آموزش محیط زیست
مجید ارشادی؛ فرشته افکاری؛ مجید علی عسگری
چکیده
با توجه به افزایش انجام پژوهشهای متعدد در زمینه آموزش محیطزیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجامشده جمعآوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و مؤثر بر آموزش محیطزیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری آن ۲۵0۰۳ پایاننامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی- پژوهشی بوده است. نمونه آماری انتخابشده ...
بیشتر
با توجه به افزایش انجام پژوهشهای متعدد در زمینه آموزش محیطزیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجامشده جمعآوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و مؤثر بر آموزش محیطزیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری آن ۲۵0۰۳ پایاننامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی- پژوهشی بوده است. نمونه آماری انتخابشده مرتبط با آموزش محیطزیست مبتنی بر عناصر برنامهدرسی، تعداد ۱۳۸ مقاله در سالهای متفاوت است که 57 مقاله ارائهشده در سالهای ۱۳۹5-۱۳۹9 انتخاب شد. برای فراهم آوردن اطلاعات موردنیاز از کاربرگ طراحیشده توسط محقق، برای گزارش و ثبت اطلاعات از نرمافزار اکسل استفاده شد. پایایی تحقیق از طریق تقابل یافتههای پژوهشی به دست آمد. تحلیل یافتهها بر اساس الگوی شش مرحلهای روبرتس منطبق با عناصر برنامهدرسی میباشد که با استفاده از روشهای کدگذاری باز و محوری انجام شد. بر اساس یافتهها، آموزش محیطزیست باعث توسعه آگاهی و حساسیت محیطزیستی شده و مهمترین روش در آموزش افراد برای شناسایی و مقابله با مشکلات محیطزیستی محسوب میشود. بر این اساس آموزش محیطزیست متأثر از هفت عامل: نیازسنجی، روش آموزش، آموزش رسمی، آموزش غیررسمی، آموزش همگانی، آموزش مادامالعمر و توسعه پایدار است. نتایج در بیشتر تحقیقات حاکی از تأثیر آموزش غیررسمی در مقابل آموزش رسمی است و در سالهای اخیر، ترکیب یافتهها نشان میدهد، آموزش محیطزیست برای همه گروهها، در قالب آموزشهای همگانی بیشتر موردتوجه قرارگرفته است درنتیجه آموزشهای محیطزیستی بهعموم جامعه ضروری است.
آموزش محیط زیست
سورنا زندی؛ مهران فرج الهی
چکیده
آموزش محیطزیست یکی از اقدامات جدی و ضروری کشورها برای افرایش دانش، مهارت شهروندان و راهی مؤثر برای بهبود و ارتقای رابطه انسان با محیط زندگی پیرامون است.با توجه به سودمندی و ضرورت بهرهمندی از تجارب موفق کشورها بهعنوان یکی از عناصر اصلی آموزش محیطزیست هدف مقاله حاضر مطالعه موردی آموزش محیطزیست در استرالیا است. روش مورداستفاده ...
بیشتر
آموزش محیطزیست یکی از اقدامات جدی و ضروری کشورها برای افرایش دانش، مهارت شهروندان و راهی مؤثر برای بهبود و ارتقای رابطه انسان با محیط زندگی پیرامون است.با توجه به سودمندی و ضرورت بهرهمندی از تجارب موفق کشورها بهعنوان یکی از عناصر اصلی آموزش محیطزیست هدف مقاله حاضر مطالعه موردی آموزش محیطزیست در استرالیا است. روش مورداستفاده پژوهـش توصیفـی - تحلیلـی و شیوه گردآوری دادهها مطالعه اسـنادی اسـت. یافتههای پژوهش بیانگر اولویتهای استراتژیک و اهداف منتخب زیستمحیطی و توسعه پایدار کشور استرالیا با تأکید بر زندگی پایدار و نقش آموزش برای آینده پایدار شامل رهبری، ترویج، حمایت و پیشبرد آموزش محیطزیستی و پایدار در استرالیا و بهصورت خاص فعالیتهای انجمن آموزش محیطزیست استرالیا تا سال 2025 و پروژههای انجامشده این کشور، تا سال 2022 است. این اهداف بر اهمیت تأمین نیازهای مالی برای پروژههای محیطزیست از یکسو و همچنین حمایت از مربیان و معلمان حوزه محیطزیست و گسترش ارتباطات در سطح ملی و منطقهای و ارتباط با دیگر کشورهای جهان از سوی دیگر متمرکز است. نتایج پژوهش حاضر بر اساس الگو و مدلهای مستخرج، همسانسازی و اجرا بر اساس ویژگیهای اجتماعی، اقتصادی، روانشناختی و محیطی ایران را امکانپذیر میسازد.
آموزش محیط زیست
نازی آهنگرپرتوی؛ رسول یاراحمدی؛ سید محمد شبیری؛ هادی غفاری؛ علی امامی میبدی
چکیده
هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدل کیفی آموزش اقتصاد چرخشی با رویکرد 3C (مبتنی بر شایستگی) در صنایع کوچک و متوسط است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، اکتشافی و از نظر ماهیت موضوعی، کاربردی و توسعهای است. روش بررسی آن نیز توصیفی تحلیلی است. این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش کنونی شامل پژوهشهای مرتبط بود که در داخل و خارج از کشور ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر، طراحی مدل کیفی آموزش اقتصاد چرخشی با رویکرد 3C (مبتنی بر شایستگی) در صنایع کوچک و متوسط است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف، اکتشافی و از نظر ماهیت موضوعی، کاربردی و توسعهای است. روش بررسی آن نیز توصیفی تحلیلی است. این پژوهش با روش فراتحلیل انجام شد. جامعه آماری پژوهش کنونی شامل پژوهشهای مرتبط بود که در داخل و خارج از کشور بهصورت مقاله تمام متن، پایاننامه و طرحهای پژوهشی در پایگاههای اطلاعاتی و کتابخانههای دانشگاهها یا مراکز دولتی در دسترس بودند و متخصصانی که در این زمینه تحصیلات مرتبط یا تجربیات مرتبط داشتهاند. بر اساس ملاکهای ورود و خروج 182 پژوهش مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج پژوهش منجر به تشکیل مدل جامع با سه بعد شناختی، نگرشی و مهارتی و در 11 مؤلفه و 60 گویه تشکیل گردید. پایایی از طریق ضریب کاپا با مقدار 95/0 محاسبه گردید که در سطح توافق عالی قرارگرفته است. این مدل اطلاعاتی در مورد شایستگیهای موردنیاز از ابعاد شناختی و مهارتی و نگرشی جهت اجرای آموزشهای اقتصادچرخشی در صنایع کوچک و متوسط ارائه میدهند و با هشدار دادن به تصمیم گیران زمینههای لازم توجه را روشن میسازد و با شناخت و بررسی آنها درک روشنتری از برنامه آموزشی برای توسعه مفاهیم اقتصاد چرخشی در سازمان ارائه میدهد؛ که این تشخیص به بهبود آموزشها کمک بسیاری مینماید همچنین به متخصصان کمک مینماید، برنامههای آموزشی کارآمدتری را در صنایع ایجاد سازند.
آموزش محیط زیست
هومن بهمنپور؛ مژگان زعیمدار؛ بهرنگ سلاجقه
چکیده
هدف از انجام این پژوهش، ارائه الگوی بهینه آموزشی برای ارتقای سطح دانش عمومی و تخصصی شهروندان تهرانی نسبت به مقوله تنوع زیستی میباشد. در گام نخست، از پرسشنامه محققساخته برای سنجش سطح آگاهی شهروندان استفاده شد. سپس با استفاده از آرای خبرگان اقدام به وزندهی و ارزیابی روشهای گوناگون آموزشی گردید. بدین منظور، دو سطح هدف بهعنوان ...
بیشتر
هدف از انجام این پژوهش، ارائه الگوی بهینه آموزشی برای ارتقای سطح دانش عمومی و تخصصی شهروندان تهرانی نسبت به مقوله تنوع زیستی میباشد. در گام نخست، از پرسشنامه محققساخته برای سنجش سطح آگاهی شهروندان استفاده شد. سپس با استفاده از آرای خبرگان اقدام به وزندهی و ارزیابی روشهای گوناگون آموزشی گردید. بدین منظور، دو سطح هدف بهعنوان سناریوهای مورد انتظار طراحی گردید. برای ارزیابی دقیق و تعیین مسیر بهینه که واجد کمترین زمان و پایینترین هزینه باشد، از الگوریتم دایجسترا و الگوریتم مورچگان (ACA) استفاده شد. نتایج بیانگر آن بود که دانش عمومی زنان در مورد تنوع زیستی نسبت به مردان بالاتر بوده و در مورد دانش تخصصی این مورد برعکس بوده است. از سوی دیگر، میان دانش تنوع زیستی و سطح تحصیلات رابطه مثبت معنیداری وجود داشته است. همچنین، برای دستیابی به هدف سطح اول، «الگوی آموزشی ترکیبی» با وزن 196/1 و الگوی آموزشی «الگوی آموزشی مجازی» با وزن 608/0 به ترتیب مناسبترین و نامناسبترین الگوی آموزشی برای انتقال دانش عمومی به شهروندان ارزیابی شدند. در خصوص هدف سطح دوم روش «آموزش چهره به چهره» با وزن نهایی 64 و «تهیه و توزیع بستههای آموزشی» با وزن 43 واجد بیشترین امتیاز بودند. در نهایت، مسیر بهینه برای ارتقای سطح دانش تخصصی شهروندان، دارای وزن 161 بوده که به ترتیب شامل مواردی نظیر دستیابی به سطح دانش عمومی خوب، ایجاد فضای آموزشی، حمایت از شکلگیری سازمانهای مردمنهاد محیطزیستی، اقدامات تشویقی و نیازسنجی و بازنگری بوده است.
آموزش محیط زیست
علی سعیدی؛ حامد میبودی
چکیده
کسب آگاهیهای محیطزیستی، اولین گام در راه پایداری محیط است و اساساً شرط بقای آینده بشریت آگاهیهای محیطزیستی، توانایی فهم اصول شناخت محیطزیست و زندگی کردن بر اساس آنها است. استانداردهای مدارس سبز که شامل فضای فیزیکی، فرهنگسازمانی و اهداف آموزشی هستند، نمودی کلی از یک مدرسه سبز را فراهم میکنند. یکی از وظایف مهم مدارس سبز، ...
بیشتر
کسب آگاهیهای محیطزیستی، اولین گام در راه پایداری محیط است و اساساً شرط بقای آینده بشریت آگاهیهای محیطزیستی، توانایی فهم اصول شناخت محیطزیست و زندگی کردن بر اساس آنها است. استانداردهای مدارس سبز که شامل فضای فیزیکی، فرهنگسازمانی و اهداف آموزشی هستند، نمودی کلی از یک مدرسه سبز را فراهم میکنند. یکی از وظایف مهم مدارس سبز، فراهم آوردن بستر مناسب برای آموزش محیطزیست به دانشآموزان است. هدف پژوهش حاضر، شناسایی چالشهای ارزشیابی آموزش محیطزیست در مدارس سبز کشور است. در این پژوهش با بهرهگیری از روش پژوهش پیمایشی، چالشهای مشخصشده موردبررسی و با استفاده از نرمافزار SPSS مورد تجزیهوتحلیل قرار گرفت. در بررسی فرضیهها پس از محاسبه ضریب همبستگی پیرسون بین متغیرها و ضریب تعیین، با استفاده از آزمون معناداری ضریب همبستگی به بررسی فرضیههای پژوهش پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد تنها تنوع محتوای آموزشی و ابهام در منابع اطلاعاتی بهعنوان چالشهای ارزشیابی آموزش محیطزیست در مدارس سبز مطرح میباشند و این دو متغیر با یکدیگر میتوانند تا 1/18 درصد از واریانس چالشها را پیشبینی نمایند.
مهناز جدیدی؛ منصوره جدیدی؛ محمد جواد امیری
چکیده
در دنیای امروز مفهوم آموزش تغییر بسیاری یافته و ضرورت تحول در فرایند فعالیتهای آموزشی احساس میگردد. بروز فزاینده مسائل زیستمحیطی و درک جای خالی آموزش محیطزیست در جامعه باعث شده تا آموزش اثربخش آن در فضاهای آموزشی مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش، در پی یافتن الگویی کارآمدتر برای دستیابی دانشآموزان به یادگیری و یادداری ...
بیشتر
در دنیای امروز مفهوم آموزش تغییر بسیاری یافته و ضرورت تحول در فرایند فعالیتهای آموزشی احساس میگردد. بروز فزاینده مسائل زیستمحیطی و درک جای خالی آموزش محیطزیست در جامعه باعث شده تا آموزش اثربخش آن در فضاهای آموزشی مورد توجه قرار گیرد. این پژوهش، در پی یافتن الگویی کارآمدتر برای دستیابی دانشآموزان به یادگیری و یادداری مبحث چرخه کربن از بین رویکردهای آموزشی موجود بوده و با توجه به اهمیت تفکر در فرایند آموزش، از دو الگوی توضیحی و پنج مرحلهای بایبی استفاده نموده و اثربخشی آنها بر یادگیری- یادداری مبحث چرخه کربن موجود در کتاب علوم تجربی سال نهم با یکدیگر مقایسه گردیده است. این پژوهش به روش شبه آزمایشی انجام شده است. حجم نمونه ۶۰ نفر از دانشآموزان دختر کلاس نهم یکی از مدارس دولتی آموزش و پرورش ملارد بوده که به دو گروه تقسیم شدند و برای انتخاب آنها از روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای استفاده شد. روش گردآوری دادهها یک آزمون محقق ساخته بوده که روایی و پایایی آن تأیید شد. در این پژوهش با استفاده از آزمون کلموگروف اسمیرنوف، نرمال بودن توزیع نمرات سنجیده شد و از آزمونهای t گروههای مستقل و وابسته برای بررسی فرضیههای تحقیق استفاده شد. بر اساس نتایج مشخص گردید که هر دو الگوی تدریس باعث افزایش یادگیری و یادداری در فراگیران شده است ولی طراحی آموزشی با الگوی پنج مرحلهای بایبی بر یادداری فراگیران به شکل معناداری مؤثرتر از الگوی توضیحی بوده است.
آموزش محیط زیست
فرزانه عسکری؛ فاطمه پرسته قمبوانی؛ فهیمه السادات حقیقی
چکیده
پژوهش حاضر با هدف بررسی ضرورت توجه به آموزشهای محیطزیستی مبتنی بر مطالعات آیندهپژوهی در دوره ابتدایی صورت گرفته است. این پژوهش در زمرهی تحقیقات کاربردی و از نوع توصیفی میباشد و در دو بخش تحلیل محتوا و تکنیک دلفی انجام شده است. در بخش تحلیل محتوا، جامعه و نمونهی آماری، کلیهی کتابهای درسی دوره ابتدایی در سال ۹۹-۹۸ بود که ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف بررسی ضرورت توجه به آموزشهای محیطزیستی مبتنی بر مطالعات آیندهپژوهی در دوره ابتدایی صورت گرفته است. این پژوهش در زمرهی تحقیقات کاربردی و از نوع توصیفی میباشد و در دو بخش تحلیل محتوا و تکنیک دلفی انجام شده است. در بخش تحلیل محتوا، جامعه و نمونهی آماری، کلیهی کتابهای درسی دوره ابتدایی در سال ۹۹-۹۸ بود که از طریق آمار توصیفی و با ابزار فهرست وارسی از طریق نرمافزار Excel انجام شد. فهرست وارسی شامل ۷ مؤلفه اصلی و ۳۰ مؤلفه فرعی بود که روایی آن مورد تأیید کارشناسان علوم تربیتی قرار گرفت و پایایی آن از طریق روش هولستی ۹۲/۰ محاسبه گردید. در بخش دوم، نتایج بهدستآمده از تحلیل محتوا، از طریق تکنیک دلفی در اختیار ۳۰ تن از صاحبنظران و خبرگان حوزهی آیندهپژوهی، محیطزیست و برنامه درسی قرار گرفت که با روش گلوله برفی انتخاب شدند. این تکنیک در سه دور تا رسیدن به نقطهی اشباع ادامه پیدا کرد. توافق در دور دوم و سوم دلفی در نرمافزار SPSS 26 به روش کندال، ۵۸۴/۰ و ۷۸۷/۰ محاسبه گردید. درنهایت نتایج دلفی نشان داد که محتوای کتابهای دوره ابتدایی ازلحاظ آموزشهای محیطزیستی نیاز به بازنگری و اصلاح دارند و در این بازنگری دو موضوع زباله و هوا به دلیل بحرانهایی که در آینده ایجاد خواهند کرد، باید در اولویت قرار گیرند. همچنین پیشنهاد شد در بازنگری محتوای محیطزیستی کتابهای درسی، در دوره اول ابتدایی رویکرد مهارت محور و در دوره دوم رویکرد پژوهش محور در نظر گرفته شود.
فوزیه دهزاد رستمی؛ ابراهیم صالحی عمران؛ صادق صالحی
چکیده
با توجه به نقش آموزش عالی در پرورش متخصصان، توجه به آموزش محیطزیست در رشته های تخصصی و بهویژه رشته های مرتبط با صنعت از جمله مسئولیت های این نهاد است. اما در آموزش عالی ایران توجه به اینگونه آموزش ها در حد مطلوب نیست و در برنامه درسی اکثر رشته ها توجهی به آن نمیشود. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویتبندی ...
بیشتر
با توجه به نقش آموزش عالی در پرورش متخصصان، توجه به آموزش محیطزیست در رشته های تخصصی و بهویژه رشته های مرتبط با صنعت از جمله مسئولیت های این نهاد است. اما در آموزش عالی ایران توجه به اینگونه آموزش ها در حد مطلوب نیست و در برنامه درسی اکثر رشته ها توجهی به آن نمیشود. لذا هدف اصلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویتبندی نیازهای آموزش محیطزیست برای دانشجویان رشته های مهندسی صنایع و مدیریت صنعتی بود. روش پژوهش آمیخته از نوع اکتشافی- متوالی بوده و بهمنظور این بررسی ابتدا با روشهای کیفی به بررسی نیازها و مؤلفه های آموزش محیطزیست رشته های موردنظر از طریق مصاحبه با 9 نفر از اساتید و تحلیل محتوای سرفصل های رشته های موردنظر در 8 دانشگاه در کشورهای دیگر پرداخته شد. سپس مؤلفه های بهدستآمده از مرحله کیفی، تلخیص و تلفیقشده و بهمنظور اولویتبندی در اختیار 60 نفر از خبرگان قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از آزمون کای اسکوئر و آزمون فریدمن مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفته و نیازها اولویتبندی شدند. نتایج حاکی از آن است که مؤلفه های دانش و مسائل کلی محیطزیست و صنایع و ملاحظات زیستمحیطی در زنجیره تأمین در اولویت بالاتری نسبت به سایر مؤلفه ها قرار دارند.
عسکر جلالیان
چکیده
بر اساس آنچه در مقدمه اساسنامه دیوان بینالمللی کیفری آمده است جرائم بینالمللی جرائمی هستند که موجب تشویش جامعه بینالملل میشوند. بر همین اساس چهار جرم بینالمللی مورد احصاء قرارگرفته و در اساسنامه تصریحشده است. این پژوهش که از نوع تحلیلی – توصیفی و با روش کتابخانهای – اسنادی است به دنبال ارائه راهبردی جهت حفظ محیطزیستی ...
بیشتر
بر اساس آنچه در مقدمه اساسنامه دیوان بینالمللی کیفری آمده است جرائم بینالمللی جرائمی هستند که موجب تشویش جامعه بینالملل میشوند. بر همین اساس چهار جرم بینالمللی مورد احصاء قرارگرفته و در اساسنامه تصریحشده است. این پژوهش که از نوع تحلیلی – توصیفی و با روش کتابخانهای – اسنادی است به دنبال ارائه راهبردی جهت حفظ محیطزیستی میباشد. محیطزیست میراث مشترک بشریت است و از آسیبهایی که متوجه آن میگردد تقریباً تمام کشورها بهتبع آن آسیب میبینند. از کنوانسیون ریو 1992 که توسعه پایدار با محیطزیست گرهخورده است اهمیت توجه به محیطزیست افزایشیافته است. باید تدبیری اندیشه شود که جرائم حوزه محیطزیست بهعنوان جرائم بینالمللی مورد شناسایی قرار گیرند تا بهتبع آن دیوان بینالمللی کیفری صلاحیت رسیدگی به آنها را داشته باشد. این پژوهش به دنبال پاسخ به این سؤال است که با عنایت به اصل توسعه پایدار و ضرورتهای آن چگونه امکان جرم انگاری جرائم محیطزیستی در زمره جرائم بینالمللی میسر است؟ و یا به تعبیری دیگر چگونه توسعه مفهوم جرم بینالمللی به جرائم محیطزیستی متصور و ممکن است؟ و اینکه میان توسعه پایدار و محیطزیست چه تناسبی وجود دارد؟ یافتههای تحقیق حاکی از این است که به استناد مفاد متعددی از اساسنامه رم 1998 امکان توسعه مفهوم جرم بینالمللی نهتنها به جرم محیطزیستی بلکه به جرائم دیگر نیز وجود دارد لذا جهت عملیاتی شدن آن باید با تلاشهای پژوهشی مسیر را هموار و حفظ محیطزیست را نهادینه کرد.
سمیه اسدزاده؛ مریم سیف نراقی؛ عزت اله نادری؛ قدسی احقر
چکیده
پژوهش حاضر با هدف تبیین عناصر برنامه درسی فعالیت فوقبرنامه با تأکید بر آموزش محیطزیست برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام گرفته است. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی میباشد که با روش تحقیق زمینهای انجام شده است. بر این اساس با مطالعه و بررسی اسناد و مدارک برنامه درسی فعالیت فوقبرنامه برخی از کشورها الگویی، برای برنامه ...
بیشتر
پژوهش حاضر با هدف تبیین عناصر برنامه درسی فعالیت فوقبرنامه با تأکید بر آموزش محیطزیست برای دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام گرفته است. این پژوهش در زمره تحقیقات کاربردی میباشد که با روش تحقیق زمینهای انجام شده است. بر این اساس با مطالعه و بررسی اسناد و مدارک برنامه درسی فعالیت فوقبرنامه برخی از کشورها الگویی، برای برنامه درسی مذکور استخراج شد سپس از نظر متخصصان و معلمان دوره دوم ابتدایی اعتبار سنجی شد. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه متخصصان برنامه درسی و معلمان دوره دوم ابتدایی شهرستان میاندوآب (35 متخصص و 445 معلم) بود که از این میان کلیه متخصصان برنامه درسی به شیوه نمونهگیری تمام شماری و با استفاده از جدول مورگان 210 معلم به شیوه نمونهگیری تصادفی ساده بهعنوان نمونه پژوهش انتخاب شد. برای جمعآوری دادهها از پرسشنامه محقق ساخته استفاده شد. سپس جهت تجزیهوتحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی (فراوانی، درصد فراوانی) و در آمار استنباطی (آزمون خی دو) استفاده شده است. نتایج پژوهش نشان داد که بیش از 90 درصد متخصصان برنامه درسی و معلمان دوره دوم ابتدایی ویژگیهای اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی-یادگیری و ارزشیابی را در الگوی مذکور تأیید نمودهاند (05/0<p)..
احسان خواجویی؛ اصغر سلطانی؛ کرامت اسمی
چکیده
هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی آموزش محیطزیست در برنامهدرسی دوره ابتدایی ایران با برنامه درسی کشورهای منتخب، بر اساس چهارعنصر هدف، محتوا، روشهای تدریس و شیوه های ارزشیابی بود. این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش تطبیقی است که از الگوی بردی برای مقایسه داده های پژوهش استفاده کرده است. جامعه آماری شامل همه کشورها در پنج ...
بیشتر
هدف این پژوهش، بررسی تطبیقی آموزش محیطزیست در برنامهدرسی دوره ابتدایی ایران با برنامه درسی کشورهای منتخب، بر اساس چهارعنصر هدف، محتوا، روشهای تدریس و شیوه های ارزشیابی بود. این پژوهش کیفی و از نوع پژوهش تطبیقی است که از الگوی بردی برای مقایسه داده های پژوهش استفاده کرده است. جامعه آماری شامل همه کشورها در پنج قاره بود که ازاینبین پنج کشور آمریکا، بریتانیا، کانادا، استرالیا و ایران بهعنوان نمونه و با روش نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. مهمترین اسناد و مدارک مربوط به آموزش محیطزیست از طریق پایگاه دادههای کشورهای منتخب و منابع کتابخانه ای گردآوری و سپس با روش چهار مرحلهای بردی تحلیل شدند. یافتهها حاکی از این بود که اهداف و محتوای برنامه درسی آموزش محیطزیست ایران به خوبی تبیین گردیده اند و تفاوت چندانی با اهداف و محتوای برنامه درسی آموزش محیطزیست کشورهای منتخب ندارند. همچنین، استفاده از روشهای تدریس شبیه سازی، بارش مغزی و منابع چندرسانهای و فاوا مورد غفلت قرارگرفته است. علاوه بر این، استفاده از روش های ارزشیابی تشخیصی و آزمون های استانداردشده در برنامه درسی آموزش محیطزیست دوره ابتدایی ایران نادیده گرفته شده است.
فاطمه پرسته قمبوانی؛ فهیمه السادات حقیقی؛ سید میلاد رامین آزاد
چکیده
کتاب «انسان و محیطزیست» بر پایه رویکرد عام برنامه درسی (شکوفایی فطرت الهی) و با توجه به عناصر پنجگانه (علم، تفکر، ایمان، اخلاق و عمل) در چهار پهنه (خود، خلق، خلقت و خالق متعال) برای تدریس در سال یازدهم کلیه رشتههای تحصیلی تألیف شده است. ازآنجاکه این درس برای نخستین بار بهعنوان درسی مستقل وارد نظام آموزشی کشور شده و به موضوعات ...
بیشتر
کتاب «انسان و محیطزیست» بر پایه رویکرد عام برنامه درسی (شکوفایی فطرت الهی) و با توجه به عناصر پنجگانه (علم، تفکر، ایمان، اخلاق و عمل) در چهار پهنه (خود، خلق، خلقت و خالق متعال) برای تدریس در سال یازدهم کلیه رشتههای تحصیلی تألیف شده است. ازآنجاکه این درس برای نخستین بار بهعنوان درسی مستقل وارد نظام آموزشی کشور شده و به موضوعات محیط زیستی بهطورجدی و با برنامه مشخص میپردازد، هدف این پژوهش، تحلیل جنبه درونی و ابعاد ظاهری و محتوایی میباشد. این پژوهش با روش توصیفی از نوع تحلیلی- پیمایشی انجام شده است. نمونه پژوهش شامل سه بخش است: کتاب انسان و محیطزیست (کل محتوا)، دانش آموزان پایه یازدهم (به تعداد 1931 نفر) و معلمانی که کتاب فوق را تدریس کردهاند (185 نفر) که بهطور تصادفی از 11 استان و 29 شهر در این تحقیق شرکت کردهاند. در بخش تحلیل، ابعاد (مقولههای) بهدستآمده از تحلیل محتوی عبارتاند از: ظاهری، متن، تکالیف، سؤال، تصاویر، جداول، نمودار، بحث، آیات، بیشتر بدانیم و ارتقاء (تأثیر محتوی بر ارتقاء مهارتها و علائق فردی). این ابعاد ازنظر دانش آموزان کمتر از میانگین فرضی و ازنظر معلمان با رتبهبندی و درجه اهمیت متفاوت از دانش آموزان، بالاتر از میانگین فرضی جامعه ارزیابی شده است. بر همین اساس، اصلاح و متناسبسازی ابعاد با جزئیات در هر یک از روایتها جهت رفع نواقص و سهولت یادگیری دانش آموزان و آموزش معلمان پیشنهاد شده است.
مرجان معصومی فرد
چکیده
نظام یادگیری الکترونیکی بهعنوان رویکرد آموزشی عصر حاضر، همواره با پیچیدگیهای مربوط به نحوه تعامل و کیفیت مشارکت در یادگیری روبهرو بوده است، ازاینرو متخصصان این حوزه به ارائه راهحلهای متفاوتی پرداختهاند. بر این اساس، هدف از این پژوهش، بررسی رابطه انواع تعامل در یادگیری الکترونیکی با کیفیت یادگیری مشارکتی است. پژوهش ...
بیشتر
نظام یادگیری الکترونیکی بهعنوان رویکرد آموزشی عصر حاضر، همواره با پیچیدگیهای مربوط به نحوه تعامل و کیفیت مشارکت در یادگیری روبهرو بوده است، ازاینرو متخصصان این حوزه به ارائه راهحلهای متفاوتی پرداختهاند. بر این اساس، هدف از این پژوهش، بررسی رابطه انواع تعامل در یادگیری الکترونیکی با کیفیت یادگیری مشارکتی است. پژوهش حاضر از نوع توصیفی- همبستگی است و به روش پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان کارشناسی ارشد الکترونیکی رشته آموزش محیطزیست به تعداد 172 نفر است که با استفاده از فرمول کوکران 120 نفر از آنها به روش نمونهگیری تصادفی ساده انتخابشده و به پرسشنامه محقق ساخته که روایی و پایایی آن مورد تائید قرار گرفت، پاسخ دادند. یافتههای پژوهش با استفاده از روشهای آمار توصیفی و استنباطی تحلیل شد. نتایج آزمون ضریب همبستگی پیرسون نشاندهنده این است که میان انواع تعامل (استاد- دانشجو، دانشجو- دانشجو، دانشجو- محتوا، استاد- محتوا، استاد- استاد) با کیفیت یادگیری مشارکتی در آموزش الکترونیکی رابطه معنیدار و مستقیم وجود دارد درحالیکه میان تعامل (محتوا- محتوا) با کیفیت یادگیری مشارکتی رابطه معنیداری دیده نشد. همچنین نتایج آزمون فریدمن که بهمنظور رتبهبندی انواع تعامل مورداستفاده قرار گرفت نشان داد که تعامل «دانشجو- دانشجو» دارای بیشترین اهمیت در کیفت یادگیری مشارکتی و تعامل «استاد-استاد » و «محتوا- محتوا » دارای کمترین اهمیت در میان انواع تعاملات میباشد. لذا به نظر میرسد تعاملی که میان دانشجویان برقرار میشود تضمینکننده کیفیت یادگیری مشارکتی در آموزش الکترونیکی است.
ندا پریشانی؛ سید ابراهیم میر شاه جعفری؛ فریدون شریفیان؛ مهرداد فرهادیان
چکیده
هدف از پژوهش حاضر بررسی نحوه گنجاندن عناوین آموزش محیطزیست در کتابهای درسی دوره متوسطه دوم ایران و اولویتبندی عناوین مغفول در برنامه درسی آموزش محیطزیست دوره دوم متوسطه ایران بود در بخش کیفی برای یافتن پاسخ در رابطه با نحوه گنجاندن عناوین آموزش محیطزیست در برنامه درسی دوره دوم متوسطه، با متخصصان برنامه درسی و محیطزیست ...
بیشتر
هدف از پژوهش حاضر بررسی نحوه گنجاندن عناوین آموزش محیطزیست در کتابهای درسی دوره متوسطه دوم ایران و اولویتبندی عناوین مغفول در برنامه درسی آموزش محیطزیست دوره دوم متوسطه ایران بود در بخش کیفی برای یافتن پاسخ در رابطه با نحوه گنجاندن عناوین آموزش محیطزیست در برنامه درسی دوره دوم متوسطه، با متخصصان برنامه درسی و محیطزیست مصاحبه نیمه ساختاریافته صورت گرفت. جامعه پژوهشی شامل کلیه متخصصان برنامه درسی دانشگاههای اصفهان و متخصصان محیطزیست استان تهران و اصفهان بود. روش نمونهگیری، هدفمند و زنجیرهای بود در این پژوهش طی مصاحبه با 24 نفر از متخصصان غنای اطلاعات حاصل شد در بخش کمی، برای دسترسی به اولویتبندی عناوین مهم که در برنامه درسی آموزش محیطزیست دوره دوم متوسطه مغفول مانده پرسشنامهای بین معلمان توزیع گردید. جامعه آماری این قسمت پژوهش شامل کلیه معلمان زیستشناسی، زمینشناسی، شیمی و جغرافیا در استان اصفهان بود. با نمونهگیری بهصورت خوشهای چندمرحلهای تعداد 258 معلم انتخاب شدند. نتایج پژوهش نشان داد بیشتر متخصصان معتقد بودند عناوین آموزش محیطزیست باید بهصورت تلفیقی در همه دروس گنجانده شود. نتایج نظرسنجی از چهار گروه معلمان نشان داد معلمان عناوین سه گویه حفاظت از محیطزیست طبیعی کشور پیامدهای اجتماعی، اقتصادی و محیطزیستی حاصل از تولید انرژی الکتریکی از منابع تجدیدپذیر و تجدیدناپذیر و ضرورت بهکارگیری انرژیهای تجدیدپذیر و عوارض محیطزیستی ناشی از مصرف سوختهای فسیلی در صدر اولویت عناوین مغفول آموزش محیطزیست ایران میدانند.
سمیه عریان؛ سید محمد شبیری؛ مهران فرج اللهی
دوره 6، شماره 1 ، آذر 1396، ، صفحه 115-129
چکیده
هدف از این پژوهش، تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانهای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیتسازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، تحلیل برنامه راهبرد ملی تغییر اقلیم ایران در پنج بخش کاهش انتشار گازهای گلخانهای، مدیریت منابع آب، کشاورزی و امنیت غذایی، منابع زیستی و سلامت بر اساس تأکید بر ارتقاء دانش، نگرش و عملکرد جامعه در راستای ظرفیتسازی در مواجهه با تغییر اقلیم در کشور است. تحقیق بر مبنای هدف از نوع کاربردی و از نظر ماهیت روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. یافتههای پژوهش نشان داد، هر سه مؤلفه دانش، نگرش و عملکرد در برنامههای اجرایی هر 5 بخش مذکور و 25 راهبرد آن موردتوجه بوده است اما از تناسب کافی برخوردار نیست. بهطوریکه از 229 برنامه اجرایی این سند، %24 و %26 برنامهها به ارتقاء دانش و نگرش تأکید دارند و 50% عملکردی بودهاند. بیشترین نسبت برنامههای مرتبط با گسترش دانش در هر بخش، با 56% به بخش سلامت و کمترین با 8% به بخش کاهش انتشار گازهای گلخانهای اختصاص دارد. کمترین و بیشترین سهم برنامههای ارتقاء نگرش به کل برنامههای هر بخش نیز به ترتیب به بخش سلامت با 12% و مدیریت منابع آب با 44% مرتبط میباشد. همچنین بخش مدیریت منابع آب کمترین (29%) و کشاورزی و امنیت غذایی و کاهش انتشار گازهای گلخانهای با نسبت 60%، بیشترین برنامههای عملکردی را دارند. از این رو نهایتاً لازم است تا تدابیری اتخاذ شود به این منظور، لازم است که ابتدا آموزش از طریق گسترش سطح دانش و نگرش بین مخاطبان و ذینفعان برنامهها انجام گیرد تا برنامههای عملکردی که بیش از نیمی از برنامههای این سند هستند، تأثیرگذاری بیشتری داشته باشد و همچنین ظرفیتسازی در راستای کاهش و سازگاری با تغییرات اقلیمی در همه بخشها بهطور متناسب صورت پذیرد.
بهنام کریمی؛ مریم کیان؛ مجید علی عسگری
دوره 5، شماره 4 ، شهریور 1396، ، صفحه 9-23
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش محیطزیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران بود. روش غالب پژوهش، کیفی بود اما در بخش دوم پژوهش، به منظور اعتباریابی از روش کمی نیز استفاده شد. ابتدا مبانی نظری، پیشینه های پژوهشی، تجارب کشورهای پیشگام و همچنین اسناد بالادستی در ایران مطالعه شد و برنامه درسی آموزش محیط زیست به صورت پیش نویس اولیه ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی برنامه درسی آموزش محیطزیست برای دوره تحصیلی ابتدایی ایران بود. روش غالب پژوهش، کیفی بود اما در بخش دوم پژوهش، به منظور اعتباریابی از روش کمی نیز استفاده شد. ابتدا مبانی نظری، پیشینه های پژوهشی، تجارب کشورهای پیشگام و همچنین اسناد بالادستی در ایران مطالعه شد و برنامه درسی آموزش محیط زیست به صورت پیش نویس اولیه طراحی گردید. سپس طرح مورد نظر، از طریق دریافت نظر 30 نفر از کارشناسان (متخصصان برنامه درسی، کارشناسان آموزش محیط زیست و معلمان دوره ابتدایی) که به شیوه نمونه گیری هدفمند انتخاب شدند، اعتبار یابی شد. ابزار پژوهش پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی و پایایی آن تایید شد. نتایج پژوهش، مولفه های اساسی برنامه درسی آموزش محیط زیست را در پنج بخش مبانی، اهداف، محتوا، روش تدریس و روش ارزشیابی مشخص کرد. همچنین، اعتبار طرح مورد نظر در سطح معناداری (100/0)، با عدد 99% تایید شد. در پایان، بر اساس یافته های پژوهش پیشنهادهای کاربردی ارائه شد.
فاطمه قسامی؛ سید محمد شبیری؛ مریم لاریجانی؛ شهریار فرهمند راد
دوره 5، شماره 3 ، خرداد 1396، ، صفحه 53-73
چکیده
با توجه به حضور دانشآموختگان فنی و حرفهای در کلیه فعالیتهای اقتصادی، لازم است بهگونهای تربیت شوند که از تأثیر کار و تصمیم خود بر محیطزیست آگاه باشند. در این راستا در پژوهش حاضر سعی میشود با توجه به معیارهای شایستگی محیط زیستی، یک مدل تصمیمگیری چند شاخصه فازی برای انتخاب روش آموزش محیطزیست در مدارس فنی و حرفهای، ارائه ...
بیشتر
با توجه به حضور دانشآموختگان فنی و حرفهای در کلیه فعالیتهای اقتصادی، لازم است بهگونهای تربیت شوند که از تأثیر کار و تصمیم خود بر محیطزیست آگاه باشند. در این راستا در پژوهش حاضر سعی میشود با توجه به معیارهای شایستگی محیط زیستی، یک مدل تصمیمگیری چند شاخصه فازی برای انتخاب روش آموزش محیطزیست در مدارس فنی و حرفهای، ارائه شود. به این منظور ابتدا با جستجو در منابع معتبر علمی و تبادلنظر با خبرگان، معیارهای شایستگی محیط زیستی دانشآموختگان فنی و حرفهای، شناسایی و سپس به منظور تکمیل اطلاعات، سه پرسشنامه متفاوت طراحی شد و پس از توزیع و گردآوری پرسشنامهها میان خبرگان تحقیق، با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون و رویکرد ترکیبی دیمتل-فرآیند تحلیل شبکهای به وزن دهی معیارهای مذکور، پرداخته شد. از نتایج حاصل آن به منظور رتبهبندی روشهای آموزش محیطزیست با استفاده از تکنیکهای الکتر فازی، تاپسیس فازی و مجموع ساده وزنی فازی استفاده شد. با توجه به اینکه نتایج حاصل از اجرای تکنیکهای فوق در مواردی با یکدیگر همخوانی نداشت، برای رسیدن به یک اجماع کلی از تکنیک رتبهبندی جزئی استفاده شد و درنهایت یک مدل تصمیمگیری چند شاخصه فازی جهت انتخاب روش آموزش محیطزیست در مدارس فنی و حرفهای ارائه گردید. نتایج تحقیق نشان میدهد اولویت معیارهای شایستگی بسته به نوع تکنیک وزن دهی متفاوت است و بحث گروهی مناسبترین روش تدریس آموزش محیطزیست است.
الهام اسماعیلی علویجه؛ لعبت زبردست؛ محمدجواد امیری؛ اسماعیل صالحی
دوره 5، شماره 2 ، اسفند 1395، ، صفحه 49-58
چکیده
هدف از این پژوهش، مقایسه اثربخشی آموزش محیطزیست در دانشآموزان پایه ششم ابتدایی بود. برای اجرای این پژوهش، از آموزش رسمی و غیررسمی استفاده شد. روش تحقیق نیمه تجربی بوده که جامعه آماری را کلیه دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر کرج تشکیل دادهاند. از میان مناطق ۱۲ گانه شهر کرج، منطقه ۵ و دبستان دخترانه نگین البرز انتخاب ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، مقایسه اثربخشی آموزش محیطزیست در دانشآموزان پایه ششم ابتدایی بود. برای اجرای این پژوهش، از آموزش رسمی و غیررسمی استفاده شد. روش تحقیق نیمه تجربی بوده که جامعه آماری را کلیه دانشآموزان دختر پایه ششم ابتدایی شهر کرج تشکیل دادهاند. از میان مناطق ۱۲ گانه شهر کرج، منطقه ۵ و دبستان دخترانه نگین البرز انتخاب گردید. ابزار گردآوری دادهها یک پرسشنامه محقق ساخته دارای دو بخش با هدف میزان نگرش و عملکرد به همراه سه آزمون بود. مقدار آلفای کرونباخ ۸۵/۰ به دست آمد. دانشآموزان به صورت تصادفی در دو گروه رسمی و غیررسمی تقسیم شدند. در دو گروه، آزمونی قبل از آموزش، اجرا شد. سپس از تلفیق دو روش سخنرانی و پرسش و پاسخ در آموزش رسمی استفاده گردید. در گروه غیررسمی، یادگیری توسط دانشآموزان صورت گرفت، درنهایت برای هر دو گروه بعد از آموزش و ۲ ماه بعدازآن، آزمونی برگزار شد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها از روشهای آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. نتایج نشان داد، سطح معناداری t محاسبهشده، قبل از آموزش در دو گروه رسمی و غیررسمی از ۵/۰ بیشتر است (۵/۰P>) و تفاوت معناداری وجود ندارد. سطح معناداری t محاسبهشده، بعد از آموزش و ۲ ماه بعد از آموزش در دو گروه رسمی و غیررسمی از ۵/۰ کمتر است (05/0>P) و تفاوت معناداری وجود دارد؛ بنابراین آموزش محیطزیست به شیوه رسمی و غیررسمی در دانشآموزان پایه ششم ابتدایی دبستان دخترانه نگین البرز شهر کرج اثربخش بوده، اما آموزش غیررسمی محیطزیست، اثربخشی بیشتری از آموزش رسمی محیطزیست، نشان داده است.
