آموزش محیط زیست
لیلا پرهیزکار؛ کوروش فتحی واجارگاه
چکیده
امروزه باتوجه به بحرانهای زیستمحیطی موجود که بسیاری از آنها به موجب عدم داشتن سواد محیطزیستی انسان‌ها می باشد باید دغدغه اصلی آموزش و پرورش این باشد که دانش‌آموزان درمدرسه تحت تأثیر برنامه درسی پنهان چه تجاربی را کسب می کند. زیرا این برنامه درسی اثراتی به مراتب عمیق‌تر از برنامه درسی آشکار در ایجاد نگرش‌ها ، رویکردها و ارزش‌ها ...
بیشتر
امروزه باتوجه به بحرانهای زیستمحیطی موجود که بسیاری از آنها به موجب عدم داشتن سواد محیطزیستی انسان‌ها می باشد باید دغدغه اصلی آموزش و پرورش این باشد که دانش‌آموزان درمدرسه تحت تأثیر برنامه درسی پنهان چه تجاربی را کسب می کند. زیرا این برنامه درسی اثراتی به مراتب عمیق‌تر از برنامه درسی آشکار در ایجاد نگرش‌ها ، رویکردها و ارزش‌ها در دانش‌آموزان دارد .بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی تجارب زیست شده دانش آموزان از برنامه درسی پنهان آموزش محیط زیست می باشد و به معنای دیگر به دنبال دستیابی به این پدیده و ترسیم ابعاد آن به گونه‌ای که درذهن دانش آموزان نقش می بندد، بوده است. روش پژوهش کیفی از نوع پدیدارشناسی بود که با مصاحبه نیمه ساختار یافته انجام شده است. روش نمونه گیری هدفمند بوده و حجم نمونه براساس اشباع نظری داده ها مشخص شد. تحلیل دادههای به دست آمده از مصاحبه‌ها در این پژوهش، برنامه درسی پنهان آموزش محیط زیست را در زمینه های ساختار فیزیکی، ساختار اجتماعی، ساختار دیوانسالارانه، ساختار فرهنگی، ساختار خانوادگی ، ساختار فردی و ساختار برون سازمانی به دست داد. همچنین یافته‌ها نشان داد از نظر تجربه زیست شده دانش آموزان از برنامه درسی پنهان، بیشترین سواد محیطزیستی از ساختار اجتماعی (تعامل با معلم) و سپس ساختار خانوادگی و ساختار دیوان سالارانه حاصل شده است.
آموزش محیط زیست
Saeed Moradi Kia؛ Babak Omidvar؛ Mohammad Ali Abdoli؛ Esmail Salehi
چکیده
According to statistics from the Ministry of Interior of Iran, more than 75% of the waste produced in the country is landfilled. Many of the programs proposed by waste management organizations and municipalities have not been effective due to the failure to consider the impacts of various economic and non-economic variables on waste generation. Therefore, this study aims to increase the effectiveness of proposed waste management programs for Tehran in line with sustainable development. An empirical modeling approach was used, utilizing 120 months of data (April 2011 to March 2021) to develop models ...
بیشتر
According to statistics from the Ministry of Interior of Iran, more than 75% of the waste produced in the country is landfilled. Many of the programs proposed by waste management organizations and municipalities have not been effective due to the failure to consider the impacts of various economic and non-economic variables on waste generation. Therefore, this study aims to increase the effectiveness of proposed waste management programs for Tehran in line with sustainable development. An empirical modeling approach was used, utilizing 120 months of data (April 2011 to March 2021) to develop models for predicting different types of waste generation. Additionally, the statistical relationship between 32 macroeconomic variables, including industry and mining, agriculture, urban management, population, and climate, and 5 waste generation variables was examined at a 90% confidence level. The results indicate that 79% of the variations in the total waste generation tonnage, 73.4% of the variations in the mixed waste tonnage at the source, 80.3% of the variations in the separated dry waste tonnage at the source, and 81.4% of the variations in the construction and demolition waste tonnage in Tehran can be predicted using the models developed in this study
آموزش محیط زیست
مهدی کلاهی؛ امیرعلی برومند
چکیده
هدف مطالعه حاضر، ریشه‌یابی علل حاشیه‌ای شدن ارائه درس شناخت محیط‌زیست است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی، به روش نظریه داده بنیاد و با حضور جمعی از خبرگان صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل معاونان آموزشی کلیه دانشکده‌های دانشگاه فردوسی مشهد، استادان تخصصی درس و مسئولان اجرایی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان خراسان رضوی بودند. از طریق ...
بیشتر
هدف مطالعه حاضر، ریشه‌یابی علل حاشیه‌ای شدن ارائه درس شناخت محیط‌زیست است. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی، به روش نظریه داده بنیاد و با حضور جمعی از خبرگان صورت گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل معاونان آموزشی کلیه دانشکده‌های دانشگاه فردوسی مشهد، استادان تخصصی درس و مسئولان اجرایی اداره کل حفاظت محیط‌زیست استان خراسان رضوی بودند. از طریق نمونهگیری هدفمند، با جامعه آماری هدف مصاحبه نیمه‌ساختاریافته انجام شد. مصاحبه‌ها تا زمان دستیابی به حد اشباع نظری ادامه یافت و پس از ضبط، پیاده‌سازی و کدگذاری، مضامین اصلی و فرعی احصاء شد. یافته‌ها نشان داد شرایط علی حاشیه‌ای شدن ارائه درس شناخت محیط‌زیست، «اجباری نبودن ارائه»، «تعارض منافع میان مدعیان ارائه»، «عدم پایش کمیت و کیفیت ارائه این واحد»، «عدم مرتبطسازی محتوای این واحد برای گروه رشته‌های مختلف» و «ضعف در اطلاع‌رسانی و تبیین اهمیت ارائه این درس» بود. شرایط زمینه‌ای شامل «گذار مدیریتی و تعارض دیدگاه مدیران آموزشی» و «عدم اطلاع و کنشگری دانشجویان»، شرایط مداخله‌گر شامل «نداشتن کتاب درسی و عدم شفافیت برنامه درسی» و «مقاومت در مقابل محتواها و مدرسان جدید» بود. همچنین راهبردهای مقابله با این موضوع، «ایجاد مرجعیت ارائه و نظارت بر ارائه این درس در سطح وزارت عتف»، «اجباری شدن ارائه درس»، «تهیه کتاب درسی، تنظیم برنامه درسی و گروه تخصصی مدرسان» و «برنامه‌ریزی برای تلفیق آموزش‌های نظری با بازدیدهای میدانی» بود. پیامدهای ارائه اثربخش این درس نیز «آموزش همگانی و آگاهیافزایی محیطزیستی»، «تقویت روحیه کنشگری محیط‌زیست در میان دانشجویان» و «ساماندهی آموزش محیط‌زیست و تجربه طبیعت در سطح آموزش عالی» پیش‌بینی شد. یافته‌ها نهایتاً در قالب مدل پارادایمی ارائه شدند تا رهیافتی جامع فراروی سیاست‌گذاران قرار دهند.
آموزش محیط زیست
عظیمه السادات عبداللهی؛ حمیدرضا صادقی
چکیده
این مطالعه با توجه به شدت مصرف انرژی و پیامدهای محیطزیستی ناشی از آن به‌ویژه گرم شدن زمین و آلودگی‌های هوا به بررسی رفتار مصرف انرژی در بین شهروندان شهر اصفهان یکی از آلودهترین شهرهای ایران میپردازد. این مطالعه ضمن بررسی رابطه بین متغیرهای اجتماعی/ جمعیتی با رفتار مصرف انرژی تأکید اصلی آن به دنبال بررسی تأثیر باور به پارادایم ...
بیشتر
این مطالعه با توجه به شدت مصرف انرژی و پیامدهای محیطزیستی ناشی از آن به‌ویژه گرم شدن زمین و آلودگی‌های هوا به بررسی رفتار مصرف انرژی در بین شهروندان شهر اصفهان یکی از آلودهترین شهرهای ایران میپردازد. این مطالعه ضمن بررسی رابطه بین متغیرهای اجتماعی/ جمعیتی با رفتار مصرف انرژی تأکید اصلی آن به دنبال بررسی تأثیر باور به پارادایم بوم‌شناختی جدید بهعنوان نگرش محیطزیستی بر رفتارهای مسئولانه افراد در قبال مصرف انرژی است. روش تحقیق پیمایشی است. جامعه آماری کلیه شهروندان 15 سال به بالای شهر اصفهان هستند. با استفاده از فرمول کوکران نمونهای بالغ بر 384 نفر تعیین و توسط نمونهگیری سهمیه‌ای انتخاب شدند. نتایج این مطالعه نشان داد بین سطح تحصیلات افراد و وضعیت اقتصادی آنها با رفتار مصرف انرژی رابطه وجود دارد؛ همچنین نگرش محیطزیستی و دانش محیطزیستی دارای رابطه با رفتار مصرف انرژی هستند. از مهم‌ترین نتایج آنکه باور به پارادایم بوم‌شناختی جدید بر رفتاری که افراد در قبال مصرف انرژی در پیش میگیرند، تأثیرگذار است و باور به محدودیت‌های رشد در این میان نقش چشمگیری دارد؛ افرادی که به محدودیت‌های منابع زمین و محدودیت‌های محیطزیستی برای رشد جامعه صنعتی اذعان دارند، در رفتار مصرف انرژی ملاحظات محیطزیستی را بیشتر در نظر میگیرند. بدین ترتیب برنامه‌های آموزش محیطزیستی میتوانند تقویت این باورهای بازدارنده را در کاهش مصرف انرژی در جامعه‌های مختلف هدف قرار دهند.
آموزش محیط زیست
جواد یوسفی؛ محمود ضیائی؛ محمدرضا کریمی علویجه؛ ُسید مجتبی محمودزاده؛ سید علی حسینی
چکیده
نظر به اهمیت صنعت هتلداری در نظام گردشگری کشور و ضرورت توجه به مسئولیت‌های اجتماعی مبتنی بر رویکرد پایداری سازمانی برای بقا در فضای کسب‌وکار، پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدل مسئولیت‌پذیری اجتماعی در صنعت هتلداری ایران است. بدین‌جهت تحقیق از انواع پژوهش‌های پیمایشی به شمار می‌آید و به روش ترکیبی صورت گرفته است. ابتدا عوامل تأثیرگذار، ...
بیشتر
نظر به اهمیت صنعت هتلداری در نظام گردشگری کشور و ضرورت توجه به مسئولیت‌های اجتماعی مبتنی بر رویکرد پایداری سازمانی برای بقا در فضای کسب‌وکار، پژوهش حاضر به دنبال ارائه مدل مسئولیت‌پذیری اجتماعی در صنعت هتلداری ایران است. بدین‌جهت تحقیق از انواع پژوهش‌های پیمایشی به شمار می‌آید و به روش ترکیبی صورت گرفته است. ابتدا عوامل تأثیرگذار، راهبردها و پیامدها از طریق مصاحبه با مدیران به کمک روش نظریه داده‌بنیاد طی مراحل کدگذاری باز، محوری و گزینشی مقوله‌بندی و نهایتاً در قالب مدلی تدوین شد.در مرحله کمّی به کمک روش معادلات ساختاری اجزای مدل ازنظر روایی و پایایی موردبررسی و تأیید قرار گرفت و معنی‌داری مسیرها در مدل نیز با تحلیل مسیر بررسی و در موارد لزوم اصلاح و مورد تأیید قرار گرفت. نیکوبی برازش کلی مدل نیز طبق شاخص SRMR تأیید شد. طبق مدل نهایی شرایط زمینه‌ای بسترساز شرایط پیشران در مسئولیت‌پذیری اجتماعی صنعت هتلداری هستند. راهبردها برای تحقق این مهم شامل راهبردهای نُه‌گانه در زمینههای مختلف است (منابع‌انسانی، بازاریابی، ارتباطات، مدیریت سبز، آموزش و پژوهش و غیره) که تحت تأثیر شرایط مداخله‌گر تضعیف یا تقویت می‌شوند. پیامدهای حاصل از تحقق مسئولیت‌پذیری اجتماعی نیز به‌طور خلاصه ابعاد پایداری اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیست و پایداری سازمانی را در برمی‌گیرد. سهم دانش‌افزایی و نوآوری تحقیق را میتوان در یکپارچه‌سازی شرایط تأثیرگذار بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی در صنعت هتلداری ایران، شناسایی راهبردها برای تحقق آن و پیامدهای حاصل از اجرای راهبردها در قالب یک مدل منسجم دانست که تاکنون موردمطالعه قرار نگرفته است.
آموزش محیط زیست
یزدان شیرمحمدی؛ عنایت الله یزدان پناه؛ افسانه یعقوبی پورفرد؛ فاطمه تکلو
چکیده
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیط‌زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیط‌زیست به گردشگران است. سفر و طبیعت‌گردی میتواند آگاهی‌های محیط‌زیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیط‌زیست بر دانش، نگرش و رفتار محیط‌زیست افراد ...
بیشتر
آموزش، مؤثرترین ابزار افزایش آگاهی مردم در جوامع با مسائل و معضلات جامعه است. هدف این مطالعه بررسی اثر تجربه گردشگران بر آموزش محیط‌زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیط‌زیست به گردشگران است. سفر و طبیعت‌گردی میتواند آگاهی‌های محیط‌زیست گردشگران را افزایش دهد. تجربه محیط‌زیست بر دانش، نگرش و رفتار محیط‌زیست افراد تأثیر دارد. افزایش تعداد گردشگران بیش‌ازحد توان اکولوژیک یک منطقه اثرات مخرب بر جامعه میزبان می‌گذارد که باعث کاهش کیفیت تجربه گردشگری میشود و اگر به این امر توجه نشود مشکلات محیط‌زیست و اجتماعی گریبان جامعه را خواهد گرفت. آموزش محیط‌زیست بهعنوان بهترین و مؤثرین راه برای آگاه کردن و ایجاد حس مسئولیت در بین اقشار جامعه است. حجم نمونه با فرمول کوکران 384 نفر تعیین شد. جامعه آماری تحقیق کلیه گردشگران داخلی در شهرستان بروجرد بودند و روش نمونهگیری در دسترس بوده است. روایی پژوهش با نظرات خبرگان و پایایی با آلفای کرونباخ تائید شد. نتایج این پژوهش نشان داد که تجربه گردشگران بر آموزش محیط‌زیست از طریق طنین برند مقصد طبیعت‌گردی و آموزش محیط‌زیست به گردشگران اثر مثبت و معناداری دارد و همچنین طنین برند گردشگران طبیعت‌گردی بر آموزش همگانی محیط‌زیست نیز تأثیرگذار است.
آموزش محیط زیست
نعمت الله جعفری؛ مصطفی احمدوند؛ مهدی نوری پور
چکیده
هدف این پژوهش تحلیل رفتار حفاظتی روستاییان دهستان دشت روم (شهرستان بویراحمد) از گونه‌های گیاهی خوراکی-دارویی بود که با استفاده از نظریه انگیزش حفاظت و به شیوه پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستایی در روستاهای بالای 20 خانوار دهستان دشت روم بودند. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 119 خانوار برآورد ...
بیشتر
هدف این پژوهش تحلیل رفتار حفاظتی روستاییان دهستان دشت روم (شهرستان بویراحمد) از گونه‌های گیاهی خوراکی-دارویی بود که با استفاده از نظریه انگیزش حفاظت و به شیوه پیمایش انجام شد. جامعه آماری تحقیق، خانوارهای روستایی در روستاهای بالای 20 خانوار دهستان دشت روم بودند. حجم نمونه آماری با استفاده از جدول بارتلت و همکاران، 119 خانوار برآورد و به‌صورت تصادفی ساده در بین روستاهای هدف توزیع شدند. در هر خانوار، سرپرست آن مورد پرسش قرار گرفت. ابزار جمع‌آوری دادههای تحقیق، پرسشنامه‌ای محققساخته بود که بر اساس متغیرهای برآمده از تئوری انگیزش حفاظت تدوین شد. روایی صوری پرسشنامه توسط پانلی از متخصصان موضوعی موردبررسی و اصلاح قرار گرفت. برای سنجش پایایی پرسشنامه، مطالعهای راهنما خارج از محدوده تحقیق انجام شد و ضریب آلفای کرونباخ (62/0 تا 87/0) به دست آمد. دادهها پس از گردآوری در نرم‌افزار آماری SPSS21 بارگذاری و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد رفتار حفاظتی بهره‌برداران موردمطالعه در حد متوسطی است. افزون بر آن، متغیرهای برآمده از تئوری انگیزش حفاظت رابطه معناداری با رفتار حفاظتی بهره‌برداران داشتند که قویترین رابطه به «قصد برای حفاظت» و «خودکارآمدی» تعلق داشت. نتایج تحلیل رگرسیونهای سلسله‌مراتبی نشان داد، متغیرهای مستقل پژوهش سهم مؤثر و معناداری در تبیین واریانس متغیر رفتار حفاظتی به خود اختصاص دادهاند. نتایج تحلیل مسیرها نیز مؤید آن بود که «قصد برای حفاظت»، «شدت درک شده»، «هزینه پاسخ» و «خودکارآمدی» بیشترین تأثیر را بر متغیر رفتار حفاظتی داشتهاند. در پایان، توانمندسازی، ترویج کشت گیاهان دارویی سازگار با شرایط اقلیمی و توزیع بذور رایگان در روستاهای موردمطالعه توصیه میگردد.
آموزش محیط زیست
مستانه چمنی؛ هاجر آذری؛ محمد حسین رمضانی قوام ابادی
چکیده
سیل یک موضوع نگرانکننده برای توسعه جوامع محسوب میشود و نیازمند توجه دولت و مشارکت مردم است. به همین علت سازمان ملل همواره با تصویب اسناد مختلف تلاش میکند که به کاهش آسیب‌پذیری جوامع و توانمندسازی آنان کمک کند. دراین‌بین آخرین سند مصوب سازمان ملل با نام چارچوب سندای راه‌حل‌هایی را برای گذار از مخاطرات اقلیمی ارائه ...
بیشتر
سیل یک موضوع نگرانکننده برای توسعه جوامع محسوب میشود و نیازمند توجه دولت و مشارکت مردم است. به همین علت سازمان ملل همواره با تصویب اسناد مختلف تلاش میکند که به کاهش آسیب‌پذیری جوامع و توانمندسازی آنان کمک کند. دراین‌بین آخرین سند مصوب سازمان ملل با نام چارچوب سندای راه‌حل‌هایی را برای گذار از مخاطرات اقلیمی ارائه میدهد. ایران نیز یکی از کشورهای سیل‌خیز جهان است. سیل به دلیل گستردگی بالای آن افراد زیادی را درگیر میکند اما پیامدهای جنسیتی ناشی از سیل خنثی نیست و زنان بیشتر از مردان در برابر بلایا آسیب‌پذیر هستند. در جریان سیل 1398 که بزرگترین سیل تاریخی ایران بوده است نیز زنان به‌شدت درگیر شدند. این پژوهش که به روش تحلیل محتوای کیفی انجام شده است به هدف بررسی اثرات مخرب سیل بر زنان و ارائه راه‌حلهای موجود با اتکا به چارچوب سندای انجام شد. دادههای پژوهش نشان داد آسیبهای اقتصادی، فقدان آموزش و اطلاعات، فقدان مشارکت زنان، مشکلات مربوط به سلامت و آسیبهای اجتماعی از مسائل خاص زنان در سیل بود؛ بنابراین با تکیه بر اصول راهنمای چارچوب سندای که شامل توانمندسازی اقتصادی و اجتماعی زنان، استفاده از دانش بومی زنان محلی، حمایت از سمن‌ها و متخصصین و پژوهشگران زن است، میتوان از آسیبهای آینده پیشگیری نمود. لذا پیشنهاد میشود نیازها و ظرفیت‌های زنان در سیاستگذاری‌ها به‌طور ویژه موردتوجه قرار گیرد.
آموزش محیط زیست
کاظم عسکری فر؛ ابوالقاسم ابراهیمی؛ کمند سلیمانی
چکیده
رفتار پایدار مصرف‌کننده میتواند از تخریب روزافزون محیط‌زیست، آلودگی، تغییرات آب‌وهوایی و هدر رفتن منابع تجدیدناپذیر جلوگیری کند. میوه و تره‌بار ازجمله کالاهایی هستند که به‌طور مستمر و در حجم بالا، توسط مصرفکنندگان خریداری می‌شوند، درحالی‌که میتوانند به‌سرعت فاسد شده و در حجم بالا اتلاف شوند. بر همین اساس تحلیل رفتار ...
بیشتر
رفتار پایدار مصرف‌کننده میتواند از تخریب روزافزون محیط‌زیست، آلودگی، تغییرات آب‌وهوایی و هدر رفتن منابع تجدیدناپذیر جلوگیری کند. میوه و تره‌بار ازجمله کالاهایی هستند که به‌طور مستمر و در حجم بالا، توسط مصرفکنندگان خریداری می‌شوند، درحالی‌که میتوانند به‌سرعت فاسد شده و در حجم بالا اتلاف شوند. بر همین اساس تحلیل رفتار پایدار مصرف‌کننده در این بازار میتواند درک عمیق‌تری از این رفتار به بازاریابان و صاحبان کسب‌و‌کارها و مصرفکنندگان ارائه نماید. در همین راستا و به‌منظور شناسایی ابعاد رفتار پایدار مصرف‌کننده با تحلیل محتوای کیفی، ابعاد رفتار پایدار و عوامل مؤثر بر آن شناسایی شده است. در ادامه با استفاده از پیمایش میدانی از 384 نفر از مصرفکنندگان شهر تهران، عوامل مؤثر بر ابعاد رفتار پایدار مشخص‌شده و درنهایت با استفاده از آنتروپی شانون، این عوامل رتبه‌بندی شده‌اند. ابزار گردآوری دادهها در پیمایش میدانی، پرسشنامه محققساخته بوده که پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ و روایی آن با شاخصهای روایی همگرا و واگرا تعیین شده است. یافته‌ها نشان میدهد که رفتار پایدار مصرف‌کننده در چهار مفهوم بازیافت، خرید مسئولانه، مسئولیت‌های اجتماعی و مصرف مسئولانه قابل‌تعریف است و عوامل مؤثر بر آن شامل ارزش‌های فردی، ویژگی‌های فردی، تجارب فرد، دانش محیطزیستی، رسانه، عادت‌های خرید، عادت‌های مصرف، فشارهای نهادی، نگرش محیطزیستی و ویژگی‌های کالا هستند که از بین آنها دانش محیطزیستی، عادت‌های مصرفی، ویژگی‌های کالا، عادت‌های خرید، ویژگی‌های فردی، ارزش‌های فردی و نگرش محیطزیستی به ترتیب بیشترین اهمیت را دارند.
آموزش محیط زیست
محمد سهراب بیگی؛ محمدرضا باقرزاده؛ محمدحسن شکی؛ مسعود یوسف زاده
چکیده
پژوهش حاضر جستاری در راستای طراحی مدل مدیریت یکپارچه با تأکید بر توسعه پایدار است. در بعد محیطزیستی روش تحقیق ترکیبی و مبتنی بر آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی 28 نفر از اساتید و نخبگان رشته مدیریت و در بخش کمی 480 نفر از صنعتگران استان قزوین بوده است. در بخش کیفی با استفاده از روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع ...
بیشتر
پژوهش حاضر جستاری در راستای طراحی مدل مدیریت یکپارچه با تأکید بر توسعه پایدار است. در بعد محیطزیستی روش تحقیق ترکیبی و مبتنی بر آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی 28 نفر از اساتید و نخبگان رشته مدیریت و در بخش کمی 480 نفر از صنعتگران استان قزوین بوده است. در بخش کیفی با استفاده از روش گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری با 20 خبره، مصاحبه عمیق انجام و در بخش کمی، برای سنجش مدل، پرسشنامه محقق ساخته‌ای با روش نمونهگیری خوشه‌ای نسبی در بین 300 نفر از نمونه‌ها توزیع گردید. روایی پرسشنامه با روش صوری و محتوایی و پایایی آن با روش آلفای کرونباخ مورد تائید قرار گرفت. دادهها با روش تحلیل عاملی اکتشافی و تائیدی با نرم‌افزارهای SPSS و AMOS تحلیل گردید. نتایج بخش کیفی حاکی از آن بوده که الگوی ارتقاء مدیریت یکپارچه ناب مبتنی بر توسعه پایدار در 4 بعد برنامه، اجرا، کنترل و اصلاح مبتنی بر 5 محور است: 1. عناصر ارتقاء مدیریت یکپارچه ناب شامل سه سطح: الف) کلان: ارتقای سطح فرهنگی، ارتقای فناورانه، یکپارچه‌سازی نظام‌های مدیریتی، نگرش سیستمی، توجه به اکولوژی زیستی سازمان، ب) سطح میانی: ارتباطات هدفمند با سایر صنایع، تدوین استراتژی‌های یکپارچه، توجه به تغییرات سازمانی در تصمیمات مدیریت مؤسسات، همسوکردن سازمان برای رسیدن به اهداف، ایجاد تعلق سازمانی، پاسخگویی و تعهد مدیریت، هدف‌گذاری، پ) سطح خرد: توانمندسازی نیروهای انسانی، عدالت سازمانی، استقرار مدیریت دانش، مشارکت کارکنان، مدیریت عملکرد، بهبود مستمر، 2. عوامل زمینه‌ای: ویژگی‌های مدیریتی، شرایط اقتصادی، شرایط محیطزیستی سازمان، فرهنگ اجتماعی 3. عوامل مداخله‌گر: عوامل سیاسی، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی، عوامل زیستی، 4. پیامدها: اقتصادی، اجتماعی، محیطزیستی 5. راهبردهای بهبود مستمر.
آموزش محیط زیست
سجاد قدرتی؛ رامین بشیر خداپرستی
چکیده
ارزش‌های محیطزیستی از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر قصد خرید مصرفکنندگان و افزایش تمایل مصرفکنندگان به خرید محصولات سبز است که این امر برای توسعه پایدار محیط‌زیست حیاتی میباشد. در این راستا هدف از پژوهش حاضر واکاوی تأثیر ارزش‌های محیطزیستی بر قصد خرید محصولات سبز با میانجیگری نگرانی‌های محیطزیستی و تعدیل‌گری اعتماد ...
بیشتر
ارزش‌های محیطزیستی از عوامل کلیدی تأثیرگذار بر قصد خرید مصرفکنندگان و افزایش تمایل مصرفکنندگان به خرید محصولات سبز است که این امر برای توسعه پایدار محیط‌زیست حیاتی میباشد. در این راستا هدف از پژوهش حاضر واکاوی تأثیر ارزش‌های محیطزیستی بر قصد خرید محصولات سبز با میانجیگری نگرانی‌های محیطزیستی و تعدیل‌گری اعتماد سبز در بین مصرفکنندگان مواد غذایی سبز در شهر تبریز بوده است. این پژوهش ازنظر روش تحقیق از نوع توصیفی- همبستگی بوده و ازنظر روش گردآوری دادهها از نوع روش پیمایشی به شمار می‌رود. جامعه آماری این پژوهش مصرفکنندگان مواد غذایی سبز در شهر تبریز بوده که با توجه به نامحدود بودن حجم جامعه آماری، بر اساس فرمول کوکران، حجم نمونه معادل 384 نفر برآورد شد. پرسش‌نامه‌ها توسط مصرفکنندگان مواد غذایی سبز تکمیل شد و درنهایت 384 پرسشنامه استاندارد بر اساس طیف لیکرت جمع‌آوری گردیده و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. افزون بر این، دادهها با استفاده از نرم‌افزارهای SPSS و بسته نرم‌افزاری SMART-PLS2 مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد که ارزش‌های زیستمحیطی بر قصد خرید محصولات سبز و نگرانی‌های محیطزیستی، تأثیر مثبت و معناداری دارد. افزون بر این، نگرانی‌های محیطزیستی بر قصد خرید محصولات سبز تأثیر مثبت و معناداری دارند. نگرانی‌های محیطزیستی رابطه بین ارزش‌های محیطزیستی و قصد خرید محصولات سبز را میانجیگری میکند و نهایتاً اعتماد سبز رابطۀ بین نگرانی‌های محیطزیستی مصرفکنندگان و قصد خرید محصولات سبز را تعدیل میکند.
آموزش محیط زیست
سید حبیب موسوی راشدی؛ وحید مکی زاده؛ اسماعیل حسن پور
چکیده
افزایش ناگهانی جمعیت در سال‌های اخیر، منجر به افزایش مصرف بی‌رویه منابع، تغییرات آب و هوایی، افزایش گازهای گلخانه‌ای و انقراض گونه‌های نادر شده است. تلاش برای حفاظت از محیط‌زیست به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقه‌بندی عوامل مؤثر بر رفتار خرید سبز توسط مصرفکنندگان است. بیشترین ضرورت پژوهش در ...
بیشتر
افزایش ناگهانی جمعیت در سال‌های اخیر، منجر به افزایش مصرف بی‌رویه منابع، تغییرات آب و هوایی، افزایش گازهای گلخانه‌ای و انقراض گونه‌های نادر شده است. تلاش برای حفاظت از محیط‌زیست به یک نگرانی جهانی تبدیل شده است. هدف پژوهش حاضر شناسایی و طبقه‌بندی عوامل مؤثر بر رفتار خرید سبز توسط مصرفکنندگان است. بیشترین ضرورت پژوهش در شرایط فعلی، شناسایی عوامل مؤثر بر تغییر رفتار مصرفکنندگان هنگام خرید است. پژوهش، ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش اجرا توصیفی - پیمایشی است. برای جمع‌آوری اطلاعات و دادههای موردنیاز از بررسی‌های اسنادی و مطالعات میدانی استفاده شده است. ابزار جمع‌آوری دادهها، پرسشنامه محقق ساخته و به‌صورت کاملاً تصادفی بین مشتریان کسب‌وکارهای اشتراکی در شهر تهران توزیع گردید. پایایی آلفای کرونباخ در این مطالعه 83/۰ به دست آمد. حجم جامعه آماری بر اساس فرمول کوکران تعداد 384 نفر تعیین گردید. برای تجزیه‌وتحلیل هم‌پوشانی دورانی و ماتریس همبستگی عوامل، از روش تحلیل عاملی اکتشافی، آزمون KMO، بارتلت و اسکری کتل در محیط نرم‌افزار SPSS استفاده گردید. نتایج حاصل نشان داد که عوامل مؤثر بر رفتار خرید سبز به ترتیب عبارت‌اند از: گسترش دانش محیطزیستی، تغییر در نگرش افراد، کنترل رفتاری و مسئولیت‌های اجتماعی، هنجارهای ذهنی و برداشت از خود و سبک زندگی و ارزش‌های ادراک‌شده توسط مصرفکنندگان است.
آموزش محیط زیست
قاسم زارعی؛ فروزان قضائی؛ آراز راشدی زهرا
چکیده
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش محیطزیستی و نگرش به مصرف پایدار بر قصد رفتاری و استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب در میان بانوان استفاده‌کننده از لوازم‌خانگی در شهر اردبیل و در زمستان 1398 انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و ازنظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه بانوان بالای 20 سال و استفاده‌کننده لوازم‌خانگی ...
بیشتر
تحقیق حاضر با هدف بررسی نقش دانش محیطزیستی و نگرش به مصرف پایدار بر قصد رفتاری و استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب در میان بانوان استفاده‌کننده از لوازم‌خانگی در شهر اردبیل و در زمستان 1398 انجام شد. روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی و ازنظر هدف کاربردی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه بانوان بالای 20 سال و استفاده‌کننده لوازم‌خانگی در شهر اردبیل بود. روش گردآوری دادهها از نوع میدانی بوده و ابزار گردآوری دادهها شامل پرسشنامه استاندارد دانش محیطزیستی پاچو و لاورادور (2017)، نگرش به مصرف پایدار آب احمد و آرفین (2018)، رفتار مصرف پایدار آب کانگ و همکاران (2017) و قصد خرید دستگاه مصرف پایدار آب نگوین و همکاران (2016) بود. برای ارزیابی روایی پرسشنامه، از نظرات خبرگان استفاده شد و همچنین، به‌منظور سنجش پایایی پرسشنامه نیز از ضریب آلفای کرونباخ و ضریب پایایی مرکب استفاده شد که نشانگر پایایی مناسب (به ترتیب بالای 80 درصد و بالای 70) تمامی مؤلفه‌های پژوهش بود. تعداد 384 پرسشنامه به روش نمونهگیری در‌دسترس در میان نمونه آماری توزیع و مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت. آزمونهای استفاده‌شده در آمار استنباطی شامل؛ آزمون کولموگروف اسمیرنوف، آزمون همبستگی و تحلیل معادلات ساختاری بود و نرم‌افزارهای مورداستفاده برای تجزیه‌وتحلیل دادهها، LISREL (نسخه 2/10) و SPSS (نسخه 22) بود. نتایج به‌دست‌آمده حاکی از آن است که دانش محیطزیستی بر رفتار مصرف پایدار آب مؤثر است، اما بر قصد استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب تأثیرگذار نیست. از طرفی، نگرش به مصرف پایدار آب بر قصد استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب و نیز رفتار مصرف پایدار آب تأثیر معناداری دارد و درنهایت قصد استفاده از لوازم‌خانگی با مصرف پایدار آب بر رفتار مصرف پایدار آب تأثیر معناداری دارد. با توجه به نتایج حاصله، توصیه میگردد برنامه‌ها و استراتژی‌های بازاریابی در زمینه مصرف پایدار آب در بین مصرف‌کننده‌های لوازم‌خانگی تدوین و متصدیان امور لوازم‌خانگی و مسئولان مربوطه برای ارتقاء و بهبود عناصر شکلدهنده نگرش و دانش محیطزیستی اقدام کنند.
آموزش محیط زیست
فهیمه عشقی؛ رضا افهمی؛ افشین دانه کار؛ رقیه گرمایی پور
چکیده
برای حفاظت و بهره‌برداری پایدار از اکوسیستم‌های طبیعی باید ادراک درستی از همه خدمات اکوسیستم و به‌ویژه خدمات فرهنگی صورت گیرد؛ چراکه تنوع زیستی و تنوع فرهنگی در عین مستقل بودن، تقویت‌کننده همدیگرند و خدمات فرهنگی، یک متغیر مهم در افزایش کیفیت زندگی و رفاه انسان محسوب میشود. تالاب انزلی یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی ایران ...
بیشتر
برای حفاظت و بهره‌برداری پایدار از اکوسیستم‌های طبیعی باید ادراک درستی از همه خدمات اکوسیستم و به‌ویژه خدمات فرهنگی صورت گیرد؛ چراکه تنوع زیستی و تنوع فرهنگی در عین مستقل بودن، تقویت‌کننده همدیگرند و خدمات فرهنگی، یک متغیر مهم در افزایش کیفیت زندگی و رفاه انسان محسوب میشود. تالاب انزلی یکی از مهم‌ترین اکوسیستم‌های طبیعی ایران است و تعامل ساکنان پیرامون آن، موجب شکل‌گیری عادات و شیوههای زندگی وابسته به این بستر آبی گردیده و گونه‌ای از فرهنگ و هویت را برای آنها رقم زده است. پژوهش حاضر با هدف سنجش ادراک حاشیه‌‌نشینان تالاب انزلی از خدمات فرهنگی آن و ایجاد زمینه برای ارتقای فرهنگ بومی و درنتیجه قدردانی و حفاظت از این اکوسیستم طبیعی صورت گرفته است. این پژوهش به روش میدانی و کتابخانهای به انجام رسید. بر اساس طبقه‌بندی ارزیابی اکوسیستم هزاره از خدمات فرهنگی و با تعیین قلمرو ادراکی برای هرکدام، پرسشنامه‌ای مشتمل بر 109 گزاره توصیفی با طیف لیکرت 7 تایی تنظیم گردید و در اختیار 100 نفر از 18 سکونتگاه پیرامون تالاب قرار گرفت. روایی پرسشنامه مورد تأیید کارشناسان قرار گرفت و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ، برابر با 99/0 به دست آمد و از آزمون نشانه برای تحلیل استنباطی استفاده شد؛ نتایج نشان داد که خدمات فرهنگی زیبا‌شناسی و حس مکان، بیشترین ادراک و سامانه‌های دانشی و تفرج و اکوتوریسم، ادراک متوسط و بقیه خدمات فرهنگی، کمترین ادراک را دارند.
آموزش محیط زیست
حمزه حاجی؛ لطیف حاجی
چکیده
علیرغم علاقه روزافزون به بررسی نقش باورهای دینی نسبت به حفاظت از محیط‌زیست، هنوز تحقیقات کافی در رابطه با تحلیل پیامهای الهی انجام نشده است. لذا پژوهش حاضر سعی دارد این شکاف را با شناسایی و اعتباریابی مفاهیم اخلاق محیطزیستی از منظر قرآن پر کند. در این تحقیق از رویکرد ترکیبی (طرح متوالی اکتشافی) استفاده شد. در بخش کیفی به‌منظور ...
بیشتر
علیرغم علاقه روزافزون به بررسی نقش باورهای دینی نسبت به حفاظت از محیط‌زیست، هنوز تحقیقات کافی در رابطه با تحلیل پیامهای الهی انجام نشده است. لذا پژوهش حاضر سعی دارد این شکاف را با شناسایی و اعتباریابی مفاهیم اخلاق محیطزیستی از منظر قرآن پر کند. در این تحقیق از رویکرد ترکیبی (طرح متوالی اکتشافی) استفاده شد. در بخش کیفی به‌منظور شناسایی مفاهیم اخلاق محیطزیستی از منظر قرآنی از تحلیل محتوا بر اساس رهیافت تفسیری استفاده شد. فرآیند اجرایی پژوهش در بخش کیفی، مصاحبه با هفت نفر از متخصصان الهیات و معارف اسلامی بود که به‌صورت نمونهگیری گلوله برفی انتخاب شدند. سپس در بخش کمی، بر اساس مفاهیم بخش کیفی، پرسشنامه‌ای طراحی و در بین جامعه موردمطالعه توزیع شد. جامعه موردمطالعه روستاییان شهرستان نقده بودند (36760 =N) که با استفاده از نمونهگیری تصادفی طبقه‌ای تعداد 379 نفر انتخاب شدند. روایی محتوایی ابزار تحقیق توسط پانلی از متخصصان تأیید شد. برای تعیین روایی از نسبت روایی محتوایی و شاخص روایی محتوایی استفاده شد که مقدار هر دو آنها قابل‌قبول (بالای 7/0) بود. همچنین پایایی ابزار تحقیق با استفاده از آلفای کرونباخ (83/0) تعیین شد. در بخش کمی جهت تلخیص مفاهیم از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. طبق نتایج، مفاهیم اخلاق محیطزیستی از منظر قرآن تحت عنوان شش مفهوم کلی «امانت‌داری»، «شکرگزاری»، «آبادانی»، «عدالت»، «کمالگرایی» و «احترام» دستهبندی شدند. همچنین، به‌منظور اعتباریابی هر یک از مفاهیم از تحلیل عاملی تأییدی مرتبه دوم استفاده شد. در پایان پیشنهاد‌هایی جهت تقویت ارزش‌ها و اصول اخلاقی قرآن نسبت به حفظ محیط‌زیست ارائه گردید.
آموزش محیط زیست
مجید ارشادی؛ فرشته افکاری؛ مجید علی عسگری
چکیده
با توجه به افزایش انجام پژوهش‌های متعدد در زمینه آموزش محیط‌زیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجام‌شده جمع‌آوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و مؤثر بر آموزش محیط‌زیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری آن ۲۵0۰۳ پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی- پژوهشی بوده است. نمونه آماری انتخاب‌شده ...
بیشتر
با توجه به افزایش انجام پژوهش‌های متعدد در زمینه آموزش محیط‌زیست، در این مقاله سعی شد نتایج اولیه تحقیقات انجام‌شده جمع‌آوری و با ترکیب این نتایج، یک دیدگاه منسجم و مؤثر بر آموزش محیط‌زیست بیان شود. روش پژوهش فراتحلیل است. جامعه آماری آن ۲۵0۰۳ پایان‌نامه تحصیلات تکمیلی یا مقالات علمی- پژوهشی بوده است. نمونه آماری انتخاب‌شده مرتبط با آموزش محیط‌زیست مبتنی بر عناصر برنامه‌درسی، تعداد ۱۳۸ مقاله در سال‌های متفاوت است که 57 مقاله ارائه‌شده در سال‌های ۱۳۹5-۱۳۹9 انتخاب شد. برای فراهم آوردن اطلاعات موردنیاز از کاربرگ طراحی‌شده توسط محقق، برای گزارش و ثبت اطلاعات از نرم‌افزار اکسل استفاده شد. پایایی تحقیق از طریق تقابل یافتههای پژوهشی به دست آمد. تحلیل یافته‌ها بر اساس الگوی شش مرحله‌ای روبرتس منطبق با عناصر برنامه‌درسی میباشد که با استفاده از روشهای کدگذاری باز و محوری انجام شد. بر اساس یافته‌ها، آموزش محیط‌زیست باعث توسعه آگاهی و حساسیت محیطزیستی شده و مهم‌ترین روش در آموزش افراد برای شناسایی و مقابله با مشکلات محیطزیستی محسوب میشود. بر این اساس آموزش محیط‌زیست متأثر از هفت عامل: نیازسنجی، روش آموزش، آموزش رسمی، آموزش غیررسمی، آموزش همگانی، آموزش مادام‌العمر و توسعه پایدار است. نتایج در بیشتر تحقیقات حاکی از تأثیر آموزش غیررسمی در مقابل آموزش رسمی است و در سال‌های اخیر، ترکیب یافته‌ها نشان میدهد، آموزش محیط‌زیست برای همه گروه‌ها، در قالب آموزش‌های همگانی بیشتر موردتوجه قرارگرفته است درنتیجه آموزش‌های محیطزیستی به‌عموم جامعه ضروری است.
آموزش محیط زیست
لیلا بنیاد؛ اکبر زارع شاه آبادی
چکیده
هدف پژوهش حاضر تحلیل گفتمان اسناد بالادستی آب بازه زمانی(1394-1390)(1400-1396) بوده است، جامعه‌ی آماری آن شامل یازده سند از اسناد بالادستی آب است که در این بازه زمانی تدوین شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل گفتمان به روش لاکلاو و موفه است و سعی شده به این سه سوال پاسخ داده شود گفتمان حاکم بر اسناد بالادستی آب چه بوده است؟ دالهای مرکزی، مولفه‌های ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر تحلیل گفتمان اسناد بالادستی آب بازه زمانی(1394-1390)(1400-1396) بوده است، جامعه‌ی آماری آن شامل یازده سند از اسناد بالادستی آب است که در این بازه زمانی تدوین شده است. روش پژوهش حاضر تحلیل گفتمان به روش لاکلاو و موفه است و سعی شده به این سه سوال پاسخ داده شود گفتمان حاکم بر اسناد بالادستی آب چه بوده است؟ دالهای مرکزی، مولفه‌های گفتمانی، زنجیره هم ارزی و غیریتسازی حاکم که نشان دهنده این گفتمان بوده اند، چه بوده است؟ و از چه نظریه‌ای به منظور تبیین گفتمان حاکم بر این اسناد استفاده شده است؟ تحلیل این اسناد نشان داد که گفتمان اصلی حاکم بر این دوره گفتمان زیستمحیطی است که دالّ اصلی و نقطه‌ی ثقل این اسناد به حساب می‌آید، که حاکی از اتخاذ رویکردی زیستمحیطی بر منابع طبیعی دارد و این گفتمان با غیریتسازی گفتمان توسعه پایدار در این اسناد خود را نمایان می‌سازد و دالهای اصلی و شناوری مثل هژمونی گفتمانی کاهش مخاطرات طبیعی و توجه به محیط‌زیست، آموزش و ترویج توسعه کشاورزی و زیستمحیطی ، توجه به تاثیرات زیستمحیطی اقدامات، توجه به فناوری‌های نوین در کشاورزی، ضابطه‌مند کردن فعالیت‌های زیستمحیطی و وجود تسهیلات اعطایی و سرمایه‌گذاری در بخش کشاورزی موید این گفتمان بوده است.که با دالهای هم ارزی مثل تشویق سرمایه گذاران به سرمایه‌گذاری در طرح‌ها ،توجه به فناوری‌های سازگار با اقلیم، توسعه حمل و نقل سبز مورد تایید قرار می‌گیرد.
آموزش محیط زیست
رویا کرمی؛ سحر طبیبیان؛ نسرین احمدی؛ طاهره شرقی
چکیده
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پرخطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان با تأکید بر نقش میانجی مؤلفه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و تبیین مسیر شکل‌گیری رفتار حفاظتی از طریق تأثیر دانش بر نگرش بهعنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه ازنظر هدف کاربردی و به روش توصیفی همبستگی ...
بیشتر
حفظ و توسعه منابع انسانی در محیط کشاورزی پرخطر، مستلزم رعایت اصول ایمنی کشاورزی است. در این راستا رفتار حفاظتی باغداران شهرستان زنجان با تأکید بر نقش میانجی مؤلفه‌های مدل اعتقاد بهداشتی و تبیین مسیر شکل‌گیری رفتار حفاظتی از طریق تأثیر دانش بر نگرش بهعنوان هدف این مطالعه انتخاب شده است. مطالعه ازنظر هدف کاربردی و به روش توصیفی همبستگی انجام شده است. جامعه موردمطالعه، باغداران شهرستان زنجان می‌باشند. تعداد نمونه طبق فرمول کوکران 293 نفر محاسبه و نمونهگیری به روش طبقه‌ای چندمرحله‌ای انجام گردید. این پژوهش پیمایشی با استفاده از ابزار پرسشنامه اجرا شد که روایی و پایایی آن بررسی و مورد تأیید قرار گرفت. نتایج این مطالعه نشان داد باغداران پوشیدن لباس و کفش مناسب را بهعنوان تجهیزات حفاظتی در حین کار با مواد شیمیایی معمولاً موردتوجه قرار می‌دهند، اما سایر تجهیزات حفاظت فردی مانند ماسک، کلاه، دستکش و عینک کمتر موردتوجه قرار می‌گیرد. همچنین اگرچه باغداران دانش در حد متوسط تا کمی نسبت به رفتار حفاظتی دارند، اما بستر نگرشی نسبتاً خوبی در خصوص نیاز به انجام اقدامات حفاظتی وجود دارد که همین امر اجرای برنامه آموزشی و پذیریش آن را تسهیل میکند. آزمون فرضیه‌های مطالعه نشان داد که 41% از واریانس نگرش باغداران پیرامون رفتارهای حفاظتی تحت تأثیر دانش آنان شکل می‌گیرد. همچنین تأثیر نگرش بر تمامی مؤلفه‌های اعتقاد سلامت معنی‌دار بوده و تقریباً نیمی از تغییرات حساسیت درک شده، شدت درک شده، منافع درک شده، خودکارآمدی و راهنمای عمل را تبیین میکند. تحلیل مسیر حاکی از تبیین 58 درصد از تغییرات رفتار حفاظتی بر اساس مدل پیش‌بینی‌شده است؛ بنابراین آموزش میتواند ضمن افزایش دانش و تأثیر بر نگرش، درک باغداران از رفتارهای حفاظتی را تحت تأثیر قرار داده و زمینه را برای اجرای رفتارهای ایمن فراهم نمود.
آموزش محیط زیست
حمید ناصری؛ پریوش نوربخش؛ مهدی کهندل؛ عباس خدایاری
چکیده
هدف از این پژوهش، تعیین عوامل مؤثر بر توسعه پایدار در ورزش کوهنوردی بود. روش پژوهش اکتشافی و به لحاظ هدف ازجمله پژوهش‌های کاربردی است که به‌صورت میدانی انجام شده است. برای این منظور 150 نفر از کوهنوردان استان‌های شمال غرب کشور به‌صورت نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش توسط گروهی از اساتید صاحبنظر ...
بیشتر
هدف از این پژوهش، تعیین عوامل مؤثر بر توسعه پایدار در ورزش کوهنوردی بود. روش پژوهش اکتشافی و به لحاظ هدف ازجمله پژوهش‌های کاربردی است که به‌صورت میدانی انجام شده است. برای این منظور 150 نفر از کوهنوردان استان‌های شمال غرب کشور به‌صورت نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. روایی صوری و محتوایی ابزار پژوهش توسط گروهی از اساتید صاحبنظر و روایی سازۀ آن بهوسیلۀ تحلیل عاملی مبتنی بر مدل معادلات ساختاری تأیید گردید. بر اساس تحلیل عاملی اکتشافی با چرخش متعامد، 34 گویه در هشت عامل قرار گرفتند که این عوامل 44/52 درصد از واریانس توسعه پایدار را تشکیل میدادند. شایانذکر است که نتایج تحلیل عاملی تأییدی و ضرایب آلفای کرونباخ از ساختار هشت عاملی 34 سؤالی پرسشنامه حمایت کرده و روایی و پایایی آن را تأیید نمودند. نتایج این پژوهش و ابعاد استخراجی ابزار، عوامل مؤثر بر توسعه پایدار در کوهنوردی را نشان میدهد، همچنین به کوهنوردان کمک میکند که برای توسعه پایدار در کوهنوردی و مناطق کوهستانی بیشتر به کدام جنبه از ابعاد توسعه پایدار توجه بیشتری داشته باشند.
آموزش محیط زیست
بهاره صمدی کوچکسرائی؛ کامران رضایی توابع؛ پوریا غلامزاده؛ حمید ظهرابی؛ نبی الله مرادی
چکیده
کشاورزی غیراصولی و خشکسالی‌های پی‌درپی از مهم‌ترین عوامل خشک شدن تالاب بین‌المللی پریشان است. جهت احیای این تالاب، استفاده از اقدامات مدیریتی اجتناب‌ناپذیر است و در عین حال، نقش جوامع محلی و مشارکت آنها در این امر خطیر، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. هدف از این تحقیق، شناسایی گزینة مدیریتی مناسب برای احیای تالاب پریشان و سنجش میزان ...
بیشتر
کشاورزی غیراصولی و خشکسالی‌های پی‌درپی از مهم‌ترین عوامل خشک شدن تالاب بین‌المللی پریشان است. جهت احیای این تالاب، استفاده از اقدامات مدیریتی اجتناب‌ناپذیر است و در عین حال، نقش جوامع محلی و مشارکت آنها در این امر خطیر، بسیار تأثیرگذار خواهد بود. هدف از این تحقیق، شناسایی گزینة مدیریتی مناسب برای احیای تالاب پریشان و سنجش میزان مشارکت و آگاهی جوامع محلی این منطقه برای اجرای مدیریت اکوسیستمی این تالاب مهم است. جامعة هدف، جوامع محلی ساکن روستاهای حاشیة تالاب پریشان هستند. برای شناخت وضعیت مشارکت مردمی در احیای تالاب، از پرسشنامه استفاده شد و جهت انتخاب گزینة صحیح تصمیم‌گیری، از ابزارهای SWOT و AHP بهره گرفته شد. در تحلیل سلسله‌مراتبی، سه معیار ویژگی‌های محیطزیستی، پایداری اکوسیستمی، پذیرش اجتماعی و هزینة اقتصادی و سه گزینة مدیریت کشاورزی، انتقال آب از سد نرگسی و مدیریت حوضه‌های بالادست مد نظر قرار گرفتند. نظرسنجی جوامع محلی نشان داد که دیدگاه مردم منطقه نسبت به احیاء تالاب و انتقال آب مثبت است و 70 درصد مردم محلی، در صورت تغییر الگوی کشت و اعمال محدودیت در کشاورزی، حاضر به همکاری هستند. هرچند مایل به پلمپ کردن چاه‌های خود نیستند. اما هنوز ارزش‌های اکولوژیک تالاب برای آنها ناشناخته بوده و نیاز به آموزش‌های ترویجی دارد. طبق ابزار سوآت، استراتژی پژوهش، استراتژی تنوع (ST) خواهد بود. مطابق روش تحلیل سلسله‌مراتبی، مهم‌ترین معیار، ویژگی‌های محیطزیستی و مهم‌ترین گزینه، مدیریت کشاورزی و پس از آن انتقال آب از سد نرگسی است.
آموزش محیط زیست
نسیم روشنی؛ مسعود یزدان پناه؛ بهمن خسروی پور؛ مریم تاجری مقدم؛ طاهره زبیدی
چکیده
امروزه، اکثر دانشگاهها شیوههای پایداری را به‌طور کامل اجرا نمیکنند، چراکه موانعی در مسیر سبز شدن آنها وجود دارد. شناسایی موانع بر سر راه عملیاتی‌سازی پایداری در دانشگاهها بسیار حیاتی است، زیرا اگر موانع موجود شناسایی نشود، نمی‌توان اقدامات اصلاحی برای مقابله با آنها انجام داد. هدف پژوهش حاضر، کشف موانع فراروی دانشگاه ...
بیشتر
امروزه، اکثر دانشگاهها شیوههای پایداری را به‌طور کامل اجرا نمیکنند، چراکه موانعی در مسیر سبز شدن آنها وجود دارد. شناسایی موانع بر سر راه عملیاتی‌سازی پایداری در دانشگاهها بسیار حیاتی است، زیرا اگر موانع موجود شناسایی نشود، نمی‌توان اقدامات اصلاحی برای مقابله با آنها انجام داد. هدف پژوهش حاضر، کشف موانع فراروی دانشگاه ایلام برای تبدیل‌شدن به دانشگاه سبز بر اساس مطالعه موردی بود. مشارکتکنندگان 16 نفر از اعضای هیأت‌علمی و 15 نفر از دانشجویان دانشگاه ایلام بودند که از طریق نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند. دادههای گردآوری‌شده حاصل از مصاحبه نیمه‌ساختاریافته در قالب 140 مفهوم و 10 مقوله کدگذاری و تحلیل شدند. موانع بودجه محور، فرهنگی – اجتماعی، آموزشی، پژوهشی، مدیریتی، بروکراتیک، زیربنایی و راهبردی، روانی – نگرشی، انسانی، مدیریت زیستمحیطی و فردی بهعنوان موانع فراروی دانشگاه ایلام برای تبدیل‌شدن به دانشگاه سبز شناسایی شدند. نتایج این پژوهش میتواند سازوکار و استراتژیهایی را در جهت رفع این موانع ارائه دهد و برای سایر دانشگاهها که در حال بررسی روند انتقال خود به پایداری هستند، سودمند باشد. درنتیجه این تحقیق، بخشی از راهکارهایی که توصیه میشود، جذب منابع مالی و درآمدزایی، افزایش برنامه‌های آموزشی و توانمندسازی کارکنان و دانشجویان، ارتقای تعهد نهادی و همچنین افزایش تحقیقات و همکاری‌های مرتبط با مسائل زیستمحیطی است. درنهایت تنها با هم‌افزایی تلاش همه‌ی ذینفعان، اجرای موفق پردیس سبز در دانشگاه ایلام محقق خواهد شد.
آموزش محیط زیست
محمد اکبری؛ افسانه شهنازی؛ حسین شکوهی فرد
چکیده
هدف این پژوهش ارزیابی همخوانی برنامه درسی قصد‌شده، اجراشده و کسب‌شده در درس انسان و محیط‌زیست پایه یازدهم بوده است. روش پژوهش ترکیبی از نوع هم‌زمان است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم در سال تحصیلی 1400- 1399 شهر قائن که تعداد آنها 896 نفر است. در بخش کیفی قلمرو پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم و دبیران آنها ...
بیشتر
هدف این پژوهش ارزیابی همخوانی برنامه درسی قصد‌شده، اجراشده و کسب‌شده در درس انسان و محیط‌زیست پایه یازدهم بوده است. روش پژوهش ترکیبی از نوع هم‌زمان است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم در سال تحصیلی 1400- 1399 شهر قائن که تعداد آنها 896 نفر است. در بخش کیفی قلمرو پژوهش کلیه دانش‌آموزان پایه یازدهم و دبیران آنها را شامل شد. در بخش کمی بر اساس جدول مورگان تعداد 265 نفر بهعنوان نمونه، با استفاده از روش نمونهگیری تصادفی خوشه‌ای انتخاب و موردبررسی قرار گرفتند. نمونه در بخش کیفی به شیوه هدفمند مبتنی بر معیار (پایه یازدهم، سابقه بیش از پنج سال) و حجم آن بر اساس اشباع نظری تعیین گردید. ابزار گردآوری داده در بخش کمی پرسشنامۀ محقق ساخته و در بخش کیفی مصاحبۀ نیمه‌ساختاریافته بود. دادههای گردآوری‌شده در بخش کمی با استفاده از آمار توصیفی و استنباطی به کمک نرم‌افزار SPSS نسخه 18 و در بخش کیفی با استفاده از کدگذاری باز، انتخابی و محوری انجام شد. نتایج نشان داد که بین برنامه درسی قصد شده و اجراشده انطباق وجود دارد. همچنین نتایج نشان داد که بین برنامه درسی قصد شده و کسب‌شده نیز انطباق وجود دارد. با توجه به یافتههای پژوهش میتوان این‌گونه بیان داشت که علیرغم تغییر رویکرد آموزشی از حضوری به مجازی و عدم‌تغییر در برنامه درسی، معلمان بهعنوان مجریان برنامه درسی توانسته بودند با تلاش و کوشش در جهت انطباق برنامه درسی اجراشده و کسب‌شده با برنامه درسی قصد شده گام برداشته و در این مهم موفق عمل نمایند.
آموزش محیط زیست
حمدالله سجاسی قیداری؛ مجید پریشان؛ احمد رومیانی؛ شهرزاد نادرزاده:
چکیده
توسعه آگاهانه طبیعت‌گردی، راهبردی مناسبی جهت حفظ محیط‌زیست است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل پیش‌بینی کننده دانش و آگاهی طبیعت‌گردهای منطقه حفاظت‌شده بینالود است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها و اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری ...
بیشتر
توسعه آگاهانه طبیعت‌گردی، راهبردی مناسبی جهت حفظ محیط‌زیست است. هدف این پژوهش شناسایی و ارزیابی عوامل پیش‌بینی کننده دانش و آگاهی طبیعت‌گردهای منطقه حفاظت‌شده بینالود است. نوع تحقیق کاربردی، روش مورداستفاده توصیفی- تحلیلی و گردآوری دادهها و اطلاعات از روشهای کتابخانهای و میدانی (پرسشنامه) استفاده‌شده است. جامعه آماری تحقیق تعداد طبیعت‌گردهای ورودی به منطقه، بر اساس آمار میدانی به‌دست‌آمده از دهیاران (شهریور 1398)، 12900 برآورد شده است. درنهایت، 210 نمونه بهعنوان حجم نمونه مبنای تکمیل پرسشنامه و تحلیل قرار گرفت. یافتههای تحقیق نشان داد که بر اساس آزمون t تک نمونهای میانگین واقعی دو شاخص برخورداری از دانش زیست محیط و به‌کارگیری فناوری پاک و آگاهی نسبت به قوانین و محیط طبیعی از کمتر از میانه (3) است. یافتههای آزمون t دو نمونه نشان داد که طبیعت‌گردها ازلحاظ نگرش و رفتار محیطزیستی و بعد اجتماعی و اقتصادی محیطزیستی در وضعیت مناسبی قرار دارند، اما ازلحاظ میزان دانش محیطزیستی در وضعیت مناسبی قرار ندارند و نیاز به افزایش آگاهی آنها در زمینههای دانش محیطزیستی است. میانگین نظر مردان در شاخصهای دانش محیطزیستی (3) بیشتر از زنان (65/2) است ولی در شاخصهای نگرش محیطزیستی و رفتار محیطزیستی به ترتیب زنان (30/4 و 94/3) بیشتر از مردان با میانگین (15/4 و 72/3) است و تفاوت معناداری در دو گروه وجود دارد. بر اساس آزمون رگرسیون ضریب تعیین تعدیل‌شده 54/0 میباشد که آشکار نمود که 54 درصد از تغییرات رفتار محیطزیستی طبیعت‌گردها وابسته به عوامل فردی و اقتصادی- اجتماعی است. نتایج آزمون همبستگی پیرسون بیانگر رابطه معنی‌دار و قوی رفتار و نگرش محیطزیستی طبیعت‌گردها وجود دارد. جهت ارتقای دانش محیطزیستی طبیعت‌گردها، ایجاد مراکز بازدیدکنندگان، برگزاری دوره‌های آموزشی، سمینارها و غیره بر مبنای ویژگی‌های سنی و جنسی پیشنهاد میگردد. روش مناسب انتقـال آموزهها استفاده از وسایل و مواد نشر آگاهی ماننـد تهیه بروشور، فیلم کوتاه و آگاهی رساندن از طریق شبکههای پرطرفدار اجتماعی و تشویق سازمان‌های مردم‌نهاد برای ترویج فرهنگ طبیعت‌گردی است.
آموزش محیط زیست
نسرین رضاوند زائری؛ ابوالفضل قاسم زاده علیشاهی؛ پیمان یارمحمدزاده
چکیده
هدف پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگوی مفهومی مدیریت سبز مدارس متوسطه ایران با رویکرد توسعه پایدار بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه‌ای است و برای طراحی الگو از روش داده بنیاد استفاده شد. مشارکتکنندگان شامل 26 نفر از صاحب‌نظران حوزه محیط‌زیست، مدیران باتجربه مدارس متوسطه، خبرگان توسعه پایدار آموزش‌وپرورش استان آذربایجان شرقی و ...
بیشتر
هدف پژوهش حاضر طراحی و تدوین الگوی مفهومی مدیریت سبز مدارس متوسطه ایران با رویکرد توسعه پایدار بود. پژوهش حاضر از لحاظ هدف توسعه‌ای است و برای طراحی الگو از روش داده بنیاد استفاده شد. مشارکتکنندگان شامل 26 نفر از صاحب‌نظران حوزه محیط‌زیست، مدیران باتجربه مدارس متوسطه، خبرگان توسعه پایدار آموزش‌وپرورش استان آذربایجان شرقی و اعضای هیئت‌علمی مطلع حوزه مدیریت سبز دانشگاههای آزاد و سراسری تبریز بودند که به‌صورت هدفمند و به شیوه متوالی از نوع گلوله برفی تا رسیدن به اشباع نظری برای مصاحبه نیمه ساختاریافته انتخاب شدند. برای تائید کیفیت و اعتبار دادهها از چهار معیار مقبولیت، انتقال‌پذیری، تائیدپذیری، قابلیت اطمینان استفاده شد. برای تحلیل دادهها از روش کدگذاری سه مرحله‌ای استراوس و کوربین (باز، محوری، انتخابی) به کمک نرم‌افزار MAXQDA استفاده شد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که عوامل علی مؤثر بر مدیریت سبز مدارس متوسط شامل آینده‌پژوهی سبز، استقرار سیستم مدیریت محیطزیستی و تحولات استراتژیک است. عامل انزوای عملکردی، محدودیت، موانع بهداشت حرفه‌ای و عدم تعهد بهعنوان عوامل مداخله‌گر هستند. حمل‌ونقل پایدار، استفاده از فناوری پاک، صرفهجویی در مصرف انرژی و مدیریت مصرف آب و پسماند بهعنوان اقدامات شناسایی شد. پیاده‌سازی مدیریت کیفیت جامع، تأثیرات اجتماعی و بهبود عملکرد بهعنوان عامل پیامد استخراج شد. درنهایت نتایج حاصل از کدگذاری انتخابی نشان داد عامل آموزش حفاظت از منابع پایه و محیط‌زیست، توسعه استفاده از فناوری سبز و فرهنگسازی پایدار اصلاح الگوی مصرف بهعنوان مقوله محوری است.
آموزش محیط زیست
هومن غلامپور ارباستان؛ سعید گیتی پور؛ مجید بغدادی؛ مسعود رضایی
چکیده
سنجش آگاهی و شناخت ترجیحات عمومی گام نخست در پایش و آسیب‌شناسی برنامه‌های آموزشی اجراشده و همچنین طراحی محتوای جدید آموزشی در جهت ارتقای سطح دانش و رفع نواقص موجود است. در این راستا این مطالعه با طراحی و سنجش پایایی و روایی پرسشنامه، نسبت به ارزیابی سطح آگاهی و نظرسنجی در خصوص ترجیحات عمومی در زمینه مدیریت پسماندهای خطرناک خانگی ...
بیشتر
سنجش آگاهی و شناخت ترجیحات عمومی گام نخست در پایش و آسیب‌شناسی برنامه‌های آموزشی اجراشده و همچنین طراحی محتوای جدید آموزشی در جهت ارتقای سطح دانش و رفع نواقص موجود است. در این راستا این مطالعه با طراحی و سنجش پایایی و روایی پرسشنامه، نسبت به ارزیابی سطح آگاهی و نظرسنجی در خصوص ترجیحات عمومی در زمینه مدیریت پسماندهای خطرناک خانگی در شهر تهران اقدام گردید. نتایج به‌دست‌آمده نشان میدهد که بیش از نیمی از 971 شهروند تهرانی شرکت‌کننده در این پژوهش، از خطرناک بودن 6 دسته از پسماندهای خطرناک خانگی اطلاع درستی ندارد. همچنین کمتر از 5 درصد پاسخ‌دهندگان از سرانه تولید و سهم بخش خطرناک خانگی از جریان پسماند مسکونی آگاه هستند. بااین‌وجود، اطلاع شهروندان در زمینه نحوه مدیریت و همچنین آثار سوء مدیریت نادرست پسماندهای خطرناک خانگی، در حد قابل قبولی ارزیابی گردیده است. در نظرسنجی صورت گرفته از شهروندان روش جمع‌آوری توسط اپلیکیشن‌ها بهعنوان روش برتر انتخابی برای جمع‌آوری و فضای مجازی، بهعنوان پراستفاده‌ترین منبع برای دریافت محتوای آموزشی در خصوص پسماندهای خطرناک خانگی تعیین گردید. نتایج به‌دست‌آمده نشانگر آن است که 8/67 درصد از شهروندان حاضر به پرداخت اضافه بها به‌منظور مدیریت بهینه بخش خطرناک خانگی بوده و 9/92 درصد از آنها خواستار وضع جریمه برای متخلفین مدیریت اصولی این دسته از پسماندها هستند. جمع‌بندی نتایج پژوهش حاضر از نقصان آگاهی عمومی در خصوص شناخت کمیت و کیفیت بخش خطرناک خانگی حکایت داشته که میتوان این کمبود را با تولید محتوای آموزشی و ارائه آن در فضای مجازی مرتفع ساخت.
