مقاله پژوهشی
بهنام کریمی؛ مریم کیان؛ مجید علی عسگری
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 9-23
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش محیطزیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران بود. روش غالب پژوهش، کیفی بود اما در بخش دوم پژوهش، به منظور اعتباریابی از روش کمی نیز استفاده شد. ابتدا مبانی نظری، پیشینه های پژوهشی، تجارب کشورهای پیشگام و همچنین اسناد بالادستی در ایران مطالعه شد و برنامه درسی آموزش محیط زیست به صورت پیش نویس اولیه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش محیطزیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران بود. روش غالب پژوهش، کیفی بود اما در بخش دوم پژوهش، به منظور اعتباریابی از روش کمی نیز استفاده شد. ابتدا مبانی نظری، پیشینه های پژوهشی، تجارب کشورهای پیشگام و همچنین اسناد بالادستی در ایران مطالعه شد و برنامه درسی آموزش محیط زیست به صورت پیش نویس اولیه طراحی گردید. سپس طرح مورد نظر، از طریق دریافت نظر 30 نفر از کارشناسان (متخصصان برنامه درسی، کارشناسان آموزش محیط زیست و معلمان دوره ابتدایی) که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، اعتبار یابی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن تایید شد. نتایج پژوهش، مولفه های اساسی برنامه درسی آموزش محیط زیست را در پنج بخش مبانی، اهداف، محتوا، روش تدریس و روش ارزشیابی مشخص کرد. همچنین، اعتبار طرح مورد نظر در سطح معناداری (100/0)، با عدد 99% تایید شد. در پایان، بر اساس یافته های پژوهش پیشنهادهای کاربردی ارائه شد.
مقاله پژوهشی
سعید طالبی؛ احمدرضا اکبری
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 25-34
چکیده
هدف پژوهش، ارزشیابی محتوای درس پرستاری و بهداشت محیطزیست بر اساس معیارهای انتخاب محتوای برنامه درسی است. روش اجرای این پژوهش توصیفی و جامعه آماری آن، تمامی دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد داراب میباشد. با استفاده از جدول مورگان و روش نمونهگیری تصادفی طبقهای و حذف پرسشنامههای ناقص، تعداد 302 پرسشنامه بررسی ...
بیشتر
هدف پژوهش، ارزشیابی محتوای درس پرستاری و بهداشت محیطزیست بر اساس معیارهای انتخاب محتوای برنامه درسی است. روش اجرای این پژوهش توصیفی و جامعه آماری آن، تمامی دانشجویان پرستاری دانشگاه آزاد اسلامی واحد داراب میباشد. با استفاده از جدول مورگان و روش نمونهگیری تصادفی طبقهای و حذف پرسشنامههای ناقص، تعداد 302 پرسشنامه بررسی شد. با توجه به تأکید اکثر صاحبنظران بر مؤلفههای سهگانه، پرسشنامهای 18 سؤالی با طیف 5 درجهای لیکرت طراحی شد. در ارزشیابی نشانگرهای فرهنگی و اجتماعی، نتایج نشان دادند که نشانگرهای آشنایی دانشجویان با مقررات جامعه برای حفاظت از محیطزیست (315/2-=t) و نشانگر افزایش آگاهی عمومی دانشجویان و جدی گرفتن پیام مسئولان برای حفاظت از محیطزیست (174/2-=t) در وضعیت نامطلوب قرار دارند. همچنین در ارزشیابی نشانگرهای مبانی روانشناختی کمترین میانگین (247/3) مربوط به فراهم کردن زمینه فعالیت عملی حفاظت از محیطزیست توسط دانشجویان (196/4=t) است و در ارزشیابی نشانگرهای تناسب محتوا با ساخت دانش پرستاری و بهداشت محیطزیست، نتایج نشان داد که بیشترین میانگین (352/3) مربوط به نشانگر آموزش انواع آلودگی و معیارهای مربوط به آن (152/5=t) و کمترین میانگین (147/3) مربوط به آموزش آسیبهای شیمیایی بر محیطزیست (209/2=t) است. بهطورکلی از 7 نشانگر مربوط به عوامل فرهنگی در محتوای درس پرستاری و بهداشت محیطزیست، 3 نشانگر در وضعیت نامطلوب و 4 نشانگر در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار دارد. همه نشانگرهای مبانی روانشناختی در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار دارد. در نهایت محتوای ارائهشده در درس پرستاری و بهداشت محیطزیست از حیث تناسب محتوا با ساخت دانش در وضعیت نسبتاً مطلوب قرار دارد.
