تحلیل گفتمان استعمار در مجموعه‌ی داستانی غریبه‌ها و پسرک بومی و تأثیر آن بر محیط زیست بر اساس مفهموم قدرت در اندیشه‌ی فوکو

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز. اهواز. ایران

2 استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز. اهواز. ایران

3 دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه شهید چمران اهواز. اهواز. ایران

چکیده

نقد بوم‌گرا به بررسی رابطه‌ی انسان با محیط زیستش می‌پردازد؛ رابطه‌ای که در طول تاریخ دچار دگرگونی‌هایی شده است که یکی از علل چنین دگرگونی‌ای گفتمان استعمار بوده که در مجموعه‌ی داستانی غریبه‌ها و پسرک بومی نیز نمود بارزی دارد. در این پژوهش ما به تحلیلی از تأثیر گفتمان استعمار بر محیط زیست در مجموعه‌ی داستانی غریبه‌ها و پسرک بومی از احمد محمود پرداخته‌ایم تا در دادن آگاهی به انسان‌ها در رفتار با محیط زیست گامی هر چند اندک برداشته باشیم. از این‌رو به روش توصیفی- تحلیلی با استفاده از رویکرد میان‌رشته‌ای، بر اساس گفته‌ی فوکو ما در این مجموعه‌‌‌ی داستانی به جای سرچشمه‌های قدرت به پیامدهای آن پرداخته‌ایم تا تأثیرات مخرّب گفتمان استعمار را بر محیط طبیعی و انسانی بررسی کنیم؛ زیرا چنین دیدی است که برای جامعه‌ی انسانی ما که دچار بحران‌های زیست‌‌محیطی شده، در راستای آگاهی در رفتار مناسب با محیط زیست ضرور می‌نماید. نتایج پژوهش در مجموعه‌ی‌ داستانی غریبه‌ها و پسرک بومی حاکی از این است که گفتمان استعمار محیط زیست را به سوژه‌ای مقهور قدرت تبدیل کرده و آن را از ابژگی خود دور ساخته و با دور شدن طبیعت از جایگاه ابژگی‌اش آلودگی‌‌هایی را رقم زده که معضلاتی را برای زندگی انسان به همراه داشته است. در واقع انسان و محیط زیست محملی برای اعمال قدرت گفتمان استعماری بوده است که ما نمود آن را در مقولاتی چون آلودگی آب و هوا، بر هم زدن تعادل زیست‌محیطی، کمبود بارش، قطع درختان نخل، فرسایش خاک، جدایی انسان از طبیعت، دور شدن آرامش از زندگی انسان‌ها، آلودگی صوتی و تصویری، فقر، بیکاری، مهاجرت، ایجاد تنش و منازعات میان افراد...

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the discourse of colonialism in the collection of stories of “Gharibeha va Pesarak Bomi” and its effect on the environment based on the concept of power in Foucault's thought

نویسندگان [English]

  • fatemeh ‍hayatdavoodi 1
  • asad abshirini 2
  • Mohammad Reza Salehi Mazandarani 3
  • Manouchehr Jokar 3
1 phd of Persian Language and Literature of Shahid Chamran University of Ahvaz,. Ahvaz, Iran.
2 Associate Professor of Persian Language and Literature of Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz. Iran
3 Associate Professor of Persian Language and Literature of Shahid Chamran University of Ahvaz. Ahvaz. Iran
چکیده [English]

Ecological criticism examines the relationship between man and his environment; A relationship that has undergone transformations throughout history, one of causes of such a transformation is discourse of colonialism, which is prominent in collection of stories of "Gharibeha va Pesarak Bomi". In this research, we have analyzed impact of colonial discourse on environment in collection of stories of "Gharibeha va Pesarak Bomi" by Ahmed Mahmoud to make a small step in giving people awareness in dealing with environment. Therefore, using a descriptive-analytical method using an interdisciplinary approach, according to Foucault, in this collection of stories, instead of the sources of power, we have dealt with its consequences in order to investigate the destructive effects of colonial discourse on natural and human environment; Because it is such a vision that is necessary for our human society that has suffered environmental crises to aware of the appropriate behavior with environment. The results of research in collection of stories of of "Gharibeha va Pesarak Bomi" indicate that discourse of colonization has turned the environment into a subject subject to power and distanced it from its object, and by moving nature away from place of its object, it has created pollutions which has brought problems for human life. In fact, man and environment have been a vehicle for exercising power of colonial discourse, which we have seen in categories such as air and water pollution, disturbance of ecological balance, lack of rainfall, cutting down of palm trees, soil erosion, separation of man from nature, removal of peace from people's lives, noise and visual pollution, poverty, unemployment, immigration, creating tension and ...

کلیدواژه‌ها [English]

  • "
  • discourse analysis"
  • colonialism"
  • environment"
  • Gharibeha va Pesarak Bomi"
  • , "
  • Ahmad Mahmoud"
فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار

مقالات آماده انتشار، پذیرفته شده
انتشار آنلاین از تاریخ 31 شهریور 1403

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار