مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
سید حبیب موسوی راشدی؛ وحید مکی زاده؛ اسماعیل حسن پور
چکیده
افزایش ناگهانی جمعیت در سالهای اخیر، منجر به افزایش مصرف بی رویه منابع، تغییرات آب و هوایی، افزایش گازهای گلخانه ای، و انقراض گونه های نادر شده است. تلاش برای حفاظت از محیط زیست به یک نگرانی جهانی تبدیل شدهاست. هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقه بندی عوامل موثر بر رفتار خرید سبز توسط مصرف کنندگان است. بیشترین ضرورت پژوهش در شرایط فعلی، ...
بیشتر
افزایش ناگهانی جمعیت در سالهای اخیر، منجر به افزایش مصرف بی رویه منابع، تغییرات آب و هوایی، افزایش گازهای گلخانه ای، و انقراض گونه های نادر شده است. تلاش برای حفاظت از محیط زیست به یک نگرانی جهانی تبدیل شدهاست. هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقه بندی عوامل موثر بر رفتار خرید سبز توسط مصرف کنندگان است. بیشترین ضرورت پژوهش در شرایط فعلی، شناسایی عوامل موثر بر تغییر رفتار مصرف کنندگان هنگام خرید است. پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی - پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی، کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته و بصورت کاملا تصادفی بین مشتریان کسب وکارهای اشتراکی در شهر تهران توزیع گردید. پایایی آلفای کرنباخ در این مطالعه 83/۰ به دست آمد. حجم جامعه آماری براساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل هم پوشانی دورنی و ماتریس همبستگی عوامل، از روش تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون KMO ، بارتلت و اسکری کتل در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که عوامل موثر بر رفتار خرید سبز به ترتیب عبارتند از: گسترش دانش محیط زیستی، تغییر درنگرش افراد، کنترل رفتاری و مسئولیت های اجتماعی، هنجارهای ذهنی و برداشت از خود و سبک زندگی و ارزش های ادراک شده توسط مصرف کنندگان است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
رویا کرمی؛ سحر طبیبیان؛ نسرین احمدی؛ طاهره شرقی
چکیده
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پر خطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا درک رفتار حفاظتی باغداران با تاکید بر نقش مولفههای مدل اعتقاد بهداشتی در تبیین مسیر شکلگیری رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان از طریق تاثیر دانش و نگرش به عنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی ...
بیشتر
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پر خطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا درک رفتار حفاظتی باغداران با تاکید بر نقش مولفههای مدل اعتقاد بهداشتی در تبیین مسیر شکلگیری رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان از طریق تاثیر دانش و نگرش به عنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه، باغداران شهرستان زنجان میباشند. تعداد نمونه طبق فرمول کوکران 293 نفر محاسبه و نمونه گیری به روش طبقهای چند مرحلهای انجام گردید. این پژوهش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه مبتنی بر مرور منابع و مدل اعتقاد بهداشتی، اجرا شد. روایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان موضوعی و پایایی پرسشنامه از طریق یک مطالعهی راهنما ارزیابی شد که طی آن آزمون کرونباخ آلفا محاسبه و پایایی ابزار تأیید شد. جمع آوری میدانی دادهها از باغداران جامعهی هدف به شیوهی مصاحبه انجام گردید. آزمون فرضیه های مطالعه نشان داد که 41% از واریانس نگرش باغداران پیرامون رفتارهای حفاطتی تحت تاثیر دانش و آگاهی آنان شکل میگیرد. همچنین تاثیر نگرش بر تمامی مولفههای اعتقاد سلامت معنی دار بوده و تقریبا نیمی از تغییرات حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، خودکارآمدی و راهنمای عمل را تبیین میکند. تحلیل مسیر حاکی از تبیین 58 درصد از تغییرات رفتار حفاظتی بر اساس مدل پیش بینی شده است و مداخلات آموزشی متناسب با نتایج مطالعه ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
لیلا پرهیزکار؛ کوروش فتحی واجارگاه
چکیده
امروزه باتوجه به بحرانهای زیستمحیطی موجود که بسیاری از آنها به موجب عدم داشتن سواد محیطزیستی انسانها می باشد باید دغدغه اصلی آموزش و پرورش این باشد که دانشآموزان درمدرسه تحت تأثیر برنامه درسی پنهان چه تجاربی را کسب می کند. زیرا این برنامه درسی اثراتی به مراتب عمیقتر از برنامه درسی آشکار در ایجاد نگرشها ، رویکردها و ارزشها ...
بیشتر
امروزه باتوجه به بحرانهای زیستمحیطی موجود که بسیاری از آنها به موجب عدم داشتن سواد محیطزیستی انسانها می باشد باید دغدغه اصلی آموزش و پرورش این باشد که دانشآموزان درمدرسه تحت تأثیر برنامه درسی پنهان چه تجاربی را کسب می کند. زیرا این برنامه درسی اثراتی به مراتب عمیقتر از برنامه درسی آشکار در ایجاد نگرشها ، رویکردها و ارزشها در دانشآموزان دارد .بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیست شده دانش آموزان از برنامه درسی پنهان آموزش محیط زیست می باشد و به معنای دیگر به دنبال دستیابی به این پدیده و ترسیم ابعاد آن به گونهای که درذهن دانش آموزان نقش می بندد، بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی بود که با مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده است. روش نمونه گیری هدفمند بوده و حجم نمونه براساس اشباع نظری داده ها مشخص شد. تحلیل دادههای به دست آمده از مصاحبهها در این پژوهش، برنامه درسی پنهان آموزش محیط زیست را در زمینه های ساختار فیزیکی، ساختار اجتماعی، ساختار دیوانسالارانه، ساختار فرهنگی، ساختار خانوادگی ، ساختار فردی و ساختار برون سازمانی به دست داد. همچنین یافتهها نشان داد از نظر تجربه زیست شده دانش آموزان از برنامه درسی پنهان، بیشترین سواد محیطزیستی از ساختار اجتماعی (تعامل با معلم) و سپس ساختار خانوادگی و ساختار دیوان سالارانه حاصل شده است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
قاسم زارعی؛ فروزان قضائی؛ آراز راشدی زهرا
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش زیستمحیطی و نگرش به مصرف پایدار بر قصد رفتاری و استفاده از لوازمخانگی با مصرف پایدار آب در میان بانوان استفاده کننده از لوازم خانگی در شهر اردبیل و در زمستان 1398 انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه بانوان بالای 20 سال و استفاده کننده لوازمخانگی ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش زیستمحیطی و نگرش به مصرف پایدار بر قصد رفتاری و استفاده از لوازمخانگی با مصرف پایدار آب در میان بانوان استفاده کننده از لوازم خانگی در شهر اردبیل و در زمستان 1398 انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه بانوان بالای 20 سال و استفاده کننده لوازمخانگی در شهر اردبیل بود. روش گردآوری دادهها از نوع میدانی بوده و ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه استاندارد بود. برای ارزیابی روایی پرسشنامه، از نظرات خبرگان استفاده شد و همچنین، بهمنظور سنجش پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی مرکب استفاده شد که نشانگر پایایی مناسب تمامی مؤلفههای پژوهش بود. تعداد 384 پرسشنامه به روش نمونهگیری دردسترس در میان نمونه آماری توزیع و مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نرمافزارهای مورداستفاده برای تجزیهوتحلیل دادهها، LISREL (نسخه 2/10) و SPSS (نسخه 22) بود. نتایج بهدستآمده حاکی از آن است که دانش زیستمحیطی بر رفتار مصرف پایدار آب مؤثر است، اما بر قصداستفاده از لوازمخانگی با مصرف پایدار آب تأثیرگذار نیست. ازطرفی، نگرش به مصرف پایدار آب بر قصد استفاده از لوازمخانگی با مصرف پایدار آب و نیز رفتار مصرف پایدار آب تأثیر معناداری دارد و درنهایت قصد استفاده از لوازمخانگی با مصرف پایدار آب بر رفتار مصرف پایدار آب تأثیر معناداری دارد. باتوجه به نتایج حاصله، توصیه میگردد برنامهها و استراتژیهای بازاریابی در زمینه مصرف پایدار آب در بین مصرفکنندههای لوازمخانگی تدوین و متصدیان امور لوازمخانگی و مسئولان مربوطه برای ارتقاء و بهبود عناصر شکلدهنده نگرش، و دانش زیست محیطی اقدام کنند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
بهاره صمدی کوچکسرائی؛ کامران رضایی توابع؛ پوریا غلامزاده؛ حمید ظهرابی؛ نبی الله مرادی
چکیده
کشاورزی غیراصولی و خشکسالیهای پیدرپی از مهمترین عوامل خشک شدن تالاب بینالمللی پریشان است. جهت احیای این تالاب، استفاده از اقدامات مدیریتی اجتنابناپذیر است و در عین حال، نقش جوامع محلی و مشارکت آنها در این امر خطیر، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. هدف از این تحقیق، شناسایی گزینة مدیریتی مناسب برای احیای تالاب پریشان و سنجش میزان ...
بیشتر
کشاورزی غیراصولی و خشکسالیهای پیدرپی از مهمترین عوامل خشک شدن تالاب بینالمللی پریشان است. جهت احیای این تالاب، استفاده از اقدامات مدیریتی اجتنابناپذیر است و در عین حال، نقش جوامع محلی و مشارکت آنها در این امر خطیر، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. هدف از این تحقیق، شناسایی گزینة مدیریتی مناسب برای احیای تالاب پریشان و سنجش میزان مشارکت و آگاهی جوامع محلی این منطقه برای اجرای مدیریت اکوسیستمی این تالاب مهم است. جامعة هدف، جوامع محلی ساکن روستاهای حاشیة تالاب پریشان هستند. برای شناخت وضعیت مشارکت مردمی در احیای تالاب، از پرسشنامه استفاده شد و جهت انتخاب گزینة صحیح تصمیمگیری، از ابزارهای SWOT و AHP بهره گرفته شد. در تحلیل سلسلهمراتبی، سه معیار ویژگیهای محیطزیستی، پایداری اکوسیستمی، پذیرش اجتماعی و هزینة اقتصادی و سه گزینة مدیریت کشاورزی، انتقال آب از سد نرگسی و مدیریت حوضههای بالادست مد نظر قرار گرفتند. نظرسنجی جوامع محلی نشان داد که دیدگاه مردم منطقه نسبت به احیاء تالاب و انتقال آب مثبت است و 70 درصد مردم محلی، در صورت تغییر الگوی کشت و اعمال محدودیت در کشاورزی، حاضر به همکاری هستند. هرچند مایل به پلمپ کردن چاههای خود نیستند. اما هنوز ارزشهای اکولوژیک تالاب برای آنها ناشناخته بوده و نیاز به آموزشهای ترویجی دارد. طبق ابزار سوآت، استراتژی پژوهش، استراتژی تنوع (ST) خواهد بود. مطابق روش تحلیل سلسلهمراتبی، مهمترین معیار، ویژگیهای محیطزیستی و مهمترین گزینه، مدیریت کشاورزی و پس از آن انتقال آب از سد نرگسی است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
یزدان شیرمحمدی؛ عنایت الله یزدان پناه؛ افسانه یعقوبی پورفرد؛ فاطمه تکلو
چکیده
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیطزیست از طریق طنین برند مقصد طبیعتگردی و آموزش محیطزیست به گردشگران است. سفر و طبیعتگردی میتواند، آگاهیهای محیطزیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیطزیست بر دانش، نگرش و رفتار محیطزیست ...
بیشتر
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیطزیست از طریق طنین برند مقصد طبیعتگردی و آموزش محیطزیست به گردشگران است. سفر و طبیعتگردی میتواند، آگاهیهای محیطزیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیطزیست بر دانش، نگرش و رفتار محیطزیست افراد تأثیر دارد. افزایش تعداد گردشگران بیش از حد توان اکولوژیک یک منطقه اثرات مخرب بر جامعه میزبان میگذارد که باعث کاهش کیفیت تجربه گردشگری میشود و اگر به این امر توجه نشود مشکلات محیطزیست و اجتماعی گریبان جامعه را خواهد گرفت. آموزش محیطزیست به عنوان بهترین و مؤثرین راه برای آگاه کردن و ایجاد حس مسئولیت در بین اقشار جامعه است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. جامعه آماری تحقیق کلیه گردشگران داخلی در شهرستان بروجرد بودند و روش نمونهگیری در دسترس بوده است. روایی پژوهش با نظرات خبرگان و پایایی با آلفای کرونباخ تائید شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تجربه گردشگران بر آموزش محیطزیست از طریق طنین برند مقصد طبیعتگردی و آموزش محیطزیست به گردشگران اثر مثبت و معناداری دارد و همچنین طنین برند گردشگران طبیعتگردی بر آموزش همگانی محیطزیست نیز تأثیرگذار است.
مقاله پژوهشی
رضا شریعت؛ کمال سخدی؛ مریم لاریجانی
چکیده
مشارکت ذینفعان راهحلی نو جهت ایجاد نوآوری در خصوص پایداری زیستبوم کارآفرینی است. ذینفعان نقش مهمی در ارائه محصولات و خدمات نوآورانه جهت پایداری محیط زیست توسط کارآفرینان پایدار برعهده دارند. هدف این پژوهش بررسی مطالعات مربوط به سهم ذینفعان در توسعه کارآفرینی پایدار محیطزیستی است. این پژوهش با استفاده از رویکرد فراترکیب مدل ...
بیشتر
مشارکت ذینفعان راهحلی نو جهت ایجاد نوآوری در خصوص پایداری زیستبوم کارآفرینی است. ذینفعان نقش مهمی در ارائه محصولات و خدمات نوآورانه جهت پایداری محیط زیست توسط کارآفرینان پایدار برعهده دارند. هدف این پژوهش بررسی مطالعات مربوط به سهم ذینفعان در توسعه کارآفرینی پایدار محیطزیستی است. این پژوهش با استفاده از رویکرد فراترکیب مدل ساندلوسکی و بارسو اجرا شده است. پس از جستجو در پایگاههای اطلاعاتی معتبر براساس معیارهای تعیین شده، در نهایت 22 مقاله انتخاب شدند. در این پژوهش، کدها در قالب ده مفهوم و مفاهیم در قالب سه مقوله دستهبندی شدند. بر اساس یافتههای پژوهش، پیشرانهای مشارکت ذینفعان در توسعه کسب وکارهای پایدار شامل عوامل اهداف و منافع مشترک بین ذینفعان، شبکهسازی بین ذینفعان و سیاستهای محیط زیستی دولت بودند. نتایج این مشارکت بصورت ایجاد ارزشهای اجتماعی، اقتصادی و محیطزیستی و ارتقای فرهنگ پایداری محیطزیستی در جامعه نمود پیدا مینماید همچنین، فرایند مشارکت ذینفعان شامل چهار مرحله شناسایی و دستهبندی ذینفعان، مدیریت ذینفعان، تعیین راهبردهای ارتباطی، ترویج و آموزش فرهنگ پایداری محیطزیستی بین ذینفعان و پایش ذینفعان بود.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
فهیمه عشقی؛ رضا افهمی؛ افشین دانه کار؛ رقیه گرمایی پور
چکیده
برای حفاظت و بهره برداری پایدار از اکوسیستمهای طبیعی باید ادراک درستی از همه خدمات اکوسیستم و بویژه خدمات فرهنگی صورت گیرد؛ چرا که تنوع زیستی و تنوع فرهنگی در عین مستقل بودن، تقویت کننده همدیگرند و خدمات فرهنگی، یک متغیر مهم در افزایش کیفیت زندگی و رفاه انسان محسوب میشود. تالاب انزلی یکی از مهمترین اکوسیستمهای طبیعی ایران ...
بیشتر
برای حفاظت و بهره برداری پایدار از اکوسیستمهای طبیعی باید ادراک درستی از همه خدمات اکوسیستم و بویژه خدمات فرهنگی صورت گیرد؛ چرا که تنوع زیستی و تنوع فرهنگی در عین مستقل بودن، تقویت کننده همدیگرند و خدمات فرهنگی، یک متغیر مهم در افزایش کیفیت زندگی و رفاه انسان محسوب میشود. تالاب انزلی یکی از مهمترین اکوسیستمهای طبیعی ایران است و تعامل ساکنان پیرامون آن، موجب شکلگیری عادات و شیوههای زندگی وابسته به این بستر آبی گردیده و گونهای از فرهنگ و هویت را برای آنها رقم زده است. پژوهش حاضر با هدف سنجش ادراک حاشیه نشینان تالاب انزلی از خدمات فرهنگی آن و ایجاد زمینه برای ارتقای فرهنگ بومی و در نتیجه قدردانی و حفاظت از این اکوسیستم طبیعی صورت گرفته است. این پژوهش به روش میدانی و کتابخانه ای به انجام رسید. بر اساس طبقه بندی ارزیابی اکوسیستم هزاره از خدمات فرهنگی و با تعیین قلمرو ادراکی برای هر کدام، پرسشنامه ای مشتمل بر 109 گزاره توصیفی با طیف لیکرت 7 تایی تنظیم گردید و در اختیار 100 نفر از 18 سکونتگاه پیرامون تالاب قرار گرفت. روایی پرسشنامه مورد تأیید کارشناسان قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، برابر با 0/99 بدست آمد و از آزمون نشانه برای تحلیل استنباطی استفاده شد؛ نتایج نشان داد که خدمات فرهنگی زیباشناسی و حس مکان، بیشترین ادراک و سامانههای دانشی و تفرج و اکوتوریسم، ادراک متوسط و بقیه خدمات فرهنگی، کمترین ادراک را دارند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
لطیف حاجی؛ حمزه حاجی
چکیده
علیرغم علاقه روزافزون به بررسی نقش باورهای دینی نسبت به حفاظت از محیطزیست، هنوز تحقیقات کافی در رابطه با تحلیل پیامهای الهی انجام نشده است. لذا پژوهش حاضر سعی دارد این شکاف را با شناسایی و اعتباریابی مفاهیم اخلاق زیستمحیطی از منظر قرآن پر کند. در این تحقیق از رویکرد ترکیبی (طرح متوالی اکتشافی) استفاده شد. در بخش کیفی به منظور ...
بیشتر
علیرغم علاقه روزافزون به بررسی نقش باورهای دینی نسبت به حفاظت از محیطزیست، هنوز تحقیقات کافی در رابطه با تحلیل پیامهای الهی انجام نشده است. لذا پژوهش حاضر سعی دارد این شکاف را با شناسایی و اعتباریابی مفاهیم اخلاق زیستمحیطی از منظر قرآن پر کند. در این تحقیق از رویکرد ترکیبی (طرح متوالی اکتشافی) استفاده شد. در بخش کیفی به منظور شناسایی مفاهیم اخلاق زیستمحیطی از منظر قرآنی از تحلیل محتوا براساس رهیافت تفسیری استفاده شد. فرآیند اجرایی پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه با هفت نفر از متخصصان الهیات و معارف اسلامی بود که بصورت نمونهگیری گلوله برفی انتخاب شدند. سپس در بخش کمی، براساس مفاهیم بخش کیفی، پرسشنامهای طراحی و در بین جامعه مورد مطالعه توزیع شد. جامعه مورد مطالعه روستاییان شهرستان نقده بودند (36760 =N) که با استفاده از نمونهگیری تصادفی طبقهای تعداد 379 نفر انتخاب شدند. روایی محتوایی ابزار تحقیق توسط پانلی از متخصصان تأیید شد. برای تعیین روایی از نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی استفاده شد که مقدار هر دو آنها قابل قبول ( بالای 7/0) بود. همچنین پایایی ابزار تحقیق با استفاده از آلفای کرونباخ (83/0) تعیین شد. در بخش کمی جهت تلخیص مفاهیم از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. طبق نتایج، مفاهیم اخلاق زیستمحیطی از منظر قرآن تحت عنوان شش مفهوم کلی "امانتداری"، "شکرگزاری"،"آبادانی"، "عدالت"، "کمالگرایی" و "احترام" دستهبندی شدند. همچنین، به منظور اعتباریابی هر یک از مفاهیم از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم استفاده شد. در پایان پیشنهاداتی جهت تقویت ارزشها و اصول اخلاقی قرآن نسبت به حفظ محیطزیست ارائه گردید.
مقاله پژوهشی
نرگس قادری؛ سکینه جعفری؛ مجید محمدی
چکیده
هدف پژوهش حاضر نقش مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتار شهروند سازمانی حامی محیطزیست و عملکرد محیطزیستی کارکنان دانشگاه سمنان بود. این پژوهش از جنبه هدف، کاربردی و از جنبه روش توصیفی ـ همبستگی مقطعی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام کارکنان دانشگاه سمنان (۵۵۰ نفر) در سال تحصیلی ۰۰-۱۳۹۹ بودند. با استفاده از دستورالعمل تعیین حجم نمونه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر نقش مدیریت منابع انسانی سبز بر رفتار شهروند سازمانی حامی محیطزیست و عملکرد محیطزیستی کارکنان دانشگاه سمنان بود. این پژوهش از جنبه هدف، کاربردی و از جنبه روش توصیفی ـ همبستگی مقطعی میباشد. جامعه آماری پژوهش شامل تمام کارکنان دانشگاه سمنان (۵۵۰ نفر) در سال تحصیلی ۰۰-۱۳۹۹ بودند. با استفاده از دستورالعمل تعیین حجم نمونه مولر (1996) و روش نمونهگیری تصادفی طبقهای ۲۳۴ نفر بهعنوان نمونه پژوهش (165 نفر زن و 69 نفر مرد) انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامههای استاندارد مدیریت منابع انسانی سبز، رفتار شهروند سازمانی حامی محیطزیست و عملکرد محیطزیستی دانشگاه بود که روایی محتوایی آن توسط متخصصان این حوزه تأیید شد. برای تعیین پایایی مقیاس-ها از آزمون آلفای کرونباخ استفاده شد که مقدار آن برای اقدامات ایجاد شایستگی سبز برابر با 80/0، برای شیوه-های تقویت انگیزه سبز برابر با 72/0، برای شیوههای مشارکت کارکنان سبز برابر با 78/0، برای شهروند سازمانی نسبت به محیط زیست برابر با 85/0 و برای عملکرد محیطزیستی دانشگاه برابر با 91/0 بوده است. یافتهها نشان داد که: بین عملکرد محیطزیستی با ابعاد مدیریت منابع انسانی سبز (ایجاد شایستگی، تقویت انگیزه، مشارکت کارکنان) و رفتار شهروند سازمانی حامی محیطزیست رابطه وجود دارد. ایجاد شایستگی، افزایش انگیزه کارکنان سبز و افزایش مشارکت کارکنان بر عملکرد زیستمحیطی دانشگاه اثر مستقیم دارد. ایجاد شایستگی، افزایش انگیزه کارکنان سبز و افزایش مشارکت کارکنان با میانجیگری رفتار شهروند سازمانی حامی محیطزیست بر عملکرد زیستمحیطی دانشگاه اثر غیرمستقیم ایفا میکند. نتایج این پژوهش حاکی از اهمیت نقش مدیریت منابع انسانی سبز در افزایش رفتارهای شهروند سازمانی حامی محیطزیست و بهتبع آن افزایش عملکرد محیطزیستی دانشگاه دارد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
مجید ارشادی؛ مجید علی عسگری؛ فرشته افکاری
چکیده
چکیده
با توجه به افزایش انجام پژوهشهای متعدد در زمینه آموزش محیطزیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجامشده جمعآوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و موثر بر آموزش محیطزیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیلی. جامعه آماری آن۲۵0۰۳ پایاننامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی- پژوهشی است. نمونه آماری انتخابشده ...
بیشتر
چکیده
با توجه به افزایش انجام پژوهشهای متعدد در زمینه آموزش محیطزیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجامشده جمعآوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و موثر بر آموزش محیطزیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیلی. جامعه آماری آن۲۵0۰۳ پایاننامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی- پژوهشی است. نمونه آماری انتخابشده مرتبط با آموزش محیطزیست مبتنی بر عناصر برنامهدرسی، تعداد ۱۳۸ مقاله در سالهای متفاوت میباشد که 57 مقاله ارائه شده درسالهای ۱۳۹5-۱۳۹9 انتخاب شد. برای فراهمآوردن اطلاعات مورد نیاز از کاربرگ طراحیشده توسط محقق، برای گزارش و ثبت اطلاعات از نرمافزار اکسل استفاده شد. پایایی تحقیق از طریق تقابل یافتههای پژوهشی بدست آمد. تحلیل یافتهها براساس الگوی شش مرحلهای روبرتس منطبق با عناصر برنامهدرسی میباشد که با استفاده از روشهای کدگذاری باز و محوری انجام شد. براساس یافتهها، آموزش محیطزیست باعث توسعه آگاهی و حساسیت زیستمحیطی شده و مهمترین روش در آموزش افراد برای شناسایی و مقابله با مشکلات زیستمحیطی محسوب میشود. بر این اساس آموزش محیطزیست متاثر از هفت عامل: نیازسنجی، روش آموزش، آموزش رسمی، آموزش غیررسمی، آموزش همگانی، آموزش مادامالعمر و توسعه پایدار است. نتایج در بیشتر تحقیقات حاکی از تاثیر آموزش غیررسمی در مقابل آموزش رسمی است و در سالهای اخیر، ترکیب یافتهها نشان میدهد، آموزش محیطزیست برای همه گروهها، در قالب آموزشهای همگانی بیشتر مورد توجه قرار گرفته است در نتیجه آموزشهای محیطزیستی بهعموم جامعه ضروری میباشد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
لیلی بنیاد؛ اکبر زارع شاه آبادی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تحلیل گفتمان اسناد بالادستی آب بازه زمانی(1394-1390)(1400-1396) بوده است، جامعهی آماری آن شامل یازده سند از اسناد بالادستی آب است که در این بازه زمانی تدوین شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل گفتمان به روش لاکلاو و موفه است و سعی شده به این سه سوال پاسخ داده شود گفتمان حاکم بر اسناد بالادستی آب چه بوده است؟ دالهای مرکزی، مولفههای ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تحلیل گفتمان اسناد بالادستی آب بازه زمانی(1394-1390)(1400-1396) بوده است، جامعهی آماری آن شامل یازده سند از اسناد بالادستی آب است که در این بازه زمانی تدوین شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل گفتمان به روش لاکلاو و موفه است و سعی شده به این سه سوال پاسخ داده شود گفتمان حاکم بر اسناد بالادستی آب چه بوده است؟ دالهای مرکزی، مولفههای گفتمانی، زنجیره هم ارزی و غیریتسازی حاکم که نشان دهنده این گفتمان بوده اند، چه بوده است؟ و از چه نظریهای به منظور تبیین گفتمان حاکم بر این اسناد استفاده شده است؟ تحلیل این اسناد نشان داد که گفتمان اصلی حاکم بر این دوره گفتمان زیستمحیطی است که دالّ اصلی و نقطهی ثقل این اسناد به حساب میآید، که حاکی از اتخاذ رویکردی زیستمحیطی بر منابع طبیعی دارد و این گفتمان با غیریتسازی گفتمان توسعهپایدار در این اسناد خود را نمایان میسازد و دالهای اصلی و شناوری مثل هژمونی گفتمانی کاهش مخاطرات طبیعی و توجه به محیطزیست، آموزش و ترویج توسعه کشاورزی و زیستمحیطی ، توجه به تاثیرات زیستمحیطی اقدامات، توجه به فناوریهای نوین در کشاورزی، ضابطهمند کردن فعالیتهای زیستمحیطی و وجود تسهیلات اعطایی و سرمایه-گذاری در بخش کشاورزی موید این گفتمان بوده است. که با دالهای هم ارزی مثل تشویق سرمایهگذاران به سرمایهگذاری در طرحها ،توجه به فناوریهای سازگار با اقلیم، توسعه حمل و نقل سبز مورد تایید قرار میگیرد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
حمید ناصری؛ پریوش نوربخش؛ مهدی کهندل؛ عباس خدایاری
چکیده
هدف از این پژوهش، تعیین عوامل مؤثر بر توسعه پایدار در ورزش کوهنوردی بود. روش پژوهش اکتشافی و به لحاظ هدف از جمله پژوهشهای کاربردی است که به صورت میدانی انجام شده است. برای این منظور 150 نفر از کوهنوردان استانهای شمالغرب کشور به صورت نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش توسط گروهی از اساتید صاحبنظر ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، تعیین عوامل مؤثر بر توسعه پایدار در ورزش کوهنوردی بود. روش پژوهش اکتشافی و به لحاظ هدف از جمله پژوهشهای کاربردی است که به صورت میدانی انجام شده است. برای این منظور 150 نفر از کوهنوردان استانهای شمالغرب کشور به صورت نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش توسط گروهی از اساتید صاحبنظر و روایی سازۀ آن به وسیلۀ تحلیل عاملی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری تأیید گردید. براساس تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متعامد، 34 گویه در هشت عامل قرار گرفتند که این عوامل ۵۲/۴۴ درصد از واریانس توسعه پایدار را تشکیل میدادند. شایان ذکر است که نتایج تحلیل عاملی تأییدی و ضرایب آلفای کرونباخ از ساختار هشت عاملی 34 سؤالی پرسشنامه حمایت کرده و روایی و پایایی آن را تأیید نمودند. نتایج این پژوهش و ابعاد استخراجی ابزار، عوامل مؤثر بر توسعه پایدار در کوهنوردی را نشان میدهد، همچنین به کوهنوردان کمک میکند که برای توسعه پایدار در کوهنوردی و مناطق کوهستانی بیشتر به کدام جنبه از ابعاد توسعه پایدار توجه بیشتری داشته باشند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
نسیم روشنی؛ مسعود یزدان پناه؛ بهمن خسروی پور؛ مریم تاجری مقدم؛ طاهره زبیدی
چکیده
امروزه، اکثر دانشگاهها شیوههای پایداری را به طور کامل اجرا نمیکنند، چرا که موانعی در مسیر سبزشدن آنها وجود دارد. شناسایی موانع بر سر راه عملیاتیسازی پایداری در دانشگاهها بسیار حیاتی است، زیرا اگر موانع موجود شناسایی نشود، نمیتوان اقدامات اصلاحی برای مقابله با آنها انجام داد. هدف پژوهش حاضر، کشف موانع فراروی دانشگاه ایلام ...
بیشتر
امروزه، اکثر دانشگاهها شیوههای پایداری را به طور کامل اجرا نمیکنند، چرا که موانعی در مسیر سبزشدن آنها وجود دارد. شناسایی موانع بر سر راه عملیاتیسازی پایداری در دانشگاهها بسیار حیاتی است، زیرا اگر موانع موجود شناسایی نشود، نمیتوان اقدامات اصلاحی برای مقابله با آنها انجام داد. هدف پژوهش حاضر، کشف موانع فراروی دانشگاه ایلام برای تبدیلشدن به دانشگاه سبز بر اساس مطالعه موردی بود. مشارکتکنندگان 16 نفر از اعضای هیأتعلمی و 15 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام بودند که از طریق نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. دادههای گردآوری شدة حاصل از مصاحبه نیمهساختاریافته در قالب 140 مفهوم و 10 مقوله کدگذاری و تحلیل شدند. موانع بودجه محور، فرهنگی – اجتماعی، آموزشی، پژوهشی، مدیریتی، بروکراتیک، زیربنایی و راهبردی، روانی – نگرشی، انسانی، مدیریت زیستمحیطی و فردی بهعنوان موانع فراروی دانشگاه ایلام برای تبدیلشدن به دانشگاه سبز شناسایی شدند. نتایج این پژوهش میتواند ساز و کار و استراتژیهایی را در جهت رفع این موانع ارائه دهد و برای سایر دانشگاهها که در حال بررسی روند انتقال خود به پایداری هستند، سودمند باشد. در نتیجه این تحقیق، بخشی از راهکارهایی که توصیه میشود، جذب منابع مالی و درآمدزایی، افزایش برنامههای آموزشی و توانمندسازی کارکنان و دانشجویان، ارتقای تعهد نهادی و همچنین افزایش تحقیقات و همکاریهای مرتبط با مسائل زیستمحیطی است. در نهایت تنها با همافزایی تلاش همهی ذینفعان، اجرای موفق پردیس سبز در دانشگاه ایلام محقق خواهد شد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
جواد یوسفی؛ محمود ضیائی؛ محمدرضا کریمی علویجه؛ ُسید مجتبی محمودزاده؛ سید علی حسینی
چکیده
نظر به اهمیت صنعت هتلداری در نظام گردشگری کشور و ضرورت توجه به مسئولیتهای اجتماعی مبتنی بر رویکرد پایداری سازمانی برای بقا در فضای کسبوکار، پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدل مسئولیتپذیری اجتماعی در صنعت هتلداری ایران است. بدین جهت تحقیق از انواع پژوهشهای پیمایشی بهشمار میآید و به روش ترکیبی صورت گرفته است. ابتدا عوامل تاثیرگذار، ...
بیشتر
نظر به اهمیت صنعت هتلداری در نظام گردشگری کشور و ضرورت توجه به مسئولیتهای اجتماعی مبتنی بر رویکرد پایداری سازمانی برای بقا در فضای کسبوکار، پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدل مسئولیتپذیری اجتماعی در صنعت هتلداری ایران است. بدین جهت تحقیق از انواع پژوهشهای پیمایشی بهشمار میآید و به روش ترکیبی صورت گرفته است. ابتدا عوامل تاثیرگذار، راهبردها و پیامدها از طریق مصاحبه با مدیران به کمک روش نظریه دادهبنیاد طی مراحل کدگذاری باز، محوری و گزینشی مقولهبندی و نهایتاً در قالب مدلی تدوین شد. در مرحله کمّی به کمک روش معادلات ساختاری اجزای مدل از نظر روایی و پایایی مورد بررسی و تأیید قرار گرفت و معنیداری مسیرها در مدل نیز با تحلیل مسیر بررسی و در موارد لزوم اصلاح و مورد تأیید قرار گرفت. نیکوبی برازش کلی مدل نیز طبق شاخص SRMR تأیید شد. طبق مدل نهایی شرایط زمینهای بسترساز شرایط پیشران در مسئولیتپذیری اجتماعی صنعت هتلداری هستند. راهبردها برای تحقق این مهم شامل راهبردهای نُهگانه در زمینههای مختلف است (منابعانسانی، بازاریابی، ارتباطات، مدیریت سبز، آموزش و پژوهش و ...) که تحت تأثیر شرایط مداخلهگر تضعیف یا تقویت میشوند. پیامدهای حاصل از تحقق مسئولیتپذیری اجتماعی نیز بهطور خلاصه ابعاد پایداری اقتصادی، اجتماعی، محیطزیست و پایداری سازمانی را دربرمیگیرد. سهم دانشافزایی و نوآوری تحقیق را میتوان در یکپارچهسازی شرایط تأثیرگذار بر مسئولیتپذیری اجتماعی در صنعت هتلداری ایران، شناسایی راهبردها برای تحقق آن و پیامدهای حاصل از اجرای راهبردها در قالب یک مدل منسجم دانست که تاکنون مورد مطالعه قرار نگرفته است.