آموزش محیط زیست
یزدان شیرمحمدی؛ عنایت الله یزدان پناه؛ افسانه یعقوبی پورفرد؛ فاطمه تکلو
چکیده
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیط‌زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیط‌زیست به گردشگران است. سفر و طبیعت‌گردی می‌تواند، آگاهیهای محیط‌زیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیط‌زیست بر دانش، نگرش و رفتار محیط‌زیست ...
بیشتر
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیط‌زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیط‌زیست به گردشگران است. سفر و طبیعت‌گردی می‌تواند، آگاهیهای محیط‌زیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیط‌زیست بر دانش، نگرش و رفتار محیط‌زیست افراد تأثیر دارد. افزایش تعداد گردشگران بیش از حد توان اکولوژیک یک منطقه اثرات مخرب بر جامعه میزبان می‌گذارد که باعث کاهش کیفیت تجربه گردشگری می‌شود و اگر به این امر توجه نشود مشکلات محیط‌زیست و اجتماعی گریبان جامعه را خواهد گرفت. آموزش محیط‌زیست به عنوان بهترین و مؤثرین راه برای آگاه کردن و ایجاد حس مسئولیت در بین اقشار جامعه است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. جامعه آماری تحقیق کلیه گردشگران داخلی در شهرستان بروجرد بودند و روش نمونه‌گیری در دسترس بوده است. روایی پژوهش با نظرات خبرگان و پایایی با آلفای کرونباخ تائید شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تجربه گردشگران بر آموزش محیط‌زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیط‌زیست به گردشگران اثر مثبت و معناداری دارد و همچنین طنین برند گردشگران طبیعت‌گردی بر آموزش همگانی محیط‌زیست نیز تأثیرگذار است.
آموزش محیط زیست
حمدالله سجاسی قیداری؛ مجید پریشان؛ احمد رومیانی؛ شهرزاد نادرزاده:
چکیده
توسعه آگاهانه طبیعت‌گردی، راهبردی مناسبی جهت حفظ محیط‌زیست است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل پیش‌بینی کننده دانش و آگاهی طبیعت‌گردهای منطقه حفاظت‌شده بینالود است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها و اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری ...
بیشتر
توسعه آگاهانه طبیعت‌گردی، راهبردی مناسبی جهت حفظ محیط‌زیست است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل پیش‌بینی کننده دانش و آگاهی طبیعت‌گردهای منطقه حفاظت‌شده بینالود است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها و اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری تحقیق تعداد طبیعت‌گردهای ورودی به منطقه، بر اساس آمار میدانی به‌دست‌آمده از دهیاران (شهریور 1398)، 12900 برآورد شده است. درنهایت، 210 نمونه به‌عنوان حجم نمونه مبنای تکمیل پرسشنامه و تحلیل قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان داد که بر اساس آزمون t تک نمونهای میانگین واقعی دو شاخص برخورداری از دانش زیست محیط و به‌کارگیری فناوری پاک و آگاهی نسبت به قوانین و محیط طبیعی از کمتر از میانه (3) است. یافتههای آزمون t دو نمونه نشان داد که طبیعت‌گردها ازلحاظ نگرش و رفتار محیطزیستی و بعد اجتماعی و اقتصادی محیطزیستی در وضعیت مناسبی قرار دارند، اما ازلحاظ میزان دانش محیطزیستی در وضعیت مناسبی قرار ندارند و نیاز به افزایش آگاهی آنها در زمینههای دانش محیطزیستی است. میانگین نظر مردان در شاخصهای دانش محیطزیستی (3) بیشتر از زنان (65/2) است ولی در شاخصهای نگرش محیطزیستی و رفتار محیطزیستی به ترتیب زنان (30/4 و 94/3) بیشتر از مردان با میانگین (15/4 و 72/3) است و تفاوت معناداری در دو گروه وجود دارد. بر اساس آزمون رگرسیون ضریب تعیین تعدیل‌شده 54/0 میباشد که آشکار نمود که 54 درصد از تغییرات رفتار محیطزیستی طبیعت‌گردها وابسته به عوامل فردی و اقتصادی- اجتماعی است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون بیانگر رابطه معنی‌دار و قوی رفتار و نگرش محیطزیستی طبیعت‌گردها وجود دارد. جهت ارتقای دانش محیطزیستی طبیعت‌گردها، ایجاد مراکز بازدیدکنندگان، برگزاری دورههای آموزشی، سمینارها و غیره بر مبنای ویژگی‌های سنی و جنسی پیشنهاد می‌گردد. روش مناسب انتقـال آموزهها استفاده از وسایل و مواد نشر آگاهی ماننـد تهیه بروشور، فیلم کوتاه و آگاهی رساندن از طریق شبکههای پرطرفدار اجتماعی و تشویق سازمان‌های مردم‌نهاد برای ترویج فرهنگ طبیعت‌گردی است.
آموزش محیط زیست
جواد قاسمی؛ حسام‌الدین غلامی؛ امیر افضلی گروه؛ امیر علم بیگی
چکیده
با توجه گسترش اکوتوریسم، بررسی اثرات آن بر توانمندسازی جوامع محلی از اهمیت بالایی برخوردار است. از همین رو، این پژوهش به دنبال اندازه‌گیری میزان توانمندسازی جوامع محلی در اثر اکوتوریسم بود. در این راستا با بهره‌گیری از چارچوب مفهومی چرخ توانمندسازی مندوزا راموس (2013)، پیمایشی در شهرستان سوادکوه اجرا شد. بر این اساس، با استفاده از ...
بیشتر
با توجه گسترش اکوتوریسم، بررسی اثرات آن بر توانمندسازی جوامع محلی از اهمیت بالایی برخوردار است. از همین رو، این پژوهش به دنبال اندازه‌گیری میزان توانمندسازی جوامع محلی در اثر اکوتوریسم بود. در این راستا با بهره‌گیری از چارچوب مفهومی چرخ توانمندسازی مندوزا راموس (2013)، پیمایشی در شهرستان سوادکوه اجرا شد. بر این اساس، با استفاده از فرمول دانیل، حجم نمونه برابر 240 نفر برآورد شد که این تعداد با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شدند. دادهها از طریق یک پرسشنامه گردآوری شد که برای تعیین روایی آن علاوه بر نظرخواهی از متخصصان (روایی صوری)، از روایی همگرا استفاده شد. به‌منظور محاسبه پایایی آن نیز دو روش آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی بهره گرفته شد. تجزیه‌وتحلیل دادهها با استفاده از نرمافزارهای SPSS نسخه 22 و Smart PLS انجام شد. یافتههای حاصل آمار استنباطی که با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی انجام پذیرفت، نشان داد که توانمندسازی جامعه محلی دارای پنج مؤلفه اصلی (روان‌شناختی، محیطزیستی، سیاسی، اقتصادی و اجتماعی) است و همگنی و پایایی معرف‌ها مورد تأیید بود. همچنین، نتایج نشان داد که میانگین توانمندسازی کل در شهرستان سوادکوه برابر 1/3 از 5 بود. بیشترین میزان توانمندسازی مربوط به مؤلفه‌های توانمندسازی روان‌شناختی (35/3) و محیطزیستی (22/3) بود و کمترین میزان توانمندسازی مربوط به مؤلفه‌های سیاسی (89/2) و اقتصادی (96/2) بود. مؤلفه توانمندسازی اجتماعی (10/3) در وضعیت متوسط قرار داشت. بر این اساس توصیه می‌شود؛ با رویکرد مشارکتی و با بهره‌گیری از اصول و فنون تسهیلگری نسبت به بهبود توانمندسازی سیاسی و اقتصادی در شهرستان سوادکوه اقدام شود.
آموزش محیط زیست
Gholamreza Khoshfar؛ Zahra Pazokinejad
چکیده
The purpose of this paper is to analyze the semantic system of ecotourism resort owners about the effects of Coronavirus on the environment and nature to show how they understand, interpret and evaluate this phenomenon and its consequences. 12 owners of ecotourism resorts in Mazandaran province participated in this study. After discovering the basic concepts and major categories in the axial coding stage, the process of connecting the categories was done based on their properties. The environmental effects of Coronavirus as a core category, major categories under the headings of consumption, environmental ...
بیشتر
The purpose of this paper is to analyze the semantic system of ecotourism resort owners about the effects of Coronavirus on the environment and nature to show how they understand, interpret and evaluate this phenomenon and its consequences. 12 owners of ecotourism resorts in Mazandaran province participated in this study. After discovering the basic concepts and major categories in the axial coding stage, the process of connecting the categories was done based on their properties. The environmental effects of Coronavirus as a core category, major categories under the headings of consumption, environmental attitudes, barriers, and solutions/strategies were revealed as major categories. Food consumption (packaged and home-made), consumption of hygienic chemicals, consumption of natural sources (water, energy) under the category of consumption, attitudes towards littering, biodiversity conservation, environmental pollution under the category of attitudes towards the environment, legal, individual and structural barriers were placed under the category of barriers to pro-environmental behaviors and creating opportunities for support, increasing environmental awareness and attracting public participation under the category of solutions/strategies. According to the respondents, the emergence of Coronavirus has increased littering in nature and due to its social fear, the volume of new waste (masks and gloves) has increased; however, the positive effects such as biodiversity conservation and reduction of air pollutants due to reduced traffic would be transient and temporary.
رسول حیدری سورشجانی؛ رضا دهقانی بیدگلی؛ عظمت عاشری؛ الهام رحمانی آزاد
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 61-78
چکیده
آموزش محیطزیستی مناسب از ضروریات مهم جهت حفاظت محیط‌زیست است. یکی از مهم‌ترین مسائل آموزش محیط‌زیست این است که چگونه با راهکارهای مؤثر تغییر رفتار مشهودی را در افراد نسبت به محیط‌زیست ایجاد کرده و تعهد آنها را نسبت به طبیعت و محیط‌زیست افزایش داد. این پژوهش تلاش دارد تأثیر اجرای برنامههای آموزشی محیطزیستی با محور طبیعت‌گردی ...
بیشتر
آموزش محیطزیستی مناسب از ضروریات مهم جهت حفاظت محیط‌زیست است. یکی از مهم‌ترین مسائل آموزش محیط‌زیست این است که چگونه با راهکارهای مؤثر تغییر رفتار مشهودی را در افراد نسبت به محیط‌زیست ایجاد کرده و تعهد آنها را نسبت به طبیعت و محیط‌زیست افزایش داد. این پژوهش تلاش دارد تأثیر اجرای برنامههای آموزشی محیطزیستی با محور طبیعت‌گردی را در رفتار و پیوند دانش‌آموزان با طبیعت در شهر تهران بررسی نماید. روش پژوهش در این مقاله نیمه تجربی با استفاده از طرح تک گروهی است که بخش عمده آن به شکل میدانی انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش دانش‌آموزان مقطع متوسطه دبیرستان دخترانه شهید مدنی منطقه 18 تهران هستند که با روش تمام شماری، نمونه آماری در این پژوهش تمامی 74 نفر دانش‌آموز دوره دوم متوسطه این مرکز آموزشی انتخاب شدند. ابزار گردآوری اطلاعات علاوه بر مشاهده و پرسشگری برگرفته از پرسشنامهای است محقق ساخته که روایی آن با استفاده از نظر متخصصان و پایایی آن با استفاده از روش کرونباخ (مقدار آلفا برابر با 837/0) موردبررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون‌های t دو نمونه وابسته جهت مقایسه رفتارها و نگرشهای قبل و بعد از آزمون، ضریب همبستگی و تحلیل عاملی در محیط نرم‌افزار SPSS استفاده گردید. نتایج نشان داد هر ۲۶ گویه که در 9 نماگر اصلی طراحی شده بود، پس از آموزشهای محیطزیستی همراه با بازدید طبیعت‌گردی، تغییر نگرش و رفتار دانش‌آموزان را در پی داشته است؛ بنابراین تأکید بر روی این شیوه آموزش محیطزیستی مبتنی بر طبیعت‌گردی، سبب ایجاد تحول در ارتباط دانش‌آموزان با محیط طبیعی خواهد شد و تعهد آنها را جهت حفظ طبیعت افزایش خواهد داد.
صادق صالحی؛ لیلا ابراهیمی؛ ناصر فتاحی
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 121-136
چکیده
هدف از تحقیق حاضر دستیابی به پاسخ سؤالات زیر است: 1. نگرش جامعه محلی نسبت به طرح توسعه بوم‌گردی چیست؟ 2. اثرات و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی بوم‌گردی برای جامعه محلی چیست؟ 3. میزان حمایت جامعه محلی از توسعه بوم‌گردی چه میزان است؟ 4. آیا امکان بوم‌گردی در منطقه جنت رودبار وجود دارد؟ چارچوب نظری مطالعه حاضر مبتنی بر مدل توسعه ...
بیشتر
هدف از تحقیق حاضر دستیابی به پاسخ سؤالات زیر است: 1. نگرش جامعه محلی نسبت به طرح توسعه بوم‌گردی چیست؟ 2. اثرات و پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و محیط زیستی بوم‌گردی برای جامعه محلی چیست؟ 3. میزان حمایت جامعه محلی از توسعه بوم‌گردی چه میزان است؟ 4. آیا امکان بوم‌گردی در منطقه جنت رودبار وجود دارد؟ چارچوب نظری مطالعه حاضر مبتنی بر مدل توسعه بوم‌گردی داس میباشد. برای انجام تحقیق حاضر از روش پیمایش و نیز روش مطالعه اسنادی استفاده شده است. جامعه آماری تحقیق حاضر را کلیه ساکنان روستای جنت رودبار (شهرستان رامسر)، تشکیل دادند. دادههای این تحقیق در بهار سال 1395 گردآوری شده است. نتایج تحقیق حاضر نشان داد: اولاً، نگرش جامعه محلی نسبت به بوم‌گردی کاملاً مثبت است؛ ثانیاً، جامعه محلی نسبت به اثرات و پیامدهای اجتماعی- فرهنگی، اقتصادی و محیط زیستی طرح بوم‌گردی آگاه است و به خوبی نسبت به اثرات و پیامدهای مثبت و منفی شناخت دارد؛ ثالثاً، میزان حمایت جامعه محلی از طرح توسعه بوم‌گردی بسیار بالاست و نهایتاً، امکان توسعه بوم‌گردی بر اساس مدل داس در منطقه جنت رودبار وجود دارد که البته شکنندگی این مقصد گردشگری نیز قابلتوجه است.
رکسانا موگوئی؛ بابک ابوالقاسم پور؛ مونا علی ابراهیمی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 7-18
چکیده
هدف پژوهش این است که با ارائه الگوی طراحی آموزشی محیط زیست بر اساس مدل ADDIE ، تأثیر اجرای برنامههای آموزش محیط زیست را بر رفتارهای زیست محیطی گردشگران در پارک جنگلی سرخه حصار بسنجد. مسئله اصلی این تحقیق رفتارهای اجتماعی زیست محیطی گردشگران در محدوده پارک جنگلی سرخه حصار است. این پارک دارای تنوع زیستی غنی و منابع طبیعی است اما به دلیل ...
بیشتر
هدف پژوهش این است که با ارائه الگوی طراحی آموزشی محیط زیست بر اساس مدل ADDIE ، تأثیر اجرای برنامههای آموزش محیط زیست را بر رفتارهای زیست محیطی گردشگران در پارک جنگلی سرخه حصار بسنجد. مسئله اصلی این تحقیق رفتارهای اجتماعی زیست محیطی گردشگران در محدوده پارک جنگلی سرخه حصار است. این پارک دارای تنوع زیستی غنی و منابع طبیعی است اما به دلیل عدم بهرهمندی آگاهانه با مشکل مواجه است. بر این اساس جامعه تحلیلی مورد مطالعه، شهروندان منطقه 13 تهران با جمعیتی بالغ بر 284074 نفر، در نظر گرفته شد که نهایتاً با توجه به دادههای موجود و فرمول کوکران حجم نمونه برابر 308 نفر میباشد. مناسب بودن و اثرگذاری الگوی طراحی آموزشی سیستمی در پارک جنگلی سرخه حصار توسط آزمون مقایسه میانگین با عدد ثابت و دادههای مربوط به اثرگذاری دوره از طریق پیش آزمون ـ پس آزمون گردآوری شد، به منظور مقایسه میانگین آزمون پیش آزمونـ پس آزمون، از آزمون ناپارامتری من ویتنی استفاده شده است. نتایج نشان داد که میزان رضایت افراد از دوره مطلوب میباشد که خود مشخص کنندۀ مناسب بودن الگوی طراحی است و به دلیل یکسان نبودن میانگین متغیرها در پس آزمون و پیش آزمون، نشان دهنده تأثیرگذاری دوره بر متغیرهای مورد بررسی میباشد.
آموزش محیط زیست
محمد رضوانی؛ مهدی نوجوان؛ افـروز اخـتیاری رودسری
دوره 2، شماره 5 ، آبان 1392، ، صفحه 39-52
چکیده
در سالهای اخیر به دلیل تخریب و از بین رفتن منابع طبیعی خاص و برای جلوگیری از گسترش تخریبات و حفاظت از منابع موجود، اکثر جوامع به روشهای آموزشی گرایش پیدا کرده و حفاظت پایدار را در گرو آن میدانند. لذا هدف از این تحقیق، بررسی ملاحظات محیطزیستی موجود در آموزشهای غیر رسمی ارائه شده به تورگردانان و انطباق آنها با معیارهای محیطزیستی ...
بیشتر
در سالهای اخیر به دلیل تخریب و از بین رفتن منابع طبیعی خاص و برای جلوگیری از گسترش تخریبات و حفاظت از منابع موجود، اکثر جوامع به روشهای آموزشی گرایش پیدا کرده و حفاظت پایدار را در گرو آن میدانند. لذا هدف از این تحقیق، بررسی ملاحظات محیطزیستی موجود در آموزشهای غیر رسمی ارائه شده به تورگردانان و انطباق آنها با معیارهای محیطزیستی و سپس سنجش میزان اثربخشی آموزشها و تأثیرآنها بر تورگردانان میباشد. جامعه آماری این تحقیق 50 نفر تورگردانان استان گیلان بودند. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامهای بود که بر اساس محتوای محیطزیستی دورههای آموزشی تهیه شد. این پرسشنامه شامل30 سؤال چهار گزینهای مشتمل بر سوالات قبل و بعد از دوره آموزشی بود. سپس بر اساس روشهای آماری، اطلاعات پردازش شدند. نتایج تحقیق تشان داد که محتوای آموزشی دورهها از نظر میزان وجود آگاهیهای محیطزیستی نسبتاً قابل قبول بوده و بیشترین ضعف اطلاعاتی تورگردانان پس از گذراندن دورههای آموزشی در مورد قوانین و مقررات محیطزیستی بود. در نهایت با توجه به تحصیلات تورگردانان طبیعت گردی و رده سنی آنان و حضور موفق زنان در عرصه گردشگری و محتواهای آموزشی، میتوان مفاهیم و قوانین تخصصیتری را درون محتواهای آموزشی قرار داد که این موضوع منجر به افزایش بازخورد دورهها و ارتقاء صنعت گردشگری و طبیعت گردی در زمان کوتاهتر در استان گیلان خواهد شد.