مقاله پژوهشی
زهرا هیبتاللهپور؛ ابراهیم پناهپور؛ محمد حسینپور
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 35-44
چکیده
با توجه به اینکه آموزش کشاورزی عاملی برای پذیرش فناوریهای نوین و به کارگیری روشهای علمی کشاورزی توسط تولیدکنندگان و بهره برداران است، این تحقیق با هدف بررسی اطلاعات کشاورزان منطقه اهواز از مسائل مربوط به علوم خاک و زراعت جهت تعیین اولویتهای آموزشی آنان انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 500 نفر تعیین ...
بیشتر
با توجه به اینکه آموزش کشاورزی عاملی برای پذیرش فناوریهای نوین و به کارگیری روشهای علمی کشاورزی توسط تولیدکنندگان و بهره برداران است، این تحقیق با هدف بررسی اطلاعات کشاورزان منطقه اهواز از مسائل مربوط به علوم خاک و زراعت جهت تعیین اولویتهای آموزشی آنان انجام گرفت. جامعه آماری تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 500 نفر تعیین شد که بهصورت میدانی توسط پرسشنامه محقق ساخته با 42 سوال در 8 حیطه آموزشی شامل: آموزش عمومی کشاورزی، زراعی، خاکی، آبی، کودی، تغذیه گیاه، آموزش لوکس1 اول و لوکس دوم به ترتیب شامل 10، 6، 4، 5، 4، 7، 3 و 3 گویه مورد بررسی قرار گرفت. پرسشنامه بر اساس طیف 5 درجهای لیکرت تنظیم گردید. از روشهای توصیفی و آزمون آماری t گروههای مستقل برای مقایسه دیدگاه پاسخدهندگان استفاده شد. در نهایت تجزیه و تحلیل دادههای هر حیطه توسط آزمون تعقیبی LSD با کمک نرم افزار SPSSانجام گردید. نتایج نشان داد که بیشترین نیاز آموزشی کشاورزان در حیطه آموزش مسائل آبی، جهت آشنایی با پارامترهای موثر در کیفیت آب آبیاری با میانگین 341/1±79/1 بوده و این نوع آموزش در اولویت اول قرار گرفت. همچنین یافتههای تحقیق حاکی از کمترین نیاز آموزشی پاسخ دهندگان در حیطه آموزش زراعی به منظور آگاهی از روشهای مختلف خاکورزی با میانگین 756/0±38/4 بود که این مسئله در اولویت آخر آموزشی قرار گرفت و بر این اساس نیاز آموزشی کشاورزان منطقه توصیه گردید.
مقاله پژوهشی
اردشیر زابلی زاده؛ ابوالفضل مشکینی؛ زهره یوسف زاده؛ ناصر فتاحی
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 45-62
چکیده
انجام عمل تفکیک زباله از مبدأ تولید علاوه بر رعایت اصول بهداشتی، که منجر به سلامت کالاهای تولید شده از مواد بازیافتی میگردد، بخش زیادی از هزینههای جمعآوری و ساماندهی زباله نیز حذف میشود. هدف این پژوهش تحلیل عوامل مؤثر در تفکیک از مبدأ پسماند جامد محیطزیست شهری ناحیه 3 منطقه یک شهرداری تهران میباشد. نوع تحقیق کاربردی ...
بیشتر
انجام عمل تفکیک زباله از مبدأ تولید علاوه بر رعایت اصول بهداشتی، که منجر به سلامت کالاهای تولید شده از مواد بازیافتی میگردد، بخش زیادی از هزینههای جمعآوری و ساماندهی زباله نیز حذف میشود. هدف این پژوهش تحلیل عوامل مؤثر در تفکیک از مبدأ پسماند جامد محیطزیست شهری ناحیه 3 منطقه یک شهرداری تهران میباشد. نوع تحقیق کاربردی روش تحقیق دارای رویکرد توصیفیـ تحلیلی جهت جمعآوری اطلاعات تحقیق از روش مطالعات میدانی ـ اسنادی و برای تجزیه و تحلیل یافتهها از مدل ترکیبی (AHP)،(SWOT) بهره گرفته شده است. جامعه آماری 95000 نفر شهروند ناحیه 3 منطقه یک تهران و حجم نمونه 60 عدد پرسشنامه با همکاری کارشناسان زیست محیطی و بازیافت منطقه، مسئولان و دست اندرکاران شهرداری منطقه تکمیل گردیده است. نتایج پژوهش نشان میدهد میانگین امتیازات کسب شده در بین عوامل درونی برای نقاط قوت برابر(08875/0) و جهت نقاط ضعف برابر (03211/0) که میانگین امتیازات نقاط ضعفکمتر از میانگین امتیازات نقاط قوت است. میانگین امتیازات کسب شده در بین عوامل بیرونی برای نقاط فرصت برابر (08562/0) و جهت نقاط تهدید برابر(03675/0)که میانگین امتیازات نقاط تهدید کمتر از میانگین امتیازات نقاط فرصت است. در نتیجه ضریب تاثیرگذاری نقاط قوت و فرصت فرا روی پسماند جامد شهری در محدوده مورد مطالعه بیشتر از نقاط ضعف و تهدید میباشد. البته راهبرد غالب در این پژوهش از نوع تهاجمی است. با اتخاذ این راهبرد و با بهکارگیری از نقاط قوت و فرصت پیش روی در محدوده مورد مطالعه میتوان به یک توسعه مطلوب و پایدار دست پیدا نمود.
مقاله پژوهشی
هومان لیاقتی؛ محمد یزدی؛ نغمه مبرقعی دینان
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 63-75
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش عالی محیط زیست در کشور و ارائه الزامات مورد نظر برای برنامه ریزی در راستای تحقق وضعیت مطلوب تهیه شده است. بررسی ها حاکی از آن است که در سالهای اخیر علوم محیطزیست در43 رشته، چهار مقطع تحصیلی و 7 زیر نظام آموزشی در ایران ارائه میشود. طبق بررسی های انجام شده از میان دانشجویان جذب شده در ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت آموزش عالی محیط زیست در کشور و ارائه الزامات مورد نظر برای برنامه ریزی در راستای تحقق وضعیت مطلوب تهیه شده است. بررسی ها حاکی از آن است که در سالهای اخیر علوم محیطزیست در43 رشته، چهار مقطع تحصیلی و 7 زیر نظام آموزشی در ایران ارائه میشود. طبق بررسی های انجام شده از میان دانشجویان جذب شده در رشته های مختلف در سال تحصیلی 1395 تعداد دانشجویان محیط زیست کشور 14444 نفر بوده است. از نظر جذب دانشجویان محیط زیست در میان زیر نظام های آموزشی، بیشترین تعداد جذب یعنی 8997 نفر معادل 62 درصد، متعلق به دانشگاه آزاد اسلامی بوده است. رتبه بعدی متعلق به دانشگاه پیام نور با 3578 نفر و 25 درصد است و سایر زیر نظام ها با جذب 1869 دانشجو معادل 13 درصد در این سال در رتبه سوم قرار دارند. از نظر توزیع دانشجویان محیطزیست در مقاطع مختلف تحصیلی در سال 95 حدود 6/73 درصد در مقاطع کاردانی و کارشناسی، 23 درصد در مقطع کارشناسی ارشد و 4/3 درصد نیز در مقطع دکترا جذب شده اند. مقایسه این ارقام با آمار مشابه در سال 1390 حاکی از رشد چشم گیر سهم دانشجویان دکترا است که به تبع آن رشد کلیه امکانات مورد نیاز را میطلبد. بررسی وضعیت دانش آموختگان در رشته های مختلف محیط زیست نیز نشان میدهد که در طی دهه80 تعداد 11842 نفر از رشتههای مختلف محیط زیست در کشور فارغ التحصیل شدهاند. از جمله مهمترین آسیب های شناسایی شده در این زمینه میتوان به آمار بالای بیکاری و عدم تطابق نیاز بازار کار با تعداد و دانش فارغ التحصیلان این رشته نام برد. در ادامه راهکارهایی به منظور افزایش کارایی دانش آموختگان و توزیع متناسب رشته های محیط زیست در کشور ارائه گردیده است .
مقاله پژوهشی
زهرا فتوره چی
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 77-84
چکیده
باتوجه به اهمیت روز افزون خسارتهای محیطزیستی و کمبود این نوع مطالعات در کشورهای در حال توسعه، این تحقیق، با به کارگیری فرضیهها و تئوری های مختلف ارائه شده در چارچوب نابرابری قدرت/درآمد و خسارتهای محیطزیستی و به چالش کشیدن فرضیه برابری به طور نظری و رد کردن این فرضیه به طور تجربی با تأکید بر نقش تحصیلات تلاش دارد. علاوه ...
