آموزش زیست محیطی در بروز رفتارهای حفاظت از محیط زیست دانش آموزان می‌پردازد. روش تحقیق در این مطالعه، روش پیمایشی بوده که با استفاده از نمونه گیری تصادفی ساده، 350 نفر از دانش آموزان مقطع متوسطه شهر بابل(استان مازندران) به عنوان نمونه جهت بررسی انتخاب شدند.اطلاعات مورد نیاز تحقیق با استفاده از پرسشنامه و در بهار1391 جمع آوری شد. دادههای تحقیق با استفاده از نرم‌افزار آماری SPSS پردازش و با استفاده از آمارهای توصیفی و استنباطی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد میزان شناخت دانش آموزان نسبت به مسایل و مشکلات زیست محیطی عام، بالا و نسبت به مسایل و مشکلات زیست محیطی خاص، پایین است. همچنین، بین میانگین رفتار زیست محیطی در پایههای مختلف تحصیلی تفاوت معنادار وجود دارد، اما این تفاوت در بین رشته‌های مختلف تحصیلی دیده نشد. نهایتاً، یافتههای تحقیق نشان داد که نگرش نوین زیست محیطی در ایجاد رفتار حفاظت از محیط زیست تأثیر مثبت دارد، اما آموزش و دانش زیست محیطی تأثیر چندانی در بروز رفتار زیست محیطی ندارد. در ادامه مقاله، دلایل احتمالی این امر مورد بررسی قرار گرفته است.
آموزش محیط زیست
محمد رضوانی؛ سید مهدی موسی کاظمی؛ محمد عارفیان
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 13-23
چکیده
این پژوهش به بررسی نقش ویژگیهای جمعیت شناختی خانواده در شکل گیری اخلاق زیست محیطی دانش آموزان (فرزندان خانواده) می پردازد. هدف از این پژوهش آن است که اطلاعات مفیدی در خصوص شاخصهای زیست محیطی و به ویژه آموزش و فرهنگ سازی زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین شاخصهای مورد توجه در برنامه ریزی برای ساماندهی جمعیت کشور، به دست آید. این تحقیق ...
بیشتر
این پژوهش به بررسی نقش ویژگیهای جمعیت شناختی خانواده در شکل گیری اخلاق زیست محیطی دانش آموزان (فرزندان خانواده) می پردازد. هدف از این پژوهش آن است که اطلاعات مفیدی در خصوص شاخصهای زیست محیطی و به ویژه آموزش و فرهنگ سازی زیست محیطی به عنوان یکی از مهمترین شاخصهای مورد توجه در برنامه ریزی برای ساماندهی جمعیت کشور، به دست آید. این تحقیق از نوع توصیفی، پیمایشی بوده جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان دوره متوسطه شهرستان ابهر در سال تحصیلی 92-91 می باشد. تعداد افراد جامعه 4467 نفر بوده که با توجه به جدول مورگان 360 نفر از آنان به عنوان نمونه به صورت تصادفی و با روش خوشه ای دو مرحله ای انتخاب شدند. ابزار پژوهش، پرسشنامه پژوهشگر ساخته شامل دو بخش «ویژگی های جمعیت شناختی خانواده» و «اخلاق زیست محیطی دانش آموزان» بوده که روایی صوری آن با مشورت جمعی از استادان و کارشناسان علوم تربیتی و محیط زیست تأمین و پایایی آن پس از تکمیل توسط 30 نفر از دانش آموزان، با ضریب آلفای کرونباخ برابر 771/0 تأیید گردید. در تحلیل نتایج به دست آمده از پرسشنامه ها مشخص شد که هیچیک از متغیرهای مورد بررسی شامل: تعداد فرزندان خانواده، تحصیلات والدین، وضعیت شغلی والدین، وضعیت مالکیت منزل مسکونی و وضعیت مهاجرت خانواده، رابطه معنی داری با سطح اخلاق زیست محیطی دانش آموزان ندارد. لذا لازم است در رویکرد جدید ساماندهی جمعیت کشور، در کنار تلاش برای بهبود ویژگی های جمعیت شناختی جامعه، به ملاحظات و آموزش های زیست محیطی توجه بیشتری شود.
آموزش محیط زیست
محمدصالح علی طالشی؛ حمید سودائی زاده؛ فرهاد نژاد کورکی
دوره 1، شماره 2 ، اسفند 1391، ، صفحه 45-53
چکیده
یکی از اهداف تعیین شده در سند توسعه منابع طبیعی و آبخیزداری در افق 1404 ارتقای آگاهی‌های زیست محیطی و منابع طبیعی است لذا یکی از راهبردهای تعیین شده جهت تحقق این رویکرد آموزش و فرهنگ سازی محیط‌زیستی در سطح آموزش عالی است بطوری که بتوان به توسعه‌ای پایدار دست یافت. در این راستا در این پژوهش به بررسی سطوح آگاهی دانشجویان مقطع کارشناسی ...
بیشتر
یکی از اهداف تعیین شده در سند توسعه منابع طبیعی و آبخیزداری در افق 1404 ارتقای آگاهی‌های زیست محیطی و منابع طبیعی است لذا یکی از راهبردهای تعیین شده جهت تحقق این رویکرد آموزش و فرهنگ سازی محیط‌زیستی در سطح آموزش عالی است بطوری که بتوان به توسعه‌ای پایدار دست یافت. در این راستا در این پژوهش به بررسی سطوح آگاهی دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی- محیط زیست در رابطه با سری استانداردهای محیط زیستی علی الخصوص 14000در نظام مدیریت محیط‌زیستی و همچنین میزان اهمیت این سری استانداردها از دیدگاه دانشجویان در توسعه پایدار پرداخته شد. نمونه‌ها به صورت تصادفی طبقه بندی شده از 5 دانشگاه از 12 دانشگاه ارائه دهنده مقطع کارشناسی ارشد این رشته انتخاب گردید. 104 پرسشنامه در بین دانشجویان توزیع و پس از تکمیل جمع آوری گردید. دادههای بدست آمده با نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفتند. یافتههای آماری این پژوهش نشان داد که میانگین آگاهی دانشجویان در رابطه با مبانی استاندارد کم تا متوسط و در رابطه با اهمیت کاربردها و اهداف کلی سری استانداردهای ISO 14000 متوسط تا زیاد است. اختلاف معنی‌داری بین دو جنس در رابطه با آگاهی در بخش‌های مختلف مشاهده نشد. همچنین نتایج این پژوهش اختلاف معنی‌داری را در میزان آگاهی دانشجویان دانشگاه‌های مختلف از این سری استانداردها نشان نداد. لازم به ذکر است که با توجه به آگاهی دانشجویان ثابت شد که وجود استانداردهای سری ISO 14000 تا حد زیادی می‌تواند مدیریت یک سازمان را به سوی توسعه پایدار هدایت نماید.
