مقاله پژوهشی
احسان خواجویی؛ اصغر سلطانی؛ کرامت اسمی
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی آموزش محیطزیست در برنامهدرسی دوره ابتدایی ایران با برنامه درسی کشورهای منتخب، بر اساس چهارعنصر هدف، محتوا، روشهای تدریس و شیوه های ارزشیابی بود. این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش تطبیقی است که از الگوی بردی برای مقایسه داده های پژوهش استفاده کرده است. جامعه آماری شامل همه کشورها در پنج ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی آموزش محیطزیست در برنامهدرسی دوره ابتدایی ایران با برنامه درسی کشورهای منتخب، بر اساس چهارعنصر هدف، محتوا، روشهای تدریس و شیوه های ارزشیابی بود. این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش تطبیقی است که از الگوی بردی برای مقایسه داده های پژوهش استفاده کرده است. جامعه آماری شامل همه کشورها در پنج قاره بود که ازاینبین پنج کشور آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و ایران بهعنوان نمونه و با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. مهمترین اسناد و مدارک مربوط به آموزش محیطزیست از طریق پایگاه دادههای کشورهای منتخب و منابع کتابخانه ای گردآوری و سپس با روش چهار مرحلهای بردی تحلیل شدند. یافتهها حاکی از این بود که اهداف و محتوای برنامه درسی آموزش محیطزیست ایران به خوبی تبیین گردیده اند و تفاوت چندانی با اهداف و محتوای برنامه درسی آموزش محیطزیست کشورهای منتخب ندارند. همچنین، استفاده از روشهای تدریس شبیه سازی، بارش مغزی و منابع چندرسانهای و فاوا مورد غفلت قرارگرفته است. علاوه بر این، استفاده از روش های ارزشیابی تشخیصی و آزمون های استانداردشده در برنامه درسی آموزش محیطزیست دوره ابتدایی ایران نادیده گرفته شده است.
مقاله پژوهشی
فاطمه پرسته قمبوانی؛ فهیمه السادات حقیقی؛ سید میلاد رامین آزاد
چکیده
کتاب «انسان و محیطزیست» بر پایه رویکرد عام برنامه درسی (شکوفایی فطرت الهی) و با توجه به عناصر پنجگانه (علم، تفکر، ایمان، اخلاق و عمل) در چهار پهنه (خود، خلق، خلقت و خالق متعال) برای تدریس در سال یازدهم کلیه رشتههای تحصیلی تألیف شده است. ازآنجاکه این درس برای نخستین بار بهعنوان درسی مستقل وارد نظام آموزشی کشور شده و به موضوعات ...
بیشتر
کتاب «انسان و محیطزیست» بر پایه رویکرد عام برنامه درسی (شکوفایی فطرت الهی) و با توجه به عناصر پنجگانه (علم، تفکر، ایمان، اخلاق و عمل) در چهار پهنه (خود، خلق، خلقت و خالق متعال) برای تدریس در سال یازدهم کلیه رشتههای تحصیلی تألیف شده است. ازآنجاکه این درس برای نخستین بار بهعنوان درسی مستقل وارد نظام آموزشی کشور شده و به موضوعات محیط زیستی بهطورجدی و با برنامه مشخص میپردازد، هدف این پژوهش، تحلیل جنبه درونی و ابعاد ظاهری و محتوایی میباشد. این پژوهش با روش توصیفی از نوع تحلیلی- پیمایشی انجام شده است. نمونه پژوهش شامل سه بخش است: کتاب انسان و محیطزیست (کل محتوا)، دانش آموزان پایه یازدهم (به تعداد 1931 نفر) و معلمانی که کتاب فوق را تدریس کردهاند (185 نفر) که بهطور تصادفی از 11 استان و 29 شهر در این تحقیق شرکت کردهاند. در بخش تحلیل، ابعاد (مقولههای) بهدستآمده از تحلیل محتوی عبارتاند از: ظاهری، متن، تکالیف، سؤال، تصاویر، جداول، نمودار، بحث، آیات، بیشتر بدانیم و ارتقاء (تأثیر محتوی بر ارتقاء مهارتها و علائق فردی). این ابعاد ازنظر دانش آموزان کمتر از میانگین فرضی و ازنظر معلمان با رتبهبندی و درجه اهمیت متفاوت از دانش آموزان، بالاتر از میانگین فرضی جامعه ارزیابی شده است. بر همین اساس، اصلاح و متناسبسازی ابعاد با جزئیات در هر یک از روایتها جهت رفع نواقص و سهولت یادگیری دانش آموزان و آموزش معلمان پیشنهاد شده است.
مقاله پژوهشی
سید ابراهیم راد؛ علیرضا جباری
چکیده
هدف این پژوهش طراحی الگوی دانشگاه سبز برای دانشگاه فرهنگیان بوده است. رویکرد پژوهش کیفی، روش پژوهش «مطالعه موردی» بوده و ابزارهای گرداوری دادهها در این پژوهش شامل؛ مشاهده مستقیم، مصاحبه (نیمه ساختاریافته) در قالب گروه کانونی، تحلیل اسناد و مصنوعات انسانی برای جمعآوری داده ها استفاده گردیده همچنین برای تحلیل داده ...
بیشتر
هدف این پژوهش طراحی الگوی دانشگاه سبز برای دانشگاه فرهنگیان بوده است. رویکرد پژوهش کیفی، روش پژوهش «مطالعه موردی» بوده و ابزارهای گرداوری دادهها در این پژوهش شامل؛ مشاهده مستقیم، مصاحبه (نیمه ساختاریافته) در قالب گروه کانونی، تحلیل اسناد و مصنوعات انسانی برای جمعآوری داده ها استفاده گردیده همچنین برای تحلیل داده ها از استراتژی تحلیل مضمون و برای جمعآوری داده ها، ایجاد پایگاه داده و تحلیل داده ها از نرمافزار MAXQDA2018 استفادهشده و برای اعتماد، اعتبار و اطمینان بخشی به پژوهش نیز سه نوع تثلیث، تثلیث دادهای، تثلیث بررسیکننده و تثلیث تئوریکی انجام شده است. یافتههای تحلیل مضامین، 7 بعد (مضمون اصلی و فراگیر) و 30 مضمون فرعی سازمان دهنده را ارائه کرده است، این 7 بعد عبارتاند از: «آموزش و یادگیری»؛ «مشارکت و شبکه تعاملات اجتماعی»؛ «سسیستم مدیریت محیطزیستی»؛ پژوهش، فناوری و نوآوری»؛ «رهبری و برنامهریزی»؛ «نظارت، ارزیابی و گزارش دهی» و «مدیریت منابع انسانی و مالی». بر اساس یافتههای پژوهش در دانشگاه فرهنگیان برای مدیریت سبز، تمامی بخشهای دانشگاه باید مشارکت نمایند. بنابراین هماهنگی و همافزایی میان واحدهای کارکردی دانشگاه دررسیدن به اهداف دانشگاه سبز توصیه میشود.
مقاله پژوهشی
نگین فارسی؛ مهدی چرمچیان لنگرودی
چکیده
انسان بدون هیچگونه تغییر در تفکر و رفتار نمیتواند مشکلات محیطزیستی خود را حل کند. تحقیق حاضر به منظور بررسی عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی شالیکاران شهرستان ساری به منظور پایداری شالیکاری صورت گرفته است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش همبستگی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل شالیکاران شهرستان ...
بیشتر
انسان بدون هیچگونه تغییر در تفکر و رفتار نمیتواند مشکلات محیطزیستی خود را حل کند. تحقیق حاضر به منظور بررسی عوامل مؤثر بر رفتار محیطزیستی شالیکاران شهرستان ساری به منظور پایداری شالیکاری صورت گرفته است. مطالعه حاضر از نوع تحقیقات کاربردی بوده که به روش همبستگی- توصیفی انجام گرفته است. جامعه آماری تحقیق شامل شالیکاران شهرستان ساری (24502N=) که تعداد 289 نفر از آنها بر اساس فرمول کوکران بهعنوان نمونه آماری انتخاب شدند. برای گردآوری اطلاعات از پرسشنامه استفاده شد که روایی آن توسط اساتید فن و صاحبنظران تأیید شد و برای سنجش پایایی پرسشنامه، پس از انجام آزمون مقدماتی تعداد 30 نسخه از آن توسط شالیکاران شهرستان میاندرود تکمیل شد. نتایج حاصل از ضریب آلفای کرونباخ برای پرسشنامه مذکور 74/0 به دست آمد. نتایج نشان داد که 5/58 درصد از شالیکاران در حد متوسطی رفتار حفاظت محیطزیستی را دارا هستند. تحلیل همبستگی نشان داد که بین تعداد اعضای خانواده شالیکاران، عملکرد، کل درآمد سالانه شالیکاری در سال، ویژگی اجتماعی، روشهای آموزشی، نگرش و منابع اطلاعاتی با رفتار محیطزیستی رابطه معنیداری وجود دارد. تحلیل رگرسیون چندگانه گامبهگام نیز نشان داد که سه متغیر روشهای آموزشی، کل درآمد سالانه شالیکاری در سال و میزان عملکرد محصول برنج 27 درصد واریانس سطح رفتارهای حفظ محیطزیستی شالیکاران را تبیین میکنند.
مقاله پژوهشی
محسن فاضلی ورزنه؛ علی قربی؛ عرفان قادری آزاد؛ سپیده فهیمی فر؛ مهدی بهمنی
چکیده
هدف این پژوهش، شناخت وضعیت ایران به لحاظ تولیدات علمی از بعد کمی و کیفی و مقایسه آن با کشورهای خاورمیانه بهمنظور آگاهی از جایگاه ایران و کمک به تصمیمگیری در سیاستگذاریها در حوزه محیطزیست است. پژوهش حاضر با رویکرد علم سنجی انجام شده است. تولیدات عملی در حوزه محیطزیست در بین سالهای 2008 تا 2017 از بانک اطلاعاتی وب آف ساینس استخراج ...
بیشتر
هدف این پژوهش، شناخت وضعیت ایران به لحاظ تولیدات علمی از بعد کمی و کیفی و مقایسه آن با کشورهای خاورمیانه بهمنظور آگاهی از جایگاه ایران و کمک به تصمیمگیری در سیاستگذاریها در حوزه محیطزیست است. پژوهش حاضر با رویکرد علم سنجی انجام شده است. تولیدات عملی در حوزه محیطزیست در بین سالهای 2008 تا 2017 از بانک اطلاعاتی وب آف ساینس استخراج شدند. برای تحلیل دادهها و ترسیم نقشههای علمی از نرمافزارهای هیست سایت، ووس ویوِر و بهمنظور تحلیل دادهها آماری از نرمافزار اکسل استفاده شد. نتایج نشان داد که ایران در زمینه محیطزیست 8147 مدرک نمایه شده در این پایگاه دارد. بیشترین تعداد مدارک مربوط به سال 2017 است. ایران از لحاظ تعداد مدارک در این حوزه جایگاه 19 ام در جهان و جایگاه دوم را در خاورمیانه داراست. همچنین از لحاظ همکاریهای بینالمللی در خاورمیانه و جهان به ترتیب بیشترین همکاریهای ایران با کشورهای ترکیه و ایالاتمتحده آمریکا است. همچنین نتایج حاکی از روند روبه رشد مدارک ایران در این حوزه است. با توجه به اینکه ایران از لحاظ تعداد مدارک و استنادات جایگاه خوبی را در خاورمیانه دارد اما از لحاظ میزان همکاری بینالمللی و شاخص تخصص عملکرد ضعیفی داشته است که این مسئله باید موردتوجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
معصومه احمدوند؛ پروین احمدی؛ پروین صمدی
چکیده
هدف پژوهش، شناسایی میزان آگاهی والدین، دانشآموزان و معلمان مدارس دوره دوم ابتدایی شهرستان نهاوند درباره بعد محیطزیستی توسعه پایدار و تفاوت بین آنها است. پژوهش، ازنظر هدف کاربردی و روش پژوهش آمیخته (کمی و کیفی) بود. بهمنظور گردآوری دادهها از دو روش پرسشنامه و مصاحبه استفاده شد. جامعه پژوهش، دانشآموزان (دختر و پسر) پایه ...
بیشتر
هدف پژوهش، شناسایی میزان آگاهی والدین، دانشآموزان و معلمان مدارس دوره دوم ابتدایی شهرستان نهاوند درباره بعد محیطزیستی توسعه پایدار و تفاوت بین آنها است. پژوهش، ازنظر هدف کاربردی و روش پژوهش آمیخته (کمی و کیفی) بود. بهمنظور گردآوری دادهها از دو روش پرسشنامه و مصاحبه استفاده شد. جامعه پژوهش، دانشآموزان (دختر و پسر) پایه ششم ۱۲۹۰ نفر، والدین (مادر یا پدر) ۱۲۹۰ نفر و معلمان (مرد و زن) دوره دوم ابتدایی شهرستان نهاوند ۱۴۸ نفر. با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی ساده و بر اساس فرمول کوکران والدین 296 نفر، دانشآموزان 296 نفر و معلمان 107 نفر (برای پرسشنامه) بهعنوان گروه نمونه انتخاب شدند. روایی ابزار پژوهش (پرسشنامه و مصاحبه) توسط اساتید تأیید شد. پایایی توسط آزمون کرونباخ برای پرسشنامه والدین، دانشآموزان و معلمان به ترتیب ۸۰/0، ۸۳/0 و ۹۰/0 برآورد شد. برای تحلیل استنباطی از آزمون t (مقایسه میانگینها) و همبستگی پیرسون استفاده شد. یافتهها نشان داد که میزان آگاهی معلمان بیش از والدین و دانش آموزان است و ازنظر جنسیت، بین والدین، دانش آموزان و معلمان ازلحاظ سطح آگاهی محیطزیستی تفاوت معنادار وجود دارد. وضعیت معلمان و والدین ازلحاظ سابقه تدریس، رشته تحصیلی و سطح تحصیلی بررسی شد. پس از بررسی پرسشنامه ها، بهمنظور رفع ابهامات یافته های پرسشنامه ها و در پاسخ به چرایی پرسشهای پژوهش از هر سه گروه مصاحبه به عمل آمد. دلیل آگاهی بیشتر معلمها در مورد محیطزیست و توسعه پایدار، آموزشهای ضمن خدمت، تحصیلات و مطالعه بیشتر آنها نسبت به دو گروه دیگر بود.
مقاله پژوهشی
هدی طایی؛ سیدمحمد شبیری؛ جواد حاتمی؛ مریم لاریجانی
چکیده
با توجه به اینکه حساسیت جوامع درباره چالشهای پایداری و گسترش آن در حال افزایش است، توسعه شهرهای پایدار بهعنوان چالش دیگری توسعه یافته است در این میان همواره آموزش بهعنوان یکی از ابزارهای توسعه پایداری مطرح میگردد. در برنامهریزی و اجرای آموزش برای پیشرفت پایدار، مدارس نقش گستردهای ایفا مینمایند. هدف از این تحقیق ایجاد ...
بیشتر
با توجه به اینکه حساسیت جوامع درباره چالشهای پایداری و گسترش آن در حال افزایش است، توسعه شهرهای پایدار بهعنوان چالش دیگری توسعه یافته است در این میان همواره آموزش بهعنوان یکی از ابزارهای توسعه پایداری مطرح میگردد. در برنامهریزی و اجرای آموزش برای پیشرفت پایدار، مدارس نقش گستردهای ایفا مینمایند. هدف از این تحقیق ایجاد یک چارچوب و رتبهبندی مؤلفههای مربوط به مدارس پایدار در راستای توسعه شهرهای پایدار در ایران است. تحقیق حاضر از نوع آمیخته و اکتشافی میباشد که در دو فاز کمی و کیفی اجرا شده است که در فاز کیفی شاخصهای مربوط به مدارس پایدار که توسط مطالعه متون و نظرخواهی خبرگان استخراجشده است و در فاز کمی، تعیین وزن متغیرهای استخراجی، با استفاده از روش ANP و با پاسخگویی 20 تن از متخصصین این حوزه انجام گردید. پس از تجزیهوتحلیل پرسشنامه مقایسات زوجی به کمک نرمافزار EXCEL و Super Decision وزن شاخصها مشخص گردید. نتایج تحلیل نشان داده است که: مؤلفه دانشآموز با وزن (33017/0)، معلم (29086/0)، برنامه درسی (12801/0) سازمان مدرسه (11942/0)، آموزش (11382/0)، ارتباطات (01772/0) به ترتیب دارای بیشترین تأثیر بر تلفیق مؤلفههای پایداری مدارس در طراحی شهر پایدار هستند. با توجه به رسالت آموزشوپرورش در پایداری و رشد شهرهای پایدار و در راستای حرکت تدریجی مدارس به سمت پیشرفت پایدار، تغییرات مطابق با معیارهای مدارس ضروری است؛ و میتواند بهعنوان یکی از مؤلفههای اولویتدار توسعه شهرهای پایدار موردتوجه قرار گیرد.
مقاله پژوهشی
کامبیز کریمی؛ رضا موحدی
چکیده
هدف اصلی این تحقیق کاربردی، تبیین رفتار محیطزیستی کشاورزان شهرستان قروه در استان کردستان و عوامل مؤثر بر آن میباشد. اطلاعات موردنیاز پژوهش، با روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری شدند. دادههای گردآوریشده بهوسیله نرمافزارهای SPSS و PLS و با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند. جامعه ...
بیشتر
هدف اصلی این تحقیق کاربردی، تبیین رفتار محیطزیستی کشاورزان شهرستان قروه در استان کردستان و عوامل مؤثر بر آن میباشد. اطلاعات موردنیاز پژوهش، با روش پیمایشی و با استفاده از ابزار پرسشنامه گردآوری شدند. دادههای گردآوریشده بهوسیله نرمافزارهای SPSS و PLS و با رویکرد مدلسازی معادلات ساختاری مورد تجزیه تحلیل قرار گرفتند. جامعه آماری تحقیق، شامل 12845 کشاورزان شهرستان قروه بودند که با استفاده از جدول کرجسی و مورگان ابتدا حجم نمونه 374 نفر مشخصشده سپس تعداد نمونهها در هر روستا با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی و با انتساب متناسب تعیین گردیدند. یافتهها نشان دادند که رابطه مثبت و معنیداری بین متغیرهای بیرونی دانش و آگاهی محیطزیستی، هنجارهای ذهنی، نگرانیهای محیطزیستی، نگرش محیطزیستی کشاورزان با نیت یا تمایل به رفتار محیطزیستی آنها وجود دارد که متغیر نگرانیهای محیطزیستی بیشترین تأثیر مستقیم را بر نیت محیطزیستی کشاورزان داشت. نتایج نشان داد که متغیر نیت توانسته است بهتنهایی 32 درصد متغیر وابسته (رفتار محیطزیستی کشاورزان) را تبیین نماید (β=0.32)؛ بنابراین، میتوان نیت را عاملی مؤثر بر رفتار محیطزیستی کشاورزان قلمداد کرد که خود بیشترین تأثیر را از وجود نگرانیهای محیطزیستی بین کشاورزان میپذیرد.
مقاله پژوهشی
امید شریفی؛ علی اسدی؛ خلیل کلانتری؛ سید محمود حسینی
چکیده
در پژوهش حاضر عوامل مؤثر بر پایداری نظام کشت گلخانهای در جنوب استان کرمان با تأکید بر سازههای آموزشی موردبررسی قرار گرفته است. این تحقیق ازلحاظ درجه نظارت و کنترل میدانی و ازلحاظ گردآوری دادهها از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی و ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه میباشد. جامعه موردبررسی شامل گلخانهداران فعال جنوب استان کرمان ...
بیشتر
در پژوهش حاضر عوامل مؤثر بر پایداری نظام کشت گلخانهای در جنوب استان کرمان با تأکید بر سازههای آموزشی موردبررسی قرار گرفته است. این تحقیق ازلحاظ درجه نظارت و کنترل میدانی و ازلحاظ گردآوری دادهها از نوع تحقیقات توصیفی همبستگی و ابزار اصلی تحقیق، پرسشنامه میباشد. جامعه موردبررسی شامل گلخانهداران فعال جنوب استان کرمان در سال 95-1394 با تعداد 1866 واحد بود و در هر شهرستان به روش نمونهگیری تصادفی با انتساب متناسب با استفاده از جدول کرجسی و مورگان 320 نفر انتخاب گردیدند. روایی پرسشنامه توسط اساتید و کارشناسان صاحبنظر در دانشگاه تهران و سازمان جهاد کشاورزی جنوب استان کرمان موردبررسی و تأیید قرار گرفت و برای تائید پایایی پرسشنامه از مطالعه راهنما و تکمیل 30 پرسشنامه از افراد خارج از جامعه آماری و تعیین آلفا کرونباخ استفاده شد که آلفای کرونباخ برای متغیرهای تحقیق بین 79 تا 91 درصد به دست آمد که در حد خوب و قابل قبولی میباشد. پس از جمعآوری دادهها، اطلاعات بهدستآمده با استفاده از نرمافزار آماری SPSS نسخه 18 مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که چهار عامل آموزشی-حمایتی، سیاستهای زیرساختی و صحیح تولید، توسعه مشوقهای تولید پایدار و توسعه بازار محصولات سالم حدود 80 درصد از کل واریانس پایداری گلخانه های موردمطالعه را تبیین مینمایند. با توجه به نتایج، بر اساس تأثیر عوامل آموزشی بر پایداری کشت گلخانهای پیشنهاد میشود از طریق اطلاعرسانی و روشهای مختلف آموزش، پایداری تولید را افزایش و سلامت عمومی جامعه را بهبود بخشید.
مقاله پژوهشی
حسین میرزایی؛ حامد سیارخلج؛ مجید فاطمی خصال؛ محمد خانمحمدی
چکیده
امروزه مسائل محیطزیستی ریشههای اجتماعی دارند و بنابراین شناخت نگرشهای افراد در مورد محیطزیست، مهم است. در این راستا، این پژوهش با هدف بررسی عوامل مرتبط با نگرش زیستمحور در بین دانشآموزان دبیرستانی انجام شد. جامعهی آماری این پژوهش، دانشآموزان دبیرستانی شهر تهران بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، ...
بیشتر
امروزه مسائل محیطزیستی ریشههای اجتماعی دارند و بنابراین شناخت نگرشهای افراد در مورد محیطزیست، مهم است. در این راستا، این پژوهش با هدف بررسی عوامل مرتبط با نگرش زیستمحور در بین دانشآموزان دبیرستانی انجام شد. جامعهی آماری این پژوهش، دانشآموزان دبیرستانی شهر تهران بودند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 450 نفر به دست آمد و روش نمونهگیری خوشهای تصادفی بود. روش تحقیق پیمایشی و ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه بود. اعتبار پرسشنامه از نوع صوری و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ اندازهگیری شد. نتایج پژوهش نشان داد که متغیرهای بهرهمندی از منابع آگاهیبخش و تصور از عملکرد محیطزیستی خانواده، دارای رابطه معنادار با دانش محیطزیستی هستند؛ همچنین دانش محیطزیستی و ارزشهای محیطزیستی، رابطه معناداری با نگرش زیستمحور داشتند. نتایج تحلیل رگرسیونی نشان داد که با توجه به ضریب تعیین تعدیلشدهی متغیرها در معادلهی رگرسیون، 18 درصد از واریانس متغیر وابسته توسط متغیرهای مستقل تبیین میشود و ارزشهای محیطزیستی، بیشترین اثر کلی را بر روی نگرش زیستمحور دارد.