بیشتر
باتوجه به اهمیت روز افزون خسارتهای محیطزیستی و کمبود این نوع مطالعات در کشورهای در حال توسعه، این تحقیق، با به کارگیری فرضیهها و تئوری های مختلف ارائه شده در چارچوب نابرابری قدرت/درآمد و خسارتهای محیطزیستی و به چالش کشیدن فرضیه برابری به طور نظری و رد کردن این فرضیه به طور تجربی با تأکید بر نقش تحصیلات تلاش دارد. علاوه بر این، پیدا نمودن پاسخ واقعی برای دو سؤال زیر، درگسترش ادبیات تحقیق و اتخاذ سیاستهای مناسب حمایتی محیطزیستی با توجه به سطح درآمد/تحصیلات و سطح خسارتهای محیطزیستی کشورهای در حال توسعه میتواند یاری نماید. سؤال اول اینکه در جنگ آلودگی محیطزیستی کدام گروه درآمدی غالب خواهد بود؟ و سؤال دوم: سیاست مداران دولتی چه راه کارهایی را باید در پیش بگیرند؟ این بررسی بر اساس دادههای تابلویی نامتعادل و با مدل اثرات ثابت و تصادفی طی دوره زمانی 2013 - 2000 در کشورهای در حال توسعه انجام شده است یافته های تحقیق، نشانگر عدم رد فرضیه منحنی محیطزیست کوزنتس و رد فرضیه برابری میباشد. که این یافته را میتوان به عنوان ترجیحات نهایی کاهنده خسارتهای محیطزیستی افراد و یا کشورهای پردرآمد نسبت به کم درآمد یا به عبارت دیگر تقاضای کمتر خسارتهای محیطزیستی ثروتمندان نسبت به فقیران و تمایل به پرداخت قویتر کیفیت محیطزیستی ثروتمندان قلمداد نمود و در این حالت هیچ فرقی نمیکند که چگونه درآمد توزیع یابد. همچنین، یافته ها حاکی از آن است که سطح تحصیلات از طریق تشدید بیداریها و فشارهای عمومی محیطزیستی منجر به کاهش خسارتهای محیطزیستی میگردد.
مقاله پژوهشی
علیرضا کفاش زاده؛ حسن درویش؛ رضا رسولی؛ محمدابراهیم سنجقی
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 85-97
چکیده
هدف اصلی این مطالعه، بررسی زمینههای مشارکتی مؤثر جهت مشارکت بهینه سمنها در فرایند خطمشی گذاری محیطزیستی در سازمان محیطزیست استان تهران است. در مطالعه حاضر، تعداد 13 سازمان به عنوان جامعه آماری برگزیده شدند. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر تعیین شد. روش نمونهگیری این تحقیق نیز روش نمونهگیری در دسترس ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه، بررسی زمینههای مشارکتی مؤثر جهت مشارکت بهینه سمنها در فرایند خطمشی گذاری محیطزیستی در سازمان محیطزیست استان تهران است. در مطالعه حاضر، تعداد 13 سازمان به عنوان جامعه آماری برگزیده شدند. حجم نمونه تحقیق با استفاده از فرمول کوکران 378 نفر تعیین شد. روش نمونهگیری این تحقیق نیز روش نمونهگیری در دسترس است، پس از جمعآوری دادهها با استفاده از پرسشنامهای ساختارمند، مدلسازی معادلات ساختاری و آزمون فرضیات بر اساس رهیافت حداقل مربعات جزئی، انجام گرفت. یافتهها حاکی از آن بود که بهطورکلی سازههای موجود در مدل زمینههای مشارکتی مؤثر بر مشارکت عمومی سازمانهای غیردولتی در خطمشی گذاری محیطزیستی حدود 61 درصد از واریانس را تبیین میکنند. همچنین از دیدگاه اعضا، سازمانهای غیردولتی محیطزیستی میتوانند با مشارکت در ایجاد تصمیمات محیطزیستی و نظارت و ارزیابی تصمیمات محیطزیستی پس از اجرا، نقش مؤثری در فرایند خطمشی گذاری محیطزیستی داشته باشند.
