مقاله پژوهشی
خدیجه علیآبادی؛ فاطمه جنیدی جعفری؛ سعید پور روستایی اردکانی
چکیده
پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر برنامه آموزش سواد محیطزیستی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده بر دانش، نگرش و رفتار محیطزیستی دانش آموزان دوره متوسطه انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ دانشآموزان دورۀ متوسطه شهر تهران که در سال تحصیلی 1396-1397 مشغول به تحصیل بودهاند، تشکیل میدهند. نمونۀ موردمطالعه با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
پژوهش حاضر، با هدف بررسی تأثیر برنامه آموزش سواد محیطزیستی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده بر دانش، نگرش و رفتار محیطزیستی دانش آموزان دوره متوسطه انجام شده است. جامعۀ آماری این پژوهش را کلیۀ دانشآموزان دورۀ متوسطه شهر تهران که در سال تحصیلی 1396-1397 مشغول به تحصیل بودهاند، تشکیل میدهند. نمونۀ موردمطالعه با استفاده از روش نمونهگیری غیر تصادفی انتخاب شد که به دو گروه 20 نفری (گروه آزمایش و کنترل) تقسیم شدند. روش تحقیق، روش شبه آزمایشی (طرح پیشآزمون- پسآزمون با گروه کنترل) بود. ابتدا آزمون سواد محیطزیستی بهعنوان پیشآزمون استفاده شده است. سپس ابزارهای ارتباطی سیار جهت اجرای واقعیت افزوده در اختیار گروه آزمایش قرارگرفته و در گروه کنترل مطالب محیطزیستی موردنظر بهصورت سنتی ارائه شد. پس از اتمام تدریس در هر دو گروه، مجدداً ابزار پرسشنامه سواد محیطزیستی مورداستفاده قرار گرفت و نتایج آن مورد مقایسه قرار گرفت. جهت تحلیل دادهها از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون واریانس چند متغیره استفادهشده است. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه آموزش سواد محیطزیستی مبتنی بر فناوری واقعیت افزوده بر دانش، نگرش و رفتار محیطزیستی دانش آموزان دوره متوسطه تأثیر مثبتی داشته است و میتواند بهعنوان ابزاری مفید در آموزش مورداستفاده قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
فوزیه دهزاد رستمی؛ ابراهیم صالحی عمران؛ صادق صالحی
چکیده
با توجه به نقش آموزش عالی در پرورش متخصصان، توجه به آموزش محیطزیست در رشته های تخصصی و بهویژه رشته های مرتبط با صنعت از جمله مسئولیت های این نهاد است. اما در آموزش عالی ایران توجه به اینگونه آموزش ها در حد مطلوب نیست و در برنامه درسی اکثر رشته ها توجهی به آن نمیشود. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویتبندی ...
بیشتر
با توجه به نقش آموزش عالی در پرورش متخصصان، توجه به آموزش محیطزیست در رشته های تخصصی و بهویژه رشته های مرتبط با صنعت از جمله مسئولیت های این نهاد است. اما در آموزش عالی ایران توجه به اینگونه آموزش ها در حد مطلوب نیست و در برنامه درسی اکثر رشته ها توجهی به آن نمیشود. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویتبندی نیازهای آموزش محیطزیست برای دانشجویان رشته های مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی بود. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی- متوالی بوده و بهمنظور این بررسی ابتدا با روشهای کیفی به بررسی نیازها و مؤلفه های آموزش محیطزیست رشته های موردنظر از طریق مصاحبه با 9 نفر از اساتید و تحلیل محتوای سرفصل های رشته های موردنظر در 8 دانشگاه در کشورهای دیگر پرداخته شد. سپس مؤلفه های بهدستآمده از مرحله کیفی، تلخیص و تلفیقشده و بهمنظور اولویتبندی در اختیار 60 نفر از خبرگان قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمون کای اسکوئر و آزمون فریدمن مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته و نیازها اولویتبندی شدند. نتایج حاکی از آن است که مؤلفه های دانش و مسائل کلی محیطزیست و صنایع و ملاحظات زیستمحیطی در زنجیره تأمین در اولویت بالاتری نسبت به سایر مؤلفه ها قرار دارند.
