آموزش محیط زیست
اصغر میرفردی؛ درنا سلامتیان
چکیده
این مقاله با بهرهگیری از روش پیمایشی به بررسی رفتار محیطزیستی دانشجویان دانشگاه شیراز و رابطه آن با نگرانی محیطزیستی، استفاده از منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی و برخی متغیرهای جمعیتشناختی پرداخته است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز بودهاند که تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
این مقاله با بهرهگیری از روش پیمایشی به بررسی رفتار محیطزیستی دانشجویان دانشگاه شیراز و رابطه آن با نگرانی محیطزیستی، استفاده از منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی و برخی متغیرهای جمعیتشناختی پرداخته است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز بودهاند که تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای متناسب با حجم نمونه‌ها انتخاب شدند. متغیر رفتار محیطزیستی با استفاده از مقیاس رفتار محیطزیستی بکار گرفته‌شده توسط میرفردی و همکاران (Mirfardi et al., 2017)، متغیر منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی با استفاده از مقیاس منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی بکار گرفته‌شده توسط پازوکی نژاد و صالحی (Pazokinejad & Salehi.,2014) و متغیر نگرانی محیطزیستی با استفاده از مقیاس محققساخته سنجیده شدند. برای تعیین اعتبار پرسشنامه از اعتبار سازه و صوری استفاده شده است . برای تعیین پایایی مقیاس رفتار محیطزیستی و نگرانی محیطزیستی، از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که مقدار آن برای رفتار محیطزیستی برابر با 55/0، منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی برابر با 68/0 و برای نگرانی محیطزیستی برابر با 74/0 بوده است. داده‌های پرسشنامه به‌وسیله نرم‌افزار SPSS تجزیه‌وتحلیل شد. یافته‌های تحقیق نشان داد که متغیر وابسته (رفتار محیطزیستی) با متغیرهای نگرانی محیطزیستی، منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی و سن در سطح 99 درصد رابطه مستقیم و معناداری دارد. همچنین رفتار محیطزیستی زنان و مردان در سطح 95 درصد دارای تفاوت معناداری بود. نتیجه اینکه نگرانی محیطزیستی و سن افراد، نقش مهمی در رفتار محیطزیستی دارند.
آموزش محیط زیست
متین مقیم؛ محمد بادسار؛ مهدی قاسمی
چکیده
امروزه تخریب محیطزیست و عدم آگاهی کشاورزان در مسائل مربوط به آن یکی از چالش‌های مهم در مناطق روستایی است؛ لذا رفتارهای محیطزیستی پایدار در این مناطق، در تحقق اهداف توسعه ملی بسیار حائز اهمیت است. ازاین‌رو این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی نیت در تحلیل عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی پایدار کشاورزی صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش ...
بیشتر
امروزه تخریب محیطزیست و عدم آگاهی کشاورزان در مسائل مربوط به آن یکی از چالش‌های مهم در مناطق روستایی است؛ لذا رفتارهای محیطزیستی پایدار در این مناطق، در تحقق اهداف توسعه ملی بسیار حائز اهمیت است. ازاین‌رو این پژوهش با هدف بررسی نقش میانجی نیت در تحلیل عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی پایدار کشاورزی صورت پذیرفت. جامعه آماری پژوهش کشاورزان شهرستان زنجان بودند که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 300 نفر از آنها از طریق نمونهگیری چندمرحلهای انتخاب شد. برای گردآوری دادهها از ابزار پرسشنامه استفاده گردید. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه با نظر پانلی از متخصصان و کارشناسان قبل از پیش‌آزمون مورد تأیید قرار گرفت. پایایی ابزار تحقیق نیز از طریق انجام پیش‌آزمون بین 30 نفر خارج از نمونه آماری و محاسبه آلفای کرونباخ برای مقیاسهای اصلی پرسشنامه (در دامنه بین 72/0 تا 88/0) ارزیابی شد. تجزیه‌وتحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS24 و AMOS22 انجام گرفت. داده‌های گردآوری‌شده با استفاده از تکنیک مدلسازی معادلات ساختاری تجزیه‌وتحلیل گردید. نتایج مدل ساختاری مستقیم نشان داد بین متغیرهای هنجار ذهنی، کنترل رفتار درک شده و نگرش محیطزیستی با متغیر وابسته رفتار محیطزیستی پایدار در کشاورزی رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد؛ همچنین، بر اساس نتایج مدل ساختاری میانجی مشخص شد که متغیر نیت محیطزیستی در رابطه بین متغیرهای مستقل با رفتار محیطزیستی پایدار در کشاورزی دارای نقش میانجی میباشد و این متغیرها 39 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین میکنند.
نگین فارسی؛ مهدی چرمچیان لنگرودی
چکیده
انسان بدون هیچ‌گونه تغییر در تفکر و رفتار نمی‌تواند مشکلات محیطزیستی خود را حل کند. تحقیق حاضر به منظور بررسی عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی شالیکاران شهرستان ساری به منظور پایداری شالیکاری صورت گرفته است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش همبستگی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل شالیکاران شهرستان ...
بیشتر
انسان بدون هیچ‌گونه تغییر در تفکر و رفتار نمی‌تواند مشکلات محیطزیستی خود را حل کند. تحقیق حاضر به منظور بررسی عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی شالیکاران شهرستان ساری به منظور پایداری شالیکاری صورت گرفته است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش همبستگی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل شالیکاران شهرستان ساری (24502N=) که تعداد 289 نفر از آنها بر اساس فرمول کوکران به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که روایی آن توسط اساتید فن و صاحبنظران تأیید شد و برای سنجش پایایی پرسشنامه، پس از انجام آزمون مقدماتی تعداد 30 نسخه از آن توسط شالیکاران شهرستان میاندرود تکمیل شد. نتایج حاصل از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مذکور 74/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که 5/58 درصد از شالیکاران در حد متوسطی رفتار حفاظت محیطزیستی را دارا هستند. تحلیل همبستگی نشان داد که بین تعداد اعضای خانواده شالیکاران، عملکرد، کل درآمد سالانه شالیکاری در سال، ویژگی اجتماعی، روشهای آموزشی، نگرش و منابع اطلاعاتی با رفتار محیطزیستی رابطه معنیداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه گام‌به‌گام نیز نشان داد که سه متغیر روشهای آموزشی، کل درآمد سالانه شالیکاری در سال و میزان عملکرد محصول برنج 27 درصد واریانس سطح رفتارهای حفظ محیطزیستی شالیکاران را تبیین میکنند.
سید مهدی حسینی طباطبایی؛ سحر حسینی‌خواه
چکیده
Today the importance of the environment is a global issue. Therefore, this research was conducted with the aim of identifying the relationship between psychological empowerment and intrinsic motivation with environmental behavior through descriptive-survey. The statistical population consisted of first-grade high school students in district 2 of Tehran, among which 380 were randomly selected. Three questionnaires were used to collect data: Spreitzer psychological empowerment (1995), Patrick & Leone intrinsic motivation (2009) and Erzengin & Teke environmental behavior (2013). The results ...
بیشتر
Today the importance of the environment is a global issue. Therefore, this research was conducted with the aim of identifying the relationship between psychological empowerment and intrinsic motivation with environmental behavior through descriptive-survey. The statistical population consisted of first-grade high school students in district 2 of Tehran, among which 380 were randomly selected. Three questionnaires were used to collect data: Spreitzer psychological empowerment (1995), Patrick & Leone intrinsic motivation (2009) and Erzengin & Teke environmental behavior (2013). The results of Pearson correlation coefficient and linear regression showed that among the components of psychological empowerment there was a significant relationship between the components of sense of meaning, sense of competence and sense of efficacy with environmental behavior but the component of the sense of choice was not significant. The overall relation between two variables (psychological empowerment and environmental behavior) was also significant. Among components of intrinsic motivation, interest and pleasures components, sense of effort, sense of powerfulness and utilization also had a significant relationship with environmental behavior, but there was no significant relationship between the sensitization components. The overall relation between two variables (intrinsic motivation and environmental behavior) was also significant
الهام کنعانی؛ مصطفی احمدوند
چکیده
هدف این پژوهش بررسی رفتار محیطزیستی کشاورزان و عوامل مؤثر بر آن بر مبنای تئوری ارزش-باور- هنجار استرن بود. جامعه آماری پژوهش، گندم‌کاران آبی دهستان شهیدآباد از توابع شهرستان خرم‌بید در استان فارس به تعداد 170 نفر بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 110 گندم‌کار به شیوه‌ی نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب و دادهها گردآوری شدند. ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی رفتار محیطزیستی کشاورزان و عوامل مؤثر بر آن بر مبنای تئوری ارزش-باور- هنجار استرن بود. جامعه آماری پژوهش، گندم‌کاران آبی دهستان شهیدآباد از توابع شهرستان خرم‌بید در استان فارس به تعداد 170 نفر بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 110 گندم‌کار به شیوه‌ی نمونهگیری تصادفی خوشهای انتخاب و دادهها گردآوری شدند. پژوهش حاضر به شیوه پیمایش و با ابزار پرسشنامه اجرا شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان تأیید و پایایی آن نیز با انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. یافتهها نشان داد ارز‌ش‌های زیست‌بوم‌محور و خدامحور و همچنین متغیرهای تعلق به مکان، دلبستگی به مکان، جهان‌بینی اکولوژیکی، آگاهی از نتایج مضر فعالیت‌ها و توانایی درک شده برای کاهش تهدید بیشترین تأثیر را بر اخلاق محیطزیستی کشاورزان داشته اند، لیکن در نهایت اخلاق محیطزیستی در تبیین رفتار محیطزیستی قاصر ماند. لذا، چنین به نظر می‌رسید که برخی از متغیرهای تعدیلگر این رابطه را مخدوش نموده اند. ازاین‌رو، با کنکاش بیشتر، دو متغیر هنجار ذهنی- اجتماعی و دسترسی به منابع کشاورزی شناسایی شدند. آنگاه با حضور این متغیرها به تحلیل رابطه اخلاق و رفتار محیطزیستی پرداخته شد که آزمون کوواریانس برای این منظور استفاده گردید. یافته‌های آزمون کوواریانس نشان داد که اخلاق محیطزیستی در حضور متغیر گروه‌بندی‌شده جدید بر رفتار محیطزیستی تأثیر داشته و تعامل اخلاق محیطزیستی و متغیر گروهبندی شده بر رفتار محیطزیستی معنی‌دار است. ازاین‌رو پیشنهاد میشود با افزایش آگاهی در کشاورزان نگرش، اخلاق و رفتار محیطزیستی آنها بهبود یابد.
هادی ویسی
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 23-36
چکیده
هدف اصلی این مطالعه تبیین عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی کشاورزان تولیدکننده خیار در بوم نظامهای پاکدشت و ورامین استان تهران است. در این تحقیق بر اساس نظریه سلامت مزرعه، رفتار محیطزیستی کشاورزان در چهار محور مدیریت تلفیقی آب، آفات، خاک و مواد مغذی تبیین و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از مدل رفتار برنامه‌ریزی‌شده واکاوی گردید. ...
بیشتر
هدف اصلی این مطالعه تبیین عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی کشاورزان تولیدکننده خیار در بوم نظامهای پاکدشت و ورامین استان تهران است. در این تحقیق بر اساس نظریه سلامت مزرعه، رفتار محیطزیستی کشاورزان در چهار محور مدیریت تلفیقی آب، آفات، خاک و مواد مغذی تبیین و عوامل مؤثر بر آن با استفاده از مدل رفتار برنامه‌ریزی‌شده واکاوی گردید. در این رابطه، مطالعه پیمایشی با نمونه‌ای 124 نفری از کشاورزان که با روش نمونهگیری خوشهای انتخاب شدند اجرا گردید. یافتهها نشان داد که در کشت بوم‌های گلخانهای خیار، کشاورزان بیشتر در زمینههای مدیریت تلفیقی و مدیریت مواد مغذی و خاک به رفتار سازگار با محیطزیست مبادرت کردهاند. نتایج تحقیق در مورد عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی با رگرسیون گام به گام، نشان داد که رفتارهای محیطزیستی کشاورزان تحت تأثیر عوامل بیرونی مثل خدمات ترویجی و همچنین سن، سطح تکنولوژی، مشارکت اجتماعی و باور به عملی بودن رفتارها هستند. با این وجود اثر عوامل فردی مانند نگرش و شرایط اقتصادی بر رفتارهای محیطزیستی تولیدکنندگان خیار به ترتیب معنیدارتر بود. در پایان با توجه به تأثیر عوامل تبیین شده، رهیافت سیاستی هدفمند شامل دو پیشنهاد برای ارتقای رفتارهای محیطزیستی کشاورزان ارائه گردید.
مجتبی سوختانلو؛ نجات واحدی
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 105-120
چکیده
هدف اصلی این تحقیق، تحلیل مدل رفتار محیطزیستی و بررسی روابط بین متغیرهای اثرگذار در آن، میان بازدیدکنندگان منطقه گردشگری شورابیل در استان اردبیل بود. روش این تحقیق، توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری، شامل کلیه بازدیدکنندگان مراجعهکننده به منطقه گردشگری شورابیل بودند. به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران در شرایط با ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق، تحلیل مدل رفتار محیطزیستی و بررسی روابط بین متغیرهای اثرگذار در آن، میان بازدیدکنندگان منطقه گردشگری شورابیل در استان اردبیل بود. روش این تحقیق، توصیفی- پیمایشی میباشد. جامعه آماری، شامل کلیه بازدیدکنندگان مراجعهکننده به منطقه گردشگری شورابیل بودند. به منظور تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران در شرایط با حجم جامعه نامعلوم استفاده شد که حجم نمونه به تعداد 320 نفر تعیین شد (n= 320). با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده جمعآوری دادهها در سه مقطع زمانی مختلف (به روش چندمرحلهای)، طی ماههای تیر، مرداد و شهریور (سال 1396) انجام گرفت. روایی محتوایی ابزار تحقیق (پرسشنامه) با استفاده از نظرات متخصصان و محاسبه شاخص AVE مورد بررسی و تأیید قرار گرفت. همچنین مقادیر محاسبه‌شده روایی تشخیصی و پایایی ابزار پژوهش نیز با استفاده از مقادیر آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی (CR) انجام گرفت که از مقادیر قابل قبولی برخوردار بود. تحلیل دادهها توسط نرم‌افزارهای SPSS و AMOS انجام شد. یافتهها نشان داد که غالب بازدیدکنندگان (8/32 درصد) دارای رفتار نسبتاً مطلوب محیطزیستی بودند. مطابق نتایج تحلیل معادلات ساختاری، متغیرهای دانش، نگرش، نیت و ادراک محیطزیستی به همراه متغیرهای سطح تحصیلات و رضایت از امکانات و فرصتها، 59 درصد از تغییرات واریانس متغیر رفتار محیطزیستی را تبیین میکنند. همچنین مهم‌ترین متغیرهای تبیینکننده رفتار محیطزیستی به ترتیب اهمیت، شامل نیت محیطزیستی (ضریب مسیر: 7/55 درصد) در نقش متغیر میانجی، تحصیلات (ضریب مسیر: 1/38 درصد) و رضایت از امکانات و فرصتها (ضریب مسیر: 8/30 درصد) بود.
سعید کریمی
دوره 6، شماره 2 ، اسفند 1396، ، صفحه 127-140
چکیده
رفتار محیطزیستگرایانه یکی از عوامل مهم حفظ محیطزیست است. این رفتار تحت تأثیر عوامل زیادی ازجمله نگرش و دانش محیطزیستی افراد قرار دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه دانش محیطزیستی با رفتار محیطزیستگرایانه دانشجویان کشاورزی و در نظر گرفتن نقش میانجیگری نگرش محیطزیستی انجام شد. این پژوهش از نوع پیمایشی است. جامعه ...
بیشتر
رفتار محیطزیستگرایانه یکی از عوامل مهم حفظ محیطزیست است. این رفتار تحت تأثیر عوامل زیادی ازجمله نگرش و دانش محیطزیستی افراد قرار دارد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی رابطه دانش محیطزیستی با رفتار محیطزیستگرایانه دانشجویان کشاورزی و در نظر گرفتن نقش میانجیگری نگرش محیطزیستی انجام شد. این پژوهش از نوع پیمایشی است. جامعه آماری پژوهش حاضر 1850 نفر دانشجوی کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 300 نفر از میان آنان به صورت تصادفی ساده گزینش شدند. داده‌های تحقیق با استفاده از پرسشنامه استانداردشده گردآوری شد. روایی ظاهری و محتوایی پرسشنامه توسط اساتید ترویج و آموزش کشاورزی و پایایی آن از طریق مطالعه راهنما و آماره آلفای کرونباخ تأیید شد (72/0 تا 78/0). نتایج نشان داد که نگرش محیطزیستی تأثیر مثبتی بر رفتار محیطزیستی دانشجویان دارد. نتایج همچنین نشان داد که هر دو نوع دانش محیطزیستی عینی و ذهنی با رفتار محیطزیستی رابطه مثبت و معنیداری دارد. به علاوه، نگرش محیطزیستی رابطه بین دانش محیطزیستی عینی و رفتار محیطزیستی را میانجیگری می‌کند. پژوهش حاضر با بررسی رابطه دانش عینی و ذهنی و نگرش محیطزیستی با رفتار محیطزیستی به درک بهتر و عمیق‌تر این رفتار کمک می‌کند.
اصغر میرفردی؛ آرمان حیدری؛ طیبه دمساز
دوره 6، شماره 1 ، آذر 1396، ، صفحه 55-68
چکیده
مشکل آلودگی محیطزیست امروز جهان، مشکل تنها یک کشور و یا یک قلمرو خاص نیست، بلکه مشکل کل جهان است که دربردارنده مسائل مختلفی مانند آلودگی آب و هوا، فرسایش لایه‌ی اوزون، تخریب جنگل‌ها، انهدام گونه‌های گیاهی و جانوری و غیره. همۀ این موارد، نتیجه عملکرد انسان است که تحت تأثیر رفتارهای محیطزیستی انسان روی میدهد. این ...
بیشتر
مشکل آلودگی محیطزیست امروز جهان، مشکل تنها یک کشور و یا یک قلمرو خاص نیست، بلکه مشکل کل جهان است که دربردارنده مسائل مختلفی مانند آلودگی آب و هوا، فرسایش لایه‌ی اوزون، تخریب جنگل‌ها، انهدام گونه‌های گیاهی و جانوری و غیره. همۀ این موارد، نتیجه عملکرد انسان است که تحت تأثیر رفتارهای محیطزیستی انسان روی میدهد. این پژوهش با هدف شناسایی تأثیر مسئولیت‌پذیری بر رفتارهای محیطزیستی با میانجیگری رسانه‌ها انجام شده است. روش تحقیق در این مطالعه، پیمایشی بوده که با استفاده از نمونه گیری طبقه‌بندی چندمرحلهای، 400 نفر از ساکنین شهر اهواز به عنوان نمونه جهت بررسی انتخاب شدند. نتایج تحقیق نشان داد که رفتارهای محیطزیستی در شهر اهواز در حد متوسط است. همچنین بین متغیرهای مستقل مسئولیت پذیری و میزان استفاده از رسانه‌ها و متغیر وابسته رفتارهای محیطزیستی رابطه‌ای معنادار و مثبت وجود دارد. نتایج تحلیل مسیر نشان داد که مسئولیت پذیری با اثر میانجیگری رسانه ها، بر رفتارهای محیطزیستی تأثیر می‌گذارد و بین متغیرهای سن، جنسیت و وضعیت تأهل و رفتارهای محیطزیستی رابطه و تفاوت معناداری مشاهده نگردید. درنهایت، مجموع متغیرهای پژوهش توانستند 1/17 درصد از عوامل تأثیرگذار بر رفتارهای محیطزیستی ساکنان شهر اهواز را تبیین کنند.
فریدون وحیدا؛ غلامرضا جعفری نیا؛ صدیقه افروز
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، ، صفحه 113-125
چکیده
اشتهای سیری ناپذیر انسانها و بهره وری از منابع طبیعی و حس سودجویی و افزون طلبی سرمایه داران و تولیدکنندگان بزرگ تهدیدی روزافزون برای منابع طبیعی محسوب می‌گردد. بنابراین مسأله محیطزیست مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این مقاله به بررسی رابطة فعالیت اجتماعی، ارتباط با طبیعت با رفتار محیطزیستی شهروندان ...
بیشتر
اشتهای سیری ناپذیر انسانها و بهره وری از منابع طبیعی و حس سودجویی و افزون طلبی سرمایه داران و تولیدکنندگان بزرگ تهدیدی روزافزون برای منابع طبیعی محسوب می‌گردد. بنابراین مسأله محیطزیست مورد توجه بسیاری از اندیشمندان قرار گرفته است. این مقاله به بررسی رابطة فعالیت اجتماعی، ارتباط با طبیعت با رفتار محیطزیستی شهروندان ساکن تهران پرداخته است. جامعه آماری افراد ساکن شهر تهران بوده که با استفاده از جدول لین تعداد 384 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از شیوة نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه بوده که تحلیل آن از طریق نرم افزارآموس صورت گرفته است. یافته‌های پژوهش نشان داد که میان متغیر فعالیت اجتماعی و ارتباط باطبیعت با متغیررفتارمحیطزیستی رابطه معنادار وجود دارد. نتایج معادلات ساختاری نشان داد که شاخص ریشه میانگین برابر 07/0، نسبت کای اسکوئر به درجه آزادی برابر 95/2، برازش مقتصد نیز برابر 92/0 است. با توجه به شاخص های معادلات ساختاری مدل های ارائه شده از برازش خوبی برخوردار بوده. نتیجه اینکه فعالیت اجتماعی و رابطه با طبیعت نقش مهمی در رفتارهای محیطزیستی دارند.
سعید مظلومیان؛ سعید طالبی؛ سهیلا صالحی
دوره 5، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 9-25
چکیده
هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل علی رفتار محیطزیستی بر اساس شیوههای فرزندپروری والدین و نقش واسطه‌ای سبک‌های پردازش هویت در دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر داراب است. بدین منظور از بین 13480 دانش‌آموز دختر مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل در سال 95- 94 در شهر داراب با روش نمونهگیری طبقه‌ای نسبی، تعداد 375 دانش‌آموز به عنوان ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر ارائه مدل علی رفتار محیطزیستی بر اساس شیوههای فرزندپروری والدین و نقش واسطه‌ای سبک‌های پردازش هویت در دانش‌آموزان دبیرستان‌های دخترانه شهر داراب است. بدین منظور از بین 13480 دانش‌آموز دختر مقطع متوسطه دوم مشغول به تحصیل در سال 95- 94 در شهر داراب با روش نمونهگیری طبقه‌ای نسبی، تعداد 375 دانش‌آموز به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای اندازه‌گیری شامل پرسشنامه فرزندپروری شیفر (1965)، پرسشنامه سبک پردازش‌هویت برزونسکی(1979) و پرسشنامه رفتار محیطزیستی امامقلی(1390) میباشد. در این پژوهش از روشهای آمار توصیفی و استنباطی نظیر همبستگی و تحلیل مسیر به منظور آزمون فرضیات استفاده گردید. یافته‌های پژوهش نشان داد که سبک‌های فرزندپروری از طریق سبک‌های پردازش هویت بر رفتار محیطزیستی دارای اثر غیرمستقیم و معنادار میباشد و بیشترین تا کم‌ترین تأثیر غیرمستقیم بر رفتار محیطزیستی به ترتیب مربوط به شیوه‌ی مستبدانه، قاطعانه، بی‌تفاوت و سهل‌گیرانه از طریق سبک‌های پردازش هویت است. همچنین هویت اطلاعاتی و هنجاری بر رفتار محیطزیستی دارای اثر مستقیم و مثبت و هویت سردرگم-اجتنابی بر رفتار محیطزیستی دارای اثر معنادار و منفی میباشد. بر اساس یافته‌های این پژوهش سبک‌های فرزندپروری و سبک‌های پردازش‌هویت41 درصد از تغییرات رفتار محیطزیستی را تبیین میکنند.
اصغر میرفردی
دوره 5، شماره 1 ، آذر 1395، ، صفحه 105-118
چکیده
با توجه به اینکه مشکلات زیستمحیطی روز به روز در حال افزایش است، حفظ محیط زیست نیازمند رفتار زیستمحیطی مناسب میباشد. این مقاله به بررسی رفتار زیستمحیطی شهروندان ساکن نورآباد ممسنی و رابطه آن با پایگاه اقتصادی و اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی پرداخته است. جامعه آماری افراد 15 سال و بالاتر شهر نورآباد بودهاند که با استفاده ...
بیشتر
با توجه به اینکه مشکلات زیستمحیطی روز به روز در حال افزایش است، حفظ محیط زیست نیازمند رفتار زیستمحیطی مناسب میباشد. این مقاله به بررسی رفتار زیستمحیطی شهروندان ساکن نورآباد ممسنی و رابطه آن با پایگاه اقتصادی و اجتماعی و احساس مسئولیت اجتماعی پرداخته است. جامعه آماری افراد 15 سال و بالاتر شهر نورآباد بودهاند که با استفاده از جدول لین تعداد 400 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از شیوه نمونهگیری تصادفی از نوع طبقه‌ای چندمرحلهای نمونه‌ها انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه ساختمند بود که با استفاده از مقیاس نگرش به محیط زیست به کار گرفته شده توسط صالحی عمران و آقامحمدی(1387)، مقیاس احساس مسئولیت اجتماعی به کار گرفته شده توسط حقیقتیان و امیدی(1387) و رفتار زیستمحیطی بهکار گرفته شده توسط نواح و فروتنکیا (1390) تدوین گردید. یافته‌های تحقیق نشان داد که متغیر وابسته (رفتار محیطزیستی) با متغیرهای احساس مسئولیت اجتماعی و نگرش زیستمحیطی در سطح 99 درصد و با متغیر پایگاه اقتصادی- اجتماعی در سطح 95 درصد رابطه مستقیم و معناداری دارد. نتیجه اینکه باورداشتها و نگرشهای افراد که نشانگر شرایط اجتماعی شدن آنها میباشد، نقش مهمی در رفتارهای زیستمحیطی دارند.
محمد تقی سبزه ای؛ سیاوش قلی‌پور؛ معصومه آدینه‌وند
دوره 4، شماره 4 ، شهریور 1395، ، صفحه 16-5
چکیده
رفتار حامی محیط زیست یکی از عوامل مؤثر حفظ محیط زیست است که به میزان زیادی به آگاهی محیطزیستی شهروندان بستگی دارد. این تحقیق بر اساس نظریه بامبرگ و موزر درباره عوامل تأثیرگذار بر رفتار محیطزیستی، تأثیر «آگاهی محیطزیستی» بر «نگرش» و «رفتار محیطزیستی» دانشجویان دختر دانشگاه قم را بررسی می‌کند. روش تحقیق ...
بیشتر
رفتار حامی محیط زیست یکی از عوامل مؤثر حفظ محیط زیست است که به میزان زیادی به آگاهی محیطزیستی شهروندان بستگی دارد. این تحقیق بر اساس نظریه بامبرگ و موزر درباره عوامل تأثیرگذار بر رفتار محیطزیستی، تأثیر «آگاهی محیطزیستی» بر «نگرش» و «رفتار محیطزیستی» دانشجویان دختر دانشگاه قم را بررسی می‌کند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 370 نفر و روش نمونه گیری طبقه ای است. نتایج توصیفی تحقیق نشان میدهد: آگاهی بیشتر پاسخ‌گویان (9/57 درصد) درباره محیط زیست در حد متوسط است. نتایج استنباطی این تحقیق نشان میدهد بین متغیرهای «آگاهی محیطزیستی»، «نگرش محیطزیستی»، «تمایل به رفتار محیطزیستی» و «رفتارهای حامی محیط زیست» رابطه معنی‌دار وجود دارد؛ بین «منابع آگاهی‌بخش» و «آگاهی محیطزیستی» رابطه معنی‌دار نیست. «آگاهی محیطزیستی» بهصورت مستقیم، غیرمستقیم و کلی بر رفتار محیطزیستی تأثیر قابل‌قبولی دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان میدهد که سه متغیر مستقل باقی مانده در مجموع فقط 6/20 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. به طور کلی یافته‌های این تحقیق چارچوب نظری‌ای را که بر اساس آن مُدل تحقیق ترسیم شد تأیید میکنند. برای بهبود رفتارهای حامی محیطزیست لازم است منابع آگاهی‌بخش تقویت شوند؛ فرایند «جامعه پذیری محیطزیستی» به کمک همه سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی و خانواده‌ها انجام شود و کیفیت آموزش‌ها ارتقا یابند.
هیمن یزدانی؛ علی شمس
دوره 4، شماره 4 ، شهریور 1395، ، صفحه 86-75
چکیده
رفتارهای فردی و جمعی افراد جامعه بر روی محیطزیست و مشکلات آن تأثیرگذار است. شناسایی تأثیر سرمایه اجتماعی روستاییان بر رفتارهای زیستمحیطی آنها می‌تواند کمک مهمی به برنامه ریزان حوزه حفاظت از محیطزیست روستاها فراهم کند. پژوهش توصیفی همبستگی حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتار زیستمحیطی روستاییان انجام شد. جامعه ...
بیشتر
رفتارهای فردی و جمعی افراد جامعه بر روی محیطزیست و مشکلات آن تأثیرگذار است. شناسایی تأثیر سرمایه اجتماعی روستاییان بر رفتارهای زیستمحیطی آنها می‌تواند کمک مهمی به برنامه ریزان حوزه حفاظت از محیطزیست روستاها فراهم کند. پژوهش توصیفی همبستگی حاضر با هدف بررسی تأثیر سرمایه اجتماعی بر رفتار زیستمحیطی روستاییان انجام شد. جامعه آماری، کلیه خانوارهای روستایی شهرستان مریوان بودند (11228N= ) که با استفاده از فرمول کوکران 250 نفر به‌عنوان نمونه محاسبه و از طریق روش نمونهگیری چندمرحلهای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. داده‌های تحقیق با استفاده از نرم‌افزار20 SPSS و آزمون‌های تحلیل همبستگی و رگرسیون گام‌به‌گام تحلیل شدند و نتایج نشان داد که 8/82 درصد روستاییان در حد متوسطی رفتار حفاظت محیط زیستی را دارا هستند. سطح اعتماد اجتماعی، انسجام اجتماعی و مشارکت اجتماعی از دید اکثریت روستاییان موردمطالعه (به ترتیب 6/65، 4/62 و 98 درصد) در حد متوسط بود. تحلیل همبستگی نشان داد که بین هر سه مؤلفه سرمایه اجتماعی و رفتارهای زیستمحیطی روستاییان رابطه مثبت و معنیداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه گام‌به‌گام نیز نشان داد که چهار متغیر سطح تحصیلات، مشارکت اجتماعی، سن و انسجام اجتماعی 7/37 درصد واریانس سطح رفتارهای حفظ محیط زیستی روستاییان را تبیین میکنند.
صادق صالحی؛ لقمان امامقلی
دوره 4، شماره 3 ، خرداد 1395، ، صفحه 12-21
چکیده
برای تحریک رفتارهای حامی محیط زیست مردم درک بهتر هنجارهای فردی و جمعی که بر تمایل فرد برای کنش حامی محیط زیست تأثیرگذار است، ضروری است. بنابراین تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که این هنجارها تا چه حد تسهیل کننده رفتار محیط زیستی هستند و تا چه حد می توانند شکاف بین نگرش و رفتار محیط زیستی را کاهش دهند؟ مطالعه حاضر در بین ساکنان ...
بیشتر
برای تحریک رفتارهای حامی محیط زیست مردم درک بهتر هنجارهای فردی و جمعی که بر تمایل فرد برای کنش حامی محیط زیست تأثیرگذار است، ضروری است. بنابراین تحقیق حاضر در پی پاسخ به این سؤال است که این هنجارها تا چه حد تسهیل کننده رفتار محیط زیستی هستند و تا چه حد می توانند شکاف بین نگرش و رفتار محیط زیستی را کاهش دهند؟ مطالعه حاضر در بین ساکنان مناطق شهری استان مازندران در سال 1394 و با استفاده از روش پیمایشی صورت پذیرفته است. برای تعیین نمونه، از شیوه نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای استفاده شده و تعداد 467 نفر به عنوان نمونه مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار این تحقیق پرسشنامه بوده و برای سنجش اعتبار و روایی سؤالات، به ترتیب از اعتبار صوری و ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان میدهد در جامعه مورد مطالعه هنجارهای فردی و جمعی از وضعیت مناسبی برخوردار نیستند. با این وجود این هنجارها علاوه براین که بر رفتارهای محیط زیستی تأثیرگذار هستند میتوانند به کاهش شکاف بین نگرش و رفتار محیط زیستی کمک کنند. همچنین نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد که هنجارهای جمعی بیشترین تأثیر را بر رفتار محیطزیستی دارد و پیشبینی کننده قویتری نسبت به سایر متغیرهاست. در نهایت به تبیین ضعف هنجارها در جامعه مورد مطالعه پرداخته شد.
الهام شیرانی بیدآبادی؛ مریم لاریجانی؛ مهران فرج الهی
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 30-37
چکیده
هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثرگذاری آموزش محیط زیست شهری بر ارزش‌گذای و رفتار زیست محیطی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی ناحیه 5 استان اصفهان است. نوع تحقیق مطرح شده بر اساس اهداف از نوع تحقیقات کاربردی میباشد. روش تحقیق حاضر نیمه تجربی یا طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل است. برای دستیابی به هدف پژوهش، از بین مدارس راهنمایی ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر تعیین میزان اثرگذاری آموزش محیط زیست شهری بر ارزش‌گذای و رفتار زیست محیطی دانش آموزان دختر مقطع راهنمایی ناحیه 5 استان اصفهان است. نوع تحقیق مطرح شده بر اساس اهداف از نوع تحقیقات کاربردی میباشد. روش تحقیق حاضر نیمه تجربی یا طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل است. برای دستیابی به هدف پژوهش، از بین مدارس راهنمایی ناحیه 5 استان اصفهان به روش نمونهگیری خوشهای تصادفی چند مرحلهای، دو کلاس 25 نفره در دو مدرسه راهنمایی، یکی به عنوان گروه کنترل و دیگری به عنوان گروه آزمایش انتخاب شدند. و سپس به مدت ده جلسه آموزشی (هر جلسه به مدت 75 دقیقه)، گروه آزمایش تحت آموزش محیط زیست شهری قرار گرفتند. نتایج پژوهش نشان داد که، آموزشهای محیط زیست شهری بر رفتار دانش آموزان در گروه آزمایش در سه مبحث حفاظت فضای سبز، مدیریت زبالههای شهری و مدیریت مصرف انرژی به طور مشهودی تأثیرگذار است. همچنین آموزشهای محیط زیست شهری بر ارزش‌گذاری دانش آموزان در گروه ازمایش در دو مبحث حفاظت فضای سبز و مدیریت مصرف انرژی به طور مشهودی تأثیرگذار است. و بر روی ارزش‌گذاری دانش آموزان گروه آزمایش در زمینه مدیریت زبالههای شهری بی تأثیر است.
عظیمه السادات عبداللهی؛ حمیدرضا صادقی
دوره 1، شماره 1 ، آذر 1391، ، صفحه 9-16
چکیده
این پژوهش با هدف نیازسنجی آموزش زیست محیطی دانش‌آموزان و بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد زیست محیطی آنان می‌پردازد. مطالعه به روش پیمایشی و از طریق پرسشنامه انجام شده و در آن آگاهی، نگرش و رفتار زیست محیطی 150 نفر از دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر اصفهان که به روش خوشهای چندمرحلهای نمونهگیری شدند سنجیده شده است. ...
بیشتر
این پژوهش با هدف نیازسنجی آموزش زیست محیطی دانش‌آموزان و بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد زیست محیطی آنان می‌پردازد. مطالعه به روش پیمایشی و از طریق پرسشنامه انجام شده و در آن آگاهی، نگرش و رفتار زیست محیطی 150 نفر از دانش آموزان پسر مقطع ابتدایی شهر اصفهان که به روش خوشهای چندمرحلهای نمونهگیری شدند سنجیده شده است. نتایج نشان داد دانش آموزان در مورد ضرورت وجود گونه‌های گیاهی، خطرات آلودگی صوتی و خطرات دفع زباله ناصحیح، آگاهی نسبتاً خوبی دارند ولی در مورد کمبود منابع، ضرورت تنوع زیستی و فواید درختان در کاهش آلودگی صوتی اطلاعات کافی ندارند. 80 درصد آنها علامت بازیافت را نمیشناسند و در مورد مواد قابل بازیافت شناخت خوبی ندارند. هیچ‌گونه شناختی در مورد علامت دوستدار لایه ازن بر روی محصولات و ضرورت توجه به آن نیز ندارند. به نقش خودشان و همه مردم در کاهش آلودگی زیست محیطی نگرش مثبتی دارند. به دلیل مشکلات زیستمحیطی نگران سلامت خود هستند ولی هنوز به این مسئله که انسانها از محیط زیست اطرافشان بد استفاده میکنند اعتقادی ندارند؛ هر چند معتقدند که انسانها حق ندارند هر گونه بخواهند در محیط طبیعی تغییر ایجاد کنند.