مقاله پژوهشی
ابوالقاسم غیاثی زارچ؛ فاطمه جعفری
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 99-112
چکیده
این مقاله به نقش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی در توسعه پایدار گردشگری میپردازد. زبان آموزان خارجی که در ایران دورههای آموزش زبان فارسی را میگذرانند منابع بالقوهای هستند که با برنامهریزی، سرمایهگذاری و سازماندهی از طرف سازمانهای گردشگری، محیطزیست و وزارت علوم میتوانند در توسعه گردشگری در ایران و توسعه پایدار تأثیرگذار ...
بیشتر
این مقاله به نقش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی در توسعه پایدار گردشگری میپردازد. زبان آموزان خارجی که در ایران دورههای آموزش زبان فارسی را میگذرانند منابع بالقوهای هستند که با برنامهریزی، سرمایهگذاری و سازماندهی از طرف سازمانهای گردشگری، محیطزیست و وزارت علوم میتوانند در توسعه گردشگری در ایران و توسعه پایدار تأثیرگذار باشند. استفاده از زبان و جنبههای ارتباطی کلامی و غیرکلامی آن به عنوان قویترین ابزار ارتباطی انسانها و نیز به عنوان تسهیلکننده ارتباطات این گردشگران و جامعه میزبان تأثیر قابلتوجهی دارد. از این دیدگاه، آموزش جامعه میزبان و آگاهی بخشی به بازدیدکنندگان از طریق آموزش زبان و فرهنگ و برجسته کردن پیشینههای ادبی و تاریخی گردشگری ایران میتواند به گسترش گردشگری کمک قابلتوجهی بنماید. برجسته کردن و گنجاندن مفاهیم موجود در متون ادبی، اسطورهها، ادبیات عامه و شفاهی، ادبیات معاصر و مراسم آئینی ایران در ارتباط با طبیعت و محیطزیست در ایران از موضوعاتی است که این مقاله آنها را موردتوجه قرار داده است. با استفاده از روش کیفی رویکرد پدیدارشناسی و بهکارگیری تکنیک مصاحبه با 40 نفر از زبان آموزان خارجی درباره دیدگاههایشان در مورد گردشگری در ایران، این پژوهش انجام شد و نتیجه تحقیق نشان داد که با مدیریت و برنامهریزیهای بیشتر از طرف سازمانهای مربوطه، در صورت استفاده بیشتر از پتانسیلهای موجود در مراکز آموزش زبان فارسی، میتوان توجه به گردشگری، محیطزیست و توسعه پایدار را گسترش داد.
مقاله پژوهشی
فریدون وحیدا؛ غلامرضا جعفری نیا؛ صدیقه افروز
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، صفحه 113-125
چکیده
اشتهای سیری ناپذیر انسانها و بهره وری از منابع طبیعی و حس سودجویی و افزون طلبی سرمایه داران و تولیدکنندگان بزرگ تهدیدی روزافزون برای منابع طبیعی محسوب میگردد. بنابراین مسأله محیطزیست مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این مقاله به بررسی رابطة فعالیت اجتماعی، ارتباط با طبیعت با رفتار محیطزیستی شهروندان ...
بیشتر
اشتهای سیری ناپذیر انسانها و بهره وری از منابع طبیعی و حس سودجویی و افزون طلبی سرمایه داران و تولیدکنندگان بزرگ تهدیدی روزافزون برای منابع طبیعی محسوب میگردد. بنابراین مسأله محیطزیست مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این مقاله به بررسی رابطة فعالیت اجتماعی، ارتباط با طبیعت با رفتار محیطزیستی شهروندان ساکن تهران پرداخته است. جامعه آماری افراد ساکن شهر تهران بوده که با استفاده از جدول لین تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از شیوة نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که تحلیل آن از طریق نرم افزارآموس صورت گرفته است. یافتههای پژوهش نشان داد که میان متغیر فعالیت اجتماعی و ارتباط باطبیعت با متغیررفتارمحیطزیستی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که شاخص ریشه میانگین برابر 07/0، نسبت کای اسکوئر به درجه آزادی برابر 95/2، برازش مقتصد نیز برابر 92/0 است. با توجه به شاخص های معادلات ساختاری مدل های ارائه شده از برازش خوبی برخوردار بوده. نتیجه اینکه فعالیت اجتماعی و رابطه با طبیعت نقش مهمی در رفتارهای محیطزیستی دارند.