اولویت‌بندی مهم‌ترین شاخص‌های تأثیرگذار در مدیریت پسماندهای بیمارستانی و جایگاه آموزش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت محیط‌زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 دانشیار، گروه علوم و مهندسی محیط‌زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استاد، گروه مهندسی بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی جندی‌شاپور، اهواز، ایران

4 دانشیار، دانشکده منابع طبیعی و محیط‌زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

5 استادیار، گروه بهداشت محیط، واحد تهران پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در بیمارستان‌ها طیف وسیعی از زباله تولید می‌شود. زباله‌های حاصل از بخش‌های اداری و آشپزخانه از نوع مواد زاید خانگی است و زباله‌های ناشی از اتاق عمل کاملاً عفونی بوده و مواد زاید خطرناک به‌حساب می‌آیند. به عبارتی حدود ۷۵ تا ۹۰ درصد پسماندهای تولیدی در بیمارستان‌ها، شبه خانگی (معمولی) و ۱۰ تا ۲۵ درصد پسماندهای خطرناک محسوب می‌شوند. هدف از مطالعه حاضر شناسایی عوامل مؤثر در مدیریت پسماندهای ویژه درمانی به‌منظور تجزیه‌وتحلیل این عوامل و تعیین اثرگذارترین آن‌ها جهت بهبود کیفیت مدیریت این‌گونه پسماندها بوده است. ارزیابی‌های انجام‌شده بر اساس تکنیک دلفی فازی و استخراج اطلاعات مربوط به پرسشنامه‌های جامعه آماری ۳۵ نفری از خبرگان حوزه مدیریت پسماند با ضریب آلفای کرونباخ ۸۸۲/۰ بوده که طبق یافته‌های پژوهش از ۴۵ شاخص تأثیرگذار شناسایی‌شده، خبرگان بر روی تأثیر ۱۲ شاخص اصلی اجماع کامل داشتند که جهت مدل‌سازی مدیریت این‌گونه پسماندها به‌کارگیری شوند. طبق رتبه‌بندی صورت گرفته شاخص «میزان بودجه اختصاصی به برنامه‌های آموزشی در بیمارستان» با درصد اجماع ۹۲ درصد رتبه اول را در این بخش داشته و تأثیرگذارترین شاخص در مدیریت پسماندهای بیمارستانی می‌باشد. «میزان بودجه اختصاصی به مدیریت پسماندهای بیمارستانی»، «میزان بودجه اختصاصی به نظارت‌های دوره‌ای بر عملکرد مراکز تولیدکننده»، «تعداد اتوکلاوهای فعال در مراکز درمانی موردقرارداد» به ترتیب با درصد اجماع‌های ۸۹، ۸۸ و ۸۶ درصد در رتبه‌های بعدی قرار دارند و شاخص جمعیت نیز با درصد اجماع ۷۷ درصد در رتبه آخر قرار گرفته است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

عنوان مقاله [English]

Prioritizing the Most Important and Effective Indexes in Hospital Waste Management and the Position of Education

نویسندگان [English]

  • saeedeh karimi 1
  • Lo'bat Taghavi 2
  • Nematollah Jaafarzadeh Haghighi Fard 3
  • Jamal Ghodoosi 4
  • Ruhollah Mahmoodkhany 5
1 Waste Managment Organization Of Tehran
2 . Associate Professor, Department of Environmental Sciences and Engineering, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 Professor, Department of Health Engineering, Jundishapur University Of Medical Sciences, Ahvaz, Iran
4 Associate Professor,, Faculty of Natural Resources and Environment, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
5 Assistant Professor, Department of Environment Health, Tehran medical Sciences Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
چکیده [English]

 
Hospitals produce a wide range of waste. Office waste and kitchen waste are considered household waste, while operating room waste is highly contaminated and considered hazardous waste. In other words, about 75 to 90 percent of the waste generated in hospitals is quasi-domestic and 10 to 25 percent of waste generated in hospitals is hazardous. This study aimed to identify the effective factors in the management of special medical waste to analyze these factors and determine the most effective ones to improve the quality of management of such wastes. Evaluations based on Fuzzy Delphi technique, and extracting information from the questionnaires given to a statistical population of 35 experts in the field of waste management showed a coefficient of 0.882 using Cronbach's alpha formula, gathered from 45 effective indexes identified. Experts had full consensus on the impact of 12 main indexes to be used to model the management of such waste. According to the ranking, the "amount of dedicated budget to educational programs in the hospital" index with a consensus percentage of 92 percent has the first rank in this section and it is the most effective index in hospital waste management. "The amount of Dedicated budget to hospital waste management", "the amount of Dedicated budget for periodic monitoring of the performance of production centers", and "Number of active autoclaves in contracted medical centers" are placed after with a percentage of consensus of 89, 88 and 86 percent, respectively. Also, the population index is ranked last with a consensus of 77 percent.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Management Indexes
  • Hospital Waste
  • Delphi Fuzzy

مراجع

Asgharnia, H, A. Rastgar, A. Gholami, H. (2014). “survey of waste management in selected small and large hospitals in Tehran”, Scientific research journal of Ilam University of Medical Sciences, 22(2), 149-157 [In Persian]
Bouzon, M., Govindan, K., Rodriguez, C.M.T. & Campos, L. MS. (2016). “Identification and analysis of reverse logistics barriers using fuzzy Delphi method and AHP”, ElSEVIER: Resources, Conservation and Recycling, Vol. 108: 182-197.
Chang, P, Hsu, Cw. (2011). “Fuzzy Delphi Approach for Evaluating Hydrogen Fuel Cell Applications”, 2nd International Conference on Education and Management Technology IPEDR Vol.13: 133-138.
Deng, H. (1999). “Multicriteria analysis with fuzzy pairwise comparison”, International Journal of approximate reasoning, 21(3): 215-231.
Devon, H.A., Block, M.E., Moyle Wright, P., Ernst, D.M., Hayden, S.J., & Lazzara DJ. (2007). “A psychometric toolbox for testing validity and reliability”. J Nursing Scholarship, 39(2), 155-164.
 Ghanawati, M. (2015). “Identification and Ranking of Factors Affecting Hospital Waste Management Using AHP Technique”, Certificate for Master's Degree, Health Services Management, Supervisor: Dr. Shaghayegh Vahdat, Islamic Azad University, Mardusht Branch. [In Persian]
Habibi, A., Izadiar, S., & Sarafrazi, A. (2014).“Multi-Fuzzy Criteria Decision Making”,Rasht Publications, Gil Inscription. 171p. [In Persian]
Jozi, A., Farhani, P., & Malmasi, S. (2019). “awareness survey, presentation of a strategic management plan for hospital waste disposal using the combination of SPAC’, Journal of Environmental Science and Technology, 21(10),117-127 [In Persian]
Linstone, H.A. & Turoff, M. (2002).“The Delphi Method: Techniques and Applications ” Journal of Marketing Research, 13(3), 317-318.
Mousavi, S., Atashkar, S., Almasi, A., Shokoohizadeh, M., Amini, M., & Sobhani, Z. (2020). “A Survey on Knowledge, Attitude and Practice of Personnel Regarding Hospital Waste Management in Imam Hossein Educational Hospital of Kermanshah”.Journal of Health, 11 (2),213-222. [In Persian]
Okoli, CH., & Pawlowski, S. D. (2008). “The Delphi method as a research tool: an example, design considerations and applications, Information & Management”, Information & Management, 42(1), 15-29.
Tehran Municipality Waste Management Organization. (2021). April Report on the Performance Statistics of the Organization: 10-25.
Weng-Kun L. (2013). “Application of the Fuzzy Delphi Method and the Fuzzy Analytic Hierarchy Process for the Managerial Competence of Multinational Corporation Executives”, International Journal of e-Education,e-Business,e-Management and e-Learning, 3(4), 313-317
Yaghoubi, R., Teymourzadeh, E., Ghanizadeh,G., & Zaboli, R. (2020). “Survey on Key Indicators of the "Green Hospital" in a Selected Military Hospital”, Journal of Military Medicine, 22(4), 401-409. [In Persian]
فصلنامه علمی آموزش محیط زیست و توسعه پایدار
دوره 11، شماره 1
آبان 1401
صفحه 161-174

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار