تأثیر آموزش مباحث فقه شیعی در ارتباط با گیاهان و درختان بر میزان آگاهی، نگرش و رفتار محیط‌زیستی دانشجویان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

گروه الهیات ومعارف اسلامی، دانشگاه پیام نور

چکیده

هدف از این پژوهش تعیین «تأثیر آموزش مباحث فقه شیعی در ارتباط با گیاهان و درختان بر میزان آگاهی، نگرش و رفتار محیط‌زیستی دانشجویان» است. نوع پژوهش، کاربردی است و از لحاظ روش اجرا، نیمه آزمایشی با طرح پیش آزمون و پس آزمون با دو گروه مداخله و شاهد است. نمونه موردمطالعه شامل 40 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب است که به روش نمونه در دسترس انتخاب شدند و به‌طور تصادفی ساده در قالب دو گروه مداخله و شاهد به تعداد هر یک 20 نفر، گروه‌بندی شدند. مداخله انجام‌گرفته شامل آموزش تلفیق مباحث دینی و فقه شیعی مربوط به گیاهان و درختان برای دانشجویان گروه آزمایش به میزان 8 ساعت، طی یک دوره 3 ماهه است. برای هر دو گروه پیش آزمون و پس آزمون انجام گرفت. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش نامه‌های محقق ساخته بود که روایی صوری و محتوایی آنها از طریق افراد متخصص محیط‌زیست، استادان علوم قرآن و حدیث، فقه و حقوق اسلامی و الهیات تأیید شد و پایایی پرسشنامه‌ها نیز با اجرای آزمایشی بر روی یک گروه 20 نفری و استفاده از آلفای کرونباخ که معادل 78/0 برای آگاهی، 74/0 برای نگرش و 82/0 برای رفتار به دست آمد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آماره‌های توصیفی (فراوانی، میانگین و انحراف استاندارد) و آمار استنباطی چون آزمون‌های t وابسته و t مستقل صورت گرفت. بر اساس نتایج آزمون‌های آماری، آموزش مباحث فقه شیعی مرتبط با حفاظت گیاهان و درختان بر هر سه متغیر آگاهی، نگرش و رفتار محیط‌زیستی گروه مداخله تأثیر مثبت و معناداری داشت.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

The Effect of Education on Shiite Jurisprudential Issues in the Field of Plants and Trees on Students' Environmental Awareness, Attitude, and Behavior

نویسنده [English]

  • Mohammad Sadegh Jamshidi Rad
Theology and Islamic Studies Department, Payame Noor University
چکیده [English]

The purpose of this study was to determine “The Effect of Education on Shiite jurisprudential issues in the Field of Plants and Trees on students' Environmental Knowledge, Attitude, and Behavior. The type of research is an applied method, and this study was carried out using a semi-experimental method in the form of pre-test and post-test of two intervention and control groups. The sample consisted of 40 Students of the Islamic Azad University of Tehran Branch who were selected by available sampling method and were randomly assigned to two intervention and control groups of 20 people each. The intervention included training the integration of religious discussions and Shiite jurisprudence related to plants and trees to the students of the experimental group for 8 hours, over a three-month period. For both groups, pretest and posttest were performed. The data collection tool was a researcher-made questionnaire. Experts confirmed its content validity in the field of environment, Quran and Hadith scholars, jurisprudence and Islamic law and theology. The reliability of the questionnaires was also tested by performing a test on a group of 20 and using Cronbach's alpha, which was 0.78 for Awareness, for the attitude of 0.74 and 0.82 for behavior. Data analysis was performed using descriptive statistics (frequency, mean and standard deviation) and inferential statistics such as dependent t and independent t-tests. Based on the results of statistical tests, the teaching of Shiite jurisprudence issues related to the protection of plants and trees on all three variables had a positive and significant effect on environmental awareness, attitude, and behavior of the intervention group.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Hadiths
  • Shiite Jurisprudence and Rule
  • Trees and Plants
  • Environmental Awareness
  • Attitude and Behavior

