ارایه مدل بهره‌گیری از ظرفیت‌ رسانه های‎ اجتماعی در مدیریت بحران‎ ‌محیط‌زیستی خشک‌سالی استان سیستان و بلوچستان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات اجتماعی-گرایش محض، دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

2 استاد علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، ارتباطات و مطالعات رسانه دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

3 استاد گروه علوم ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم اجتماعی، مطالعات ارتباطات و رسانه، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران

چکیده

هدف پژوهش «ارایه مدل بهره‌گیری از ظرفیت‌ رسانه‌های اجتماعی  در مدیریت بحران‎ ‌محیط­زیستی خشک‎سالی استان سیستان ‎وبلوچستان» است. روش تحقیق پژوهش به لحاظ هدف، کاربردی است و به‌منظور دستیابی به پاسخ‌های عمیق از روش تحقیق کیفی مبتنی بر مصاحبه عمیق استفاده شد. جامعه آماری را 14 نفر از متخصصان و کارشناسان مجرب حوزه محیط‌زیست و رسانه در سطح استان سیستان‎ و بلوچستان تشکیل داده‌اند که به روش در دسترس و تا رسیدن به اشباع نظری انتخاب شدند. جهت تحلیل مصاحبه‌های اکتشافی و داده‌های کیفی از روش تحلیل مضمون  و از پایایی بازآزمون و روش توافق درون‌‎موضوعی برای محاسبه پایایی مصاحبه­‌ها استفاده شد. همچنین، اعتبار برای هرکدام از مراحل انتخاب موضوع، طراحی، مصاحبه، نسخه‌برداری، تحلیل، تأیید و گزارشگری موردتوجه قرار گرفت؛ و نتایج به‌دست‌آمده به تأیید خبرگان رسید تا موثق و قابل‌اتکا باشند. یافته‌های حاصل از تحلیل مصاحبه‎ با خبرگان شامل 150 کد جزیی که در 10 کد کلی دسته‌بندی شد، نشان داد؛ فرهنگ و باورهای محیط‌زیستی، تأثیرات اجتماعی-سیاسی، عوامل اقتصادی و اجتماعی به‌عنوان ادراکات و دغدغه‌های محیط‌زیستی تحت تأثیر رسانه‌های اجتماعی و تجربیات ناشی از بحران‏‌های قبل، نگرش‌‏هایی تحت تأثیر هنجار‎ها و عادت‎ها ایجاد می‎‌‌کند که با توجه به عوامل درونی کنش‌ها و رفتارها و عوامل بیرونی مشوق‌‏ها و بازدارنده‎‌‌ها منجر به اقدامات محیط‌زیستی می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Presenting a Model for Utilizing the Capacity of Social Media in Managing the Environmental Crisis of Drought in Sistan and Baluchistan Province

نویسندگان [English]

  • Leili Baniasadi 1
  • Amirhesam Eshaghi 2
  • Hourieh Dehghanshad 3
  • Parvaneh Pishnamazi Sardoroudi 2
1 Ph.D. Student in Pure Social Communication Sciences, Faculty of Communication Sciences and Media Studies, Islamic Azad University, Tehran Central Branch, Iran
2 Professor of Social Communication Sciences, Faculty of Social Sciences, Communication and Media Studies, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
3 Professor of Social Communication Sciences, Faculty of Social Sciences, Communication and Media Studies, Islamic Azad University, Central Tehran Branch, Tehran, Iran
چکیده [English]

The main goal of this research is to provide a model for utilizing the capacity of social media in managing the environmental crisis of drought in Sistan and Baluchistan. The research method is applied in terms of purpose and follows a qualitative approach based on in-depth interviews. The statistical population consists of 14 experts in the fields of environment and media in the province of Sistan and Baluchistan, selected using the convenience sampling method until theoretical saturation was reached. To analyze the exploratory interviews and qualitative data, the thematic analysis method was used. Test-retest reliability and inter-coder agreement methods were employed to ensure the reliability of the conducted interviews. Moreover, validity was considered at each stage, including topic selection, design, interviews, transcription, analysis, confirmation, and reporting, with the results verified by experts to ensure their credibility and reliability. The findings from the expert interviews, including 150 sub-codes categorized into 10 main themes, revealed that environmental culture and beliefs, socio-political influences, and economic and social factors shape environmental perceptions and concerns under the influence of social media and past crisis experiences. These perceptions and concerns contribute to the formation of attitudes influenced by norms and habits. Ultimately, internal factors (actions and behaviors) and external factors (incentives and deterrents) drive environmental actions.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental Crisis
  • Drought
  • Crisis Management
  • Social Media

مراجع

Bhuvana, N., & Aram, A. (2019). “Facebook and WhatsApp as disaster management tools during the Chennai (India) floods of 2015”. International Journal of Disaster Risk Reduction. 39, 101135. doi: 10.1016/j.ijdrr.2019.101135.
Cox, R. (2010). “Environmental Communication and the Public Sphere”. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
Hannigan, J. (2006). Environmental Sociology, New York: Routledge.
Hosseinzadeh, R. Hosseini; S. M., Khazaei, S. & Ghoranjik, M. (2017). “Investigating the job creation potential of different sectors of the economy of Sistan and Baluchistan province (using the Input-output model)”. Modiriat Bazar Kar, 30 (9), 49-50. [In Persian]
Karami Darabkhani, R., Hejazi, S. Y., &  Rezaei, A. (2019).  ”The role of media and environmental education components on the behavior of environmental NGOs members in Tehran Province”, Environmental Sciences, 17 (1), 195-210. [In Persian]
Mallick, R. & Bajpai, S. P. (2019). “Impact of Social Media on Environmental Awareness”. Environmental Awareness and the Role of Social Media:140-149. doi: 10.4018/978-1-5225-5291-8.ch007.
Rezaei, M., & Shobeiri, S. M. (2016). “The effect of utilizing Telegram social network on the promotion of students' environmental literacy”. Iran e-learning conference. SID. https://sid.ir/paper/885352/fa. [In Persian]
Salehi, S., & Ghaemi Asl, Z. (2015). “The relationship between environmental education and environmental protection behaviors (Case Study: High school girls in Babol city)”, Quarterly Journal of Environmental Education and Sustainable Development, 1 )3 ), 67-79. [In Persian]
Sovacool, B.; Xu, Xiaojing; Zarazua de Rubens, G.; and Chen, C. (2020). “Social media and disasters: human security, environmental racism, and crisis communication in Hurricane Irma response”. Environmental Sociology, 6(3), 1-16. doi: 10.1080/23251042.2020.1753310.
Shirvani, A. (2016). “The role of mobile social networks in environmental activities, a case study of Telegram groups”, Electronic Journalism Quarterly, 1 (9), 181-193. [In Persian]
Sistan and Baluchestan Governorate. (2020). “Drought situation report of the General Department of Disaster Management Organization”, https://www.sbportal.ir/. [In Persian]
Tajik, F., Rahmanzadeh, S.A., Aghili, S.V., & Nemati Anaraki, D. (2021). “Analysis of the role of social media in flood crisis management”, Scientific Quarterly Journal of Mass Communication Media, 32 (3), 55-80. doi: 10.22034/bmsp.2021.141414. [In Persian]
Tang, Z., Zhang, L., Xu, F., & Vo, H. (2015). “Examining the role of social media in California’s drought risk management in 2014”. Natural Hazards. 77, 171-193. doi: 10.1007/s11069-015-1835-2.
 
 
 
 
 
 
فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار
دوره 13، شماره 2
1404
صفحه 55-66

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار