تحلیل محتوای میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت شهروند بوم‌شناختی در کتب مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه برنامه‌ریزی درسی، واحد مرند، دانشگاه آزاد اسلامی، مرند، ایران

2 گروه علوم تربیتی، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

شهروند بوم‌شناختی به‌عنوان یک نوع شهروندی نوظهور، به معنای مسئولیت‌های خاص انسان برای محافظت از بوم و محیط‌زیست است به طریقی که فرد به فراتر از منافع محدود خود بیندیشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل محتوای میزان توجه به مؤلفه‌های تربیت شهروند بوم‌شناختی در کتب مطالعات اجتماعی دوره متوسطه اول است. برای رسیدن به این هدف روش تحلیل محتوا به‌کاربرده شده است. برای تجزیه‌وتحلیل اطلاعات از روش‌های آمار توصیفی مانند فراوانی و درصدگیری و برای ارائه داده‌ها از جداول فراوانی بهره گرفته شده است. یافته‌های پژوهش نشان دادند که در کتب تعلیمات اجتماعی دوره متوسطه اول جمعاً 63 مورد به تربیت شهروند بوم‌شناختی توجه شده است که از این تعداد 21 مورد (33/33%) به معرفت و دانش بوم‌شناختی، 19 مورد به (15.30%) به باور و نگرش بوم‌شناختی و 23 مورد (50/36%) به رفتار بوم‌شناختی پرداخته شده است. کمترین فراوانی به تسهیم دانش بوم‌شناختی در پایه‌های هفتم و هشتم دوره اول متوسطه (0.00) بود و بیشترین درصد فراوانی به رفتارهای محیط‌زیستی شخصی در پایه هفتم متوسطه اول (44/44%) و احساس مسئولیت در برابر طبیعت و عناصر آن در پایه نهم متوسطه اول (44/44%) بود. با تأمّل در باب این یافته‌ها می‌توان گفت که مؤلفه‌های بسیاری در همه ابعاد تربیت شهروند بوم‌شناختی مورد کم‌توجهی قرارگرفته شده است. پیشنهاد می‌شود با توجه به بحران‌های موجود در حیطه بوم زیست انسان و نقش برنامه‌های درسی در رفع این بحران‌ها، توجه به تربیت بوم‌شناختی بیش‌ازپیش موردتوجه مسئولین و سیاست‌گذاران آموزشی واقع شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Analyzing the Attention to the Components of Ecological Citizenship Education in the Social Studies Textbooks of First Secondary School

نویسندگان [English]

  • Abbasali Khandani 1
  • Ali Imanzadeh 2
  • Shahram Ranjdoost 1
1 Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran
2 Department of Education, Tabriz University, Tabriz, Iran
چکیده [English]

Ecological citizenship as an emerging type of citizenship means specific human responsibilities to protect the environment in a way beyond limited personal interests and thoughts. This study aims to analyze the content of the level of attention to the components of ecological citizen education in social studies textbooks in junior high school. To achieve this goal, the content analysis method has been used. Descriptive statistical methods such as frequency and percentage were employed to analyze the data. Frequency charts were used to present the data. Findings showed that in the social education textbooks of junior high school, a total of 63 cases have been paid to the education of ecological citizens, of which, 21 cases (33.33%) were related to Ecological knowledge, 19 cases (30.15%) were related to Ecological beliefs and attitudes, and 23 cases (36.50%) were related to Ecological behavior. The lowest frequency of prepending to ecological knowledge was in the 7th and 8th grades of junior high school (0.00). The highest frequency related to personal environmental behaviors was in the 7th grade of junior high school (44.44%), and for the sense of responsibility towards nature and its elements, the highest frequency was in the 9th grade of junior high school (44.44%). Based on these findings, many components in all aspects of ecological citizen education have been neglected. Given the existing crises in the field of human ecology and the effective role of curricula in resolving these crises, it is suggested that ecological education be given more attention by educational officials and policymakers.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Education
  • Ecological Citizenship
  • Social Studies
  • Junior High School

مراجع

Alizadeh Aghdam, MB, Bani Fatemeh H, Abbaszadeh M, Soltani Bahram, S. (2017). “Study of the role of mass media in the realization of ecological citizenship (Case study: citizens of Tabriz)”. Urban Sociological Studies, 6 (21), 53-82. [In Persian]
Alizadeh Aghdam, MB, Bani Fatemeh, H, Abbaszadeh, M, Soltani Bahram, S. (2016). “Moral intelligence is a tool for explaining cological citizenship (a case study of the citizens of the metropolis of Tabriz)”, Bioethics Journal, 6(19), 153-125. [In Persian]
Beheshti, S (2007). “Citizenship Indicators in the Social Science Books of the Theoretical High School. Journal of Social Science Education Development”, 35. 29 - 41. [In Persian]
Brown، P. G. (2016). “The unfinished journey of ecological economics: toward an ethic of ecological citizenship. Beyond Uneconomic Growth: Economics”، Equity and the Ecological Predicament, 15. 323- 346.
Collado, M., De La Caba & Lopez Atxurra, R. (2006). “Democratic citizenship in textbooks in Spanish primary curriculum”. Journal of curriculum studies, 38(2), 205-228.
De Young، R. (1985-1986). “Encouraging environmentally appropriate behavior: the role of intrinsic motivation”، Journal of Environmental Systems, 15(4), 281-92.
Dobson, A. (2000). “Ecological citizenship: a disruptive influence? In Politics at the Edge” Education Sciences, Palgrave Macmillan, London. 41(9), 40-62.
Dobson، A. (2003). “Citizenship and the Environment”. Oxford England: OUP.
Dobson، A. (2011). “Sustainability Citizenship”. GreenHouse: Weymouth، United Kingdom.
Evans، D. (2011). “Consuming conventions: sustainable consumption، ecological citizenship and the worlds of worth”. Journal of Rural Studies, 27(2), 109-115.
Huang, N. Z., Zhong, J. M., & Deng, S. (2016). “Vision of Curriculum and teaching from Ecological Sustainability”. In MATEC Web of Conferences, EDP Sciences, 63(2), 50 – 68.
Imanzadeh A; Salhshouri A; Mirzaei, R. (2013). “An Introduction to the Philosophy of Education with an emphasis on the views of Muslim thinkers”. Hamedan: Bouali University Press. [In Persian].
Imanzadeh, A. (2020). Gilles Deleuze's poststructuralism and education”. Tabriz: Tabriz University Press. [In Persian]
Jagers, S. C., & Martinsson, J. “(2010). The Value of Citizenship–Ecological Citizens and Pro-Environmental Behaviour”. University of Gothenburg.
Jordan، R.، Singer، F.، Vaughan، J.، & Berkowitz، A. (2009). “What should every citizen know about ecology”? Frontiers in Ecology and the Environment،  7(9), 495-500.
Karatekin, K., Salman, M., & Uysal, C. (2019). “Comparison of Ecological Citizenship Levels of Teacher Candidates Studying at Different Departments”. Kastamonu Education Journal, 27(4), 1747 – 1761.
Kelly Jennifer R, Abel Troy D. (2012). “Fostering Ecological Citizenship: The Case of Environmental Service-Learning in Costa Rica”. International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning; 6(2), 1 – 19.
Livers، S., Serra، P. and Watson، J. (1986). “Religion and visiting hospitalized old people: sex differences”. Psychological Reports، Vol. 58 (3), 96 - 118.
Mead, M Emily. (2013). “Promoting Lasting Ecological Citizenship among College Students”M. A. Thesis in Environmental Policy Design, Lehigh University
Qaltash, A. (2012). “Citizenship education (approaches, perspectives and curriculum)”. Tehran: Yadvare ketab publication. [In Persian].
Ramsey, J. M., Hungerford, H. R., & Volk, T. L. (1992). “Environmental education in the K-12 curriculum: Finding a niche”. The Journal of environmental education, 23(2), 35-45.
Smith, G. A., & Williams, D. R. (Eds.). (1999). “Ecological education in action”: On weaving education, culture, and the environment. SUNY Press.
Smith، M. (1998). “Ecologism: towards ecological citizenship”. (Milton Keynes: University Press).
Spannring، R. (2019). “Ecological citizenship education and the consumption of animal subjectivity”. Education Sciences، 9 (1), 41 – 55
Stevenson N. (2014). “Cultural Citizenship Cosmopolitan Questions”. Translated by Afshin Khakbaz. 1st ed. Tehran: Tisa Publication. 161 – 178.
 
    

       
فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار
دوره 10، شماره 3
اردیبهشت 1401
صفحه 87-97

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار