مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
مهدی محمدی؛ رضا ناصری جهرمی؛ سولماز خادمی؛ دانیال آزادی؛ صدیقه شادی
چکیده
کارآفرینی سبز با تأثیرات مثبت بر محیط‌زیست، کمک شایان توجهی به توسعه پایدار اقتصادی می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف مروری نظام‌مند بر مفهوم کارآفرینی سبز در نظام آموزش عالی انجام شد. این پژوهش کیفی با استفاده از روش هفت مرحله‌ای ساندلوسکی و باروسو (2007) انجام شده است. تیم فراترکیب متشکل از دو نفر متخصص برنامه‌ریزی درسی، یک نفر متخصص ...
بیشتر
کارآفرینی سبز با تأثیرات مثبت بر محیط‌زیست، کمک شایان توجهی به توسعه پایدار اقتصادی می‌نماید. پژوهش حاضر با هدف مروری نظام‌مند بر مفهوم کارآفرینی سبز در نظام آموزش عالی انجام شد. این پژوهش کیفی با استفاده از روش هفت مرحله‌ای ساندلوسکی و باروسو (2007) انجام شده است. تیم فراترکیب متشکل از دو نفر متخصص برنامه‌ریزی درسی، یک نفر متخصص روانشناسی تربیتی، یک نفر آگاه به حوزه محیط‌زیست و یک نفر مسلط به روش پژوهش فراترکیب بود. 13 منبع پژوهشی مرتبط، مبنای تحلیل قرار گرفت. اعتبار داده‌ها با استفاده از تکنیکهای اعتبارپذیری، انتقالپذیری و همسوسازی داده‌ها و اعتمادپذیری به داده‌ها نیز با هدایت دقیق جریان جمع‌آوری اطلاعات و همسوسازی پژوهشگران تائید شد. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از روش تحلیل مضمون صورت پذیرفت. بر اساس نتایج حاصله، مفهوم کارآفرینی سبز شامل مضامین خلاقیت و ابتکار ذهنی، سازگاری با محیط‌زیست، نوآوری محیطی، خلق ارزش، شناسایی فرصتهای سبز، کاهش مخاطرات طبیعی، ایجاد توسعه پایدار و ریسکپذیری می‌باشد. درک درست و صحیح عوامل مذکور، در توسعه برنامههای آموزشی دانشگاهی و فرهنگسازی حفظ محیط‌زیست کمک شایانی می‌نماید.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
پروانه صفری الموتی؛ اسماعیل کرمی دهکردی؛ جابر اعظمی
چکیده
دانش ذی‌نفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع‌زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع‌زیستی ادراک‌شده در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان با استفاده از روش‌شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه‌ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته ...
بیشتر
دانش ذی‌نفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع‌زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع‌زیستی ادراک‌شده در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان با استفاده از روش‌شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه‌ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته به منطقه حفاظت‌شده بودند (5095N=) مشخص شد و از طریق روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد، دانش پاسخگویان در مورد خدمات اکوسیستمی در سطح زیاد و در زمینه چالش‌های تنوع‌زیستی در حد متوسط ارزیابی گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای دانش در خصوص خدمات تأمینی اکوسیستم، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های انسانی مربوط به فعالیت‌های ناپایدار جامعه محلی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر شرایط زمینه‌ای (نگرش و معیشت) ضعیف جامعه محلی بر کاهش تنوع‌زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های انسانی ناپایدار سازمان‌های بیرونی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های مربوط به شرایط مداخله‌گری غیراثربخش بر کاهش تنوع‌زیستی و دانش در خصوص تأثیر فشارها یا مخاطرات طبیعی وارده به تنوع‌زیستی، 52 درصد از واریانس ادراک جامعه محلی در مورد وضعیت تخریب تنوع‌زیستی را تبیین کردند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
نازی آهنگرپرتوی؛ رسول یاراحمدی؛ سید محمد شبیری؛ هادی غفاری؛ علی امامی میبدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدل کیفی آموزش اقتصاد چرخشی با رویکرد 3C (مبتنی بر شایستگی) در صنایع کوچک و متوسط است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، اکتشافی و از نظر ماهیت موضوعی، کاربردی و توسعه‌ای است. روش بررسی آن نیز توصیفی تحلیلی است. این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش کنونی شامل پژوهش‌های مرتبط بود که در داخل و خارج از کشور ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدل کیفی آموزش اقتصاد چرخشی با رویکرد 3C (مبتنی بر شایستگی) در صنایع کوچک و متوسط است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، اکتشافی و از نظر ماهیت موضوعی، کاربردی و توسعه‌ای است. روش بررسی آن نیز توصیفی تحلیلی است. این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش کنونی شامل پژوهش‌های مرتبط بود که در داخل و خارج از کشور به‌صورت مقاله تمام متن، پایان‌نامه و طرح‌های پژوهشی در پایگاه‌های اطلاعاتی و کتابخانه‌های دانشگاه‌ها یا مراکز دولتی در دسترس بودند و متخصصانی که در این زمینه تحصیلات مرتبط یا تجربیات مرتبط داشته‌اند. بر اساس ملاک‌های ورود و خروج 182 پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش منجر به تشکیل مدل جامع با سه بعد شناختی، نگرشی و مهارتی و در 11 مؤلفه و 60 گویه تشکیل گردید. پایایی از طریق ضریب کاپا با مقدار 95/0 محاسبه گردید که در سطح توافق عالی قرارگرفته است. این مدل اطلاعاتی در مورد شایستگی‌های موردنیاز از ابعاد شناختی و مهارتی و نگرشی جهت اجرای آموزش‌های اقتصادچرخشی در صنایع کوچک و متوسط ارائه می‌دهند و با هشدار دادن به تصمیم گیران زمینه‌های لازم توجه را روشن می‌سازد و با شناخت و بررسی آنها درک روشن‌تری از برنامه آموزشی برای توسعه مفاهیم اقتصاد چرخشی در سازمان ارائه می‌دهد؛ که این تشخیص به بهبود آموزش‌ها کمک بسیاری می‌نماید همچنین به متخصصان کمک می‌نماید، برنامههای آموزشی کارآمدتری را در صنایع ایجاد سازند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
محمد ناصر مودودی؛ زهرا شیرمحمدی علی اکبر خانی؛ مسعود خیراندیش؛ آرش مودودی
چکیده
برخورد وسایل نقلیه با حیوانات در جاده رخدادی جهانی است و عمدتاً به دلیل تخریب و تکه‌‌تکه‌کردن زیستگاه‌های حیات‌وحش اتفاق می‌افتد. پژوهش حاضر بخشی از جاده‌ی بین‌المللی آسیایی در شرق ایران، استان خراسان رضوی، حدفاصل بین شهرهای تایباد و تربت‌جام را به مدت سه ماه موردمطالعه قرار داده و هدف از آن، تحلیل اثر زیستگاه‌های پیرامونی ...
بیشتر
برخورد وسایل نقلیه با حیوانات در جاده رخدادی جهانی است و عمدتاً به دلیل تخریب و تکه‌‌تکه‌کردن زیستگاه‌های حیات‌وحش اتفاق می‌افتد. پژوهش حاضر بخشی از جاده‌ی بین‌المللی آسیایی در شرق ایران، استان خراسان رضوی، حدفاصل بین شهرهای تایباد و تربت‌جام را به مدت سه ماه موردمطالعه قرار داده و هدف از آن، تحلیل اثر زیستگاه‌های پیرامونی جاده بر تلفات جاده‌ای حیات‌وحش، همچنین ارزیابی دیدگاه رانندگان در خصوص ماهیت و میزان این تلفات می‌باشد. جامعه آماری پژوهش کلیه رانندگان بین‌شهری تایباد بوده، ابزار جمع‌آوری داده‌ها شامل مشاهده مستقیم در دو نوبت صبح و عصر، اجرای پرسشنامه محقق‌ساخته و مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بوده است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS و آزمون‌های یومان ـ ویتنی و رتبه‌ای اسپیرمن انجام پذیرفت و نتایج نشان دادند که بیشترین تلفات حیات‌وحش در جاده مربوط به پستانداران کوچک نظیر خارپشت ایرانی و سنجاب زمینی بوده ولی تلفات پستانداران بزرگ‌تر نظیر روباه، شغال و حیوانات اهلی نیز به همراه پرندگان و خزندگان مشاهده گردید. همچنین همبستگی معنی‌داری بین میزان تلفات در ماه‌های مختلف سال و زمان وقوع تلفات در نوبت‌های صبح و عصر، نیز بین تعداد تلفات و نوع زیستگاه پیرامونی جاده مشاهده شد. یافته‌ها همچنین نشان دادند با تبدیل اراضی پیرامون جاده به بوم‌سامان‌های کشاورزی، تلفات حیات‌وحش به‌طور معنی‌داری کاهش می‌یابد. در بخش پرسشنامه نیز مشخص گردید رانندگان هیچ‌گونه آموزش رسمی و غیررسمی در خصوص حفاظت از حیات‌وحش عبورکننده از جاده دریافت نکرده، اما همدلی زیادی با حیوانات تلف‌شده یا آسیب‌دیده در حوادث دارند. آنان بیشترین علل تصادف را سرعت زیاد، ترافیک جاده و کوچک بودن اندازه حیوانات ذکر کردند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
مریم رحیمی؛ محمدهاشم رضائی؛ فائزه ناطقی
چکیده
هدف این پژوهش واکاوی رابطه میان انسان و طبیعت در برنامه درسی خوشه انسان و سلامت دوره دوم متوسطه بوده است. با توجه به اهمیت نقش محوری آموزش‌وپرورش در راستای تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و برنامه درسی ملی، خوشه انسان و سلامت در دامنه محتوایی دروس دوره دوم متوسطه، موردتوجه برنامه ریزان درسی قرار گرفته بود. چنانچه محتوای ...
بیشتر
هدف این پژوهش واکاوی رابطه میان انسان و طبیعت در برنامه درسی خوشه انسان و سلامت دوره دوم متوسطه بوده است. با توجه به اهمیت نقش محوری آموزش‌وپرورش در راستای تحقق اهداف سند تحول بنیادین آموزش‌وپرورش و برنامه درسی ملی، خوشه انسان و سلامت در دامنه محتوایی دروس دوره دوم متوسطه، موردتوجه برنامه ریزان درسی قرار گرفته بود. چنانچه محتوای این دروس متناسب با نیازهای تربیتی دانش آموزان تدوین گردد، می‌تواند نقش مؤثری در بهبود رابطه انسان با طبیعت داشته باشد. بدین منظور، در پژوهش حاضر پرسش اساسی از این قرار است: رابطه میان انسان و طبیعت در برنامه درسی خوشه انسان و سلامت در دوره دوم متوسطه چه ویژگی‌های دارد؟ جهت پاسخ به این پرسش از روش توصیفی-تحلیلی با به‌کارگیری روش آنتروپی شانون استفاده شده است، جامعه آماری این پژوهش محتوای خوشه دروس انسان و سلامت و راهنمای معلم موجود برای هر کتاب در سال تحصیلی 1400-1399 بوده است. در این پژوهش از دروس مذکور 7162 کد اولیه به دست آمد و در مراحل بعدی تجزیه‌وتحلیل، 15 مؤلفه اصلی و 161 مؤلفه فرعی استخراج شد. نتایج پژوهش نشان داد بیشترین میزان بار اطلاعاتی و ضریب اهمیت (wj) شاخص اقتدار (163/0(، اکوتوریسم (127/0)، آب (108/0)، امداد و نجات (107/0)، تنوع زیستی (1/0)، هوا (093/0)، پسماند (091/0)، انرژی (079/0)، خاک (051/0)، ارزش‌های ملی-دینی (027/0)، جنگ نرم (025/0) و کمترین ضریب اهمیت مربوط به شاخص امنیت پایدار (006/0)، تأمین و رفاه اجتماعی (003/0)، تغذیه و سلامت (012/0)، سبک زندگی (01/0) می‌باشد. با عنایت به این مهم و بر اساس یافتههای پژوهش حاضر، بازنگری در برنامه درسی خوشه دروس انسان و سلامت، ضرورتی غیرقابل‌انکار است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
مجتبی سوختانلو؛ فیاض عصمت؛ فاطمه شفیعی
چکیده
این پژوهش با هدف کلی تعیین مؤلفه های محیط‌زیستی اثرگذار (در قالب تئوری انگیزش حفاظت)، بر رفتار مصرف کودهای شیمیایی، توسط گوجه فرنگیکاران استان اردبیل انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شامل همه کشاورزان گوجه فرنگیکار فعال و دارای کشت آبی در استان اردبیل بودند (1489=N). بر اساس جدول بارتلت و همکاران و به روش چندمرحله‌ای تصادفی ...
بیشتر
این پژوهش با هدف کلی تعیین مؤلفه های محیط‌زیستی اثرگذار (در قالب تئوری انگیزش حفاظت)، بر رفتار مصرف کودهای شیمیایی، توسط گوجه فرنگیکاران استان اردبیل انجام شد. جامعه آماری تحقیق، شامل همه کشاورزان گوجه فرنگیکار فعال و دارای کشت آبی در استان اردبیل بودند (1489=N). بر اساس جدول بارتلت و همکاران و به روش چندمرحله‌ای تصادفی با انتساب متناسب، حجم نمونه تعیین شد (310=n). کشاورزان گوجه فرنگیکار، از سه شهرستان به طور تصادفی و به تناسب جمعیت انتخاب شدند. رفتار مصرف کودهای شیمیایی، توسط تکنیک شاخص ترکیبی برآورد شد. مطابق یافته ها، غالب کشاورزان (61/41 درصد)، از کودهای شیمیایی در میزان مصرف بالایی استفاده میکردند. بیشترین میزان این بیشمصرفی (شاخص نسبت مقدار مصرف کود به مقدار مجاز مصرف)، مربوط به کود پتاس مایع بود. مطابق تحلیل مدل ساختاری، بیشترین مسیرهای تبیین کننده رفتار مصرف کودهای شیمیایی، به ترتیب مربوط به مؤلفه های قصد و نیت رفتاری (731/0)، هزینه پاسخ (543/0) و اثربخشی پاسخ (494/0) بود. آموزش و تشویق کشاورزان به استفاده از کودهای جایگزین غیرشیمیایی (کودهای آلی، هیومیک اسید یا ورمی کمپوست و غیره)، انجام آزمایشهای دورهای خاک، تعلق یارانه به کودهای زیستی، برگزاری برنامههای "روزمزرعه" و بازدید کشاورزان از مزارع موفق در بکارگیری کودهای زیستی می‌تواند بر رفتار کاهش یا جایگزینی در استفاده از کودهای شیمیایی مؤثر باشد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
حسین حافظی؛ سید مهدی پامناری؛ مهدیه رضائی
چکیده
متأسفانه محیط‌زیست کنونی دچار چالش‌های فراوانی شده است و رفع این چالش‌ها نیاز به بازنگری، بازآفرینی و ترمیم دارد تا حیات بشر در کره زمین حفظ شود. آموزش محیط‌زیست خصوصاً در مدارس، در بهبود این مشکلات نقشی انکارناپذیر دارد. نحوه آموزش و تدریس به‌ویژه روش‌های فعال تدریس نیز اثر زیادی بر توانایی‌های خودآموز دانش‌آموزان دارد که یکی ...
بیشتر
متأسفانه محیط‌زیست کنونی دچار چالش‌های فراوانی شده است و رفع این چالش‌ها نیاز به بازنگری، بازآفرینی و ترمیم دارد تا حیات بشر در کره زمین حفظ شود. آموزش محیط‌زیست خصوصاً در مدارس، در بهبود این مشکلات نقشی انکارناپذیر دارد. نحوه آموزش و تدریس به‌ویژه روش‌های فعال تدریس نیز اثر زیادی بر توانایی‌های خودآموز دانش‌آموزان دارد که یکی از مهم‌ترین آنها روش همیاری است. پژوهش حاضر با هدف بررسی تأثیر طرح همیار معلم در انتقال مفاهیم محیط‌زیستی دانش‌آموزان پایه یازدهم متوسطه دوم کاشان انجام شد. روش پژوهش، کمی و مبتنی بر روش نیمه تجربی بود. جامعه آماری متشکل از تمامی دانش‌آموزان پسر مدارس دولتی پایه یازدهم شهر کاشان به تعداد 1171 نفر که با استفاده از روش نمونه‌گیری در دسترس دو کلاس 30 نفری انتخاب شدند. بـرای جمع‌آوری داده‌ها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد که روایی محتوایی آن توسط متخصصان حوزه محیط‌زیست تأیید گردید و پایایی آن نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ برابر با 87/0 به دست آمد. داده‌ها در دو سطح توصیفی (میانگین و انحراف استاندارد) و استنباطی (تجزیه‌وتحلیل کوواریانس تک و چند متغیره) با نرم‌افزار SPSS26 تحلیل شدند. نتایج نشان داد که آموزش مبتنی بر طرح همیار معلم در انتقال مفاهیم محیط‌زیستی و مؤلفه‌های آن (به‌استثنای صوت و تنوع زیستی و گردشگری) به دانش‌آموزان تأثیر دارد؛ بنابراین، می‌توان با استفاده از روش‌های تدریس مناسب موجب افزایش کمیت و کیفیت انتقال مفاهیم محیط‌زیستی در دانش‌آموزان شد که سرریز آن می‌تواند ارتقای سطح محیط‌زیستی جامعه را در پی داشته باشد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
داود تارویردی زاده؛ شهرام میرزایی دریانی؛ محمد رضا ناهیدی امیر خیز؛ محمد پاسبانی؛ مرتضی هنرمند عظیمی
چکیده
مسائل مربوط به حفاظت از محیط‌زیست و پایداری در بخش مواد غذایی در طی سال‌های اخیر موجب نگرانی‌های جهانی شده است. همچنین شرایط نه‌چندان مطلوب کشورمان از منظر نگهداشت محیط‌زیست و لزوم توجه به مفاهیم سبز در سطوح مدیریت سازمان‌ها، موجب شد پژوهش نوآورانه‌ای باهدف طراحی مدل مدیریت کیفیت سبز در صنعت مواد غذایی با تأکید بر ارتقای عملکرد ...
بیشتر
مسائل مربوط به حفاظت از محیط‌زیست و پایداری در بخش مواد غذایی در طی سال‌های اخیر موجب نگرانی‌های جهانی شده است. همچنین شرایط نه‌چندان مطلوب کشورمان از منظر نگهداشت محیط‌زیست و لزوم توجه به مفاهیم سبز در سطوح مدیریت سازمان‌ها، موجب شد پژوهش نوآورانه‌ای باهدف طراحی مدل مدیریت کیفیت سبز در صنعت مواد غذایی با تأکید بر ارتقای عملکرد محیط‌زیستی ارائه گردد. این پژوهش برحسب هدف، کاربردی و ازلحاظ نوع روش، توصیفی- پیمایشی و دارای رویکرد کیفی بوده که با استفاده از روش نظریه‌پردازی داده بنیاد انجام‌گرفته است. برای گردآوری داده‌ها از روش مطالعات کتابخانه‌ای در حوزه ادبیات نظری موضوع و همچنین با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و اصل اشباع نظری با 16 نفر از مسئولین و کارشناسان شرکت‌های فعال در صنعت مواد غذایی استان اردبیل، مصاحبه عمیق و نیمه ساختارمند انجام شده است. اطلاعات حاصل از دو فاز باهم تلفیق‌شده و تحلیل داده‌ها در فرآیند سه مرحله‌ای کدگذاری باز، محوری و انتخابی با کمک نرم‌افزار مکس‌کیودا انجام گرفت. یافتههای این پژوهش نشان می‌دهد که الگوی پارادایمی مدیریت کیفیت سبز در صنعت مواد غذایی دارای 5 مؤلفه است: مدیریت سبز منابع انسانی (شرایط علی)، تفکر مدیریتی سبز (شرایط زمینه‌ای)، مدیریت فناوری و سیستم مدیریت محیط‌زیستی (شرایط مداخله‌گر)، نوآوری مدیریتی سبز (راهبردها)، زنجیره تأمین سبز (پیامدها) که موفقیت صنعت مواد غذایی در جهت ارتقای عملکرد محیط‌زیستی درگرو استقرار و اجرای صحیح مدل طراحی‌شده و مدیریت برتر این مؤلفه‌ها خواهد بود.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
سارا غلامحسین قوچانی؛ ابوذر حاتمی یزد؛ مهدی کلاهی
چکیده
هرچند تالاب‌ها زمانی بهترین تفرجگاههای ایران به شمار میرفتند، ولی در اثر عواملی همچون مدیریت غیرکارا، تعارض انسان-تالاب، تعارضات اجتماعی و عوامل طبیعی، بسیاری از آنها امروزه خشک‌شده و از بین رفتهاند. مقاله حاضر با هدف ساماندهی تالاب هشیلان کرمانشاه از طریق ظرفیتسازی و مشارکت اجتماعی، بر اساس یافتههای حاصل از اجرای ...
بیشتر
هرچند تالاب‌ها زمانی بهترین تفرجگاههای ایران به شمار میرفتند، ولی در اثر عواملی همچون مدیریت غیرکارا، تعارض انسان-تالاب، تعارضات اجتماعی و عوامل طبیعی، بسیاری از آنها امروزه خشک‌شده و از بین رفتهاند. مقاله حاضر با هدف ساماندهی تالاب هشیلان کرمانشاه از طریق ظرفیتسازی و مشارکت اجتماعی، بر اساس یافتههای حاصل از اجرای طرح ساماندهی تالاب هشیلان با رویکرد ظرفیتسازی اجتماعی انجام شده است. شیوه پژوهش، مشارکتی با کارکرد تحقیق در عمل است. جامعه آماری پژوهش، نهادهای محلی و دولتی و همچنین زنان و مردان روستاهای حوضه تالاب مخصوصاً روستاییان هشیلان است. برای ساماندهی تالاب هشیلان، از ابزار سیپا (برقراری ارتباط، آموزش و آگاهی عمومی) به‌عنوان ابزاری برای ظرفیتسازی و مشارکت اجتماعی استفاده شد. برای برقراری ارتباط با جامعه و نهادهای محلی و دولتی در جهت برجستهسازی اهمیت تالاب، جشنوارهای برگزار و کارگاههای آموزشی برای مردم روستای هشیلان اجرا شد. همچنین در راستای ارائه برنامههای راهبردی، نشستهایی با معتمدان محلی تدارک دیده شد و از طریق پرسشنامه موردبررسی قرار گرفتند. داده‌ها با نرم‌افزار SPSS26 تحلیل شدند و تکنیک SWOT مورد استفاده قرار گرفت. طبق نتایج، برقراری ارتباط، آموزش، آگاهی و همچنین برگزاری جلسات آموزشی، مهم‌ترین عوامل مؤثر در حفاظت و حمایت از تالاب هشیلان به دست آمدند. همچنین توسعه گردشگری و بهرهبرداری پایدار می‌تواند نقش مهمی در توانمندسازی جوانان روستایی و کسب درآمد پایدار داشته و زمینه را برای کاهش مهاجرت آنها به نقاط اطراف فراهم کند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
محمد یزدی
چکیده
چکیدهموضوع محیط‌زیست و طبیعت و اخلاق محیط‌زیستی موردتوجه تمام ادیان الهی و غیر الهی بوده است. در عصر حاضر موضوع محیط‌زیست و طبیعت موردتوجه نه‌تنها دانشمندان علوم فنی و مهندسی قرارگرفته بلکه موردتوجه فیلسوفان معاصر و رهبران اسلامی ازجمله فقهای شیعه قرار گرفته است. در سال‌های اخیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ...
بیشتر
چکیدهموضوع محیط‌زیست و طبیعت و اخلاق محیط‌زیستی موردتوجه تمام ادیان الهی و غیر الهی بوده است. در عصر حاضر موضوع محیط‌زیست و طبیعت موردتوجه نه‌تنها دانشمندان علوم فنی و مهندسی قرارگرفته بلکه موردتوجه فیلسوفان معاصر و رهبران اسلامی ازجمله فقهای شیعه قرار گرفته است. در سال‌های اخیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و حضرت آیت‌الله جوادی آملی دو تن از فقهای برجسته جهان تشیع هستند که به این موضوعات به‌صورت ویژه پرداخته‌اند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران هم از نظر بالاترین مسئول حکومت و هم در جایگاه یکی از رهبران برجسته مذهبی جهان در طی بیست سال گذشته به‌صورت پیوسته به موضوع محیط‌زیست و طبیعت توجه داشته است. برای بررسی دیدگاه‌های مقام معظم رهبری 57 مورد از بیانات ایشان در طی ده سال گذشته (1379-1399) با کلیدواژه‌های محیط‌زیست، طبیعت، منابع طبیعی، هوا، آب، خاک، درخت، جنگل، مرتع، تخریب، انرژی، آلودگی، آگاهی، قانون، جرم، تصرف و غیره مورد پردازش آماری، تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. پردازش این داده‌ها نشان می‌دهد که بیشترین تکرار در مورد کلمه درخت و درختکاری با 205 مورد و کمترین آنها مربوط به کلمه آگاهی‌رسانی با 4 مورد تکرار شده است. اهمیت ویژه رهبری بر درخت و درختکاری از این دیدگاه جالب است که در قرآن کریم نیز کلمه درخت 27 بار و نام درختانی مثل خرما 20 بار تکرار شده است. از نکات مهم دیگر در دیدگاه‌های مقام معظم رهبری نسبت به محیط‌زیست و منابع طبیعی آن است که علاوه بر به‌کارگیری کلمات درست از دید یک مقام اجرایی و کارشناسی، حاکم بودن ادبیات قرآنی و فلسفه اسلامی است. حضرت آیت‌الله جوادی آملی نیز به‌عنوان یک از فقهای برجسته جهان تشیع و فیلسوفان اسلامی از سال‌های 1384 به‌صورت ویژه به موضوع محیط‌زیست و طبیعت پرداخته است. بررسی مطالب موجود در سایت رسمی، سخنرانی‌ها، مقالات و کتب ایشان نشان می‌دهد خمیرمایه دیدگاه‌های ایشان بر دو مبنای ادبیات فلسفی و قرآنی قرار دارد. این پژوهش نشان می‌دهد که دیدگاه‌های محیط‌زیستی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و حضرت آیت‌الله جوادی آملی تحت تأثیر ادبیات قرآنی، احادیث و روایات ذکرشده شده از پیامبر گرامی اسلام و امام جعفر صادق، مبانی فقهی معروفی مانند قاعده لاضرر و لاضرار، قاعده تسبیب، قاعده اتلاف و فیلسوفان اسلامی به‌ویژه ملاصدرا است. با این تفاوت که در دیدگاه‌های مقام معظم رهبری نظرات کارشناسی و اجرایی نیز کاملاً مشهود است درحالی‌که در نظرات حضرت آیت‌الله جوادی آملی نظرات کارشناسی و اجرایی مشاهده نمی‌شود.
