مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
شهناز کرمی؛ کوروش فتحی واجارگاه؛ علی اکبر خسروی بابادی؛ منوچهر فرج زاده اصل
چکیده
نوبستر سازی یکی از رویکردهای نو در حوزه مطالعات برنامه درسی است. این رویکرد ورود برنامه درسی به مباحث و رشته‌های دیگر را بررسی می‌کند. یکی از این مباحث، محیط‌زیست و بهویژه تغییرات اقلیمی است. پژوهش حاضر بر آن است تا نحوه سبز شدن برنامه‌های درسی را در دوران بعد از پاندومی بررسی نماید، این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل محتوای قراردادی ...
بیشتر
نوبستر سازی یکی از رویکردهای نو در حوزه مطالعات برنامه درسی است. این رویکرد ورود برنامه درسی به مباحث و رشته‌های دیگر را بررسی می‌کند. یکی از این مباحث، محیط‌زیست و بهویژه تغییرات اقلیمی است. پژوهش حاضر بر آن است تا نحوه سبز شدن برنامه‌های درسی را در دوران بعد از پاندومی بررسی نماید، این پژوهش با رویکرد کیفی و تحلیل محتوای قراردادی انجام‌شده است. تعداد 11 نفر از متخصصان تغییرات اقلیمی و برنامه درسی به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند داده‌ها از طریق مصاحبه نیمه ساختاریافته جمعآوری گردید روش گرینهم و لاندمن جهت تحلیل داده‌ها بکار گرفته شد. جهت صحت و اعتبار داده‌ها از روش گوبا و لینکلن استفاده شد در ارتباط با هدف پژوهش 4 طبقه شامل آمادگی مقابله با بحران، احترام به قوانین، همبستگی ملی، حفاظت از ارزشهای زیست‌محیطی و 9 زیر طبقه شامل شناسایی تهدیدها، درک فرصت‌ها، حمایت از قوانین، تقویت حاکمیت قوانین، توسعه مشارکت‌های مردمی، گسترش همدلی، حفاظت از آب، مقابله با آلودگی هوا، حفاظت از جنگل شناسایی گردیدند با توجه به دیدگاه مشارکت‌کنندگان جهت سبز شدن برنامه‌های درسی در دوران پساکرونا درون‌مایه‌های اصلی دانش زیستی و آگاهی زیستی در چارچوب برنامه‌های درسی می‌تواند استفاده شود.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
حدیث اسماعیلی؛ لاله صالحی؛ فیض الله منوری فرد
چکیده
تلفیق ابعاد مدیریت سبز در ساختار دانشگاه تبدیل به موضوعی کلیدی در هدایت جامعه و دانشگاه به‌سوی دستیابی به اهداف توسعه‌ی پایدار شده است. ازاین‌رو، تعیین وضعیت کنونی مدیریت سبز در دانشگاه و شناسایی پیش‌ران‌های آن می‌تواند به دانشگاه‌ها در توسعه‌ی فعالیت‌های مرتبط با مدیریت سبز یاری رساند؛ بنابراین، هدف این پژوهش در گام اول تعیین ...
بیشتر
تلفیق ابعاد مدیریت سبز در ساختار دانشگاه تبدیل به موضوعی کلیدی در هدایت جامعه و دانشگاه به‌سوی دستیابی به اهداف توسعه‌ی پایدار شده است. ازاین‌رو، تعیین وضعیت کنونی مدیریت سبز در دانشگاه و شناسایی پیش‌ران‌های آن می‌تواند به دانشگاه‌ها در توسعه‌ی فعالیت‌های مرتبط با مدیریت سبز یاری رساند؛ بنابراین، هدف این پژوهش در گام اول تعیین وضعیت شاخص‌های مدیریت سبز در دانشگاه رازی و سپس، شناسایی عامل‌های اثرگذار بر توسعه‌ی آن از دیدگاه کارکنان و اعضای هیأت علمی این دانشگاه بود (965 = N). بدین منظور، با استفاده از روش نمونه‌گیری طبقه‌ای انتساب متناسب (بر اساس جنسیت و سطح تحصیلات) تعداد 250 تن به‌عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامهای محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن از طریق محاسبه‌ی «نسبت روایی محتوا»، میانگین واریانس استخراجی (AVE)، آلفای کرونباخ و ضریب پایایی ترکیبی (CR) تأیید شد. داده‌ها در محیط نرم‌افزارهای Smart-PLS و SPSS Win20 و با استفاده از تحلیل عاملی اکتشافی به روش تحلیل مؤلفه‌های اصلی و چرخش واریماکس تجزیه‌وتحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که تمرکز دانشگاه رازی بر ابعاد کاربری و ساختمان، زباله و بازیافت و آب و انرژی است. در مقابل، به ابعاد آموزشی و پژوهشی مدیریت سبز توجه کمتری داشته است. یافته‌های حاصل از تحلیل عاملی اکتشافی نشان داد که درمجموع هشت عامل بر توسعه‌ی فعالیت‌های مدیریت سبز در دانشگاه اثرگذارند و درمجموع 717/54 درصد از واریانس متغیرهای اثرگذار بر مدیریت سبز در دانشگاه رازی را تبیین می‌کنند. این عامل‌ها به ترتیب عبارت بودند از: 1. استراتژی و فرهنگ حاکم بر دانشگاه، 2. فشارهای محیطی (فشار قانونی، تقلیدی و اجتماع)، 3. آموزش و توانمندی‌های کنشگران دانشگاهی، 4. ارزشهای کنشگران، 5. نگرش بهره‌برداران نسبت به مدیریت سبز، 6. همکاری‌های نهادی، 7. ارزیابی و گزارش‌دهی و 8. فرهنگ‌سازی.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
مرمر خانمحمدی؛ محمد سیفی؛ فائزه ناطقی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر باورهای معرفت‌شناختی و یادگیری مفاهیم محیط‌زیست دانش آموزان پایه یازدهم بود. روش پژوهش این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و طرح تحقیق پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه یازدهم شهر اراک بودند که تعداد 44 نفر از آنها به‌عنوان نمونه در دسترس ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر باورهای معرفت‌شناختی و یادگیری مفاهیم محیط‌زیست دانش آموزان پایه یازدهم بود. روش پژوهش این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و طرح تحقیق پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه یازدهم شهر اراک بودند که تعداد 44 نفر از آنها به‌عنوان نمونه در دسترس انتخاب و به‌صورت تصادفی در دو گروه 22 نفره کنترل و آزمایش توزیع شدند. آزمودنی‌ها در گروه آزمایش به مدت 12 جلسه مباحث درس انسان و محیط‌زیست را بر اساس اصول برنامه فلسفه برای کودکان آموختند. درحالی‌که در گروه کنترل شیوه آموزش به شکل مرسوم بود. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسشنامه باورهای معرفت‌شناختی شومر (1990) و آزمون یادگیری مفاهیم محیط‌زیست محقق ساخته بود. برای تحلیل داده‌ها آزمون تحلیل کوواریانس بکار گرفته شد. نتایج مطالعه نشان داد به‌کارگیری برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر باورهای معرفت‌شناختی و مؤلفه‌های آن و همچنین یادگیری مفاهیم محیط‌زیست دانش آموزان تأثیر مثبت و معناداری داشته است (0.001p=). با توجه به نتایج مطالعه پیشنهاد شد اصول موردتوجه در برنامه‌های فلسفه برای کودکان به‌جای آنکه به‌صورت مجزا اجرا گردد، در برنامه درسی تلفیق شود.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
مهجبین ردایی؛ اسماعیل صالحی؛ شهرزاد فریادی؛ محمدرضا مثنوی؛ لعبت زبردست
چکیده
سکونتگاه‌های شهری معاصر با توسعه، دگرگونی و پیچیدگی روزافزون موجب اختلال در نظام اکولوژیک و پیوند انسان- طبیعت، بخصوص در شهرهای کویری شده و بحران قرن بیست و یکم یا کاهش تاب‌آوری شهری را رقم زده است. بسیاری از الگوهای ارتباطی انسان -طبیعت و راه‌حل‌های الهام گرفته از محیط طبیعی حامی اصول و مفاهیم تاب‌آوری و پایداری است. به‌منظور ...
بیشتر
سکونتگاه‌های شهری معاصر با توسعه، دگرگونی و پیچیدگی روزافزون موجب اختلال در نظام اکولوژیک و پیوند انسان- طبیعت، بخصوص در شهرهای کویری شده و بحران قرن بیست و یکم یا کاهش تاب‌آوری شهری را رقم زده است. بسیاری از الگوهای ارتباطی انسان -طبیعت و راه‌حل‌های الهام گرفته از محیط طبیعی حامی اصول و مفاهیم تاب‌آوری و پایداری است. به‌منظور کاربست ابعاد انسانی در برنامهریزی، لازم است که عقلانیت اکولوژیک یا به عبارتی ایده‌های مبتنی بر شواهد، اصول و استراتژی‌های پیوند انسان- طبیعت تجلی‌یافته در شهرهای کهن، استخراج، انتقال و در ساختار و عملکرد اکوسیستم شهری بکار گرفته شود. ازاین‌رو، هدف مطالعه حاضر، ایجاد شهرهای تاب‌آور از طریق عقلانیت اکولوژیک و جستار حلقه پیوندی عقلانیت اکولوژیک و تاب‌آوری شهری است. این مطالعه یک بررسی توصیفی-تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات روش کتابخانه‌ای است. ضمن استنتاج و تطبیق مؤلفه‌های ساختاری- عملکردی فرایند یادگیری اجتماعی و عقلانیت اکولوژیک، یادگیری اجتماعی به‌عنوان حلقه کاتالیزوری در بسط عقلانیت اکولوژیک و ارتقاء تاب‌آوری استنتاج شده است و با استفاده از مدل ساختاری-تفسیری، مؤلفه‌های استراتژیک در بسط عقلانیت اکولوژیک استخراج و درنهایت مدل مفهومی بسط عقلانیت اکولوژیک در برنامهریزی شهرهای تاب‌آور از طریق حلقه پیوندی یادگیری اجتماعی ارائه شده است. نتایج مطالعه حاکی از آن است که مؤلفه‌های قابلیت درک پیچیدگی و ظرفیت انعطاف‌پذیری دو فاکتور استراتژیک در ابزار بسط عقلانیت اکولوژیک در جهت برنامهریزی شهرهای تاب‌آور است و یادگیری اجتماعی به‌عنوان ابزار مدیریتی سازگارانه و مشارکتی نقش قابل‌ملاحظه‌ای در انتقال عقلانیت اکولوژیک و ارتقاء تاب‌آوری شهری دارد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
علی یونسی؛ هادی غفاری؛ امیرعلی فرهنگ
چکیده
امروزه در جهان، درآمد حاصل از گردشگری پس از درآمدهای حاصل از صادرات سوخت، مواد شیمیایی رتبه سوم را به خود اختصاص داده است که به سهم 4/7 درصدی از کل صادرات جهان در سال 2019 رسیده است و برای چهل کشور فقیر جهان، گردشگری پس از نفت، دومین منبع مهم ارز خارجی است. بر اساس گزارش آماری GMTI 2021، کشورهای مالزی، ترکیه و عربستان رتبههای اول تا سوم گردشگری ...
بیشتر
امروزه در جهان، درآمد حاصل از گردشگری پس از درآمدهای حاصل از صادرات سوخت، مواد شیمیایی رتبه سوم را به خود اختصاص داده است که به سهم 4/7 درصدی از کل صادرات جهان در سال 2019 رسیده است و برای چهل کشور فقیر جهان، گردشگری پس از نفت، دومین منبع مهم ارز خارجی است. بر اساس گزارش آماری GMTI 2021، کشورهای مالزی، ترکیه و عربستان رتبههای اول تا سوم گردشگری حلال را به خود اختصاص دادهاند. اقتصاد ایران جهت جذب منافع مالی ناشی از این صنعت، پتانسیل فراوانی دارد. تحقیق حاضر درصدد است با بررسی اثر آموزش و ترویج گردشگری حلال در ایران و احصاء عوامل مؤثر بر آن، متغیرهای مؤثر در تابع تقاضای گردشگری را در قالب یک مدل رشد درون‌زا مشخص نماید. برای دستیابی به این هدف حرکت مدل پس از حل با کمک مدل‌های ریاضی، شبیه‌سازی شد و اثرات تغییرات عوامل مؤثر بر گردشگری بررسی گردید. بر اساس یافته‌های تحقیق، متغیرهایی مانند درآمد خارجیان، کشش درآمدی تابع تقاضا، عوامل زیرساختی همچون آموزش و ترویج گردشگری و حمل‌ونقل، جاده‌ها، پایتخت‌های فرهنگی، گردشگری و مذهبی دارای تأثیر مثبت بر تعداد توریسم دارند. همچنین برخی عوامل تأثیر منفی بر روی تعداد گردشگران دارند که ازجمله می‌توان به کشش قیمتی تقاضای گردشگری، نرخ مالیات بر روی کالاهای خدماتی و سطح قیمت‌ها اشاره نمود.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
سارا کریم زاده؛ صادق صالحی
چکیده
ایران به‌عنوان کشوری که به‌شدت به انرژی‌های متداول فسیلی متکی است، ناگزیر است تا در آینده ای نزدیک این روند را به نفع تجدیدپذیرها تغییر دهد. با توجه به عدم استقبال جمعی از انرژی‌های نو بهویژه استفاده از پنل خورشیدی، تحقیق حاضر درصدد است تا عوامل زمینه‌ای این عدم پذیرش را بررسی کند. پرسش اساسی این است که موانع اجتماعی ...
بیشتر
ایران به‌عنوان کشوری که به‌شدت به انرژی‌های متداول فسیلی متکی است، ناگزیر است تا در آینده ای نزدیک این روند را به نفع تجدیدپذیرها تغییر دهد. با توجه به عدم استقبال جمعی از انرژی‌های نو بهویژه استفاده از پنل خورشیدی، تحقیق حاضر درصدد است تا عوامل زمینه‌ای این عدم پذیرش را بررسی کند. پرسش اساسی این است که موانع اجتماعی پذیرش پنل‌های خورشیدی در بین مردم کدم‌اند؟ بدین منظور، متغیر وابسته این تحقیق قصد پذیرش است. برای پاسخ به این پرسش از یک مدل تلفیقی استفاده‌شده است که مبتنی بر سه نظریهی جاافتاده در حوزه پذیرش فناوری‌های جدید (نظریه اشاعه نوآوری راجرز، نظریه پذیرش فناوری دیویس و نظریه پذیرش اجتماعی ووستنهاگن) است. این مطالعه از نوع کمی است و دادههای آن از 462 نفر از ساکنان روستاهای استان مازندران در سال 1398 جمعآوری شدهاند. ضرایب پایایی درونی تمام متغیرها بالاتر از 68/0 است و اعتبار سازه برای تمامی سازههای موردمطالعه در این تحقیق بالاتر از 650/0 قرار دارند. بر اساس وزنهای رگرسیونی استاندارد به‌دست‌آمده، از مجموع نمونه‌های موردبررسی در این تحقیق، تنها 19 درصد از پاسخگویان تمایل به نصب پنل خورشیدی در آیندهی نزدیک دارند و 36 درصد هم ابراز داشتند که هیچ تمایلی برای نصب این فناوری ندارند. بیشترین اثر کل (36%) بر روی متغیر قصد رفتاری (متغیر اصلی تحقیق)، مربوط به متغیر سهولتِ مصرفِ درک شده میباشد و به‌طورکلی 19 درصد از تغییرات متغیر وابسته (موانع اجتماعی پذیرش) توسط عوامل مطرح‌شده در مدل تحقیق تبیین میشوند.
مقاله پژوهشی
نسرین منگلی؛ روح اله رضائی؛ یونس خسروی
چکیده
تحقیق کیفی حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر اقدامات انطباقی گندمکاران در مواجهه با تغییرات اقلیمی انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان و مطلعان کلیدی ذیربط در استان کرمان تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی 21 نفر از آنان انتخاب شدند. دادههای گردآوری‌شده با استفاده از ...
بیشتر
تحقیق کیفی حاضر با هدف شناسایی عوامل تأثیرگذار بر اقدامات انطباقی گندمکاران در مواجهه با تغییرات اقلیمی انجام گرفت. جامعه آماری این تحقیق را خبرگان و مطلعان کلیدی ذیربط در استان کرمان تشکیل دادند که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک گلوله برفی 21 نفر از آنان انتخاب شدند. دادههای گردآوری‌شده با استفاده از نرمافزار MAXQDA11 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفتند. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن بود که مهم‌ترین اقدامات انطباقی در مواجهه با تغییرات اقلیمی در استان کرمان در سطح مزرعه شامل فنی-زراعی، فناورانه، حفاظت از آب و زیست‌محیطی پایدار و در سطح خارج از مزرعه شامل اقدامات مدیریتی-اقتصادی و اقدامات مرتبط با شغل و تنوع معیشت بودند. همچنین، نتایج نشان داد که سه عامل نهادی-حمایتی (متشکل از عوامل قانونی-اداری، نهادی-سازمانی، حمایتی و اقتصادی)، ترویجی-اطلاعرسانی (متشکل از عوامل آموزشی-ترویجی و اطلاعاتی- مشاورهای) و فردی (متشکل از عوامل فردی-روانشناختی) به ترتیب اصلیترین عوامل تأثیرگذار بر اقدامات انطباقی در مواجهه با تغییرات اقلیمی در استان کرمان بودند.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
آیدا اسماعیل‌زاده سیلابی؛ امیر سمیاری؛ مهدی مالمیر
چکیده
مفهوم تنوع‌زیستی از ریشه‌ای‌ترین مفاهیم دانش بوم‌شناسی است. این پژوهش با هدف سنجش ادراک مفهومی جامعه دانشگاهی ایران از مفهوم تنوع‌زیستی و مقایسه یافته‌های حاصل از نمونه موردمطالعه با تعریف‌های ارایه شده از سوی نهادهای بین‌المللی و ملی انجام شده است. روش پژوهش مبتنی بر تحلیل زمینه‌یابی و پرسشنامهای ساختاریافته با محوریت ...
بیشتر
مفهوم تنوع‌زیستی از ریشه‌ای‌ترین مفاهیم دانش بوم‌شناسی است. این پژوهش با هدف سنجش ادراک مفهومی جامعه دانشگاهی ایران از مفهوم تنوع‌زیستی و مقایسه یافته‌های حاصل از نمونه موردمطالعه با تعریف‌های ارایه شده از سوی نهادهای بین‌المللی و ملی انجام شده است. روش پژوهش مبتنی بر تحلیل زمینه‌یابی و پرسشنامهای ساختاریافته با محوریت این پرسش «باز» است که؛ تعریف شما از مفهوم تنوع‌زیستی چیست؟ نتایج حاصل از تحلیل محتوای 137 پاسخ دریافتی کامل و معنی‌دار بر مبنای گروه تحصیلی پاسخ‌گوها در چهار دسته؛ فنی و مهندسی، علوم طبیعی و زیستی، علوم انسانی و اجتماعی و معماری و هنر، بیان‌گر این واقعیت است که پاسخ‌های نمونه موردمطالعه را می‌توان در دو سطح دانش نظری (دیدگاه‌های کل‌نگر و جزءنگر) و دانش عملی (رویکردهای حفاظت‌گرا، تعاملی و توسعه‌گرا) طبقه‌بندی کرد. نتایج نشان داد که در سطح دانش نظری، پاسخ‌دهنده‌ها به مضامین عمیق‌تر از مفهوم تنوع‌زیستی نسبت به سایت نهادهای مسئول اشاره داشته‌اند که دلالت بر آگاهی بالا از سطح نظری مفهوم تنوع‌زیستی در میان نمونه موردمطالعه دارد. درعین‌حال در سطح دانش عملی، کدهای پاسخ، مضامین روشن و قابل‌توجهی را در باب مفهوم تنوع‌زیستی ارائه نمی‌دهند و این موضوع دلالت بر عدم شناخت کافی نمونه موردمطالعه از ابعاد تنوع‌زیستی در حوزه عمل و تجربه دارد.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
وحید افشین مهر؛ سمیه حسینی؛ هادی ایوانی
چکیده
شهر درواقع مانند موجود زندهای است که ادامه زندگی آن با توجه به حفظ آثار و ارزشهای موجود در آن امکانپذیر میباشد. بافتهای تاریخی به‌عنوان بخش مهمی از شهر، نشانه موجودیت شهر هستند و امروزه عدم توجه مطلوب به آنها باعث ایجاد مسائل و مشکلات مختلفی شده است، از سوی دیگر این بافت‌ها می‌توانند دارای کارکرد فرهنگی و آموزشی ...
بیشتر
شهر درواقع مانند موجود زندهای است که ادامه زندگی آن با توجه به حفظ آثار و ارزشهای موجود در آن امکانپذیر میباشد. بافتهای تاریخی به‌عنوان بخش مهمی از شهر، نشانه موجودیت شهر هستند و امروزه عدم توجه مطلوب به آنها باعث ایجاد مسائل و مشکلات مختلفی شده است، از سوی دیگر این بافت‌ها می‌توانند دارای کارکرد فرهنگی و آموزشی نیز باشند. نگاه صرفاً مادیگرایانه به اینگونه آثار تاریخی به‌خصوص در شهر مقدس مشهد، باعث از بین رفتن مفهوم این کلان‌شهر نزد ساکنین و زائرین شده است. توجه به بافتهای تاریخی به‌عنوان ارزش و ساختار اصلی شهرهای تاریخی، مساله مهمی است که گاهی در برنامهریزی طرحهای جامع و توسعههای شهری جدید به فراموشی سپرده میشود. هدف اصلی از انجام این تحقیق شناسایی و تأکید بر حفظ آثار تاریخی با استفاده از روش‌های طراحی مدرن به‌منظور کارا کردن این عناصر و معرفی کارکرد آموزشی آن بوده است. جامعه هدف در این تحقیق آثار تاریخی واقع در قطاع 4 طرح ثامن، اطراف حرم مطهر امام رضا است. روش تحقیق در این مقاله توصیفی- تحلیلی بود. بدین منظور، مطالعات در مورد شیوههای مختلف حفظ و نگهداری، به‌صورت اسنادی گردآوری‌شده‌اند و مطالعات میدانی برای امکان بازآفرینی فضای جدید معماری با استفاده از آثار موجود انجام گرفته است. درنهایت طرحی میانافزا به‌منظور حفظ آثار باارزش تاریخی در محدوده معرفی‌شده، ارائه شده است.
مقاله پژوهشی
آموزش محیط زیست
سعیده کریمی؛ لعبت تقوی؛ نعمت الله جعفرزاده حقیقی فرد؛ جمال قدوسی؛ روح الله محمود خانی
چکیده
در بیمارستان‌ها طیف وسیعی از زباله تولید میشود. زباله‌های حاصل از بخش‌های اداری و آشپزخانه از نوع مواد زاید خانگی است و زباله‌های ناشی از اتاق عمل کاملاً عفونی بوده و مواد زاید خطرناک به‌حساب می‌آیند. به عبارتی حدود ۷۵ تا ۹۰ درصد پسماندهای تولیدی در بیمارستان‌ها، شبه خانگی (معمولی) و ۱۰ تا ۲۵ درصد پسماندهای خطرناک محسوب میشوند. ...
بیشتر
در بیمارستان‌ها طیف وسیعی از زباله تولید میشود. زباله‌های حاصل از بخش‌های اداری و آشپزخانه از نوع مواد زاید خانگی است و زباله‌های ناشی از اتاق عمل کاملاً عفونی بوده و مواد زاید خطرناک به‌حساب می‌آیند. به عبارتی حدود ۷۵ تا ۹۰ درصد پسماندهای تولیدی در بیمارستان‌ها، شبه خانگی (معمولی) و ۱۰ تا ۲۵ درصد پسماندهای خطرناک محسوب میشوند. هدف از مطالعه حاضر شناسایی عوامل مؤثر در مدیریت پسماندهای ویژه درمانی به‌منظور تجزیه‌وتحلیل این عوامل و تعیین اثرگذارترین آنها جهت بهبود کیفیت مدیریت اینگونه پسماندها بوده است. ارزیابی‌های انجام‌شده بر اساس تکنیک دلفی فازی و استخراج اطلاعات مربوط به پرسشنامه‌های جامعه آماری ۳۵ نفری از خبرگان حوزه مدیریت پسماند با ضریب آلفای کرونباخ ۸۸۲/۰ بوده که طبق یافته‌های پژوهش از ۴۵ شاخص تأثیرگذار شناسایی‌شده، خبرگان بر روی تأثیر ۱۲ شاخص اصلی اجماع کامل داشتند که جهت مدل‌سازی مدیریت اینگونه پسماندها به‌کارگیری شوند. طبق رتبه‌بندی صورت گرفته شاخص «میزان بودجه اختصاصی به برنامه‌های آموزشی در بیمارستان» با درصد اجماع ۹۲ درصد رتبه اول را در این بخش داشته و تأثیرگذارترین شاخص در مدیریت پسماندهای بیمارستانی میباشد. «میزان بودجه اختصاصی به مدیریت پسماندهای بیمارستانی»، «میزان بودجه اختصاصی به نظارت‌های دوره‌ای بر عملکرد مراکز تولیدکننده»، «تعداد اتوکلاوهای فعال در مراکز درمانی موردقرارداد» به ترتیب با درصد اجماع‌های ۸۹، ۸۸ و ۸۶ درصد در رتبههای بعدی قرار دارند و شاخص جمعیت نیز با درصد اجماع ۷۷ درصد در رتبه آخر قرار گرفته است.