مقاله پژوهشی
یحیی صافی سیس؛ احمد رضوانفر
چکیده
آموزش عامل اصلی توسعه کشاورزی است و تربیت نیروی انسانی متخصص و محقق مهمترین عامل در جهت توسعه کشاورزی ارگانیک است. این نیروی انسانی میتواند تمامی کنشگران درگیر در این نظام کشاورزی را در برگیرد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر الزامهای آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک از دیدگاه کارشناسان کشاورزی بود. جامعه آماری این پژوهش، ...
بیشتر
آموزش عامل اصلی توسعه کشاورزی است و تربیت نیروی انسانی متخصص و محقق مهمترین عامل در جهت توسعه کشاورزی ارگانیک است. این نیروی انسانی میتواند تمامی کنشگران درگیر در این نظام کشاورزی را در برگیرد. هدف این پژوهش، شناسایی عوامل مؤثر بر الزامهای آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک از دیدگاه کارشناسان کشاورزی بود. جامعه آماری این پژوهش، کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان شرقی بودند (837=N). برای این جامعه آماری، با استفاده از جدول کرجسی و مورگان، حجم نمونه 264 نفر تعیین شد که برای کاهش خطا و پوشش پرسشنامه های بی پاسخ، این تعداد به 310 نفر افزایش یافت و بهصورت نمونه گیری تصادفی ساده موردمطالعه قرار گرفتند. ابزار اصلی جمعآوری دادهها در این پژوهش، پرسشنامه بود. روایی پرسشنامه با نظر استادان دانشگاه تهران تأیید شد و پایایی آن نیز با ضریب تتای ترتیبی تأیید شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که عوامل مؤثر بر الزامهای آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک را میتوان در شش عامل سیاستگذاری، مدیریتی، تحقیقاتی، ترویجی، زراعی و مصرفی خلاصه کرد. این عوامل درمجموع 58 درصد از واریانس عاملهای مؤثر بر الزام های آموزشی توسعه کشاورزی ارگانیک را تبیین کردند. بر اساس نتایج بهدستآمده، ایجاد دوره های آموزشی در زمینه مدیریت تلفیقی آفات (IPM)، بازاریابی کشاورزی، کارآفرینی کشاورزی با محوریت کشاورزی ارگانیک و همچنین پژوهش های بیشتر بر روی کاهش هزینه تولید محصولات ارگانیک پیشنهاد میشود.
مقاله پژوهشی
پروین صادقیتبار؛ مهدی شریعتمداری
چکیده
روشهای آموزشی مورد استفاده در برنامه بازآموزی و ارتقای سطح توانمندی حرفهای شاغلان جامعه پزشکی، یکی از دغدغههای حوزه سلامت برای توسعه پایدار و تضمین کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی است. یادگیری ترکیبی، تلفیق اندیشمندانه یادگیری الکترونیکی و یادگیری چهره به چهره است که در حوزه آموزش مداوم جامعه پزشکی میتواند با بهبود کیفیت و کمیت ...
بیشتر
روشهای آموزشی مورد استفاده در برنامه بازآموزی و ارتقای سطح توانمندی حرفهای شاغلان جامعه پزشکی، یکی از دغدغههای حوزه سلامت برای توسعه پایدار و تضمین کیفیت خدمات بهداشتی و درمانی است. یادگیری ترکیبی، تلفیق اندیشمندانه یادگیری الکترونیکی و یادگیری چهره به چهره است که در حوزه آموزش مداوم جامعه پزشکی میتواند با بهبود کیفیت و کمیت آموزش، نقش به سزایی در ارتقاء نظام سلامت کشور داشته باشد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی ابعاد و مؤلفههای آموزش مداوم جامعه پزشکی مبتنی بر یادگیری ترکیبی و بهمنظور ارتقای کیفی این بخش مهم انجام پذیرفت. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و در سال 1398 در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی انجام شد. برای گردآوری اطلاعات از روش تلفیقی شامل سه روش مطالعه اسنادی، دلفی فازی و پیمایشی استفاده شد. روش نمونهگیری به صورت هدفمند بود و با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته تا رسیدن به اشباع دادهها با ده نفر از خبرگان و صاحبنظران حوزههای آموزش مداوم جامعه پزشکی و یادگیری ترکیبی، مصاحبه انجام شد. بهمنظور تحلیل محتوای در مرحله اول از تحلیل محتوای کیفی و در مرحله دوم و سوم از تحلیل دلفی فازی استفاده شد. در ابتدا از دادههای حاصل از مصاحبهها، 281 کد اولیه استخراج شد که پس از بازنگری مداوم به 78 کد تقلیل یافت. نتایج حاصل از این پژوهش کیفی منجر به شناسایی و معرفی هفت بعد اصلی مشتمل بر نهادی، مدیریت آموزشی و پشتیبانی منابع، فناوری و طراحی، پداگوژیکی، ارزیابی و بازخورد، اخلاقی و قالبهای یادگیری برای الگوی آموزش مداوم جامعه پزشکی مبتنی بر یادگیری ترکیبی و همچنین 28 مؤلفه و 100 گویه شد. نتایج این تحقیق میتواند مورد توجه سیاستگذاران و برنامهریزان این حوزه قرارگرفته و برای توسعه پایدار سلامت جامعه، مورد بهرهبرداری قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
سعدالله پورمیرزا؛ شهاب بهرامی؛ حسین عیدی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر بهبود فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیطزیست در اماکن ورزشی طراحی و اجرا گردید. تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران اماکن ورزشی آگاه به حوزه بهداشت، ایمنی و محیطزیست، بودند که تجربه کافی در عرصه ورزش و اماکن ورزشی دارا میباشند. بر اساس شیوه انتخاب نمونهگیری ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر بهبود فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیطزیست در اماکن ورزشی طراحی و اجرا گردید. تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران اماکن ورزشی آگاه به حوزه بهداشت، ایمنی و محیطزیست، بودند که تجربه کافی در عرصه ورزش و اماکن ورزشی دارا میباشند. بر اساس شیوه انتخاب نمونهگیری گلوله برفی تعداد 18 نفر بهعنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. بهمنظور طراحـی چـارچوب مفهـومی تحقیق از نظریه سهشاخگی کمک گرفته شد. پرسشنامه تحقیق حاضر، شامل پرسشنامه محقق ساخته بود. این پرسشنامه بر اساس روش TOPSIS طراحی گردیده بود. بهمنظور اولویتبندی این عوامل از روش تاپسیس استفاده گردید. کلیه روند تجزیهوتحلیل دادههای تحقیق با استفاده از نرمافزار BT TopSis SoLver انجام گردید. توجه به نتایج مشخص گردید که ایجاد نظارت بر رفتارها و عملکرد کارکنان و مدیران اماکن ورزشی در حوزه HSE با ضریب 9745/0 مهمترین عامل مشخص گردید. همچنین نتایج نشان داد که متناسبسازی شرح شغلهای کارکنان و مدیران اماکن ورزشی با اهداف HSE با ضریب نزدیکی 8649/0 و توجه به نگرش و مهارتهای مربوط به HSE کارکنان و مدیران در زمان استخدام و بهکارگماری با ضریب نزدیکی 8388/0 دیگر عوامل مهم بر بهبود فرهنگ HSE در اماکن ورزشی بودند. این نتایج میتواند در بهبود فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیطزیست در اماکن ورزشی مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
فریبا نوروزی؛ اسماعیل صالحی؛ مریم خستو
چکیده
در مقاله حاضر وضعیت عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری در محلاتی از مناطق منتخب شهر تهران بررسی میگردد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است، در بخش نخست از طریق خوشهبندیK-means تعدادی از محلات همگن انتخاب گردیدند سپس با مدل آنتروپی شانون وزندهی شده و با استفاده از مدل ویکور (VIKOR) توزیع خدمات در سطح محلات مورد نظر بررسیشده محلات مورد ...
بیشتر
در مقاله حاضر وضعیت عدالت فضایی در توزیع خدمات شهری در محلاتی از مناطق منتخب شهر تهران بررسی میگردد. روش پژوهش از نوع توصیفی تحلیلی است، در بخش نخست از طریق خوشهبندیK-means تعدادی از محلات همگن انتخاب گردیدند سپس با مدل آنتروپی شانون وزندهی شده و با استفاده از مدل ویکور (VIKOR) توزیع خدمات در سطح محلات مورد نظر بررسیشده محلات مورد نظر رتبهبندی شدند. در بخش دوم کیفیت زندگی در این محلات از منظر شهروندان با طراحی پرسشنامههایی که روایی آن با استفاده از آزمون بارتلت 71 /0 درصد و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ، مقدار 073/ 0 درصد تعیین شد، مورد بررسی قرار گرفت و برای مقایسه بین توزیع خدمات و کیفیت زندگی از دو تکنیک تحلیل همبستگی و تحلیل رگرسیون استفاده شد. نتایج رتبهبندی محلات با این دو روش متفاوت بود که نشان داد جهت دستیابی به محلات پایدار اتکا صرف به معیار کمی سرانه به تنهایی جوابگوی نیازهای شهروندان نیست و عدالت، اختصاص خدمات متناسب با شرایط افراد میباشد که تأمین آنها نیاز به سازوکار و برنامهریزیهایی دارد که باید از سوی مدیریت شهری سازماندهی شود و لازم است دیدگاهها و نیازهای واقعی شهروندان نیز در برنامهریزیها لحاظ گردد.
مقاله پژوهشی
معصومه کارگزار؛ محمود مهرمحمدی؛ ابراهیم طلایی؛ سید محمد شبیری
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود تربیت محیطزیستی در دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفههای تربیت محیطزیستی انجام پذیرفته است. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای آنتروپی شانون بود که پردازش دادهها را در بحث تحلیل محتوا با نگاه جدید و بهصورت کمی و کیفی مطرح میکند. محتوای طرح ازنظر پاسخگو (کلیه کتب چهارم، پنجم و ششم ابتدایی) و 9 مؤلفه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت موجود تربیت محیطزیستی در دوره دوم ابتدایی بر اساس مؤلفههای تربیت محیطزیستی انجام پذیرفته است. روش پژوهش، روش تحلیل محتوای آنتروپی شانون بود که پردازش دادهها را در بحث تحلیل محتوا با نگاه جدید و بهصورت کمی و کیفی مطرح میکند. محتوای طرح ازنظر پاسخگو (کلیه کتب چهارم، پنجم و ششم ابتدایی) و 9 مؤلفه اصلی و 43 مؤلفه فرعی موردبررسی قرار گرفت. نتایج تحلیل محتوا نشان داد که از مجموع 848 صفحه کتب پایه چهارم ابتدایی، درمجموع (189) صفحه و از مجموع 895 صفحه از کتب پایه پنجم ابتدایی درمجموع (127) صفحه و از مجموع 914 صفحه از کتب پایه ششم ابتدایی درمجموع (127) صفحه در رابطه با مفاهیم کلیدی تربیت زیستمحیطی پرداختهشده است و از بین تمام مؤلفههای تربیت محیطزیستی بیشترین توجه به مؤلفه تنوع زیستی در 36 صفحه و کمترین توجه به مؤلفه لایه ازن در (0) صفحه بوده و بیشترین ضریب اهمیت مربوط به مؤلفههای تنوع زیستی (26/0) و کمترین ضریب اهمیت مؤلفه اثرات رشد لایه ازن (0) بوده است. با توجه به نتایج تحلیل محتوا میتوان چنین نتیجه گرفت که در حد خیلی کم به تربیت محیطزیستی در این دوره پرداختهشده است درحالیکه صراحتاً در اسناد بالادستی موضوع محیطزیست، ضرورت و اهمیت حفظ و راههای حفاظت آن بهعنوان یکی از ابعاد زیربنایی توسعه در ابعاد مختلف، مطرحشده است.
مقاله پژوهشی
عسکر جلالیان
چکیده
بر اساس آنچه در مقدمه اساسنامه دیوان بینالمللی کیفری آمده است جرائم بینالمللی جرائمی هستند که موجب تشویش جامعه بینالملل میشوند. بر همین اساس چهار جرم بینالمللی مورد احصاء قرارگرفته و در اساسنامه تصریحشده است. این پژوهش که از نوع تحلیلی – توصیفی و با روش کتابخانهای – اسنادی است به دنبال ارائه راهبردی جهت حفظ محیطزیستی ...
بیشتر
بر اساس آنچه در مقدمه اساسنامه دیوان بینالمللی کیفری آمده است جرائم بینالمللی جرائمی هستند که موجب تشویش جامعه بینالملل میشوند. بر همین اساس چهار جرم بینالمللی مورد احصاء قرارگرفته و در اساسنامه تصریحشده است. این پژوهش که از نوع تحلیلی – توصیفی و با روش کتابخانهای – اسنادی است به دنبال ارائه راهبردی جهت حفظ محیطزیستی میباشد. محیطزیست میراث مشترک بشریت است و از آسیبهایی که متوجه آن میگردد تقریباً تمام کشورها بهتبع آن آسیب میبینند. از کنوانسیون ریو 1992 که توسعه پایدار با محیطزیست گرهخورده است اهمیت توجه به محیطزیست افزایشیافته است. باید تدبیری اندیشه شود که جرائم حوزه محیطزیست بهعنوان جرائم بینالمللی مورد شناسایی قرار گیرند تا بهتبع آن دیوان بینالمللی کیفری صلاحیت رسیدگی به آنها را داشته باشد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که با عنایت به اصل توسعه پایدار و ضرورتهای آن چگونه امکان جرم انگاری جرائم محیطزیستی در زمره جرائم بینالمللی میسر است؟ و یا به تعبیری دیگر چگونه توسعه مفهوم جرم بینالمللی به جرائم محیطزیستی متصور و ممکن است؟ و اینکه میان توسعه پایدار و محیطزیست چه تناسبی وجود دارد؟ یافتههای تحقیق حاکی از این است که به استناد مفاد متعددی از اساسنامه رم 1998 امکان توسعه مفهوم جرم بینالمللی نهتنها به جرم محیطزیستی بلکه به جرائم دیگر نیز وجود دارد لذا جهت عملیاتی شدن آن باید با تلاشهای پژوهشی مسیر را هموار و حفظ محیطزیست را نهادینه کرد.
مقاله پژوهشی
الهام اسدی؛ وحید افشین مهر
چکیده
این پژوهش با هدف ترویج و آموزش ساخت ساختمان خود پایدار بهمنظور تطابق با اقلیم و کاهش اثرات مخرب آن انجام شده است، همانطور که جانوران به دنبال ساخت وسیله محیطزیست خود پایدار هستند؛ بنابراین با توجه به هدف تعیینشده روش تحقیق، کاربردی میباشد که بر اساس نیاز به فرضیه از روش توصیفی برای ایجاد ارتباط میان معماری جانوران و معماری ...
بیشتر
این پژوهش با هدف ترویج و آموزش ساخت ساختمان خود پایدار بهمنظور تطابق با اقلیم و کاهش اثرات مخرب آن انجام شده است، همانطور که جانوران به دنبال ساخت وسیله محیطزیست خود پایدار هستند؛ بنابراین با توجه به هدف تعیینشده روش تحقیق، کاربردی میباشد که بر اساس نیاز به فرضیه از روش توصیفی برای ایجاد ارتباط میان معماری جانوران و معماری انسانی استفاده شده است. البته واردکردن معماری جانوران به معماری انسانی بایستی طبق اصول و قوانین خاصی باشد که مفهوم الگوریتم و معماری الگوریتمیک با پارامترهای خاص خود مسیر کلی و بدون انحراف از هدف اصلی را ارائه خواهد داد. با توجه به یافتههای پژوهش انتظار میرود مدل مطلوب متناسب با اقلیمهای گوناگون که حاصل تعمیم معماری آشیانه سازی پرندگان و معماری مرغ تنور ساز قرمز به معماری انسانی از طریق معماری الگوریتمیک میباشد بتواند به شرایط ساختمانسازی با اقلیمهای گوناگون، پاسخ مطلوبی ارائه دهد و در نهادینهسازی فرهنگ محیطزیستی در صنعت معماری ایفای نقش نماید. امید است این پژوهش راه گشای تحقیقات بعدی محققان باشد.
مقاله پژوهشی
روح الله رضائی؛ نفیسه صلاحی مقدم
چکیده
با توجه به اثرات منفی استفاده بیرویه از آفتکشها بر سلامت انسان و محیطزیست، در سالهای اخیر شیوههای پایدار و سبز برای کنترل آفات بهویژه کنترل بیولوژیک موردتوجه بسیاری از محققان قرارگرفته است. این در حالی است که به دلیل وجود موانع پرشمار، فرایند پذیرش و استفاده از شیوههای کنترل بیولوژیک در بین کشاورزان بسیار کند ...
بیشتر
با توجه به اثرات منفی استفاده بیرویه از آفتکشها بر سلامت انسان و محیطزیست، در سالهای اخیر شیوههای پایدار و سبز برای کنترل آفات بهویژه کنترل بیولوژیک موردتوجه بسیاری از محققان قرارگرفته است. این در حالی است که به دلیل وجود موانع پرشمار، فرایند پذیرش و استفاده از شیوههای کنترل بیولوژیک در بین کشاورزان بسیار کند است. با توجه به اهمیت موضوع، هدف اصلی این تحقیق تحلیل موانع کشاورزان در استفاده از زنبور براکون در مبارزه با آفت کرم هلیوتیس گوجهفرنگی در شهرستان طارم بود. به لحاظ روش پژوهش، این تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- همبستگی محسوب میشود. جامعه آماری این تحقیق 1666 نفر از تولیدکنندگان گوجه فرنگی در شهرستان طارم در استان زنجان بودند. بر اساس فرمول بارتلت و همکاران (Bartlett et al., 2001)، 330 نفر از تولیدکنندگان با استفاده از روش نمونهگیری طبقهای برای انجام تحقیق انتخاب شد. برای گردآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده گردید. روایی پرسشنامه با نظر پانلی از کارشناسان و متخصصان مورد تأیید قرار گرفت. برای تعیین پایایی ابزار تحقیق پیشآزمون انجام گرفت که ضریب آلفای کرونباخ محاسبهشده برای مقیاس اصلی پرسشنامه در حد مناسب (بالای 75/0) بود. داده های گردآوریشده با استفاده از نرمافزار SPSSWin22 تجزیهوتحلیل شدند. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که موانع اصلی استفاده کشاورزان از زنبور براکون در مبارزه با آفت کرم هلیوتیس گوجه فرنگی در شهرستان طارم در قالب پنج عامل موانع مالی- اقتصادی، موانع روانشناختی- اجتماعی، ضعف شناختی- اطلاعاتی، ضعف حمایتی و محدودیتهای فنی دستهبندیشده و درمجموع در حدود 73/68 درصد از واریانس موانع را تبیین کردند.