آموزش محیط زیست
یزدان شیرمحمدی؛ عنایت الله یزدان پناه؛ افسانه یعقوبی پورفرد؛ فاطمه تکلو
چکیده
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیطزیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیطزیست به گردشگران است. سفر و طبیعت‌گردی میتواند، آگاهیهای محیطزیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیطزیست بر دانش، نگرش و رفتار محیطزیست ...
بیشتر
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیطزیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیطزیست به گردشگران است. سفر و طبیعت‌گردی میتواند، آگاهیهای محیطزیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیطزیست بر دانش، نگرش و رفتار محیطزیست افراد تأثیر دارد. افزایش تعداد گردشگران بیش از حد توان اکولوژیک یک منطقه اثرات مخرب بر جامعه میزبان می‌گذارد که باعث کاهش کیفیت تجربه گردشگری می‌شود و اگر به این امر توجه نشود مشکلات محیطزیست و اجتماعی گریبان جامعه را خواهد گرفت. آموزش محیطزیست به عنوان بهترین و مؤثرین راه برای آگاه کردن و ایجاد حس مسئولیت در بین اقشار جامعه است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. جامعه آماری تحقیق کلیه گردشگران داخلی در شهرستان بروجرد بودند و روش نمونهگیری در دسترس بوده است. روایی پژوهش با نظرات خبرگان و پایایی با آلفای کرونباخ تائید شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تجربه گردشگران بر آموزش محیطزیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیطزیست به گردشگران اثر مثبت و معناداری دارد و همچنین طنین برند گردشگران طبیعت‌گردی بر آموزش همگانی محیطزیست نیز تأثیرگذار است.
آموزش محیط زیست
فاطمه رضائی؛ مجتبی طبری؛ علی فرهادی محلی؛ تورج مجیبی
چکیده
ازجمله اقدامات جهت دستیابی به توسعه پایدار، خط‌مشی گذاری زیربنایی دولتمردان کشورها، برای بهبود مسائل زیست‌محیطی است. هدف این پژوهش، تبیین مدل اقتضایی تحلیل شکاف خط‌مشی‌های عمومی دولت در حوزه محیطزیست میباشد. پژوهش حاضر، بر اساس هدف یک پژوهش کاربردی است و برحسب ماهیت موضوع، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری در این مطالعه، شامل ...
بیشتر
ازجمله اقدامات جهت دستیابی به توسعه پایدار، خط‌مشی گذاری زیربنایی دولتمردان کشورها، برای بهبود مسائل زیست‌محیطی است. هدف این پژوهش، تبیین مدل اقتضایی تحلیل شکاف خط‌مشی‌های عمومی دولت در حوزه محیطزیست میباشد. پژوهش حاضر، بر اساس هدف یک پژوهش کاربردی است و برحسب ماهیت موضوع، از نوع پیمایشی است. جامعه آماری در این مطالعه، شامل کلیه متخصصان رشته‌های محیطزیست دارای مدارک کارشناسی ارشد و دکتری می‌باشند که مطابق آمار موجود، تعداد آنها در حدود 121456 نفر است؛ که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد و نمونه‌ها با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی طبقهای انتخاب و موردمطالعه قرار گرفتند. اعتبار ابزار سنجش با استفاده از اعتبار محتوایی از نوع اعتبار صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ (α ≥ 0.75) مورد تأیید قرار گرفت. جهت تجزیهوتحلیل دادهها و برای بررسی سؤال‌های پژوهش از آزمون معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج حاکی از آن است که بعد ارتباط سیاست‌ها با اهداف سازمان، بعد انتظارات و احساسات جامعه و بعد تأمین نظر ذی‌نفعان میتواند در مدل تحلیل شکاف مناسب باشد و مدل اقتضایی تحلیل شکاف خط‌مشی‌های دولت در حوزه محیطزیست از اعتبار لازم برخوردار است. مدل پیشنهادی این پژوهش که با نظرات خبرگان حوزه محیطزیستی بهبود یافت، میتواند مدلی کاربردی برای سیاست‌گذاران، مدیران و مجریان حوزه خط‌مشی گذاری محیطزیستی و به‌طور خاص، سازمان حفاظت محیطزیست قرار گیرد.
آموزش محیط زیست
پروانه صفری الموتی؛ اسماعیل کرمی دهکردی؛ جابر اعظمی
چکیده
دانش ذی‌نفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع‌زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع‌زیستی ادراک‌شده در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان با استفاده از روش‌شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه‌ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته ...
بیشتر
دانش ذی‌نفعان یکی از عناصر اساسی در مدیریت تنوع‌زیستی است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی دانش جامعه محلی و تأثیر آن بر وضعیت تخریب تنوع‌زیستی ادراک‌شده در منطقه حفاظت‌شده سرخ‌آباد استان زنجان با استفاده از روش‌شناسی کمی (توصیفی-همبستگی) انجام شد. با استفاده از فرمول کوکران، حجم نمونه‌ای برابر با 250 نفر از خانوارهای روستایی که وابسته به منطقه حفاظت‌شده بودند (5095N=) مشخص شد و از طریق روش نمونهگیری چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب شدند. نتایج نشان داد، دانش پاسخگویان در مورد خدمات اکوسیستمی در سطح زیاد و در زمینه چالشهای تنوع‌زیستی در حد متوسط ارزیابی گردید. نتایج تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای دانش در خصوص خدمات تأمینی اکوسیستم، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های انسانی مربوط به فعالیت‌های ناپایدار جامعه محلی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر شرایط زمینه‌ای (نگرش و معیشت) ضعیف جامعه محلی بر کاهش تنوع‌زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های انسانی ناپایدار سازمان‌های بیرونی بر کاهش تنوع زیستی، دانش در خصوص تأثیر محرک‌های مربوط به شرایط مداخله‌گری غیراثربخش بر کاهش تنوع‌زیستی و دانش در خصوص تأثیر فشارها یا مخاطرات طبیعی وارده به تنوع‌زیستی، 52 درصد از واریانس ادراک جامعه محلی در مورد وضعیت تخریب تنوع‌زیستی را تبیین کردند.
آموزش محیط زیست
محمد یزدی
چکیده
چکیدهموضوع محیطزیست و طبیعت و اخلاق محیطزیستی موردتوجه تمام ادیان الهی و غیر الهی بوده است. در عصر حاضر موضوع محیطزیست و طبیعت موردتوجه نه‌تنها دانشمندان علوم فنی و مهندسی قرارگرفته بلکه موردتوجه فیلسوفان معاصر و رهبران اسلامی ازجمله فقهای شیعه قرار گرفته است. در سال‌های اخیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ...
بیشتر
چکیدهموضوع محیطزیست و طبیعت و اخلاق محیطزیستی موردتوجه تمام ادیان الهی و غیر الهی بوده است. در عصر حاضر موضوع محیطزیست و طبیعت موردتوجه نه‌تنها دانشمندان علوم فنی و مهندسی قرارگرفته بلکه موردتوجه فیلسوفان معاصر و رهبران اسلامی ازجمله فقهای شیعه قرار گرفته است. در سال‌های اخیر حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی و حضرت آیت‌الله جوادی آملی دو تن از فقهای برجسته جهان تشیع هستند که به این موضوعات بهصورت ویژه پرداختهاند. حضرت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب اسلامی ایران هم از نظر بالاترین مسئول حکومت و هم در جایگاه یکی از رهبران برجسته مذهبی جهان در طی بیست سال گذشته بهصورت پیوسته به موضوع محیطزیست و طبیعت توجه داشته است. برای بررسی دیدگاه‌های مقام معظم رهبری 57 مورد از بیانات ایشان در طی ده سال گذشته (1379-1399) با کلیدواژه‌های محیطزیست، طبیعت، منابع طبیعی، هوا، آب، خاک، درخت، جنگل، مرتع، تخریب، انرژی، آلودگی، آگاهی، قانون، جرم، تصرف و غیره مورد پردازش آماری، تجزیهوتحلیل قرار گرفت. پردازش این دادهها نشان میدهد که بیشترین تکرار در مورد کلمه درخت و درختکاری با 205 مورد و کمترین آنها مربوط به کلمه آگاهی‌رسانی با 4 مورد تکرار شده است. اهمیت ویژه رهبری بر درخت و درختکاری از این دیدگاه جالب است که در قرآن کریم نیز کلمه درخت 27 بار و نام درختانی مثل خرما 20 بار تکرار شده است. از نکات مهم دیگر در دیدگاه‌های مقام معظم رهبری نسبت به محیطزیست و منابع طبیعی آن است که علاوه بر به‌کارگیری کلمات درست از دید یک مقام اجرایی و کارشناسی، حاکم بودن ادبیات قرآنی و فلسفه اسلامی است. حضرت آیت‌الله جوادی آملی نیز به‌عنوان یک از فقهای برجسته جهان تشیع و فیلسوفان اسلامی از سال‌های 1384 بهصورت ویژه به موضوع محیطزیست و طبیعت پرداخته است. بررسی مطالب موجود در سایت رسمی، سخنرانی‌ها، مقالات و کتب ایشان نشان میدهد خمیرمایه دیدگاه‌های ایشان بر دو مبنای ادبیات فلسفی و قرآنی قرار دارد. این پژوهش نشان میدهد که دیدگاه‌های محیطزیستی حضرت آیت‌الله خامنه‌ای و حضرت آیت‌الله جوادی آملی تحت تأثیر ادبیات قرآنی، احادیث و روایات ذکرشده شده از پیامبر گرامی اسلام و امام جعفر صادق، مبانی فقهی معروفی مانند قاعده لاضرر و لاضرار، قاعده تسبیب، قاعده اتلاف و فیلسوفان اسلامی به‌ویژه ملاصدرا است. با این تفاوت که در دیدگاه‌های مقام معظم رهبری نظرات کارشناسی و اجرایی نیز کاملاً مشهود است درحالی‌که در نظرات حضرت آیت‌الله جوادی آملی نظرات کارشناسی و اجرایی مشاهده نمی‌شود.
آموزش محیط زیست
مرمر خانمحمدی؛ محمد سیفی؛ فائزه ناطقی
چکیده
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر باورهای معرفت‌شناختی و یادگیری مفاهیم محیطزیست دانش آموزان پایه یازدهم بود. روش پژوهش این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و طرح تحقیق پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه یازدهم شهر اراک بودند که تعداد 44 نفر از آنها به‌عنوان نمونه در دسترس ...
بیشتر
هدف این پژوهش بررسی تأثیر آموزش فلسفه برای کودکان بر باورهای معرفت‌شناختی و یادگیری مفاهیم محیطزیست دانش آموزان پایه یازدهم بود. روش پژوهش این مطالعه از نوع نیمه آزمایشی و طرح تحقیق پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه گواه بوده است. جامعه آماری شامل دانش آموزان پایه یازدهم شهر اراک بودند که تعداد 44 نفر از آنها به‌عنوان نمونه در دسترس انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه 22 نفره کنترل و آزمایش توزیع شدند. آزمودنی‌ها در گروه آزمایش به مدت 12 جلسه مباحث درس انسان و محیطزیست را بر اساس اصول برنامه فلسفه برای کودکان آموختند. درحالی‌که در گروه کنترل شیوه آموزش به شکل مرسوم بود. ابزار گردآوری دادهها، پرسشنامه باورهای معرفت‌شناختی شومر (1990) و آزمون یادگیری مفاهیم محیطزیست محقق ساخته بود. برای تحلیل دادهها آزمون تحلیل کوواریانس بکار گرفته شد. نتایج مطالعه نشان داد به‌کارگیری برنامه آموزش فلسفه برای کودکان بر باورهای معرفت‌شناختی و مؤلفه‌های آن و همچنین یادگیری مفاهیم محیطزیست دانش آموزان تأثیر مثبت و معناداری داشته است (0.001p=). با توجه به نتایج مطالعه پیشنهاد شد اصول موردتوجه در برنامه‌های فلسفه برای کودکان به‌جای آنکه بهصورت مجزا اجرا گردد، در برنامه درسی تلفیق شود.
آموزش محیط زیست
گل بهار پورانجنار؛ حبیب الله سالارزهی؛ علی اصغر تباوار؛ نورمحمد یعقوبی
چکیده
این مطالعه با هدف کاوش پیشایندها و پسایندهای دانشگاه پایدار و دوستدار محیطزیست با بهرهگیری از رویکردی آمیخته انجام پذیرفت. این پژوهش، در زمره پژوهش‌های اکتشافی، کاربردی و در رهیافت قیاسی استقرایی (آمیخته) قرار دارد. جامعه آماری پژوهش را پانزده نفر از صاحب‌نظران، خبرگان و اساتید آموزش عالی و کارشناسان محیطزیست فعال در دانشگاهها، ...
بیشتر
این مطالعه با هدف کاوش پیشایندها و پسایندهای دانشگاه پایدار و دوستدار محیطزیست با بهرهگیری از رویکردی آمیخته انجام پذیرفت. این پژوهش، در زمره پژوهش‌های اکتشافی، کاربردی و در رهیافت قیاسی استقرایی (آمیخته) قرار دارد. جامعه آماری پژوهش را پانزده نفر از صاحب‌نظران، خبرگان و اساتید آموزش عالی و کارشناسان محیطزیست فعال در دانشگاهها، تشکیل می‌دهند. جهت گردآوری اطلاعات در بخش کیفی پژوهش از مصاحبه عمیق (نیمهساختاریافته) و در بخش کمی نیز از پرسشنامه محققساختهای استفاده شد که روایی و پایایی آن با استفاده از روایی محتوا و آزمون مجدد تأیید گردید. در بخش کیفی، دادههای به‌دست‌آمده از مصاحبه با استفاده از نرم‌افزار اطلس تی‌آی و روش تحلیل مضمون تحلیل شد. همچنین، در بخش کمی پژوهش، با استفاده از فن دلفی فازی، پیشایندها و پسایندهای استخراجی تأیید و اولویتبندی شدند. یافتههای پژوهش حاکی از استخراج 7 پیشایند و 7 پسایند بود که از میان پیشایندها به ترتیب وجود بسترهای حمایتی، قانونی و سیاستگذاری پایدار؛ سازمان‌دهی الزامات ایدئولوژیک، ساختاری، محیطی، کارکردی، مدیریتی و ارزیابی پایدار و وجود بستر حمایتی دولتی و نظام تأمین مالی پایدار و از میان پسایندها نیز نظام آموزشی پایدار؛ نظام پژوهشی پایدار و همراهی جامعه با دانشگاهها در حل مسائل محیطزیست دارای بالاترین اولویت بودند.
آموزش محیط زیست
محمد یزدی؛ محمد مدادی
چکیده
حضرت آیت الله خامنه ای نه تنها رهبر معظم ایران است بلکه یکی از رهبران برجسته مذهبی جهان هم می باشد. برای بررسی دیدگاه های مقام معظم رهبری 57 مورد از بیانات ایشان درمحدوده زمانی 1370-1400 با کلیدواژه های محیط زیست، طبیعت، منابع طبیعی، هوا، آب، خاک، درخت، جنگل، مرتع، تخریب، انرژی، آلودگی، آگاهی، قانون، جرم، تصرف و .... مورد پردازش آماری، تجزیه ...
بیشتر
حضرت آیت الله خامنه ای نه تنها رهبر معظم ایران است بلکه یکی از رهبران برجسته مذهبی جهان هم می باشد. برای بررسی دیدگاه های مقام معظم رهبری 57 مورد از بیانات ایشان درمحدوده زمانی 1370-1400 با کلیدواژه های محیط زیست، طبیعت، منابع طبیعی، هوا، آب، خاک، درخت، جنگل، مرتع، تخریب، انرژی، آلودگی، آگاهی، قانون، جرم، تصرف و .... مورد پردازش آماری، تجزیه و تحلیل قرار گرفت. پردازش این داده ها نشان می دهد که بیش ترین تکرار در مورد کلمه درخت و درختکاری با 205 مورد و کم ترین آن ها مربوط به کلمه آگاهی رسانی با 4 مورد تکرار شده است. اهمیت ویژه رهبری بر درخت و درختکاری از این دیدگاه جالب است که در قران کریم نیز کلمه درخت 27 بار و نام درختانی مثل خرما 20 بار تکرار شده است. از نکات مهم دیگر در کلام مقام معظم رهبری نسبت به محیط زیست و منابع طبیعی آن است که علاوه بر بکارگیری کلمات درست از دید یک مقام اجرایی و کارشناسی، حاکم بودن یک روح معنوی و عدالت طلبانه در این حوزه است. ایشان توجه به محیط زیست و منابع طبیعی را نه تنها یک وظیفه دینی بلکه یک وظیفه عدالت طلبانه و در راستای انجام وظایف فرهنگ دینی و اسلامی می دانند.
آموزش محیط زیست
مهتاب اقتداری؛ رضا صابونچی؛ نازنین راسخ
چکیده
تحقیق حاضر با هدف آسیبشناسی آموزشهای محیطزیستی در وزارت ورزشوجوانان اجرا گردید. روش انجام تحقیق توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق تمامی کارشناسان وزارت ورزشوجوانان بودند که تعداد آنان شامل 330 نفر بود. برحسب جدول حجم نمونه مورگان تعداد 169 نفر به‌عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. روش نمونهگیری در تحقیق حاضر ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف آسیبشناسی آموزشهای محیطزیستی در وزارت ورزشوجوانان اجرا گردید. روش انجام تحقیق توصیفی-پیمایشی بود. جامعه آماری تحقیق تمامی کارشناسان وزارت ورزشوجوانان بودند که تعداد آنان شامل 330 نفر بود. برحسب جدول حجم نمونه مورگان تعداد 169 نفر به‌عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. روش نمونهگیری در تحقیق حاضر طبقهای بود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این تحقیق پرسشنامه محقق ساخته‌ای 22 سؤالی بود. روایی این پرسشنامه با بررسی نظرات خبرگان موردبررسی قرار گرفت و پایایی این پرسشنامه نیز میزان 81/0 مشخص گردید. به‌منظور تجزیهوتحلیل دادههای تحقیق از روشهای آماری کولموگروف اسمیرنوف، آزمون تحلیل عاملی اکتشافی و آزمون تیتکنمونهای استفاده گردید. نتایج تحقیق نشان داد که 6 آسیب اهداف، ساختار، پاداش، مکانیسم‌های مفید، ارتباطات و رهبری از جمله آسیبهای مربوط آموزشهای محیطزیستی در وزارت ورزشوجوانان میباشد. نتایج تحقیق حاضر همچنین نشان داد که آسیب مربوط به اهداف با میانگین 17/4 در مقایسه با سایر آسیبها، مهمترین آسیب میباشد. در میان آسیبهای مربوط به اهداف نیز عدم نظارت و ارزیابی در خصوص میزان دستیابی به اهداف آموزشهای محیطزیستی با بارعاملی 874/0 مهمترین آسیب مربوط به اهداف مشخص گردید. با این توجه فقدان اهداف و برنامه‌ریزی‌های جامع و فقدان نظارت و ارزیابی مناسب در خصوص آموزشهای محیطزیستی در وزارت ورزش و جوانان، سبب گردیده است تا آموزشهای محیطزیستی در خصوص اهداف، به نسبت سایر آسیبها در این وزارتخانه با مشکلات و مخاطرات عمدهای مواجه باشد.
آموزش محیط زیست
اصغر میرفردی؛ درنا سلامتیان
چکیده
این مقاله با بهرهگیری از روش پیمایشی به بررسی رفتار محیطزیستی دانشجویان دانشگاه شیراز و رابطه آن با نگرانی محیطزیستی، استفاده از منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی و برخی متغیرهای جمعیتشناختی پرداخته است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز بوده‌اند که تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری ...
بیشتر
این مقاله با بهرهگیری از روش پیمایشی به بررسی رفتار محیطزیستی دانشجویان دانشگاه شیراز و رابطه آن با نگرانی محیطزیستی، استفاده از منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی و برخی متغیرهای جمعیتشناختی پرداخته است. جامعه آماری کلیه دانشجویان دانشگاه شیراز بوده‌اند که تعداد 400 نفر به‌عنوان حجم نمونه تعیین و با استفاده از روش نمونهگیری خوشه‌ای متناسب با حجم نمونه‌ها انتخاب شدند. متغیر رفتار محیطزیستی با استفاده از مقیاس رفتار محیطزیستی بکار گرفته‌شده توسط میرفردی و همکاران (Mirfardi et al., 2017)، متغیر منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی با استفاده از مقیاس منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی بکار گرفته‌شده توسط پازوکی نژاد و صالحی (Pazokinejad & Salehi.,2014) و متغیر نگرانی محیطزیستی با استفاده از مقیاس محققساخته سنجیده شدند. برای تعیین اعتبار پرسشنامه از اعتبار سازه و صوری استفاده شده است . برای تعیین پایایی مقیاس رفتار محیطزیستی و نگرانی محیطزیستی، از هماهنگی درونی ابزار به روش آلفای کرونباخ استفاده شده است که مقدار آن برای رفتار محیطزیستی برابر با 55/0، منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی برابر با 68/0 و برای نگرانی محیطزیستی برابر با 74/0 بوده است. دادههای پرسشنامه به‌وسیله نرم‌افزار SPSS تجزیهوتحلیل شد. یافتههای تحقیق نشان داد که متغیر وابسته (رفتار محیطزیستی) با متغیرهای نگرانی محیطزیستی، منابع اطلاعاتی آگاهی محیطزیستی و سن در سطح 99 درصد رابطه مستقیم و معناداری دارد. همچنین رفتار محیطزیستی زنان و مردان در سطح 95 درصد دارای تفاوت معناداری بود. نتیجه اینکه نگرانی محیطزیستی و سن افراد، نقش مهمی در رفتار محیطزیستی دارند.
آموزش محیط زیست
زهرا هوشمندان مقدم فرد؛ علی شمس؛ جعفر یعقوبی؛ حسین عساکره؛ جلال صبا
چکیده
در سال‌های اخیر تغییرات اقلیمی بر بخش کشاورزی در سطح دنیا و نیز ایران تأثیر گذاشته است. کشاورزان هر منطقه‌ای درک متفاوتی از این تغییرات دارند و عوامل متعددی بر ادراک آنها تأثیرگذار میباشد. هدف این تحقیق توصیفی، سنجش ادراک کشاورزان و عوامل مؤثر بر ادراک آنها بوده است. جامعه آماری کلیه 83261 خانوار کشاورزی استان زنجان بودند. با استفاده ...
بیشتر
در سال‌های اخیر تغییرات اقلیمی بر بخش کشاورزی در سطح دنیا و نیز ایران تأثیر گذاشته است. کشاورزان هر منطقه‌ای درک متفاوتی از این تغییرات دارند و عوامل متعددی بر ادراک آنها تأثیرگذار میباشد. هدف این تحقیق توصیفی، سنجش ادراک کشاورزان و عوامل مؤثر بر ادراک آنها بوده است. جامعه آماری کلیه 83261 خانوار کشاورزی استان زنجان بودند. با استفاده از جدول نمونهگیری کرجسی و مورگان 393 کشاورز به‌عنوان نمونه مشخص شد و از طریق روش نمونهگیری چندمرحله‌ای تصادفی انتخاب و مطالعه شدند. نتایج تحقیق نشان داد که ادراک 6/74 درصد کشاورزان از تغییرات اقلیمی در حد متوسط میباشد. ضریب همبستگی نشان داد که بین سطح تحصیلات، سرمایه اجتماعی، پیامدهای تغییرات اقلیمی، دوره آموزشی، مساحت زمین دیم، دسترسی به نهاده‌ها، درآمد کشاورزی، سن، کیفیت خاک زراعی دیم، مساحت زمین آبی، منابع اطلاعاتی استفاده‌شده و تجربه کشاورزی با ادراک کشاورزان در خصوص تغییرات اقلیمی رابطه مثبت و معنی‌داری وجود داشت. رگرسیون خطی چندگانه نیز نشان داد که پیامدهای تغییرات اقلیمی، دوره آموزشی شرکت کرده، سرمایه اجتماعی، مساحت زمین دیم، درآمد کشاورزی و منابع اطلاعاتی استفاده‌شده 58 درصد از ادراک کشاورزان در خصوص تغییرات اقلیمی را تبیین میکنند.
آموزش محیط زیست
نرگس ادیب راد؛ عالیه یوسف فام؛ مهناز جعفریه
چکیده
نقد بوم گرا یا «اکو کریتیسیزم» را می‌توان مطالعه‌ی رابطه‌ی میان ادبیات و محیطزیست و چگونگی بازتاب ارتباط انسان با محیط فیزیکی پیرامونش در ادبیات دانست. در این نقد، رابطه‌ی دوسویه میان شاعر یا نویسنده با طبیعت و میزان تأثیر و تأثّر مظاهر طبیعی بر روح و جان آنان بررسی می‌شود. این مقاله، در پاسخ به این پرسش که «زیست‌بوم‌های ...
بیشتر
نقد بوم گرا یا «اکو کریتیسیزم» را می‌توان مطالعه‌ی رابطه‌ی میان ادبیات و محیطزیست و چگونگی بازتاب ارتباط انسان با محیط فیزیکی پیرامونش در ادبیات دانست. در این نقد، رابطه‌ی دوسویه میان شاعر یا نویسنده با طبیعت و میزان تأثیر و تأثّر مظاهر طبیعی بر روح و جان آنان بررسی می‌شود. این مقاله، در پاسخ به این پرسش که «زیست‌بوم‌های زمانی شاعران، چه تأثیری بر اشعار آنان داشته است»؛ به بررسی درون‌مایه و مضمون اصلی اشعار زیست‌محیطی شاعران موردپژوهش پرداخته، تفاوت‌ها و اشتراکات آنها را در راستای ادبیات و محیطزیست بیان می‌کند. در این پژوهش که ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر نحوه گردآوری، توصیفی-تحلیلی از نوع اسنادی بوده، نتایج ذیل به‌دست‌آمده است: شباهت اندیشه‌ی زیست‌بوم و طبیعت‌محور از منظر نقد بوم‌گرا میان آثار شاعران، ناشی از روحیات و سرشت مشترک انسانی و نیز معلول شباهت برخی عوامل تأثیرگذار محیطی مانند 1- مکتب رمانتیسم 2- شرایط نابسامان سیاسی و اجتماعی جامعه 3- تأثیر محیط زندگی و دوران کودکی آنها است. در شعر شاعران موردتحقیق، لزوم توجه به طبیعت و زیست‌بوم‌های زمانی شاعر، بیان بحران‌های زیست‌محیطی و آگاهی‌بخشی برای حفاظت از آن، سبب شده از شعر به‌عنوان رسانه‌ای زیست‌محیطی- فرهنگی استفاده شود. تأثیر زیست‌بوم‌های زمانی شاعران بر اشعار آنان، آرمان‌شهر، شهر گریزی، آلودگی آب، خاک، هوا، بیابان‌زایی، پرداختن به برخی بحران‌ها مانند خشکسالی وغیره، شباهت مهم نگرش بوم محور شاعران موردمطالعه و نزدیکی به طبیعت، نوع زیست‌بوم و نوع نگرش به آرمان‌شهر مطلوب تفاوت مهم آنان است.
سعدالله پورمیرزا؛ شهاب بهرامی؛ حسین عیدی
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر بهبود فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیطزیست در اماکن ورزشی طراحی و اجرا گردید. تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران اماکن ورزشی آگاه به حوزه بهداشت، ایمنی و محیطزیست، بودند که تجربه کافی در عرصه ورزش و اماکن ورزشی دارا می‌باشند. بر اساس شیوه انتخاب نمونهگیری ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی عوامل مؤثر بر بهبود فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیطزیست در اماکن ورزشی طراحی و اجرا گردید. تحقیق از نوع تحقیقات توصیفی- تحلیلی میباشد. جامعه آماری تحقیق شامل مدیران اماکن ورزشی آگاه به حوزه بهداشت، ایمنی و محیطزیست، بودند که تجربه کافی در عرصه ورزش و اماکن ورزشی دارا می‌باشند. بر اساس شیوه انتخاب نمونهگیری گلوله برفی تعداد 18 نفر به‌عنوان نمونه تحقیق مشخص گردیدند. به‌منظور طراحـی چـارچوب مفهـومی تحقیق از نظریه سه‌شاخگی کمک گرفته شد. پرسشنامه تحقیق حاضر، شامل پرسشنامه محقق ساخته بود. این پرسشنامه بر اساس روش TOPSIS طراحی گردیده بود. به‌منظور اولویتبندی این عوامل از روش تاپسیس استفاده گردید. کلیه روند تجزیهوتحلیل دادههای تحقیق با استفاده از نرم‌افزار BT TopSis SoLver انجام گردید. توجه به نتایج مشخص گردید که ایجاد نظارت بر رفتارها و عملکرد کارکنان و مدیران اماکن ورزشی در حوزه HSE با ضریب 9745/0 مهمترین عامل مشخص گردید. همچنین نتایج نشان داد که متناسب‌سازی شرح شغل‌های کارکنان و مدیران اماکن ورزشی با اهداف HSE با ضریب نزدیکی 8649/0 و توجه به نگرش و مهارت‌های مربوط به HSE کارکنان و مدیران در زمان استخدام و به‌کارگماری با ضریب نزدیکی 8388/0 دیگر عوامل مهم بر بهبود فرهنگ HSE در اماکن ورزشی بودند. این نتایج میتواند در بهبود فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیطزیست در اماکن ورزشی مؤثر باشد.
مریم آفریدونی؛ مهدی نوری پور
چکیده
کشاورزی مهمترین بخش در تهیه محصولات غذایی است. با توجه به اینکه کشاورزان برای تولید محصولات بیشتر از فناوری‌های جدید استفاده میکنند، میتوانند اثرات تخریبی زیادی بر محیطزیست داشته باشند. آنچه در زمینه محیطزیست مهم و قابل‌تأمل میباشد اثری است که دانش محیط زیستی بر روی بهبود رفتارهای محیط زیستی دارد. لذا پژوهش حاضر ...
بیشتر
کشاورزی مهمترین بخش در تهیه محصولات غذایی است. با توجه به اینکه کشاورزان برای تولید محصولات بیشتر از فناوری‌های جدید استفاده میکنند، میتوانند اثرات تخریبی زیادی بر محیطزیست داشته باشند. آنچه در زمینه محیطزیست مهم و قابل‌تأمل میباشد اثری است که دانش محیط زیستی بر روی بهبود رفتارهای محیط زیستی دارد. لذا پژوهش حاضر با هدف واکاوی عوامل تأثیرگذار بر دانش محیط زیستی گندمکاران انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش حاضر 380 نفر از گندمکاران آبیکار بخش مرکزی شهرستان کهگیلویه بود که بر اساس جدول کرجسی و مورگان 181 نفر از گندمکاران به‌عنوان نمونه انتخاب گردید و روش نمونهگیری روش تصادفی ساده انتخاب شد. روایی صوری این پرسشنامه از طریق متخصصان موضوعی تأیید شد و آلفای کرونباخ برای سنجههای 56/0 تا 83/0 حاکی از پایایی مناسب پرسشنامه بود. تجزیهوتحلیل دادهها با استفاده از نرم‌افزار SPSS21 انجام شد.یافتههای پژوهش نشان داد که گندمکاران بخش مرکزی، از دانش محیطزیستی مناسبی برخوردار نیستند. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون سلسله مراتبی نشان داد که متغیرهای میزان درآمد غیر کشاورزی، پایبندی به عرف، شرکت در دوره‌های آموزشی-ترویجی، عضویت، سابقه کشت گندم و تحصیلات از مهمترین تعیین‌کننده های دانش محیط زیستی گندمکاران بودند.
مهدی پندار؛ سجاد بهرامی؛ فرزام پوراصغر سنگاچین
چکیده
شاخص اهداف توسعه پایدار در سال‌های اخیر توجه بسیاری از محققان و سیاست‌گذاران را به خود جلب کرده است. شاخص توسعه انسانی نیز که بر اساس چند شاخص مهم و کلیدی محاسبه می‌شود اگرچه یک روش قدیمی‌تر برای مقایسه کشورها در بعد سلامت و آموزش به حساب می‌آید اما همچنان در بین محققان و سیاست‌گذاران یک شاخص موردقبول است. هدف از این مطالعه بررسی ...
بیشتر
شاخص اهداف توسعه پایدار در سال‌های اخیر توجه بسیاری از محققان و سیاست‌گذاران را به خود جلب کرده است. شاخص توسعه انسانی نیز که بر اساس چند شاخص مهم و کلیدی محاسبه می‌شود اگرچه یک روش قدیمی‌تر برای مقایسه کشورها در بعد سلامت و آموزش به حساب می‌آید اما همچنان در بین محققان و سیاست‌گذاران یک شاخص موردقبول است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت ایران در شاخص توسعه انسانی و شاخص اهداف توسعه پایدار و نیز بررسی همبستگی این دو شاخص بر اساس اطلاعات تمام کشورها است. در این تحقیق از روش همبستگی پیرسون و رگرسیون خطی در نرم‌افزار SPSS به‌منظور بررسی ارتباط بین دو شاخص استفاده شده است. نتایج نشان میدهد که ارتباط معنی‌دار و قوی بین این دو شاخص برقرار است. در بررسی همبستگی بین اهداف 17 گانه اهداف توسعه پایدار با شاخص توسعه انسانی مشخص شد که اهداف 15 و 17 ارتباط معنی‌داری با شاخص توسعه انسانی ندارند. درحالی‌که ارتباط دیگر اهداف با شاخص توسعه انسانی معنی‌دار بود. به‌طورکلی می‌توان نتیجه‌گیری کرد بین شاخص توسعه انسانی و شاخص اهداف توسعه پایدار ارتباط معنی‌دار قوی وجود دارد. درحالی‌که آرمان 17 با هیچ‌کدام از زیر شاخص‌ها دیگر و شاخص توسعه انسانی ارتباط ندارد. یکی از نقطه‌ضعف‌های اهداف توسعه پایدار مدنظر قرار دادن آرمان‌های بلند پروازانه است و این موضوع بسیج مردم و حکمرانان را برای رسیدن به تمام این اهداف ایده‌آل سخت خواهد کرد.
سید مهدی میرهاشمی؛ فرزین حق پرست؛ مازیار آصفی
چکیده
مطالعه عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی مدخل مهمی برای کنترل پیامدهای محیطزیستی در یک اجتماع، شهر یا یک سکونتگاه است. رفتار محیطزیستی تحت تأثیر عوامل انسانی و محیطی متفاوتی قرار دارد که درک آنها نیاز به بررسی دقیق و نزدیک موقعیت‌های فردی و اجتماعی دارد. در این مقاله با استفاده از پیمایش‌های صورت گرفته؛ (مصاحبه‌های عمیق و مشاهده) ...
بیشتر
مطالعه عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی مدخل مهمی برای کنترل پیامدهای محیطزیستی در یک اجتماع، شهر یا یک سکونتگاه است. رفتار محیطزیستی تحت تأثیر عوامل انسانی و محیطی متفاوتی قرار دارد که درک آنها نیاز به بررسی دقیق و نزدیک موقعیت‌های فردی و اجتماعی دارد. در این مقاله با استفاده از پیمایش‌های صورت گرفته؛ (مصاحبه‌های عمیق و مشاهده) و تحلیل دادههای حاصل با استفاده از روش داده بنیاد؛ تلاش شده است تا عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی در نمونه‌ای از جامعه ایران بررسی شود. پیمایش‌های صورت گرفته بر تجربیات مشارکت‌کنندگان در بستر سکونتگاه متمرکز بوده است. نتایج حاصل از این مطالعه که با استفاده از پارادایم چهار‌گانه استرن ارائه شده است، نشان میدهد عوامل نگرشی (ارزش‌ها، عقیده و هنجار) دارای بیشترین تنوع از موضوعات تأثیرگذار بر رفتار محیطزیستی هستند؛ بر همین اساس ارزش‌های انسان‌محور یکی از مهمترین عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی است. یافته نهایی این تحقیق (مقوله مرکزی) که با عنوان «رویه ارزشی» نام‌گذاری شده است، نشان میدهد جریان‌های اجتماعی به‌عنوان رویه‌های رایج رفتاری، در کنار ارزش‌های تثبیت‌شده، تأثیر بسزایی بر رفتار محیطزیستی جامعه موردمطالعه دارد. رویه‌ها شکل مرسوم و عملی رفتار هستند که به‌وسیله ارزش‌ها پشتیبانی و تقویت می‌شوند و توان نفوذ به اکثر قرارگاه‌های رفتاری از جمله مسکن را دارند.
محسن فاضلی ورزنه؛ علی قربی؛ عرفان قادری آزاد؛ سپیده فهیمی فر؛ مهدی بهمنی
چکیده
هدف این پژوهش، شناخت وضعیت ایران به لحاظ تولیدات علمی از بعد کمی و کیفی و مقایسه آن با کشورهای خاورمیانه به‌منظور آگاهی از جایگاه ایران و کمک به تصمیم‌گیری در سیاست‌گذاری‌ها در حوزه محیطزیست است. پژوهش حاضر با رویکرد علم سنجی انجام شده است. تولیدات عملی در حوزه محیطزیست در بین سال‌های 2008 تا 2017 از بانک اطلاعاتی وب آف ساینس استخراج ...
بیشتر
هدف این پژوهش، شناخت وضعیت ایران به لحاظ تولیدات علمی از بعد کمی و کیفی و مقایسه آن با کشورهای خاورمیانه به‌منظور آگاهی از جایگاه ایران و کمک به تصمیم‌گیری در سیاست‌گذاری‌ها در حوزه محیطزیست است. پژوهش حاضر با رویکرد علم سنجی انجام شده است. تولیدات عملی در حوزه محیطزیست در بین سال‌های 2008 تا 2017 از بانک اطلاعاتی وب آف ساینس استخراج شدند. برای تحلیل دادهها و ترسیم نقشه‌های علمی از نرم‌افزارهای هیست سایت، ووس ویوِر و به‌منظور تحلیل دادهها آماری از نرم‌افزار اکسل استفاده شد. نتایج نشان داد که ایران در زمینه محیطزیست 8147 مدرک نمایه شده در این پایگاه دارد. بیشترین تعداد مدارک مربوط به سال 2017 است. ایران از لحاظ تعداد مدارک در این حوزه جایگاه 19 ام در جهان و جایگاه دوم را در خاورمیانه داراست. همچنین از لحاظ همکاری‌های بین‌المللی در خاورمیانه و جهان به ترتیب بیشترین همکاری‌های ایران با کشورهای ترکیه و ایالات‌متحده آمریکا است. همچنین نتایج حاکی از روند روبه رشد مدارک ایران در این حوزه است. با توجه به اینکه ایران از لحاظ تعداد مدارک و استنادات جایگاه خوبی را در خاورمیانه دارد اما از لحاظ میزان همکاری بین‌المللی و شاخص تخصص عملکرد ضعیفی داشته است که این مسئله باید موردتوجه قرار گیرد.
مسلم سواری؛ حامد شیخی؛ کامران الماسیه
چکیده
این تحقیق با هدف کلی نقش مجراهای آموزشی در بهبود مشارکت های روستاییان در طرح های حفاظت از محیطزیست انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کشاورزان شهرستان دیواندره بود (N=7931). با استفاده فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 260 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای افزایش اعتبار یافته ها 290 پرسشنامه با روش نمونه گیری ...
بیشتر
این تحقیق با هدف کلی نقش مجراهای آموزشی در بهبود مشارکت های روستاییان در طرح های حفاظت از محیطزیست انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل کلیه کشاورزان شهرستان دیواندره بود (N=7931). با استفاده فرمول نمونه گیری کوکران تعداد 260 نفر از آنها به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای افزایش اعتبار یافته ها 290 پرسشنامه با روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی با انتساب متناسب توزیع شد که در نهایت تعداد 274 پرسشنامه بهصورت کامل تکمیل گردید و مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط جمعی از متخصصان و پایایی متغیرهای آن توسط ضریب آلفای کرونباخ تأیید شد (α>0.7). تجزیه وتحلیل داده ها به وسیله نرم افزار SPSSwin18 انجام شد. نتایج تحلیل همبستگی حاکی از رابطه مثبت و معنی داری بین ابعاد مجراهای آموزشی (محلی، ملی و بین المللی) با مشارکت روستاییان بود. علاوه بر این نتایج ضریب رگرسیون نشان داد ابعاد مجراهای آموزشی تأثیر مثبت معنی داری بر بهبود مشارکت روستاییان دارند به‌طوری‌که 08/90 درصد از تغییرات متغیر وابسته (مشارکت) را تبیین نمودند. همچنین نتایج تحلیل عاملی راهکارهای بهبود مشارکتها مردمی را در طرح های حفاظت از محیطزیست را در عاملهای تقویت فرهنگ مشارکت و حفاظتی، راهکار مدیریتی و فرهنگی، راهکار مشورتی و آگاهی، اثربخشی و کارایی، راهکار ساختاری و تشکیلاتی و بهبود تعهد و مسئولیت طبقه بندی کرد. در این راستا بر اساس نتایج تحقیق پیشنهاد‌هایی جهت بهبود مشارکتهای روستاییان در طرحهای حفاظت از محیطزیست ارائه شد.
حسن حسن زاده؛ محمد ادیبی مهر؛ داوود داداش نژاد دلشاد؛ محمدجواد باقی زاده
چکیده
یکی از قواعد فقهی که در سرتاسر فقه بدان استناد می‌شود و در بسیاری از مسائل اقتصادی و اجتماعی، ازجمله محیطزیست میتواند کارساز باشد، قاعده لاضرر است. این قاعده را باید اصلی کلی در حقوق اسلامی دانست؛ اصلی که بنیادی محکم برای پیشگیری از ضرر به دیگران و جبران آن ضرر است و بر این اساس مبنایی قوی برای تصویب قوانین موضوعه است. همچنین شمول ...
بیشتر
یکی از قواعد فقهی که در سرتاسر فقه بدان استناد می‌شود و در بسیاری از مسائل اقتصادی و اجتماعی، ازجمله محیطزیست میتواند کارساز باشد، قاعده لاضرر است. این قاعده را باید اصلی کلی در حقوق اسلامی دانست؛ اصلی که بنیادی محکم برای پیشگیری از ضرر به دیگران و جبران آن ضرر است و بر این اساس مبنایی قوی برای تصویب قوانین موضوعه است. همچنین شمول این قاعده بر امور عدمی نیز باعث می‌شود علاوه بر بازدارندگی این قاعده در تخریب محیطزیست، نقش سازنده‌ای در طبیعت و مدیریت بحران‌های محیطزیستی داشته باشد. متأسفانه انسان برای رسیدن به توسعه و رفاه، با بهره‌برداری بی‌رویه از منابع طبیعی، علاوه بر نادیده گرفتن حق نسل‌های آتی از این منابع خدادادی، موجبات زیان به طبیعت و تغییرات وسیع در اکوسیستم و بروز بحران‌های محیطزیستی و اضرار به غیر را فراهم کرده است. با پذیرش نقش اثباتی قاعده لاضرر در احکام شرعی، می‌توان علاوه بر مدیریت بحران محیطزیست و اثبات ضمان تخریب گران طبیعت، حکم به الزام آنان به جبران خسارات وارده نمود؛ زیرا ایراد خسارت به این سرمایه‌ی طبیعی همانند سرمایه‌های مادی و معنوی خصوصی نمی‌تواند نادیده گرفته شود. لذا با توجه به خلأهای قانونی موجود و عدم بازدارندگی مؤثر قوانین در مواجهه با مخرّبان طبیعت، این مقاله با روشی توصیفی و تحلیلی به بیان نقش قاعده لاضرر در مدیریت بحران‌های محیطزیستی و لزوم پذیرش آن در اثبات احکام و قوانین مربوطه در فقه و حقوق اسلامی می‌پردازد.
اصغر میرفردی
چکیده
مشکلات محیطزیستی امروز به عنوان یکی از دغدغه های مهم در زندگی بشر است. این مقاله نگرش محیطزیستی و ارتباط آن با میزان دینداری در بین ساکنان 15 سال و بالاتر نورآباد ممسنی را مورد بررسی قرار داده است. روش پژوهش پیمایشی و حجم نمونه بر اساس جدول حجم نمونه لین تعداد 400 نفر بوده که با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی از نوع طبقهای ...
بیشتر
مشکلات محیطزیستی امروز به عنوان یکی از دغدغه های مهم در زندگی بشر است. این مقاله نگرش محیطزیستی و ارتباط آن با میزان دینداری در بین ساکنان 15 سال و بالاتر نورآباد ممسنی را مورد بررسی قرار داده است. روش پژوهش پیمایشی و حجم نمونه بر اساس جدول حجم نمونه لین تعداد 400 نفر بوده که با استفاده از شیوه نمونه گیری تصادفی از نوع طبقهای چندمرحله ای نمونه ها انتخاب شدند. ابزار تحقیق پرسشنامه ساختمند بود که با استفاده از مقیاس سنجش دینداری به کار گرفته شده توسط میرفردی و شایانی (2014) و مقیاس سنجش نگرش به محیطزیست به کار گرفته شده توسط صالحی عمران و آقامحمدی (2008)، تدوین گردید. برای ارزیابی روایی ابزار سنجش از اعتبار صوری و برای ارزیابی پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شده است که ضریب آلفای متغیرهای نگرش به محیطزیست و میزان دینداری به ترتیب 76/0 و 79/0 بوده است. یافته های تحقیق نشان داد که متغیر نگرش محیطزیستی در سطح 99 درصد با متغیر دینداری دارای رابطه معنادار و مستقیم و با متغیر سن در سطح 95 درصد دارای رابطه معکوس و معناداری بوده است. متغیر دینداری 1/14 درصد از تغییرات متغیر وابسته را تبیین نموده است. نتیجه مطالعه بیانگر نقش مهم میزان دینداری و تقیدات دینی در نگرش مطلوب به محیطزیست است. در این راستا، ارائه برنامه های تربیتی و آموزشی در زمینه تقویت باورها و تعهدات دینی مرتبط با محیطزیست توصیه میگردد.
حسن مجیدی؛ سید مهدی موسوی نیا
دوره 6، شماره 3 ، خرداد 1397، ، صفحه 79-90
چکیده
هدف مقاله حاضر شناخت اندیشه‌های محیط زیستی آیت‌الله خامنه‌ای است. این مقاله با استفاده از نظریات مطرح در حوزه ارزش‌گذاری به محیطزیست به این پرسش اساسی پاسخ میدهد که: مؤلفه‌های گفتمانی حاکم بر اندیشه‌های محیطزیستی آیت‌الله خامنه‌ای چیست؟ روش این پژوهش تحلیل گفتمان به روایت لاکلاو و موفه است. یافتههای مقاله نشان میدهد ...
بیشتر
هدف مقاله حاضر شناخت اندیشه‌های محیط زیستی آیت‌الله خامنه‌ای است. این مقاله با استفاده از نظریات مطرح در حوزه ارزش‌گذاری به محیطزیست به این پرسش اساسی پاسخ میدهد که: مؤلفه‌های گفتمانی حاکم بر اندیشه‌های محیطزیستی آیت‌الله خامنه‌ای چیست؟ روش این پژوهش تحلیل گفتمان به روایت لاکلاو و موفه است. یافتههای مقاله نشان میدهد آیت‌الله خامنه‌ای ازدو جنبه معنوی و سیاسی به موضوع محیطزیست مینگرد. در صورتبندی گفتمانی آیت‌الله خامنه‌ای در حوزه محیطزیست گرایی، عنصر دینی به منزله دال مرکزی و مردمی بودن آن، روحیه انقلابی و عقلانیت بهمثابه دیگر نشانهها و مؤلفهها با آن مفصلبندی شدهاند. این دالها از طریق آگاهی‌بخشی عمومی، ایجاد رویه‌های قانونی و نظارتی، الگوسازی مناسب، تقویت و ایجاد همگرایی در قوه اجرایی، بهرهگیری از مطالعات علمی و تقویت دیپلماسی محیطزیست، به معنایی تثبیت شده در جامعه تبدیل می‌شوند. گفتمان غرب به سبب فقدان نگاه الهی در استفاده از محیطزیست، در حوزه میدان گفتمانی و رقیب دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای قرار میگیرد.
ابوالقاسم غیاثی زارچ؛ فاطمه جعفری
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، ، صفحه 99-112
چکیده
این مقاله به نقش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی در توسعه پایدار گردشگری می‌پردازد. زبان آموزان خارجی که در ایران دوره‌های آموزش زبان فارسی را می‌گذرانند منابع بالقوه‌ای هستند که با برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و سازمان‌دهی از طرف سازمان‌های گردشگری، محیطزیست و وزارت علوم میتوانند در توسعه گردشگری در ایران و توسعه پایدار تأثیرگذار ...
بیشتر
این مقاله به نقش زبان فارسی به عنوان زبان خارجی در توسعه پایدار گردشگری می‌پردازد. زبان آموزان خارجی که در ایران دوره‌های آموزش زبان فارسی را می‌گذرانند منابع بالقوه‌ای هستند که با برنامه‌ریزی، سرمایه‌گذاری و سازمان‌دهی از طرف سازمان‌های گردشگری، محیطزیست و وزارت علوم میتوانند در توسعه گردشگری در ایران و توسعه پایدار تأثیرگذار باشند. استفاده از زبان و جنبه‌های ارتباطی کلامی و غیرکلامی آن به عنوان قوی‌ترین ابزار ارتباطی انسان‌ها و نیز به عنوان تسهیل‌کننده ارتباطات این گردشگران و جامعه میزبان تأثیر قابل‌توجهی دارد. از این دیدگاه، آموزش جامعه میزبان و آگاهی بخشی به بازدیدکنندگان از طریق آموزش زبان و فرهنگ و برجسته کردن پیشینه‌های ادبی و تاریخی گردشگری ایران میتواند به گسترش گردشگری کمک قابل‌توجهی بنماید. برجسته کردن و گنجاندن مفاهیم موجود در متون ادبی، اسطوره‌ها، ادبیات عامه و شفاهی، ادبیات معاصر و مراسم آئینی ایران در ارتباط با طبیعت و محیطزیست در ایران از موضوعاتی است که این مقاله آنها را موردتوجه قرار داده است. با استفاده از روش کیفی رویکرد پدیدارشناسی و به‌کارگیری تکنیک مصاحبه با 40 نفر از زبان آموزان خارجی درباره دیدگاه‌هایشان در مورد گردشگری در ایران، این پژوهش انجام شد و نتیجه تحقیق نشان داد که با مدیریت و برنامه‌ریزی‌های بیشتر از طرف سازمان‌های مربوطه، در صورت استفاده بیشتر از پتانسیل‌های موجود در مراکز آموزش زبان فارسی، می‌توان توجه به گردشگری، محیطزیست و توسعه پایدار را گسترش داد.
روح اله سهرابی؛ پوریا تدین
دوره 5، شماره 3 ، خرداد 1396، ، صفحه 9-21
چکیده
توجه به بعد جهانی مسائل محیط زیستی از یک‌سو و آگاهی پیدا کردن در مورد این مسائل از سوی دیگر، تقاضا برای پاسخگویی سازمان‌ها در مورد مسائل محیطزیستی را افزایش داده است. ارائه افشای اطلاعات محیطزیستی، یک روش برای توضیح سیاست‌های مربوط به مسئولیت سازمان برای اعمال فعالیت‌های اخلاقی، اجتماعی و محیطزیستی است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه ...
بیشتر
توجه به بعد جهانی مسائل محیط زیستی از یک‌سو و آگاهی پیدا کردن در مورد این مسائل از سوی دیگر، تقاضا برای پاسخگویی سازمان‌ها در مورد مسائل محیطزیستی را افزایش داده است. ارائه افشای اطلاعات محیطزیستی، یک روش برای توضیح سیاست‌های مربوط به مسئولیت سازمان برای اعمال فعالیت‌های اخلاقی، اجتماعی و محیطزیستی است. پژوهش حاضر با هدف مطالعه حوزههای افشاگری و شناسایی عوامل مؤثر برافزایش انگیزه برای افشاگری اطلاعات محیطزیستی، انجامگرفته است. بدین منظور با استفاده از مدلی در حوزه افشاگری و با استفاده از مصاحبه از خبرگان (کارشناسان، سرپرستان و اعضای هیات علمی دانشگاههای سراسر کشور)، عوامل مهم انگیزشی در سطح افشاگری اطلاعات محیطزیستی و با استفاده از فن دلفی، 64 عامل مؤثر برافزایش انگیزش افراد در 6 بخش؛ رسانهها، قوه قضاییه، کارکنان، نهادها و سایر ارگانها، مصرفکنندگان و سرمایهداران شناسایی شدند. عوامل حمایت دولت از این افراد، عضویت در سازمان‌های نظارتی، ترس از مجازات دولتی، امنیت شغلی، عوامل مذهب، وجدان کاری، فرهنگ جامعه، توجه به آینده و دیگران، پاداش مادی، ویژگی تأهل افراد و اهمیت به کار، از مهمترین عوامل در 6 کانال موردنظر هستند.
محمد تقی سبزه ای؛ سیاوش قلی‌پور؛ معصومه آدینه‌وند
دوره 4، شماره 4 ، شهریور 1395، ، صفحه 16-5
چکیده
رفتار حامی محیط زیست یکی از عوامل مؤثر حفظ محیط زیست است که به میزان زیادی به آگاهی محیطزیستی شهروندان بستگی دارد. این تحقیق بر اساس نظریه بامبرگ و موزر درباره عوامل تأثیرگذار بر رفتار محیطزیستی، تأثیر «آگاهی محیطزیستی» بر «نگرش» و «رفتار محیطزیستی» دانشجویان دختر دانشگاه قم را بررسی می‌کند. روش تحقیق ...
بیشتر
رفتار حامی محیط زیست یکی از عوامل مؤثر حفظ محیط زیست است که به میزان زیادی به آگاهی محیطزیستی شهروندان بستگی دارد. این تحقیق بر اساس نظریه بامبرگ و موزر درباره عوامل تأثیرگذار بر رفتار محیطزیستی، تأثیر «آگاهی محیطزیستی» بر «نگرش» و «رفتار محیطزیستی» دانشجویان دختر دانشگاه قم را بررسی می‌کند. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 370 نفر و روش نمونه گیری طبقه ای است. نتایج توصیفی تحقیق نشان میدهد: آگاهی بیشتر پاسخگویان (9/57 درصد) درباره محیط زیست در حد متوسط است. نتایج استنباطی این تحقیق نشان میدهد بین متغیرهای «آگاهی محیطزیستی»، «نگرش محیطزیستی»، «تمایل به رفتار محیطزیستی» و «رفتارهای حامی محیط زیست» رابطه معنی‌دار وجود دارد؛ بین «منابع آگاهی‌بخش» و «آگاهی محیطزیستی» رابطه معنی‌دار نیست. «آگاهی محیطزیستی» بهصورت مستقیم، غیرمستقیم و کلی بر رفتار محیطزیستی تأثیر قابل‌قبولی دارد. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان میدهد که سه متغیر مستقل باقی مانده در مجموع فقط 6/20 درصد از واریانس متغیر وابسته را تبیین می کنند. به طور کلی یافتههای این تحقیق چارچوب نظری‌ای را که بر اساس آن مُدل تحقیق ترسیم شد تأیید میکنند. برای بهبود رفتارهای حامی محیطزیست لازم است منابع آگاهی‌بخش تقویت شوند؛ فرایند «جامعه پذیری محیطزیستی» به کمک همه سازمان‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی و خانواده‌ها انجام شود و کیفیت آموزش‌ها ارتقا یابند.
اکرم کلانتری؛ بهمن سعیدی‌پور
دوره 4، شماره 3 ، خرداد 1395، ، صفحه 5-11
چکیده
این مقاله به بررسی تأثیر آموزش محیط زیست مبتنی بر تئوری ارتباطگرایی بر میزان یادگیری مفاهیم محیط زیستی و ارتباط با طبیعت دانش آموزان پایه ششم ابتدایی می پردازد. روش پژوهش در این مطالعه، شبه آزمایشی با پیش آزمون ـ پس آزمون و گروه کنترل میباشد که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی، تعداد 55 نفر از دانش آموزان دختر ...
بیشتر
این مقاله به بررسی تأثیر آموزش محیط زیست مبتنی بر تئوری ارتباطگرایی بر میزان یادگیری مفاهیم محیط زیستی و ارتباط با طبیعت دانش آموزان پایه ششم ابتدایی می پردازد. روش پژوهش در این مطالعه، شبه آزمایشی با پیش آزمون ـ پس آزمون و گروه کنترل میباشد که با استفاده از نمونه گیری خوشه ای تصادفی، تعداد 55 نفر از دانش آموزان دختر پایه ششم ابتدایی ناحیه سه آموزش و پرورش شهر کرمانشاه در سال تحصیلی 94-93 انتخاب و به شکل تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل قرار گرفتند. ابزار اندازه گیری متغیرها، آزمون محقق ساخته یادگیری و همچنین مقیاس استاندارد ارتباط با طبیعت نسبیت و همکاران (2009) بود. روایی ابزار اندازه گیری متغیرها در دو بعد روایی محتوایی و صوری، توسط 5 نفر از متخصصان و پایایی ابزار یادگیری با استفاده از روش آزمون مجدد و محاسبه ضریب همبستگی قابل قبول، و پایایی پرسشنامه نیز به روش آلفای کرونباخ با در نظر گرفتن میزان ضریب همسانی درونی داده ها در حد خوبی برآورد و تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از تحلیل کوواریانس، با در نظر گرفتن متغیر کمکی (پیش آزمون)، نشان می دهد که بین آموزش مبتنی بر تئوری ارتباطگرایی نسبت به روش مرسوم مدارس، بر میزان یادگیری مفاهیم محیط زیستی (008/0=Sig)، و ارتباط با طبیعت (000/0=Sig)، دانش آموزان تفاوت معناداری وجود دارد و روش ارتباط گرایی مؤثرتر میباشد.
محمدرضا سرمدی؛ مرجان معصومی فرد
دوره 4، شماره 2 ، اسفند 1394، ، صفحه 38-50
چکیده
گسترش جوامع انسانی و توسعه شهرنشینی موجب پیدایش پدیدههایی چون تخریب و آلودگی محیط زیست شده است. این امر تنها به یک کشور و یا یک قلمرو خاص مربوط نیست، بلکه مشکل کل جهان است و در برگیرنده مسائل مختلفی نیز هست، از این رو متخصصان حوزههای مختلف به ارائه راه حلهای متفاوتی پرداختهاند. بر این اساس، هدف از نگارش مقاله حاضر مطالعه ...
بیشتر
گسترش جوامع انسانی و توسعه شهرنشینی موجب پیدایش پدیدههایی چون تخریب و آلودگی محیط زیست شده است. این امر تنها به یک کشور و یا یک قلمرو خاص مربوط نیست، بلکه مشکل کل جهان است و در برگیرنده مسائل مختلفی نیز هست، از این رو متخصصان حوزههای مختلف به ارائه راه حلهای متفاوتی پرداختهاند. بر این اساس، هدف از نگارش مقاله حاضر مطالعه نقش آموزش مبتنی بر فاوا (فناوری اطلاعات و ارتباطات) در کاهش بحران های زیست محیطی است. پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی از نوع تحلیل اسنادی به گردآوری اطلاعات کتابخانهای، شامل شناسایی، مطالعه، طبقهبندی اطلاعات، تجزیه و تحلیل آنها و جمعبندی اطلاعات درخصوص موضوع مورد مطالعه پرداخته و چگونگی بهبود چالشهای زیست محیطی با به کارگیری آموزش مبتنی بر فاوا را مورد بررسی قرار میدهد. نتایج این پژوهش نشان داد که با توجه به ویژگیهای نظام آموزش مبتنی بر فاوا مانند انعطافپذیری در زمان و مکان، این نظام میتواند با حذف بعد مسافت و در نتیجه کاهش مهاجرت از روستاها به شهرها برای دستیابی به نظام آموزشی با کیفیت و جلوگیری از پیامدهای تراکم جمعیت در شهرها، به کاهش مشکلات زیست محیطی به ویژه در محیطهای شهری کمک نماید. همچنین از آنجا که آگاهی کلید اصلی حفاظت از محیط زیست است، نظام آموزش مبتنی برفاوا میتواند با ارائه آگاهیهای زیست محیطی به همه افراد تحت آموزش، به بهبود چالشهای زیست محیطی کمک نماید.