مراجع

Al-Husseini Al-Murraqi, S.M.A. (2016). "Al-Wana al-Fiqahi". Qom: Al-Nasr al-Islami institute.
Anders, B. & Andreas, N. (2005). "Religious Values and Environmental Concern: Harmony and Detachment". Social Science Quarterly, 86(1), 178–191.
Darren, E. & Christopher G. (2007). "Structuring the Religion-Environment Connection: Identifying Religious Influences on Environmental Concern and Activism". Journal for the Scientific Study of Religion, 46(1), 71–85.
Fahimi, AS. Arab Zadeh, AS. (2012). "Legal jurisprudential principles of the environment". Islamic Law Research Journal, 13 (1), P. 193[In Persian].
Golshiri Esfahani, Z. & Sarabi, M.H. (2010). "Strategic Planning of the Village's Environmental System by Analysis of SWOT (Case Study: Gondman Section, Borujen County)". Rural Studies. 1(4), 73-98[In Persian].
Hajizadeh, M., Khalaj, H. & Shokoohifar, K. (2014). "Study of Cultural Factors Related to Environmental Behavior in Yazd". Journal of Economic and Developmental Sociology, 3(Spring & Summer), 83-107[In Persian].
Heydari, I. (2003). "Methods to Achieve Environmental Ethics". Hamshahry. 7(1864), p.7 [In Persian].
Horrolameli, Sh. (2012). "Devices of Al-Shi'a". Beirut. Dar Al-Ahya, Al-Atr al-Arabi. Fourth edition. Volume: 17, P. 41.
Jordan, P. (2001). "Principles of civil responsibility, translation of Majid Adib". Tehran: Publishing Mizan.
Kaise, A. (2000). "Environmental Law". Habibi, M.H. Tehran: University of Tehran. P. 708.
Karimzadeh, S & Salehi, S. (2014). "Investigating the Impact of Environmental Values on Environmental Behavior (Study of Urmia Urban Areas)". Social Issues of Iran, 5(2), 61-76[In Persian].
Kiadaliri, M. (2016). "The Role of Religion in the Rescue of the Environment. The First International Conference on Natural Hazards and Environmental Crisis in Iran. Solutions and Challenges". Ardabil. Kian Scientific Company. Shahrekord University Water Resources Research Center. www.civilica.com/Paper-ICINH01 _217.html [In Persian].
Makarem Shirazi, N. (1990). "Al-Gawalfahih. Isfahan". Imam Amir Al-Moumenin School. 3rd Ed[In Persian].
Mardani, A., Marashi, S.M., Safaei Moghadam, M. & Hashemi, S.J. (2016). "The Analysis of Religious Principles for Environmental Protection as an Educational Purpose". Journal of Environmental Education and Sustainable Development, 4 (3), 56-67[In Persian].
Mashayekhi, Q (1999). "Jurisprudential rules". 3rd edition. Tehran: Publication Samt[In Persian].
Mohaghegh damad, S.M. (2004). "Islamic jurisprudential rules". 18th edition, Tehran: Islamic Sciences Publication [In Persian].
Mohammadi Ashnani, M.H., Mohammadi Ashanani, A. & Hasani, E. (2008). "Integration of Environmental Ethics with the Strategic Environmental Assessment Approach to Achieve Sustainable Development". Ethics in Science and Technology.3 (3&4),1-9[In Persian].
Nabavi, S.A. & Shahryari, M. (2014). "Religion, Ethics and Environment". Journal of Human and Environment, 12(2), 69-83[In Persian].
Najafi, Sh.M.H. (1981). "Jawaher Al-Kalam". Beirut. Arab Heritage Revival House. Leather: 27. pp: 41, 61 & 279[In Persian].
Shahid thani, Z. A. (1558). "Al-Rawdah al-Bahih in Sharh al-Damah al-Damascusi". Qom. Information Office Islami[In Persian].
Shahvali, M. (1997). "The Development of Soil Conservation Theories and Their Approach to the 21st Century". Proceedings of the First Scientific-Applied and Promoting Fishing Seminar. Deputy Chief of Fisheries and Industries of the Ministry of Jihad-e-Building. pp: 3-50[In Persian].
Sheikh Mufid, M. (1994). "Al-Anfal: A series of doctrines". Beirut.volume 5, P.54.
Tabataba'i, MH. (1954). "Al-Mizan Fi Tafsir Al-Quran.Musavi Hamadani". M.B. Qom: Islamic Publishing Institute.
Taghizadeh, A., Hashemi, S.AE. (2012). "Civil liability". 1st edition, Tehran: Payame Noor University Press[In Persian].
فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار
دوره 6، شماره 3
خرداد 1397
صفحه 37-46

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار