تبیین رفتار محیط‌زیستی کشاورزان گندم‌کار آبی: کاربرد تئوری ارزش-اعتقاد-هنجار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناس ارشد توسعه روستایی، دانشگاه یاسوج

2 دانشیار ترویج و توسعه کشاورزی، دانشگاه یاسوج

چکیده

هدف این پژوهش بررسی رفتار محیط‌زیستی کشاورزان و عوامل مؤثر بر آن بر مبنای تئوری ارزش-باور- هنجار استرن بود. جامعه آماری پژوهش، گندم‌کاران آبی دهستان شهیدآباد از توابع شهرستان خرم‌بید در استان فارس به تعداد 170 نفر بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان، 110 گندم‌کار به شیوه‌ی نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب و داده‌ها گردآوری شدند. پژوهش حاضر به شیوه پیمایش و با ابزار پرسش­نامه اجرا شد. روایی صوری پرسش­نامه توسط پانلی از متخصصان تأیید و پایایی آن نیز با انجام مطالعه راهنما و محاسبه ضریب آلفای کرونباخ به دست آمد. یافته‌‌ها نشان داد ارز‌ش‌های زیست‌بوم‌محور و خدامحور و همچنین متغیرهای تعلق به مکان، دلبستگی به مکان، جهان‌بینی اکولوژیکی، آگاهی از نتایج مضر فعالیت‌ها و توانایی درک شده برای کاهش تهدید بیشترین تأثیر را بر اخلاق ‌محیط‌زیستی کشاورزان داشته ­اند، لیکن در نهایت اخلاق محیط‌زیستی در تبیین رفتار محیط‌زیستی قاصر ماند. لذا، چنین به نظر می‌رسید که برخی از متغیرهای تعدیل­گر این رابطه را مخدوش نموده ­اند. ازاین‌رو، با کنکاش بیشتر، دو متغیر هنجار ذهنی- اجتماعی و دسترسی به منابع کشاورزی شناسایی شدند. آنگاه با حضور این متغیرها به تحلیل رابطه اخلاق و رفتار محیط­زیستی پرداخته شد که آزمون کوواریانس برای این منظور استفاده گردید. یافته‌های آزمون کوواریانس نشان داد که اخلاق محیط­زیستی در حضور متغیر گروه‌بندی‌شده جدید بر رفتار محیط­زیستی تأثیر داشته و تعامل اخلاق محیط­زیستی و متغیر گروه­بندی­ شده بر رفتار محیط‌زیستی معنی‌دار است. ازاین‌رو پیشنهاد می­شود با افزایش آگاهی در کشاورزان نگرش، اخلاق و رفتار محیط‌زیستی آنها بهبود یابد.

کلیدواژه‌ها

عنوان مقاله [English]

Explaining Environmental Behavior of Wheat Farmers: Application of Value-Belief-Norm Theory

نویسندگان [English]

  • Elham Kanani 1
  • Mostafa Ahmadvand 2
1 M.A in Rural Development, Yasouj University
2 Associate Professor of Agricultural Extension and Development, Yasouj University
چکیده [English]

The aim of this paper was to investigate environmental behavior of wheat farmers and its’ affecting factors according to the Stern’s Value-Beliefs-Norm Theory. The statistical population was wheat farmers in Shahid-Abad Dehestan, Fars province that 110 wheat farmers were selected as a sample using Krejcie and Morgan sample size table and cluster random sampling method. The study instrument was a questionnaire which its validity confirmed by a panel of experts and its’ reliability was confirmed using a pilot study and calculating Cronbach's Alpha coefficient. The results indicated that Biospheric and Altruistic values and also place attachment, place dependency, ecological worldview, awareness of consequences, and sense of obligation to take action had significant effects on environmental ethics but environmental ethics remained uncertain in explaining environmental behavior. Therefore, it seems that some moderator variables may change the association between the two variables. Accordingly, two variables of subjective-social norm and access to agricultural resources were identified. The findings of the covariance test showed that environmental ethics in the presence of newly grouped variable has an impact on environmental behavior and the interaction of environmental ethics and grouped variable on environmental behavior is significant.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Environmental ethics
  • Environmental Behavior
  • Wheat farmer
  • Stern’s model
  • Shahid-Abad

مراجع

Afshari, Z., Rezaei-Moghaddam, K. and Ajili, A. (2015). “Analyzing factors affecting sustainable behaviors among Cotton producers: The case of Isfahan province”. Iran Agricultural Extension and Education Journal, 10 (2), 137-151. [In Persian].
Bielders, C. L., Ramelote, C. and Persoons, E. (2003). “Farmer perception of runoff and erosion and extent of flooding in the silt – loam belt of the Belgian Wallon region”. Environmental Science Policy, 6(1), 85 – 93.
Klockner, C. A. (2013). “A comprehensive model of the psychology of environmental behavior-A meta-analysis”. Global Environmental Change, 23, 1028-1038.
Lichtenberg, E. and Zimmerman, R. (1999). “Information and farmers’ attitudes about pesticides, water quality, and related environmental effects”. Agriculture, Ecosystems and Environment, 73(3), 227-236.
Liobikiene. G. and Juknys, R. (2016). “The role of values, environmental risk perception, awareness of consequences, and willingness to assume responsibility for environmentally-friendly behaviour: the Lithuanian case”. Journal of Cleaner Production, 112, 3413-3422.
Lynne,G. D. and Rola, L.R. (1998). “Improving Attitude-Behavior Prediction Models with Economic Variables: Farmer Actions toward Soil Conservation”. The Journal of Social Psychology, 128 (1),19-28.
Mennatizadeh, M., Zamani, GH. and Karami, E. (2014). Modeling The Environmental Behavior Of Shiraz Farmers Using Stern Norm-Value-Theory. Iranian Agricultural Development and Economics Research, 45(4), 613-624. [In Persian].
Mccann, E., Sullivan, S., Ericson, D. and Young, R-D. (1997). “Environmental Awareness, Economic Orientation, and Farming Practices: A Comparison of Organic and Conventional farmers”. Environmental Management, 5(21), 747-758.
Mullendorea,N. D., Ulrich-Schadb, J. D. and Stalker Prokopyb, L. (2015). “U.S. farmers’ sense of place and its relation to conservation behavior”. Landscape and Urban Planning, 140, 67-75.
Price, J. C. and Leviston, Z. (2014). “Predicting pro-environmental agricultural practices: The social, psychological and contextual influences on land management”. Journal of Rural Studies, 34, 65-78.
Steg, L., Dreijerink, L. and Abrahamse, W. (2005). “Factors influencing the acceptability of energy policies: A test of VBN theory”. Journal of Environmental Psychology, 25(4), 415-425.
Stern, P. C., Dietz,T., Abel, T., Guagnano,G. A. and Kalof, L. (1999). “A Value-Belief-Norm Theory of support for social movements: The case of Environmentalism. Human Ecology Review, 2(6), 80-97.
Takahashi, B. and Selfa, Th. (2014). “Predictors of Pro-Environmental Behavior in Rural American Communities”. Environment and Behavior, 12, 1-21.
Wauters, E., Bielders, C., Poesen, J., Govers, G.and Mathijs, E. (2010). “Adoption of soil conservation practices in Belgium: An examination of the theory of planned behavior in the agri-environmental domain”. Land Use Policy, 27, 86–94.
Zhang. Y., Zhang, H. L, Zhang, J. and Cheng, SH. (2014). “Predicting residents' pro-environmental behaviors at tourist sites: The role of awareness of disaster's consequences, values, and place attachment”. Journal of Environmental Psychology, 40, 131-146.
 
 
فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار
دوره 7، شماره 3
خرداد 1398
صفحه 35-46

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار