مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
فاطمه رضائی؛ مجتبی طبری؛ علی فرهادی محلی؛ تورج مجیبی
چکیده
از جمله اقدامات جهت دستیابی به توسعه پایدار، خط مشی گذاری زیربنایی دولتمردان کشورها، برای بهبود مسائل زیست‌محیطی است. هدف این پژوهش، تبیین مدل اقتضایی تحلیل شکاف خط مشی های عمومی دولت در حوزه محیط زیست می باشد. پژوهش حاضر، بر اساس هدف یک پژوهش کاربردی است و بر حسب ماهیت موضوع، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری در این مطالعه، شامل کلیه ...
بیشتر
از جمله اقدامات جهت دستیابی به توسعه پایدار، خط مشی گذاری زیربنایی دولتمردان کشورها، برای بهبود مسائل زیست‌محیطی است. هدف این پژوهش، تبیین مدل اقتضایی تحلیل شکاف خط مشی های عمومی دولت در حوزه محیط زیست می باشد. پژوهش حاضر، بر اساس هدف یک پژوهش کاربردی است و بر حسب ماهیت موضوع، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری در این مطالعه، شامل کلیه متخصصان رشته های محیط زیست دارای مدارک کارشناسی ارشد و دکتری می باشند که مطابق آمار موجود، تعداد آنها در حدود 121456 نفر می باشد. که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد و نمونه ها با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب و مورد مطالعه قرار گرفتند. اعتبار ابزار سنجش با استفاده از اعتبار محتوایی از نوع اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ(α ≥ 0.75) مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیه و تحلیل داده ها و برای بررسی سوالهای پژوهش از آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاکی از آنست که بعد ارتباط سیاستها با اهداف سازمان، بعد انتظارات و احساسات جامعه و بعد تامین نظر ذی نفعان می تواند در مدل تحلیل شکاف مناسب باشد و مدل اقتضایی تحلیل شکاف خط مشی های دولت در حوزه محیط زیست از اعتبار لازم برخوردار است. مدل پیشنهادی این پژوهش که با نظرات خبرگان حوزه زیست محیطی بهبود یافت، می تواند مدلی کاربردی برای سیاستگذاران، مدیران و مجریان حوزه خط مشی گذاری زیست محیطی و به طور خاص، سازمان حفاظت محیط زیست قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
سید حبیب موسوی راشدی؛ وحید مکی زاده؛ اسماعیل حسن پور
چکیده
افزایش ناگهانی جمعیت در سال‌های اخیر، منجر به افزایش مصرف بی رویه منابع، تغییرات آب و هوایی، افزایش گازهای گلخانه ای، و انقراض گونه های نادر شده است. تلاش برای حفاظت از محیط زیست به یک نگرانی جهانی تبدیل شده‌است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقه بندی عوامل موثر بر رفتار خرید سبز توسط مصرف کنندگان است. بیشترین ضرورت پژوهش در شرایط فعلی، ...
بیشتر
افزایش ناگهانی جمعیت در سال‌های اخیر، منجر به افزایش مصرف بی رویه منابع، تغییرات آب و هوایی، افزایش گازهای گلخانه ای، و انقراض گونه های نادر شده است. تلاش برای حفاظت از محیط زیست به یک نگرانی جهانی تبدیل شده‌است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقه بندی عوامل موثر بر رفتار خرید سبز توسط مصرف کنندگان است. بیشترین ضرورت پژوهش در شرایط فعلی، شناسایی عوامل موثر بر تغییر رفتار مصرف کنندگان هنگام خرید است. پژوهش، از نظر هدف کاربردی و از نظر روش اجرا توصیفی - پیمایشی است. برای جمع آوری اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی، کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است. ابزار جمع آوری اطلاعات، پرسشنامه محقق ساخته و بصورت کاملا تصادفی بین مشتریان کسب وکارهای اشتراکی در شهر تهران توزیع گردید. پایایی آلفای کرنباخ در این مطالعه 83/۰ به دست آمد. حجم جامعه آماری براساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر تعیین گردید. برای تجزیه و تحلیل هم پوشانی دورنی و ماتریس همبستگی عوامل، از روش تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون KMO ، بارتلت و اسکری کتل در محیط نرم افزار SPSS استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که عوامل موثر بر رفتار خرید سبز به ترتیب عبارتند از: گسترش دانش محیط زیستی، تغییر درنگرش افراد، کنترل رفتاری و مسئولیت های اجتماعی، هنجارهای ذهنی و برداشت از خود و سبک زندگی و ارزش های ادراک شده توسط مصرف کنندگان است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
رویا کرمی؛ سحر طبیبیان؛ نسرین احمدی؛ طاهره شرقی
چکیده
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پر خطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا درک رفتار حفاظتی باغداران با تاکید بر نقش مولفه‌های مدل اعتقاد بهداشتی در تبیین مسیر شکل‌گیری رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان از طریق تاثیر دانش و نگرش به عنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی ...
بیشتر
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پر خطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا درک رفتار حفاظتی باغداران با تاکید بر نقش مولفه‌های مدل اعتقاد بهداشتی در تبیین مسیر شکل‌گیری رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان از طریق تاثیر دانش و نگرش به عنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه از نظر هدف کاربردی و به روش توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه مورد مطالعه، باغداران شهرستان زنجان می‌باشند. تعداد نمونه طبق فرمول کوکران 293 نفر محاسبه و نمونه گیری به روش طبقه‌ای چند مرحلهای انجام گردید. این پژوهش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه مبتنی بر مرور منابع و مدل اعتقاد بهداشتی، اجرا شد. روایی پرسشنامه بر اساس نظر متخصصان موضوعی و پایایی پرسشنامه از طریق یک مطالعه‌ی راهنما ارزیابی شد که طی آن آزمون کرونباخ آلفا محاسبه و پایایی ابزار تأیید شد. جمع آوری میدانی دادهها از باغداران جامعه‌ی هدف به شیوه‌ی مصاحبه انجام گردید. آزمون فرضیه های مطالعه نشان داد که 41% از واریانس نگرش باغداران پیرامون رفتارهای حفاطتی تحت تاثیر دانش و آگاهی آنان شکل می‌گیرد. همچنین تاثیر نگرش بر تمامی مولفه‌های اعتقاد سلامت معنی دار بوده و تقریبا نیمی از تغییرات حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، خودکارآمدی و راهنمای عمل را تبیین می‌کند. تحلیل مسیر حاکی از تبیین 58 درصد از تغییرات رفتار حفاظتی بر اساس مدل پیش بینی شده است و مداخلات آموزشی متناسب با نتایج مطالعه ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
لیلا پرهیزکار؛ کوروش فتحی واجارگاه
چکیده
امروزه باتوجه به بحرانهای زیست‌محیطی موجود که بسیاری از آنها به موجب عدم داشتن سواد محیط‌زیستی انسان‌ها می باشد باید دغدغه اصلی آموزش و پرورش این باشد که دانش‌آموزان درمدرسه تحت تأثیر برنامه درسی پنهان چه تجاربی را کسب می کند. زیرا این برنامه درسی اثراتی به مراتب عمیق‌تر از برنامه درسی آشکار در ایجاد نگرش‌ها ، رویکردها و ارزش‌ها ...
بیشتر
امروزه باتوجه به بحرانهای زیست‌محیطی موجود که بسیاری از آنها به موجب عدم داشتن سواد محیط‌زیستی انسان‌ها می باشد باید دغدغه اصلی آموزش و پرورش این باشد که دانش‌آموزان درمدرسه تحت تأثیر برنامه درسی پنهان چه تجاربی را کسب می کند. زیرا این برنامه درسی اثراتی به مراتب عمیق‌تر از برنامه درسی آشکار در ایجاد نگرش‌ها ، رویکردها و ارزش‌ها در دانش‌آموزان دارد .بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیست شده دانش آموزان از برنامه درسی پنهان آموزش محیط زیست می باشد و به معنای دیگر به دنبال دستیابی به این پدیده و ترسیم ابعاد آن به گونه‌ای که درذهن دانش آموزان نقش می بندد، بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی بود که با مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده است. روش نمونه گیری هدفمند بوده و حجم نمونه براساس اشباع نظری داده ها مشخص شد. تحلیل داده‌های به دست آمده از مصاحبه‌ها در این پژوهش، برنامه درسی پنهان آموزش محیط زیست را در زمینه های ساختار فیزیکی، ساختار اجتماعی، ساختار دیوانسالارانه، ساختار فرهنگی، ساختار خانوادگی ، ساختار فردی و ساختار برون سازمانی به دست داد. همچنین یافتهها نشان داد از نظر تجربه زیست شده دانش آموزان از برنامه درسی پنهان، بیشترین سواد محیط‌زیستی از ساختار اجتماعی (تعامل با معلم) و سپس ساختار خانوادگی و ساختار دیوان سالارانه حاصل شده است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
قاسم زارعی؛ فروزان قضائی؛ آراز راشدی زهرا
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش زیست‌محیطی و نگرش به مصرف پایدار بر قصد رفتاری و استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب در میان بانوان استفاده کننده از لوازم خانگی در شهر اردبیل و در زمستان 1398 انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه بانوان بالای 20 سال و استفاده کننده لوازم‌خانگی ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش زیست‌محیطی و نگرش به مصرف پایدار بر قصد رفتاری و استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب در میان بانوان استفاده کننده از لوازم خانگی در شهر اردبیل و در زمستان 1398 انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و از نظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه بانوان بالای 20 سال و استفاده کننده لوازم‌خانگی در شهر اردبیل بود. روش گردآوری دادهها از نوع میدانی بوده و ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه استاندارد بود. برای ارزیابی روایی پرسشنامه، از نظرات خبرگان استفاده شد و همچنین، به‌منظور سنجش پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی مرکب استفاده شد که نشان‌گر پایایی مناسب تمامی مؤلفه‌های پژوهش بود. تعداد 384 پرسشنامه به روش نمونه‌گیری در‌دسترس در میان نمونه آماری توزیع و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نرم‌افزارهای مورداستفاده برای تجزیه‌وتحلیل دادهها، LISREL (نسخه 2/10) و SPSS (نسخه 22) بود. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که دانش زیست‌محیطی بر رفتار مصرف پایدار آب مؤثر است، اما بر قصداستفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب تأثیرگذار نیست. ازطرفی، نگرش به مصرف پایدار آب بر قصد استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب و نیز رفتار مصرف پایدار آب تأثیر معناداری دارد و درنهایت قصد استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب بر رفتار مصرف پایدار آب تأثیر معناداری دارد. باتوجه به نتایج حاصله، توصیه می‌گردد برنامه‌ها و استراتژی‌های بازاریابی در زمینه مصرف پایدار آب در بین مصرف‌کننده‌های لوازم‌خانگی تدوین و متصدیان امور لوازم‌خانگی و مسئولان مربوطه برای ارتقاء و بهبود عناصر شکل‌دهنده نگرش، و دانش زیست محیطی اقدام کنند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
بهاره صمدی کوچکسرائی؛ کامران رضایی توابع؛ پوریا غلامزاده؛ حمید ظهرابی؛ نبی الله مرادی
چکیده
کشاورزی غیراصولی و خشکسالی‌های پی‌درپی از مهم‌ترین عوامل خشک شدن تالاب بین‌المللی پریشان است. جهت احیای این تالاب، استفاده از اقدامات مدیریتی اجتناب‌ناپذیر است و در عین حال، نقش جوامع محلی و مشارکت آنها در این امر خطیر، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. هدف از این تحقیق، شناسایی گزینة مدیریتی مناسب برای احیای تالاب پریشان و سنجش میزان ...
بیشتر
کشاورزی غیراصولی و خشکسالی‌های پی‌درپی از مهم‌ترین عوامل خشک شدن تالاب بین‌المللی پریشان است. جهت احیای این تالاب، استفاده از اقدامات مدیریتی اجتناب‌ناپذیر است و در عین حال، نقش جوامع محلی و مشارکت آنها در این امر خطیر، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. هدف از این تحقیق، شناسایی گزینة مدیریتی مناسب برای احیای تالاب پریشان و سنجش میزان مشارکت و آگاهی جوامع محلی این منطقه برای اجرای مدیریت اکوسیستمی این تالاب مهم است. جامعة هدف، جوامع محلی ساکن روستاهای حاشیة تالاب پریشان هستند. برای شناخت وضعیت مشارکت مردمی در احیای تالاب، از پرسشنامه استفاده شد و جهت انتخاب گزینة صحیح تصمیم‌گیری، از ابزارهای SWOT و AHP بهره گرفته شد. در تحلیل سلسله‌مراتبی، سه معیار ویژگی‌های محیط‌زیستی، پایداری اکوسیستمی، پذیرش اجتماعی و هزینة اقتصادی و سه گزینة مدیریت کشاورزی، انتقال آب از سد نرگسی و مدیریت حوضه‌های بالادست مد نظر قرار گرفتند. نظرسنجی جوامع محلی نشان داد که دیدگاه مردم منطقه نسبت به احیاء تالاب و انتقال آب مثبت است و 70 درصد مردم محلی، در صورت تغییر الگوی کشت و اعمال محدودیت در کشاورزی، حاضر به همکاری هستند. هرچند مایل به پلمپ کردن چاه‌های خود نیستند. اما هنوز ارزش‌های اکولوژیک تالاب برای آنها ناشناخته بوده و نیاز به آموزش‌های ترویجی دارد. طبق ابزار سوآت، استراتژی پژوهش، استراتژی تنوع (ST) خواهد بود. مطابق روش تحلیل سلسله‌مراتبی، مهم‌ترین معیار، ویژگی‌های محیط‌زیستی و مهم‌ترین گزینه، مدیریت کشاورزی و پس از آن انتقال آب از سد نرگسی است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
نادر نادری؛ احسان خسروی؛ فرانک کرمیان
چکیده
هدف کلی از انجام این پژوهش، ارائه مدل توسعه بازار محصولات سالم و ارگانیک واحدهای صنایع غذایی استان کرمانشاه می‌باشد. رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر کیفی و با استفاده از روش نظریه بنیانی انجام پذیرفت. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل کلیه مطلعان کلیدی در زمینه موضوع مورد پژوهش در استان کرمانشاه می‌باشند. برای انتخاب مشارکت‌کنندگان از ...
بیشتر
هدف کلی از انجام این پژوهش، ارائه مدل توسعه بازار محصولات سالم و ارگانیک واحدهای صنایع غذایی استان کرمانشاه می‌باشد. رویکرد حاکم بر پژوهش حاضر کیفی و با استفاده از روش نظریه بنیانی انجام پذیرفت. جامعه مورد مطالعه این پژوهش شامل کلیه مطلعان کلیدی در زمینه موضوع مورد پژوهش در استان کرمانشاه می‌باشند. برای انتخاب مشارکت‌کنندگان از نمونه‌گیری هدفمند از نوع گلوله برفی استفاده شد. نمونه‌گیری تا رسیدن به اشباع نظری ادامه یافت. در این تحقیق با بررسی 12 نمونه از جامعه مذکور، اشباع نظری حاصل شد. ابزار جمع‌آوری دادهها شامل مصاحبه‌های عمیق و نیمه ساختارمند، یادداشتبرداری میدانی و در مواردی بحث گروهی بود. به منظور پردازش دادهها، در بخش کیفی از روش کدگذاری سه مرحلهای استفاده شد. نتایج مطالعه نشان دادند در توسعه بازار محصولات سالم و ارگانیک واحدهای صنایع غذایی استان کرمانشاه سه دسته شرایط علی (شامل عوامل شناختی، عوامل رفتاری- انگیزشی، عوامل مدیریتی)، عوامل زمینهای (شامل عوامل زیرساختی- تکنولوژیکی، فرهنگی و وضعیت اقتصادی جامعه هدف) و عوامل مداخلهگر (شامل عوامل سیاستی- قانونی و عوامل نظارتی) دخیل هستند. همچنین طبق نتایج، راهبردهای اتخاذ شده در سه دسته (شامل عوامل بازاریابی، نحوه تبلیغات و اطلاع‌رسانی و عوامل اعتمادسازی و پاسخگویی) دستهبندی شدند که دارای پیامدهایی (از قبیل اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی) بودند. در پایان بر اساس یافتهها پیشنهادات کاربردی ارائه گردید.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
محمد اکبری؛ افسانه شهنازی؛ حسین شکوهی فرد
چکیده
هدف این پژوهش ارزیابی همخوانی برنامه درسی قصد‌شده، اجراشده وکسب‌شده در درس انسان و محیط‌زیست پایه یازدهم بوده است. روش پژوهش ترکیبی از نوع هم‌زمان است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم در سال تحصیلی 1400- 1399 شهر قائن که تعداد آنها 896 نفر است. در بخش کیفی قلمرو پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم و دبیران آنها ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارزیابی همخوانی برنامه درسی قصد‌شده، اجراشده وکسب‌شده در درس انسان و محیط‌زیست پایه یازدهم بوده است. روش پژوهش ترکیبی از نوع هم‌زمان است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم در سال تحصیلی 1400- 1399 شهر قائن که تعداد آنها 896 نفر است. در بخش کیفی قلمرو پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم و دبیران آنها را شامل شد. در بخش کمی بر اساس جدول مورگان تعداد 265 نفر به عنوان نمونه، با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب و مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه در بخش کیفی به شیوه هدفمند مبتنی بر معیار ( پایه یازدهم، سابقه بیش از پنج سال) و حجم آن بر اساس اشباع نظری تعیین گردید. ابزار گردآوری داده در بخش کمی پرسشنامۀ محقق ساخته و در بخش کیفی مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته بود. داده‌های گردآوری شده در بخش کمی با استفاده از امار توصیفی و استنباطی به کمک نرم افزار SPSS نسخه 18 و در بخش کیفی با استفاده از کدگذاری باز، انتخابی و محوری انجام شد. نتایج نشان داد که بین برنامه درسی قصد شده و اجرا شده انطباق وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین برنامه درسی قصد شده و کسب شده نیز انطباق وجود دارد. با توجه به یافته های پژوهش می توان اینگونه بیان داشت که علی رغم تغییر رویکرد آموزشی از حضوری به مجازی و عدم تغییر در برنامه درسی، معلمان به عنوان مجریان برنامه درسی توانسته بودند با تلاش و کوشش در جهت انطباق برنامه درسی اجرا شده و کسب شده با برنماه درسی قصد شده گام برداشته و در این مهم موفق عمل نمایند.
